بیماری میگرن یکی از شایع ترین علت های مراجعه بیماران به متخصصان مغز و اعصاب در تمام جهان محسوب می شود. بر اساس تحقیقات انجام شده حدود 14 درصد از مردم ایران به سردرد های میگرنی مبتلا هستند. همچنین بر اساس مطالعات جهانی که در سال 2018 انجام گرفت، سردرد های میگرنی به عنوان اولین علت ناتوانایی در افراد زیر 50 سال شناخته شده است.
سردرد های بیماری میگرن یعنی چه؟
سردرد های بیماری میگرن یکی از شایع ترین انواع سردرد می باشد. این سردرد ها با حالت تهوع و در برخی موارد با استفراغ همراه هستند. هنگام ایجاد سردرد های میگرنی بیمار به نور و صدا حساسیت زیادی پیدا می کند. معمولا کسانی که به بیماری میگرن مبتلا هستند بعد از شروع حملات سردرد ترجیح می دهند در یک اتاق تاریک و بدون صدا استراحت کنند.
اگرچه علت اصلی بیماری میگرن ناشناخته است اما متخصصان مغز و اعصاب اذعان دارند مهم ترین علت سردرد های میگرنی اختلال در خون رسانی به بافت های مغز می باشد.
هر سردرد میگرنی به درمان نیاز ندارد. اگر فرد بیمار در ماه یک الی دو بار به سردرد های میگرنی مبتلا می شود، به دارو های پیشگیری کننده احتیاجی ندارد. برای این دسته از بیماران مصرف مسکن های معمولی بعد از شروع سردرد کفایت می کند. اگر فرد مبتلا به سردرد های میگرنی در ماه 5 الی 6 بار به حملات میگرنی دچار می شود حتما باید از دارو های پیشگیری کننده استفاده نماید.
علت، علائم و تشخیص بیماری میگرن
بیماری میگرن سردردی شدید، تکرار شونده و پی در پی برای مدت چندین سال است. این بیماری در برخی افراد همراه با اختلالات بینایی و حالت تهوع همراه است. این بیماری در زنان بیشتر از مردان شیوع دارد. گاهی قبل از شروع سردرد علائم هشدار دهنده مانند ولع به مصرف شیرینی، تشنگی، خواب آلودگی یا افسردگی وجود دارد. این بیماری در کودکان بیشتر با درد شدید، بیماری حرکت و اختلالات خواب همراه است. هنوز علت خاصی برای بیماری میگرن یافت نشده است اما به نظر می رسد وراثت نقش مهمی در بروز این بیماری دارد.
تصور می شود با منقبض شدن رگ های خونی سر و کاهش جریان خون، ابتدا اختلالات بینایی، مشکل در صحبت کردن، ضعف، بی حسی، احساس سوزن سوزن شدن در یک منطقه از بدن به وجود می آید. سپس با گشاد شدن رگ های خونی و افزایش جریان خون سردرد تشدید می شود.
خوابیدن بیش از حد، استرس فیزیکی و یا عاطفی، صدای بلند، چراغ های روشن، بوی خاصی مانند عطر یا دود، مصرف بیش از حد کافئین، گرما، رطوبت بالا، سیگار کشیدن و یا قرار گرفتن در معرض دود سیگار، شکلات، کره ی بادام زمینی، موز، پیاز، آووکادو، مرکبات، هات داگ، غذا های شور، غذا های حاوی سدیم و برخی از دارو ها موجب تحریک بیماری میگرن می شوند.
تشخیص بیماری میگرن با روش تشخیص فیزیکی توسط پزشک انجام می شود و هیچ روش تشخیصی دیگری برای این بیماری وجود ندارد.
انواع روش های درمان بیماری میگرن
روش های درمان بیماری میگرن به دو دسته ی درمان های دارویی و درمان های غیر دارویی تقسیم می شوند. درمان دارویی میگرن نیز خود شامل دو دسته می شود. 1- اول درمان دارویی حاد سردرد: یعنی هنگامی که بیمار دچار سردرد میگرنی می شود دارو را استفاده می کند تا سردرد او قطع شود. مانند انواع مسکن ها و دارو های تخصصی. 2- درمان های دارویی نگهدارنده: در این روش بیمار باید به صورت روزانه و منظم دارو های خود را مصرف نماید تا دچار سردرد نشود و حملات میگرنی او را آزار ندهند. مانند انواع دارو های ضد افسردگی، انواع دارو های ضد تشنج و انواع مهار کننده ها.
درمان حمله بیماری میگرن
درمان حمله این بیماری به معنای آن است که دارو هایی برای بیمار تجویز شود که هنگام ایجاد حملات میگرنی درد بیمار را کاهش دهند. برای این نوع درمان دارو های مختلفی هم به صورت خوراکی و هم به صورت تزریقی وجود دارند. پزشک متخصص مغز و اعصاب با توجه به شرایط بیمار تعیین می کند کدام روش را استفاده نماید.
در واقع لازم است بدانید درمان حمله بیماری میگرن برای بیمارانی تجویز می شود که در مرحله حاد بیماری قرار ندارند. این افراد ممکن است ماهانه یک الی دو بار به حملات سردرد های میگرنی دچار شوند. در چنین شرایطی پزشک مسکن هایی را برای بیمار تجویز می کند. این مسکن ها هم ممکن است به صورت قرص باشند و هم ممکن است به صورت آمپول باشند. بیماری میگرن در این افراد شدت ندارد. لازم است بدانید بیماران میگرنی که به صورت حاد به بیماری مبتلا نیستند می توانند به تغییر شیوه ی زندگی خود و پرهیز از عوامل تحریک میگرن، در بهبود روند بیماری خود نقش عمده ای داشته باشند. در بسیاری از موارد مشاهده شده است بیمارانی که به صورت شدید به میگرن مبتلا نیستند با اصلاح روش زندگی، داشتن خواب منظم و کافی، پرهیز از مواد غذایی تحریک کننده و دوری از استرس توانسته است تا حدود زیادی میگرن خود را کنترل کنند.
درمان پیشگیرانه بیماری میگرن
درمان پیشگیرانه یا نگهدارنده به معنای آن است که دارو هایی برای بیمار تجویز شود که موجب می شود تعداد دفعات حملات میگرنی کاهش یابد. دارو های پیشگیرانه تنها باید برای بیمارانی تجویز شوند که در هفته دو بار دچار حملات میگرنی می شوند. مهم ترین روش در پیشگیری از ایجاد سردرد های میگرنی، اصلاح روش زندگی می باشد. برخی از مواد غذایی سبب افزایش حملات سردرد های میگرنی می شوند. مصرف بیش از حد پنیر، ادویه جات، شکلات، قهوه، سوسیس و کالباس، مواد کنسرو شده و چیپس و پفک سبب می شود تعداد حملات سردرد های میگرنی افزایش یابد. حذف این مواد غذایی از رژیم غذایی تاثیر بسیار خوبی در جلوگیری از ایجاد حملات سردرد های میگرنی می شود.
درمان های غیر دارویی بیماری میگرن
تزریق بوتاکس: در سال 2010 آمپول بوتاکس برای درمان بیماری میگرن مزمن توسط سازمان غذا و داروی آمریکا کشف و تولید شد. لازم است ذکر کنیم تزریق بوتاکس برای درمان میگرن حتما باید توسط مغز و اعصاب و به صورت تخصصی انجام شود. این آمپول باید در 31 نقطه از سر و گردن تزریق شود. همچنین لازم است بدانید دز و مواد این آمپول بوتاکس با آمپول بوتاکس زیبایی کاملا متفاوت می باشد. متخصصان مغز و اعصاب برای بیمارانی که به دارو های درمانی پاسخ نمی دهند و یا نمی توانند دارو ها را مصرف کنند، بوتاکس را تجویز می کنند. البته برای تزریق بوتاکس میگرن بیمار باید از نوع مزمن باشد.
.jpg "همه چیز درباره ی بیماری میگرن")
دستگاه تی ام اس: به وسیله ی این دستگاه امواج مغناطیسی به وسیله ی یک شی مخصوص که در پس سر بیمار قرار می گیرد، به مغز فرستاده می شوند. این امواج کاملا بی خطر و بدون درد هستند. این امواج سبب می شوند قسمت هایی از بافت مغز که تحریک پذیر تر شده اند، کارکرد متعادلی پیدا کنند. این درمان برای کسانی است که دارو درمانی در آن ها پاسخ نمی دهد و یا بیماری میگرن آن ها مزمن نیست تا تزریق بوتاکس انجام دهند. یعنی کمتر از 14 روز در ماه دچار سردرد می شوند.
روش های ماساژ درمانی و یوگا: این روش ها نیز برای کاهش استرس که نقش مهمی در ایجاد حملات میگرنی دارند، مورد استفاده قرار می گیرند.
نقش تغذیه در بیماری میگرن چیست؟
تیرامین یا فنیل اتیل آمین دو اسید آمینه هستند که در کاکائو، شکلات، پنیر های تخمیر شده، فرآورده های سویا، آجیل، میوه ها و سبزی های کال و فاسد، ماهی شور، خامه ی ترش، گوشت های مانده و چرب، خوراک کلم، مخمر ها، میوه های خانواده ی مرکبات و سرکه وجود دارند. این دو مهم ترین عوامل تحریک و تشدید بیماری میگرن هستند. این اسید های آمینه سبب تحریک اعصاب مغز و ایجاد سردرد می گردند. همچنین لازم است بدانید الکل و آبجو حاوی مقادیر زیادی از تیرامین هستند و از قوی ترین عوامل ایجاد سردرد های میگرنی می باشند. هر نوع مشروب الکلی سبب می شود آب بدن از دست برود. این امر زمینه ساز اصلی ایجاد سردرد های میگرنی است. هات داگ، پپرونی، گوشت، سویا و غذا های دودی، ترشی و کنسرو ها نیز موجب تشدید بیماری میگرن می شوند. در برخی موارد میوه های خشک نیز می توانند موجب تشدید سردرد های میگرنی شوند. اما یکی از عوامل مهم در تشدید سردرد های میگرنی، کافئین است. کافئین به مقدار زیاد در قهوه، چای سبز، نوشابه های کولا، چای سیاه و انواع نوشیدنی های کافئین دار وجود دارد. این ماده ی غذایی سبب می شود اعصاب مغز تحریک شده و میگرن فرد بیمار تشدید پیدا کند.
تغییر شیوه زندگی در بیماری میگرن
درمان بیماری میگرن تنها با دارو نیست. برای درمان این بیماری باید از دارو درمانی، تغییر شیوه ی زندگی و طب مکمل استفاده نمود. هنگامی که به سردرد های میگرنی مبتلا می شوید آن زمان را در یک دفتر یادداشت نمایید. همچنین یادداشت کنید کدام علائم موجب شروع این سردرد شده اند. مثلا استرس، بی خوابی، تهوع و ... . همچنین باید در نظر داشته باشید چه مدت زمانی با سردرد درگیر بوده اید. این موارد را در یک دفترچه یادداشت کنید. سعی کنید کار هایی که موجب سردرد شما می شوند را انجام ندهید. به عنوان مثال اگر یک ماده ی غذایی خاص سبب ایجاد سردرد شما شده است از مصرف آن ماده ی غذایی دوری کنید.
سعی کنید از حضور در مکان های شلوغ و پر سر و صدا خودداری نمایید. صدا های بلند موجب تشدید علائم سردرد های میگرنی می شوند. از استرس های روزانه ی خود بکاهید. توجه نمایید چه عواملی موجب ایجاد استرس در شما می شوند. این عوامل را از زندگی خود حذف کنید تا آرامش بیشتری داشته باشید. هرگز گرسنه نمانید. یکی از عواملی که سبب ایجاد سردرد های میگرنی می شود گرسنگی است. بنابراین هنگامی که احساس گرسنگی می کنید منتظر نمانید و سریع یک غذای سالم مصرف کنید. خواب منظم و کافی نیز کمک می کند سردرد های میگرنی شما کاهش پیدا کنند. سعی کنی در شبانه روز به اندازه ی کافی استراحت نمایید.
خواب کافی و منظم، آرامش و دوری از استرس و خوردن وعده های غذایی منظم سبب می شود بهتر بتوانید بیماری خود را کنترل کنید. هنگامی که حمله های میگرنی شما آغاز می شوند به یک اتاق تاریک و بدون سر و صدا بروید. آب کافی بنوشید و مدتی را بدون استرس استراحت کنید. این امر سبب می شود سردرد شما به میزان قابل توجهی آرام شود.
