گلهای لاواندا (اسطوخودوس) نام علمی Lavandula stoechas L از نظر کلیات گیاه شناسی گیاهی است از خانوادهLabiatea))که برگ ها و قسمت سبز گیاه دارای اسانس روغنی فرار است. اسطوخودوس گیاهی است چند ساله به شکل بوته کوچک به بلندی نیم متر خیلی پرشاخه، ساقه های آن 4گوشه، برگ های آن دراز، متقابل، پوشیده از کرک سفید پنبه ای. برگ های آن که در بهار ظاهر می شود به رنگ بنفش تیره به صورت سنبله. اسطوخودوس دارای برگ ها و کرک های معطر است. میوهٔ این گیاه 4 فندقه ای است و هریک از آنان نیز پس از رسیدن، شکل بیضوی و رنگ قهوه ای شفاف پیدا می کن. در سطح میوه 3 زائده مشخص پیدا می شود. از کلیه قسمت های این گیاه مخصوصا شاخه های برگدار آن بوی قوی ولی مطبوع استشام می گردد. ظاهر زیبایی که گیاه پس از گل دادن پیدا می نماید باعث می شود در بعضی نواحی اقدام به پرورش آن به عنوان یک گیاه زینتی گردد. قسمت مورد استفاده این گیاه سرشاخه های برگدار و گل دار آن است که علاوه بر مصارف درمانی، اسانس گیری به عمل می آید.
لاواندولا، اسطوقدوس، اسطوخدوس، سرده ای مشتمل از 25 تا 30 گونه مختلف از دسته گیاهان گلدار و از خانواده نعنائیان می باشد. اسطوخودوس گل های کوچک خوشه ای آبی یا قرمز سیر تا بنفش دارد و ارتفاعش در حدود 30 تا 60 سانتیمتر است. برگش شبیه برگ صعتر و از آن درازتر و باریکتر و ساقش واحد و باریک و بی شاخ و در قد کمتر از شبری و قبهٔ او متراکم از اجزاء شبیه به جو و بی تخم و مایل به سرخی و تندطعم و با اندک تلخی.نام های دیگر آن:خیر دشتی، شاهسپرم رومی، آنس الارواح، لاوند، ممسک الارواح، ضُرم، زغلیل، رزالذهب، خیری، خرام، خرامی، آلاله تلخ، گل لاوند، شاه اسپرم رومی می باشد.
فواید گلهای لاوندر و خواص اسطوخودوس
گیاه اسطوخودوس یا همان گلهای زیبای لاوندر سرشار از خاصیت و فوایدی است که برای آرامش جسم و روح تجویز می شود ، در ادامه سعی می کنیم مهم ترین و بهترین فواید اسطوقدوس را برایتان بگوییم.اسطوخودوس دارای مزاجی گرم و خشک دارد و مصلح آن سکنجبین می باشد. در خواص مفرح، تقویت کننده بدن، قلب، مغز، احشا و اقوای ظاهری و باطنی بدن، بازکننده گرفتگی های عروقی و مسهل بلغم و سودا به خصوص سودای مغز می باشد. در بیماری های سینه و سرفه، سردرد و سرگیجه به دنبال ضربه، بیماری های کبد و طحال و مجاری ادراری مفید است. مصرف زیاد آن برای گرم مزاجان مضر است.
خواص اسطوخودوس برای درمان سردرد
به اعتقاد درمانگران طب سنتی در جهان نوشیدن عصاره تهیه شده از برگ های گیاه لاوندر تاثیر زیادی در بهبود و تسکین سردرد دارد. این نوشیدنی توسط بسیاری از درمانگران شیوه های درمانی طب مکمل برای درمان سردرد به ویژه سردردهای میگرنی کاربردی اعجاب انگیز دارد. این داروی گیاهی اگر چه طعمی تلخ و گس دارد اما خاصیت و تاثیرگذاری آن چنان زیاد است که بسیاری از بیماران تلخی آن را تحمل می کنند. اما در صورتی که برخی از بیماران قادر نباشند گسی و تلخی عصاره لاوندر را تحمل کنند کافی است این عصاره را رقیق کرده و آن را میل کنند.
خواص اسطوخودوس و گلهای لاوندر برای پوست
گلهای لاوندر با داشتن طبیعتی ملایم در ساخت صابون و لوسیون های زیبایی بسیار مورد استفاده قرار می گیرد ، علاوه بر آن استفاده از روغن اسطوخودوس می تواند یک روش زیبایی پوست باشد.
درمان دانه های سیاه روی بینی با روغن اسطوخودوس
دانه های سرسیاه یا کومدون های سیاه پوستی، ناشی از رسوب بیش از حد چربی روی سطح پوست هستند. هنگامی که سلول های مرده پوست و سبوم یا همان چربی اطراف ریشه مو نزدیک به سطح پوست تجمع می کنند، دانه های سرسیاه تشکیل و به تدریج بر اثر تماس با هوا سفت و خشن می شوند. تشکیل آنها به عوامل مختلفی بستگی دارد، از جمله تولید چربی بیش از حد طبیعی در پوست، ترشح بیش از حد هورمون های مردانه (آندروژن ها)، استفاده از محصولات آرایشی متفاوت و ترکیب آنها با چربی پوست، رطوبت و آلاینده های زیست محیطی، استرس و آلرژی. 1
اسطوخودوس برای رفع مشکلات گوارشی
یکی دیگر از کاربردهای سنتی دمنوش اسطوخودوس، درمان مشکلات گوارشی همچون معده ی عصبی و سوءهاضمه است. طبق مطالعات جدید، این کاربرد اسطوخودوس از لحاظ علمی نیز ثابت شده است. پژوهش ها نشان می دهد ماساژ روغن اسطوخودوس به آرامش عضلات صاف روده کمک می کند. پژوهش دیگری نشان می دهد روغن اسطوخودوس از تشکیل زخم معده جلوگیری می کند و گوارش را تسهیل می کند.
چای اسطوخودوس ، خواب‌آوری طبیعی
نوشیدن چای لاوندر پیش از خواب به افرادی که دچار اختلال خواب هستند و شب ها چندین بار از خواب بیدار می شوند، کمک می کند تا به مرور خوابی آرام و بی دغدغه را تجربه کنند. برای بهره‌مندی از تاثیر این چای کافی است یک ساعت پیش از خواب شبانه یک فنجان چای لاوندر را به صورت ولرم بنوشید. برای تهیه این چای کافی است یک قاشق چای‌خوری برگ خشک شده این گیاه را درون یک فنجان آب جوش بریزید و سر فنجان را با کمک نعلبکی ببندید تا در عرض 10 دقیقه دم بکشد.
اسطوخودوس ضدّ تشنّج و اسپاسم
تشنّج به دنبال انقباض و شل شدن سریع و غیرارادی عضلات ایجاد می شود و موجب لرزش بدن می شود. اسپاسم هم به همین صورت است با این تفاوت که عضلات منقبض باقی می مانند.روغن اسطوخودوس به کاهش تشنّج و اسپاسم کمک می کند. محققان بر این باورند که اسطوخودوس، کانال های کلسیم را مسدود می کند و به این ترتیب مانع از انقباض عضلانی می شود. 2
عفونت‌های قارچی
بر اساس مطالعاتی که در مجله‌ی Medical Microbiology منتشر شده، روغن اسطوخدوس می‌تواند در مقابله با عفونت‌های مقاوم در برابر داروهای ضدقارچی مؤثر باشد. این مطالعات نشان می‌دهند روغن اسطوخدوس می‌تواند انواع مختلفی از آسیب‌هایی را که باعث بیماری‌های پوستی می‌شوند، از بین ببرد. روغن ضروری اسطوخدوس که از تقطیر گونه‌ی Lavandula (لاواندولا) به دست می‌آید، در نابود کردن پوسته‌ی سلول‌های قارچی نقش دارد و به همین دلیل می‌تواند در درمان عفونت‌های قارچی مؤثر باشد. در یکی از مطالعات مشخص شد که روغن گونه‌ی لاواندودا بسیار قوی بوده و برای درمان طیف گسترده‌ای از بیماری‌های قارچی کاربرد دارد.
درمان زخم
تحقیقاتی در زمینه‌ی مقایسه‌ی انواع مختلف روش‌های درمان زخم در مجله‌ی Evidence-Based Complementary and Alternative Medicine به چاپ رسیده است که محققان در آن، به مقایسه‌ی تأثیر تحریک الکتریکی عصب از روی پوست (TENS)، محلول نمکی، povidone iodine یا همان بتادین و روغن اسطوخدوس پرداختند. این روش‌های درمانی روی موش‌های آزمایشگاهی اعمال شد.
ریزش مو
از دیگر خواص اسطوخدوس می‌توان به تأثیر آن بر جلوگیری از ریزش مو اشاره کرد. این گیاه احتمالا برای درمان بیماری آلوپسی آرئاتا مؤثر است. در این بیماری، موها در بخش‌های مختلفی از بدن، شروع به ریزش می‌کنند.تحقیقات نشان داده‌اند که دوره‌ی درمان ۷ ماهه با اسطوخدوس می‌تواند تا ۴۴ درصد در افزایش رشد موها نقش داشته باشد.
علائم احساسی پیش از قاعدگی
محققان همچنین به مطالعه‌ی خواص اسطوخدوس بر آرام کردن علائم احساسی پیش از قاعدگی پرداختند. بسیاری از زنان در سنین باروری، علائم گوناگونی را در دوران پیش از قاعدگی تجربه می‌کنند؛ این حالت با نام سندروم پیش از قاعدگی نیز شناخته می‌شود.با وجودی که سندروم پیش از قاعدگی بسیار شایع است، اما هیچ‌کدام از روش‌های درمانی، به‌عنوان درمانی مؤثر شناخته نشده‌اند. به همین دلیل، بسیاری از زنان به‌دنبال روش‌های جایگزین مثل عطردرمانی هستند.
در این زمینه، تحقیقاتی با حضور ۱۷ زن در سنین ۲۰ تا ۲۶ سال با شدت علائم متفاوت انجام شد. گروهی از شرکت‌کننده‌ها در یک دوره‌ی قاعدگی، از روش عطردرمانی با اسطوخدوس استفاده کردند و گروهی دیگر، این دوره را به صورت همیشگی سپری کردند.
در نتیجه‌ی این بررسی مشخص شد که عطردرمانی با اسطوخدوس می‌تواند علائم احساسی پیش از قاعدگی را آرام کند.3
پی نوشت:
1.www.namnak.com
2.www.beytoote.com
3.www.chetor.com
