تشنج کودکان چیست؟
تشنج تغییر ناگهانی فعالیت حرکتی در فرد است که ناشی از اختلال در فعالیت الکتریکی مغز بوده و در کودکان نیز شایع است. یکی از شایع ترین انواع تشنج در کودکان، تشنج ناشی از تب است که البته معمولا سرنوشت خوبی دارد، اما گاهی نیز به علت یک بیماری خطرناک مانند مننژیت (التهاب و عفونت پرده های مغزی) ایجاد می شود.تشنج ناشی از تب معمولا در کودکان 1 تا 5 سال رخ می دهد، هر چند گاهی این نوع تشنج قبل از یک سالگی یا بعد از پنج سالگی هم دیده می شود. در برخی خانواده ها تشنج بسیار شایع تر بوده که به علت زمینه ژنتیکی است.
تشنج ناشی از تب معمولا با افزایش سریع درجه حرارت بدن رخ می دهد. البته گاهی نیز کودک در ابتدا دچار تشنج شده و پس از آن والدین متوجه وجود تب در کودک خود می شوند.
بعضی از والدین هیچ پیش اطلاعی درباره تشنج ندارند و حتی در صورت بروز علائم آن، متوجه نمی شوند. بنابراین به طور خلاصه به بعضی از علائم آن اشاره می شود.1
چه علایمی نشان دهنده بروز تشنج در کودک است؟
باتوجه به نوع تشنج، ممکن است کودک دچار اختلال هوشیاری شود یا اطرافیان را نشناسدبه صدا زدن پاسخ ندهد یا بیهوش روی زمین بیفتد.
گاهی حرکات غیرارادی در اعضای بدن کودک ظاهر می شود که این حرکت ها ممکن است قسمتی از بدن یا تمام اعضا را درگیر کند.
ممکن است کودک به شدت دست و پا بزند، روی زمین بیفتد، سر و چشم هایش به یک طرف بچرخد یا اینکه فقط یک دست یا یک پای او دچار حرکات تکان دهنده شدید شود و این حالت چند ثانیه تا چند دقیقه طول بکشد.معمولا این حمله ها کمتر از ۵ دقیقه طول می کشد.
گاهی کودک در زمان حمله کنترل ادرار خود را از دست می دهد.
ممکن است کودک برای چند لحظه به نقطه ای خیره شود و در این مدت متوجه اطراف نباشد. البته بیشتر کودکان دچار تب و تشنج ساده می شوند. والدین اظهار می کنند که از خانه تا رسیدن به سرکوچه این تشنج تمام می شود.2
تشخیص تشنج در کودکان
تشنج معمولا آن قدر سریع اتفاق می افتد که ممکن است تا شما فرزندتان را به دکتر برسانید تشنج او فروکش کرده باشد. اولین اقدامی که پزشک باید انجام دهد کشف علت رخ دادن تشنج است. در واقع تنها بیماری صرع نیست که منجر به تشنج می شود بلکه تشنج می تواند نتیجه شرایط خاصی نظیر افت قند یا فشار خون، تب بالا و وجود تغییراتی در ریتم قلبی باشد. حتی در بزرگسالی برخی افراد در شرایط استرس شدید نیز دچار تشنج می شوند.توصیفات وشرحی که شما از تشنج کودک خود به پزشک می دهید در تشخیص درست او بسیار موثر است. شما برای اینکه توضیحات درستی به پزشک ارائه دهید ممکن است به کمک سایر اعضای خانواده نیاز داشته باشید چرا که هنگام رخ دادن این اتفاق، معمولا والدین به دلیل نگرانی و دستپاچگی نمی توانند مشاهدات دقیقی از کودک خود داشته باشند.
خواهر و برادرهای کودک مبتلا به تشنج، حتی خواهر و برادرهای خیلی کوچک گاهی اوقات می‌توانند توضیحات بسیار مفیدی ارائه دهند. تشخیص درست علت مشکل منجر به این می شود که با درمان آن علت، تشنج نیز درمان شود. 3
چه شیوه های درمانی ای برای این مشکل وجود دارد؟
معمولا برای کودکانی که برای اولین بار دچار تشنج می شوند، درمانی انجام نمی شود. تصمیم گیری درمانی در موارد خاصی که ذکر شد و البته همراه با معاینه دقیق و شرح حال و انجام اقدام های تشخیصی از جمله آزمایش مایع مغزی نخاعی، سی تی اسکن و ام .آر .آی و براساس تصمیم گیری پزشک است و معمولا با داروهای خاصی انجام می شود. نکته مهم در درمان این بیماری، ادامه روند درمان و توجه به توصیه های پزشک و پیگیری منظم است.2پیشگیری از تشنج کودکان
پس از ترخیص از بیمارستان اگر دارویی برای کودک تان تجویز شده است، به منظور پیشگیری از تکرار تشنج آن را همیشه و به موقع به کودک تان بدهید. فراموش نکنید داروی کودک را در مهمانی یا مسافرت به همراه داشته باشید.اگر کودک تان دچار تشنج همراه با تب بوده، در سایر موارد تب (به هر علتی) درمان اولیه شما باید کاهش تب با استفاده از تب برهایی مانند استامینوفن و یا در صورت نیاز بروفن باشد.
همچنین استفاده از پاشویه با آب ولرم (بدون الکل یا نمک) نیز مفید است.
فراموش نکنید در مواقع تب یا تشنج در مورد استفاده از داروهای خاص مانند دیازپام به صورت خوراکی یا مقعدی قبل از ترخیص، از پزشک کودک تان یک دستورالعمل بگیرید و مطمئن شوید روش استفاده از آن را به خوبی فرا گرفته اید.1
اقدامات لازم هنگام تشنج کودکان
اولین مسئله‌ای که بسیار اهمیت دارد این است که شما آرامش خودتان را حفظ کنید تا اقدام نسنجیده انجام ندهید. کاری که هنگام رخ دادن تشنج لازم است انجام دهید این است که کودک خود را به پهلو بخوابانید. این کار کمک می کند تا ترشحات دهان و محتویات معده او هنگام استفراغ وارد ریه نشود. نیازی نیست که تلاش کنید دهان کودک را هنگام قفل شدن از هم باز کنید فقط مراقب باشید زبان کودک لای دندان های او گیر نکند.همچنین هنگامی که تشنج اتفاق می افتد شما با اقداماتی نظیر گرفتن دست و پای فرزندتان نمی‌توانید جلوی لرزش او را بگیرید، پس برای متوقف کردن تشنج از اقدام‌های این چنینی پرهیز کنید.
شما باید در اسرع وقت تلاش کنید تا کودک را به یک مرکز درمانی مناسب برسانید تا اقدامات لازم نظیر گرفتن نوار مغزی از کودک برای تشخیص تشنج و علت آن انجام شود. همچنین تشنج می تواند عوارض ثانویه ای برای بیمار ایجاد کند که آن ها نیز نیازمند دریافت درمان تخصصی است. این علائم ثانویه مواردی نظیر اسهال، عفونت تنفسی و تب را شامل می شوند. 3
نکته ای در مورد مصرف داروهای تشنج
برخی والدین با توصیه های افراد غیرکارشناس، داروهای کودک را قبل از اتمام دوره های درمانی قطع می کنند در حالی که کودک باید تا زمانی که پزشک تجویز کرده، داروی ضدتشنج مصرف کند.هرگز نباید سرخود مقدار داروها را کاهش یا افزایش داد. طول درمان دارویی معمولا از شروع تا 2 سال بعد از آخرین تشنج و براساس معاینه های پزشکی است.
باید در دادن داروها مخصوصا شربت ها دقت کرد. شربت های ساختنی باید با میزان توصیه شده آب، رقیق و قبل از مصرف کاملا تکان داده شوند تا غلظت دارو یکنواخت شود.
باید توجه داشت که شربت ها رسوب می کنند و اگر خوب هم زده نشوند، قسمت های پایین غلظت بیشتری دارند و مسمومیت دارویی ایجاد می کنند. همچنین باید توجه داشت که تغییر میزان برخی داروها با اندازه گیری سطح خونی آنهاست بنابراین معاینه های دوره ای کودک بسیار مهم است.1
پینوشتها
1.www.namnak.com
2.www.beytoote.com
3.www.honarehzendegi.com
