اوتیسم چیست؟
اوتیسم یک اختلال عصبی- رشدی است. به این معنی که قسمتهای مختلف مغز در افراد دارای اوتیسم در تعامل با یکدیگر دچار مشکل میشوند.اختلال طیف اوتیسم بر چگونگی درک فردی و اجتماعی شخص تأثیر میگذارد و باعث ایجاد مشکلات در تعامل و ارتباطات اجتماعی او میشود. بارزترین نشانه اختلال طیف اوتیسم انجام الگوهای محدود و تکراری رفتاری است.
اختلال طیف اوتیسم را بیشتر میتوان یک اختلال نورولوژیکی که خودش را در سالهای اولیه رشد کودک نمایان میکند معرفی نمود. این اختلال در بیماران اوتیستیک باعث میشود که مغز فرد مبتلا به اوتیسم نتواند در زمینه رفتارهای اجتماعی و مهارتهای ارتباطی بهدرستی عمل کند و مزاحم او برای یادگیری چگونگی ارتباط و تعامل با دیگران بهطور اجتماعی میشود. کودکان و بزرگسالان دارای اختلال طیف اوتیسم در زمینه ارتباط کلامی و غیرکلامی، مهارتهای شناختی معمول، رفتارهای اجتماعی، فعالیتهای سرگرمکننده و بازی دارای مشکل میباشند.
ریشه کلمه اوتیسم از واژه یونانی Autos به معنی خود گرفته شده است. البته این نام در طول زمان به صورتهای گوناگونی بهکار میرفته است مانند اوتیسم کودکی اولیه، یا اوتیسم کودکی. پس از مدتی این نامها تقریباً مترادف با اوتیسم در بزرگسالان به کار رفت و پس از آن این اختلال را در هر دوره سنی بهنام اوتیسم میشناسند.اختلال طیف اوتیسم(ASD) و اوتیسم دو واژه و عبارت کلی برای گروهی از اختلالات پیچیده در رشد مغز هستند.
درسال2013درDSM-5همه اختلالات طیف اوتیسم در زیر چتر ASD یا اختلالات طیف اوتیسم قرار گرفتند. اکنون دیگر در اختلال طیف اوتیسم به جای انواع اوتیسم 3سطح وجود دارد که در آنها رشد مهارتهای اجتماعی،ارتباطات و منابع و ذخایر رفتاری دچار تاخیر و انحراف گردیده است. کودکان درگیر با اختلال طیف اوتیسم اغلب تمایلات شدید و ویژهای به مجموعهای از رفتارها نشان میدهند، مقاومت در برابر تغییر ٰ رفتار های تکراری و کلیشه ای و نقص در ارتباط چشمی دارند و پاسخهای مناسبی به محرکات محیطی نمیدهند. این اختلالات تاثیرهای متعدد و بیشماری بر روند رشد میگذارند. هرچه این اختلال زود تشخیص داده شود و فرد مبتلا زودتر وارد چرخههای درمان گردد، زودتر میتوان زندگی او را تغییر داد.
انواع اوتیسم یا طیف اوتیسم؟
استفاده از واژه طیف در مورد اختلالات اوتیسم بهتر است؛ افراد مبتلا به اختلال اوتیسم میتوانند طیف وسیعی از شدت علائم اوتیسم را داشته باشند.تواناییهای یادگیری، تفکر و حل مسئله افراد مبتلا به اختلال طیف اوتیسم میتواند از مهارتهای بالقوه تا شدید را به چالش بکشد.
اوتیسم بودن به صورتهای متفاوتی در افراد نمایان میشود. بعضی از افراد دارای اوتیسم، مشکلات همراه دیگر ی نیز از جمله کم توانی ذهنی، اختلال یکپارچگی حسی، اختلال بیش فعالی و نقص توجه، صرع و مشکلات گوارشی دارند؛ که به معنای این است که این افراد نیازمند سطوح حمایتی مختلفی هستند.
به گفته انجمن اوتیسم ایران؛ اتیسم، آسپرگر، اختلال از هم پاشیدگی دوران کودکی و اختلال دوران رشد که به نوع دیگری تشخیص داده نشده است، ۴ اختلالی هستند که در دسته بندیهای جدید علمی همگی تحت عنوان اختلالات طیف اتیسم شناخته و تشخیص داده میشوند و با همدیگر ادغام شدهاند.
اختلالات طیف اوتیسم در سه سطح کلی جای میگیرند:
* سطح نیازمند حمایت
* سطح نیازمند حمایت زیاد
* سطح نیازمند حمایت بسیار زیاد
کشف علائم و نشانههای اختلال طیف اوتیسم
بعضی از کودکان، علائم طیف اوتیسم را در ابتدای دوران نوزادی نشان میدهند. سایر کودکان ممکن است به طور معمول برای چند ماه یا چند سال به طور طبیعی رشد کنند؛ اما پس از آن به طور ناگهانی علائم طیف اوتیسم را نشان دهند و مهارتهای زبانی و فردی که قبلاً به دست آوردهاند را از دست بدهند.هر کودک مبتلا به اختلال طیف اوتیسم احتمالاً دارای یک الگوی منحصر به فرد از رفتار است.
بعضی از کودکان مبتلا به اختلال طیف اوتیسم دچار مشکلات یادگیری هستند و بعضی از آنها نشانههای کمتری نسبت به هوش عادی دارند.
سایر کودکان مبتلا به اختلال دارای هوش نرمال هستند؛ آنها به سرعت یاد میگیرند، اما با برقراری ارتباط و استفاده از آنچه که در زندگی روزمره و تنظیم وضعیت اجتماعی میدانند، مشکل دارند.
ترکیب منحصر به فرد علائم طیف اوتیسم در هر کودک، گاهی اوقات تعیین شدت این اختلال را دشوار میکند. در ادامه برخی از علائم طیف اوتیسم مشترک بین افراد مبتلا را نام میبریم.
اختلال در عملکرد اجتماعی
کودکان طبیعی از همان هفتههای اول تولد به طور قابل ملاحظهای اجتماعی هستند، در واقع نوزاد انسان به طور ذاتی برای ارتباط اجتماعی و تشخیص چهره ی انسانی آمادگی دارد؛ در حالی که در کودکان دارای اوتیسم گرایش کمی به چهره انسانی وجود دارد و به دنبال آن، این کودکان گرایش کمی به برقراری تماس چشمی دارند.برخی از نشانههای اختلال در عملکردهای اجتماعی کودک دارای اوتیسم:
* کودک نمیتواند به نام خود واکنش نشان دهد.
* کودک ترجیح میدهد به تنهایی بازی کند یا در دنیای خود باشد.
* تماس چشمی ضعیفی دارد.
* کودک ارتباط غیر کلامی برقرار نمیکند؛ مثلا نمیتواند به اشیا مورد علاقه خودش اشاره کند.
اختلال ارتباطی
افراد دارای اوتیسم در جنبههای مختلف رشد زبان، گفتار و ارتباط مشکل دارند. کودکان دارای اوتیسم نمیتوانند برای اهداف اجتماعی از زبان استفاده کنند. برای مثال نمیتوانند برای برقراری رابطه اجتماعی کلمات و زبان را به کار بگیرند.برخی از نشانههای اختلال ارتباطی در کودک دارای اوتیسم
* کلمات یا عبارات را بهطور صریح تکرار میکند؛ اما نمیداند چگونه از آنها استفاده کند.
* با صدا یا ریتم غیر طبیعی صحبت میکند.
* احساسات و هیجانات را بیان نمیکند و ریتم کلام یکنواختی دارد.
* صحبت نمیکند یا حرف زدن را به تأخیر میاندازد یا توانایی قبلی خود را برای گفتن کلمات را از دست میدهد.
اختلال شناختی
نیمی از کودکان دارای اوتیسم هوش پایینی دارند. در برخی از این افراد هوش جزیرهای وجود دارد. هوش جزیرهای به این معناست که کودک در یک یا چند زمینه (مانند نقاشی یا موسیقی) تواناییهای قابل توجه دارد؛ در حالی که ممکن است از نظر سایر تواناییها مشکل داشته باشد.همچنین در کودکان مبتلا به اوتیسم تفکر انتزاعی وجود ندارد. یعنی کودک نمیتواند خودش را به جای دیگران قرار دهد و یا به مسائلی غیر از چیزهایی که به چشم میبیند فکر کند.
هرچه ضریب هوشی در این افراد پایینتر باشد احتمال بروز تشنج مغزی بالاتر میرود. توانمندیهای حرکتی و درک لمسی نیز در این افراد بهتر از توانمندی درک مفاهیم نمادین است.
اختلال رفتاری
کودکان اوتیسم با اشیا و وسایل ارتباط بهتری برقرار میکنند تا با انسانها. علاوه بر این، آنها به جنبههای ناکارآمد اشیا و اشیا غیر کاربردی وابستیگی غیر معمول دارند.برخی از نشانههای اختلال رفتاری در کودک دارای اوتیسم
* انجام حرکات تکراری مانند تکان دادن، چرخش یا قفل کردن دستها
* با هماهنگی مشکل دارد یا دارای الگوهای حرکتی عجیب و غریب است. مانند قدم زدن بر انگشتان پا
* غالباً به نور، صدا یا لمس حساس است اما ممکن است نسبت به درد یا دما بیتفاوت باشد
* ترس از موقعیتهای جدید. مانند برخورد با افراد جدید یا تغییر دکوراسیون منزل و حتی تعویض اتومبیل خانوادگی
علت اختلال اوتیسم
اختلال طیف اوتیسم علت خاصی ندارد. با توجه به پیچیدگی این اختلال و این واقعیت که علائم طیف اوتیسم و شدت آن متفاوت است، احتمالاً علل زیادی برای آن وجود دارد. هم ژنتیک و هم محیط میتوانند، در به وجود آمدن آن نقش داشته باشند.اما مهمترین علت اوتیسم توارث است. جهش های ژنتیکی در کنار بحث توارث ژن ها در بروز بیماری اوتیسم دخیل است. موضوع مربوط به یک ژن هم نیست و ژن های مختلف و تعامل آنهاست که باعث بروز اوتیسم می شود.
بیماری اوتیسم یک ناتوانی طولانی مدت است که منجر به اختلال عملکرد عصبی – روانی در فرد می شود. گر چه به نظر می رسد که اوتیسم عارضه نادری است اما اطلاعات اخیر گویای آن است که شیوع بیماری اوتیسم حتی تا 20 مورد در هر10000 تولد زنده می رسد.
اگر چه علت اصلی بیماری اوتیسم کاملاً شناخته شده نیست، اما در سال های اخیر تحقیقات و مطالعات بسیاری در زمینه بیماری اوتیسم صورت گرفته است. تحقیقات تأکید زیادی بر منشاء زیست شناختی و عصب شناختی بیماری اوتیسم در مغز دارد. در بسیاری از خانواده ها سابقه بیماری اوتیسم و یا اختلالات مربوط به اوتیسم وجود داشته است که ریشه ژنتیک را مطرح می کند اگر چه تا به حال ژن خاصی که مربوط به بیماری اوتیسم باشد شناخته نشده است.
پژوهشگران در مورد نقش ژنتیک در علت شناسی بیماری اوتیسم اختلاف نظر دارند و عده ای از آنها ترکیب چندین ژن را به عنوان علت بیماری اوتیسم مطرح می کنند. چندین نظریه درباره بیماری اوتیسم مطرح شده که هیچیک به طور دقیق اثبات نشده است.
بررسی نقش ژنتیک در اختلال طیف اوتیسم
به نظر میرسد که چندین ژن متفاوت در اختلال طیف اوتیسم نقش دارند. برای بعضی از کودکان، اختلال طیف اوتیسم میتواند با یک اختلال ژنتیکی مانند سندرم Rett یا سندرم X شکننده همراه باشد.در کودکان، تغییرات ژنتیکی (جهش) ممکن است خطر اختلال طیف اوتیسم را افزایش دهد. ژنها ممکن است بر توسعه مغز یا نحوه ارتباط سلولهای مغز تأثیر بگذارند یا شدت علائم طیف اوتیسم را تعیین کنند.
بعضی از جهشهای ژنتیکی به ارث برده میشوند، در حالی که برخی به صورت خود به خود ایجاد میشوند.
بررسی فاکتورهای محیطی در به وجود آمدن اختلال طیف اوتیسم
محققان در حال بررسی این موضوع هستند که آیا عوامل مرتبط با عفونت ویروسی، مصرف داروها و عوارض آنها در دوران بارداری یا آلودگی هوا در ایجاد اختلال طیف اوتیسم نقش دارند یا خیر؟ پژوهشها در این زمینه ادامه دارد و نتیجه قطعی هنوز به دست نیامده است.اوتیسم در بزرگسالی
اوتیسم در بزرگسالان یکی از مشکلاتی است که کمتر به آن پرداخته شده؛ در صورتی که برای بسیاری از افراد و خانوادهها معضلی جدی به حساب میآید.بسیاری از افرادی که اوتیسم در بزرگسالان را تجربه میکنند از جمله افرادی هستند که ممکن است اختلالشان در سالهای اخیر تشخیص داده شده باشد؛ چرا که اوتیسم بهندرت زمانی که کودک بودند مورد بررسی قرار میگرفته است.
کمبود پژوهشها در خصوص افراد سالمند مبتلا به ASD و برنامههای مؤثر برای مراقبت کوتاهمدت و بلندمدت از آنها دیده میشود.
نیازهای افراد مبتلا به اوتیسم در بزرگسالی بسیار متفاوت است. افراد مبتلا به ASD شدید، ممکن است تکلم نکنند و به همراهی و کمک برای تمامی فعالیتهای زندگی روزمرهشان احتیاج داشته باشند. این در حالی است که دیگر افراد مبتلا به اوتیسم در بزرگسالی که علائم آنها به صورت خفیف نمایان شده، قادر به مراقبت از خود هستند.
پژوهشگران مطالعهای را روی ۴۵ نفر که یا خود مبتلا به ASD بودند و یا از این بیماران مراقبت میکردند، انجام دادند. شرکتکنندگان بیشتر در مورد مدیریت بلندمدت، تشخیص و آگاهی از اوتیسم در بزرگسالی نگران بودند.
برخی از مشکلاتی که افراد مبتلا به اوتیسم در بزرگسالی با آن روبهرو میشوند:
* انزوا و مشکلات اجتماعی
* مشکلات ارتباطی
* مشکلات مالی
* نبود حمایت به همراه مراقبت شخصی
* بیدفاع بودن
* مسکن و امکانات بهداشتی ناکافی
* کمبود شغل
درحالیکه مراقبت از کودکان اوتیسم شامل تصمیمهای پزشکی و اجتماعی مراقبان و والدین است، برای بزرگسالان بیشتر این تصمیمها به سمت بیمار متمایل است.
در واقع برای بهبود کیفیت زندگی در بزرگسالان مبتلا به اوتیسم تصمیمات فردی بسیار مهم میشوند که شامل مدیریت علائم و خودباوری است.
اوتیسم در کودکان
اوتیسم یکی از انواع اختلالات دوران کودکی است. تشخیص درست اوتیسم زمانی امکان پذیر است که نشانههای آن قبل از سه سالگی شناسایی شوند. بعضی از کودکان، علائم طیف اوتیسم را در ابتدای دوران نوزادی نشان میدهند. البته شرایطی نیز وجود دارد که در آن اختلال اوتیسم در نوجوانان و یا بزرگسالان شناسایی شود، اما معمولا میانگین سن تشخیص بین ۳ تا ۶ سال است.پزشکان چگونه اوتیسم را تشخیص میدهند؟
اختلال طیف اوتیسم به طور گستردهای در علائم و شدت متفاوت است، بنابراین تشخیص آن ممکن است دشوار باشد. اگر کودکی دارای اوتیسم باشد، نشانههایی دارد که پزشک میتواند براساس آنها بیماری را تشخیص دهد.- از والدین در مورد تعاملات اجتماعی، مهارتهای ارتباطی و رفتار فرزندشان در طول زمان سؤال کند.
- ممکن است کودک در برقراری تماس چشمی ناتوان باشد. یا در تشخیص احساسات دیگران مانند غم خیلی ضعیف عمل کند.
- از والدین در مورد مهارتهای کلامی و غیرکلامی فرزندشان در طول زمان سؤال کند.
- یک کودک اوتیسم ممکن است هرگز حرف نزند. یا بعضی از جملهها را بارها تکرار کند.
- از والدین در مورد بازیها و میزان علاقهای که فرزندشان به اسباببازی نشان میدهد، سوال کند.
- کودک اوتیسم ممکن است به جای بازی کردن با همه اسباببازیها تنها بر بخشی از آنها تمرکز کند.
همچنین لازم است کودک تستهای ضروری شامل شنوایی، گفتار، زبان، سطح پیشرفت و مسائل اجتماعی و رفتاری را انجام دهد، تا پزشک مطمئن شود این علائم به دلیل مشکل و اختلال دیگری به وجود نیامده است.
کودک مبتلا به بیماری اوتیسم «من» نمی گوید
در روند طبیعی رشد، کودکان به محض آنکه «من» را درک می کنند، دیگر از «نام خود» برای بیان خواسته هایشان استفاده نمی کنند در حالی که کودک مبتلا به بیماری اوتیسم شناختی از «من» ندارد و خود را با نام صدا می زند؛ مثلا می گوید: «به علی آب بدید!» این نشانه خوبی نیست. حتی کودک مبتلا به بیماری اوتیسم ضمایر را هم اشتباه استفاده می کند.ارتباط کودک مبتلا به بیماری اوتیسم یکطرفه است
کودک مبتلا به بیماری اوتیسم حتی اگر کلام داشته باشد، نمی تواند درست ارتباط برقرار کند و گفتارش جهت دار نیست. ممکن است محتوای کلام با سنش متناسب نباشد یا بدون توجه به صحبت های دیگران فقط در مورد علایق خود صحبت کند. در واقع کودک مبتلا به بیماری اوتیسم نمی تواند تبادل اطلاعات کند. کودکان مبتلا به اوتیسم به لبخند یا خستگی دیگران توجهی ندارند و نمی توانند نوبت را رعایت کنند. آنها ارتباط یکطرفه برقرار می کنند و به همین علت ارتباطشان موثر نیست.واژه سازی کودک مبتلا به بیماری اوتیسم غیرطبیعی است
ممکن است واژه سازی به شکل بازی در کودکان عادی هم دیده شود اما جایگزین کردن همیشگی واژه ها، مختص مبتلایان به بیماری اوتیسم است. مثلا کودک مبتلا به بیماری اوتیسم ممکن است همیشه به «باب اسفنجی»، «بنگی» بگوید.آیا واکسنها موجب اوتیسم میشوند؟
هیچ ارتباطی بین واکسن و اختلال طیف اوتیسم وجود ندارد. یکی از بزرگترین اختلافات در اختلال طیف اوتیسم این است که آیا ارتباطی بین اختلال و واکسنهای دوران کودکی وجود دارد. با وجود تحقیقات گسترده، هیچ تحقیق قابل اعتمادی ارتباط بین اختلال طیف اوتیسم و واکسن زدن را نشان نداده است.درمان اوتیسم
هدف درمان اوتیسم این است که توانایی فرد، برای عملکردها را افزایش و علائم طیف اوتیسم را کاهش دهد. مداخله زودهنگام در طول سالهای پیش دبستانی میتواند به کودک کمک کند تا مهارتهای اجتماعی، ارتباطی، عملکردی و رفتاری را یاد بگیرد.داروهای مورد استفاده در درمان علائم اوتیسم
در حال حاضر هیچ درمان پزشکی قطعی برای اختلال طیف اوتیسم وجود ندارد.آیا میتوان از بروز اوتیسم پیشگیری کرد؟
هیچ راهی برای جلوگیری از اختلال طیف اوتیسم وجود ندارد. تحقیقات برای یافتن علت اصلی اوتیسم، پیشگیری و درمان این اختلال ادامه دارد.درمانهای مکمل اوتیسم
محدوده درمانهای مبتنی بر خانه، مدرسه و مداخلات برای اختلال طیف اوتیسم میتواند متغیر باشد؛ زیرا افراد داری اوتیسم میتوانند در هر کجای طیف اوتیسم قرار داشته باشند و نشانهها را با درجات متفاوت نشان دهند.تشخیص و مداخله در اوایل بسیار کارساز است و میتواند رفتار، مهارتها و توسعه زبان را بهبود بخشد. با این حال، مداخله در هر سن مفید است. اگرچه کودکان معمولاً علائم طیف اوتیسم را از دست نمیدهند، ممکن است یاد بگیرند که به خوبی عمل کنند.
درمان اوتیسم شامل آموزشهای رفتاری خاص است. آموزشهای رفتاری مبتنی بر پاداش برای رفتارهای خوب که به آنها مهارتهای اجتماعی و چگونگی برقراری ارتباط را یاد میدهد و به آنها کمک میکند که بتوانند در بزرگسالی با برخی از مشکلاتشان کنار بیایند و مشکلات کمتری داشته باشند.
کاردرمانی، گفتاردرمانی، بازی درمانی، هنردرمانی و مداخلات روانشناسی از جمله مداخلاتی هست که میتواند در بهبود علائم کودکان اوتیسم نقش ویژهای داشته باشد.
میزان شیوع اوتیسم
میزان شیوع اختلالات طیف اتیسم در دو دهه گذشته در سراسر جهان افزایش زیادی داشته است.تاکنون هیچ مطالعه جامعی در زمینه شیوع این اختلال در کشور ما صورت نگرفته است. با این حال مطالعات در ایران، گسترهای از یک به ۱۵۰ بین کودکان گزارش کردهاند. اختلال طیف اوتیسم تبدیل به یکی از همهگیرترین اختلالات رشدی شده است.
ارتباط لقاح مصنوعی و فناوریهای کمکی تولید مثل مانند ای وی اف(IVF) با اوتیسم
پژوهشهای فراوانی در این خصوص در حال انجام است اما به صورتی که در ایران عنوان می گردد نمی توان اذعان نمود که ارتباط مستقیم و قوی میان لقاح مصنوعی و اوتیسم وجود دارد. مرکز کنترل و پیشگیری بیماری های امریکا و موسسه سلامت انگلستان عنوان می کنند که دو برابر بیشتر احتمال دارد که کودکی که با روش های کمکی به دنیا امده است در اینده دارای اوتیسم نیز تشخیص داده شود اما همین سازمانها در ادامه می افزایند که این تکنیک های کمکی بارداری نیستندکه مستقیما باعث اوتیسم می گردند بلکه انها می تواند شرایطی را ایجاد نمایند که خطر اوتیسم را افزایش می دهد.برای نمونه تولد نوزادهای دو یا چند قلو و یا تولد کودکان دارای وزن خیلی کم و یا خطرات دوران جنینی و یا شرایط نامساعد مادر در دوران بارداری بر اساس پژوهشها می توانند هرکدام باعث افزایش خطر اوتیسم گردند.در یکی از این تحقیقات که بر روی 6 میلیون کودک متولد شده با لقاح مصنوعی صورت گرفته مطرح گردیده است که ریسک اوتیسم در تولد های تک نفره 0/8درصد و تولد های بیش از یک نفر 1/2 درصد است که نشان دهنده این واقعیت است که در صورت تولد تنها یک کودک با روش لقاح مصنوعی این افزایش خطر، کاهش می یابد.همچنین CDC عنوان می کند که کودکان متولد شده با ICSI احتمال اوتیسم در انها به نسبت IVF بیشتر است.در نهایت بایستی به این نقل قول پروفسور پیتر بیرمن استاد دانشگاه کلمبیا درWebMD اکتفا نمود که بین اوتیسم و IVF ارتباط وجود دارد اما زمانی که به شرایط بارداری،سن مادران و وضعیت اجتماعی انها در کشور امریکا توجه می کنیم این ارتباط به میزان قابل توجهی کاهش می یابد.از طرفی نیز CDC عنوان می کند که در تمام این گزینه های درمان با لقاح مصنوعی،بایستی تحقیقات بیشتر و کنترل شده تری صورت پذیرد.
علائم و آزمایشها برای تشخیص نوزاد اوتیسمی
چالشهای زیادی برای مطالعه اوتیسم در دوران پس از زایمان وجود دارد. هیچ نشانگر زیستشناختی یا آزمایش پزشکی برای تشخیص نوزاد اوتیسم وجود ندارد. بنابراین، تشخیص این اختلال کاملا مبتنی بر مشاهدات رفتاری و اطلاعات گزارش شده توسط والدین است.عوامل خطر در ابتلا به طیف اوتیسم
تعداد کودکان مبتلا به اختلال طیف اوتیسم افزایش یافته است. روشن نیست که آیا این به دلیل تشخیص و گزارش بهتر یا افزایش واقعی تعداد موارد یا هر دو است.اختلال طیف اوتیسم بر کودکان تمام نژادها و ملیتها تأثیر میگذارد، اما برخی عوامل باعث افزایش خطر ابتلا به اوتیسم میشود.
برخی عوامل که ممکن است بر طیف اوتیسم اثرگذار باشند:
جنسیت
پسران تقریباً چهار برابر احتمال ابتلا به اختلال طیف اوتیسم را نسبت به دختران دارند.سابقه خانوادگی
خانوادههایی که یک کودک مبتلا به اختلال طیف اوتیسم دارند، خطر ابتلا به داشتن یک کودک دیگر با اختلال را افزایش میدهند.اختلالات دیگر
کودکان مبتلا به بیماریهای خاص دارای خطر بالاتری از اختلال طیف اوتیسم یا علائم اوتیسم هستند. بعضی از این بیماریها عبارتند از:سندرم X شکننده (اختلال ارثی است که باعث مشکلات فکری میشود.)
اسکلروز توبول (وضعیتی که تومورهای خوش خیم در مغز ایجاد میشود)
سندرم Rett (وضعیت ژنتیکی تقریباً به طور انحصاری در دختران رخ میدهد که سبب کاهش رشد سر و ناتوانی در فکر میشود.)
نوزادان بسیار زودرس
نوزادانی که قبل از ۲۶ هفته حاملگی متولد شدهاند ممکن است دارای اختلال طیفی اوتیسم باشند.سن پدر و مادر
ممکن است ارتباطی بین کودکان متولد شده با والدین بزرگتر و اختلال طیف اوتیسم وجود داشته باشد.علائم و نشانه های نخستین اوتیسم(تا پیش از 2 سالگی)
اوتیسم در سال های اول زندگی خود را نشان می دهد به صورتی که 50 درصد والدین پیش از 12 ماهگی و 80 تا 90 درصد والدین پیش از 24 ماهگی متوجه علائم این اختلال در کودکشان می گردند.فرد مبتلا با چالشهای رفتاری و اجتماعی زیادی رو به روست، مشکلاتی چون رفتارهای تکراری وعدم ارتباط با دنیای اطراف ونقایص گفتاری از این جمله هستند. علائم روشنتر اوتیسم در سنین بین 2 تا 3 سالگی خود را نشان می دهد ولی محققین در حال بررسی و کار بر روی علائم تا پیش از 18 ماهگی هستند و به نتایج تقریباً قابل استنادی نیز دست یافته اند.مهمترین نکته در مورد کودکان اوتیستیک ,تشخیص به هنگام این اختلال است تا بتوان با استفاده از تکنیک ها و رویکرد های استاندارد از دوره حساس رشد این کودکان نهایت استفاده را نمود و نقایص به وجود آمده توسط این اختلال را جبران یا پیشگیری کرد. به همین دلیل است که تشخیص بموقع برای کودک دارای اوتیسم حیاتی است.برای همین منظور والدین می بایستی تا پیش از 2 سالگی به علائم زیر توجه کنند البته برخی ازاین علائم ممکن است در کودکان دارای فرایند رشد عادی نیز دیده شود ولی در کودکان مشکوک به اوتیسم به صورت حداکثری مشاهده می گردد.این علائم به شرح زیر است:
* تا 5 ماهگی هیچ لبخند اجتماعی یا رفتاری که نشان دهنده شادی در اثر ارتباط با دیگران باشد در وی مشاهده نگردد.
* تا6 ماهگی نمی خندد.
* تا 6 ماهگی هیچ ارتباط چشمی در کودک مشاهده نگردد و یا به صورت کاملاً محدود وجود داشته باشد.
* تا 8 ماهگی توجه ای به بازی های دالی یا داکی ندارد و از ان لذت نمی برد .
* تا 9 ماهگی هیچ آوا یا غان وغونی وجود ندارد و همچنان کودک بدون لبخند است و ارتباط غیر کلامی نیز وجود ندارد.در این سن کودک اوا و یا حالات چهره دیگران را نیز تقلید نکند.
* تا 12 ماهگی هیچگونه علامتی برای برقراری ارتباط غیر کلامی مانند اشاره برای درخواست کردن یا نشان دادن وجود نداشته باشد.
* تا 12 ماهگی کودک هیچگونه پاسخی به نام خود نشان ندهد.
* تا12 ماهگی برای ارامش و یا رفع نیاز به دنبال پدر و مادر خود نمی گردد.
* تا16 ماهگی کودک هیچ کلمه ای نگوید.
* تا18 ماهگی به صورت معمول بازی نکند.
* تا24 ماهگی کودک هیچ جمله معنی دار دوکلمه ای نگوید.
و در نهایت هرگونه پسروی در مهارت گفتاری ،اجتماعی و ارتباطی بعد از یک تا دو سالگی.
سخن آخر
اوتیسم یک بیماری نیست. طیف اوتیسم اختلالی است که بیشتر در دوران کودکی بروز میکند، اما ممکن است نشانههای آن در سنین بزرگسالی هم مشاهده شود.متاسفانه در حال حاضر تحقیقات علمی در مورد علت، علائم، تشخیص و پیشگیری از اختلال طیف اوتیسم به نتایج قطعی و ثابتی نرسیده است و پژوهشها در این راستا ادامه دارد.
با وجود اینکه برای اختلال طیف اوتیسم درمان دارویی قطعی موجود نیست، اما بسیاری از مداخلات زودهنگام میتواند به بهبود علائم این اختلال کمک کند و امیدهای زیادی وجود دارد تا کودکان دارای اوتیسم قادر به یادگیری و تعامل شوند.
امیدواریم با نگارش این مقاله به سوالات شما در مورد اختلال طیف اوتیسم پاسخ داده باشیم. در صورتی که هرگونه سوال و نگرانی از این اختلال در ذهن شما باقی مانده در بخش نظرهای همین مطلب آن را با ما در میان بگذارید.
پزشکان و کارشناسان دکتردکتر آماده پاسخگویی به شما عزیزان هستند.
در موراردی مثل اختلال طیف اوتیسم که درمان قطعی ندارد؛ بهترین راه درمان و کاهش علائم استفاده از روشهایی است که با تجربه از تعامل با افراد دارای اوتیسم به دست آمده است.
منبع: سایت دکتردکتر
سایت بیتوته
سایت توانبخشی اردیبهشت