آشنایی با روش های یادداشت‌ برداری

بهترین زمان برای یادداشت برداری

بهترین زمان برای یادداشت برداری در حین مطالعه است.

بعضی از افراد یادداشت برداری را بعد از اتمام چند صفحه و یا یک فصل انجام می دهند که اصلا درست نیست.

وقتی در حین مطالعه یادداشت برداری میکنیم ذهن فرصت بیشتری برای تامل روی نکات کلیدی خواهد داشت و در نتیجه یادگیری ما به طرز چشمگیری افزایش می یابد.

بهترین نوع نت برداری زمانی اتفاق می افتد که ما یک فصل یه یک مبحث از یک مطلب را مطالعه کرده باشیم. بعد از پایان این قسمت باید از نکات مهم آن یادداشت برداریم. یادداشت برداری باید به گونه ای باشد که تمامی نکات مهم را در بگیرد.

این وقفه کوچک بعد از مطالعه هر بخش به مغز ما کمک میکند تا مطالب و نکات مهم را از یک فیلتر عبور دهد و مهمترین آنها را برگزیند.1

بهترین روش‌های یادداشت برداری

نکته‌ای که اکثر دانشجویان موفق، به آن اذعان دارند، استفاده از فن نوت‌برداری است. به علاوه این عمل تنها در جایگاه دانشجو یا دانش‌آموز معنا ندارد، بلکه شما در نقش یک سخنران نیز باید پیش‌تر، از صحبت‌های خود یادداشت برداری کرده و حین سخنرانی آن‌ها را به عنوان یک یادآور استفاده کنید. این به شما کمک می‌کند که در طول سخنرانی متمرکز شوید و تمامی صحبت‌های خود را ارائه دهید.

۱. روش Outline

روش Outline یکی از بهترین و محبوب‌ترین روش‌های نوت‌برداری برای دانشجویان است. این روش به شما امکان می‌دهد تا یادداشت‌های خود را به صورت ساختاری سازماندهی کرده و در زمان خود صرفه‌جویی نمایید. همین طور امکان ویرایش و بررسی بیشتر آن‌ها به راحتی فراهم می‌شود.

در این روش یک ساختار کلی با استفاده از بولت‌گذاری وجود دارد که به وسیله آن‌ها می‌توان موضوعات مختلف و زیربناهای آن‌ها را ثبت کرد. نوشتن موضوعات اصلی در یک سمت صفحه و نکات زیرمجموعه‌ای در زیر آن‌ها، با یک گام جلوتر در این روش اثربخش خواهد بود.

نکته: لازم به ذکر است که نوشتن موضوعات از سمت چپ برای نوشتن به زبان انگلیسی کارایی دارد و در صورتی که قصد نوت‌برداری به زبان فارسی دارید، باید تمام دستورالعمل‌های سمت چپ را به سمت راست تبدیل سازید.

۲. روش یادداشت برداری کرنل

این یک روش منحصر به فرد است که کاربردهای آن در موقعیت‌های مختلف مشخص می‌شود. آن چه این روش را از سایر روش‌ها متمایز می‌سازد، طرح‌بندی صفحه در آن است. در این روش، صفحه به سه یا چهار بخش تقسیم شده و از یک ردیف در بالا برای عنوان و تاریخ (اختیاری) و یکی در پایین به همراه دو ستون در مرکز استفاده می‌گردد.

۳۰ درصد عرض باید در ستون سمت چپ نگاه داشته شده و ۷۰ درصد باقی مانده نیز به ستون سمت راست اختصاص یابد. تمام یادداشت‌ها وارد ستون اصلی یادداشت برداری می‌شوند. ستون کوچکتر نیز برای نظرات، سوالات احتمالی یا نکات در نظر گرفته خواهد شد. به این شکل شما دسترسی بسیار خوبی نیز به نکات و مسائل پیرامون آن خواهید داشت و برای بررسی نوت‌برداری خود، به مشکل برنمی‌خورید.

این روش برای انواع سخنرانی‌ها یا جلسات بسیار کاربردی است. در واقع شکل سازماندهی یافته این روش نوت‌برداری، باعث می‌شود که به سرعت به موضوعات مختلف دسترسی داشته باشید و با یک نگاه به صفحه یادداشت‎های خود، موضوع و عنوان مورد نظر را یافته و توضیحات و نکات وابسته به آن را مشاهده کنید.

این روش هم برای شخصی که به عنوان میهمان یا دانشجو در یک جلسه آموزشی و سخنرانی شرکت کرده، کارآمد خواهد بود و هم سخنران یا شخصی که در حال ارائه موضوعی است، می‌تواند از آن بهره‌برداری نماید.

۳. روش نوت‌برداری باکس

این روش ممکن است هنوز به صورت گسترده شناخته شده نباشد، اما محبوبیت آن روز افزون است و به نظر می‌رسد که طرفداران زیادی پیدا کند. در این روش تمام مطالبی که به هم مربوط هستند، داخل یک کادر قرار خواهند گرفت و به این صورت هر کادر به یک موضوع مربوط است و برای دسترسی به آن، به سرعت، مطلب و نکته مورد نظر خود را پیدا خواهید کرد.

برنامه‌های نوت‌برداری چون GoodNotes برای استفاده از این روش، بسیار کارآمد هستند. به این ترتیب شما می‌توانید بین کادرهای مختلف، جابه‌جایی ایجاد کرده و مطالب داخل آن‌ها را تغییر دهید. البته شما می‌توانید از این تکنیک روی کاغذ نیز استفاده کنید و مطالب مورد نظر خود را در کادرهای مختلف جایگذاری نمایید.

در این حالت کار کمی سخت خواهد شد و جابه‌جایی موضوعات و عناوین و نکات وابسته به آن‌ها داخل کادرها، پیچیده به نظر می‌رسد. درست به همین دلیل است که شکل نوت‌برداری باکس را برای نرم افزارهای وابسته به آن پیشنهاد می‌کنند.

۴. روش نمودارسازی

این یک روش ایده‌آل برای یادداشت برداری است که اطلاعات زیادی را در قالب نمودارهای آماری ثبت می‌کند. در این روش شما صفحه خود را به یک جدول تبدیل کرده و در آن هر موضوع را در ستون سمت چپ قرار داده و در همان ردیف و ستون‌های مقابل، سایر نکات و موضوعات وابسته به آن را وارد می‌کنید.

این یکی از بهترین روش‌های نوت‌برداری برای دانشجویان است که به کمک آن می‌توانند اطلاعات آماری خود را طبقه بندی کرده و دسترسی و بررسی آن‌ها را به ساده‌ترین شکل ممکن، سازماندهی کنند.

به علاوه سخنرانان و افرادی که قصد ارائه دادن مطلبی در یک جلسه را دارند، می‌توانند از این فرمول برای ساماندهی به متن سخنرانی خود و جلوگیری از فراموش کردن نکات مهم و ضروری بهره‌مند شوند.

۵. روش نقشه‌برداری

وقتی محتوای سخنرانی بسیار غنی و پر از اطلاعات باشد، روش نقشه‌برداری یکی از بهترین اشکال یادداشت برداری خواهد بود. این به شما کمک می‌کند تا یادداشت‌های خود را با شاخه‌سازی، سازماندهی کنید. موضوع اصلی را در بالا قرار داده و به آن شاخ و برگ‌های لازم را در موضوعات فرعی مرتبط، در سمت راست و چپ خواهید داد.

به این روش، شاید بتوانید عنوان روش درختی را نیز بدهید؛ زیرا یک عنوان مادر در پیشرفت موضوع، زیرشاخه‌های مربوط به خود را در جهات مختلف گرفته و باز آن زیرشاخه‌ها، زیرمجموعه‌های کوچکتری به خود می‌گیرند.

۶. روش یادداشت برداری QEC

با استفاده از این روش خطی، شما درک کاملی از موضوع خواهید داشت و می‌توانید در مراجعات بعدی خود به مطلب، استدلال‌های لازم را روی آن صورت دهید. در این روش هر موضوع در بالای صفحه نوشته شده و در ردیف‌های زیرین آن، شواهد و نتایج به صورت بولت‌گذاری آورده می‌شوند. همان‌طور که در تصویر زیر مشاهده می‌کنید، نکات ریز و توضیحات اضافی به خوبی در این نوع از نوت‌برداری، دیده خواهند شد.

۷. روش WOS نوت‌برداری روی اسلایدها

روش نوت‌برداری روی اسلایدها بسیار مناسب است و شما می‌توانید به ویژه در سخنرانی‌ها از آن استفاده کنید. نرم افزار PowerPoint در این روش از یادداشت برداری به شدت کارآمد خواهد بود. اسلایدها قبل از شروع سخنرانی بارگذاری شده و در زمان لازم به هر یک از آن‌ها رجوع خواهید کرد. شما می‌توانید این شکل از نوت‌برداری را روی همان نسخه پاورپوینت نگهداری کرده و به آن مراجعه داشته باشید یا نوت‌ها را پرینت گرفته و به شکل کاغذی مورد استفاده قرار دهید.

۸. روش یادداشت برداری تصویری

به این روش یادداشت برداری تصویری یا بصری گفته می‌شود و باید گفت که لذت‌بخش‌ترین شکل نوت‌برداری به شمار می‌رود. در این روش می‌توانید از حافظه تصویری خود کمک گرفته و مطالب را به خوبی به یاد آورید. به علاوه شما می‌توانید این روش را با سایر روش‌های نوت‌برداری که در بالا گفتیم، ترکیب کرده و به راهکاری بسیار کاربردی دست یابید. حتی ظاهر این نوع یادداشت‌برداری نیز جذاب‌تر از صفحاتی است که به وسیله متن و بولت‌گذاری انباشته شده‌اند.

در این نوع از یادداشت کردن جزئیات، شما می‌توانید بسیاری از مطالب را با ترسیم تصویر آن‌ها و یا حتی یک تصویر نمادین مکتوب ساخته و در کنار آن نیز توضیحی اضافه کنید. با رویت مجدد این تصاویر تمام مطالب مربوط به آن‌ها، از طریق حافظه تصویری به خاطر خواهد آمد و شما زحمت کمتری برای به یادآوری متحمل می‌شوید.2

باید ها و نباید های یادداشت برداری

بیش تر ما موقع مطالعه نت بر میداریم ولی از این نکته غافلیم که یادداشت برداری نادرست دقیقا مثل یادداشت برنداشتن است.

چند بار برایتان پیش آمده که از کتابی نت برداری کنید ولی دوباره برای مرور سراغ آن یادداشت ها نروید؟

نکات مهمی که باید اجرا کنیم

قبل از رفتن به کلاس یا سمینار و یا حتی مطالعه، خویش را از لحاظ ذهنی آماده کنید.

مهارت های شنیداری خویش را تقویت کنید.

اکثر وقت ها این ضعف سبب میشود نکات کلیدی را یا نشنیده و یا متوجه نشویم.

از روشی استفاده کنید که بیش تر با شما سازگاری دارد.

اشخاص گوناگون از روش های متفاوت برای یادداشت برداری استفاده می کنند و اینکار سبب گرفتن نتیجه بهتری می شود.

یادداشت های خویش را مرور و ویرایش کنید.

ممکن است پس از چند وقتی نکات جدیدی مرتبط با مطالب قبلی پیدا کنید. سعی کنید آن نکات را به یادداشت هایتان اضافه کنید.

این نکات جدید به شما در مقابله با منحنی فراموشی کمک می کنند.

شیوه هایی مثل هایلایت کردن و یا خط کشیدن زیر مطالب انعطاف زیادی ندارند.

از این رو اشخاص معمولاً دوباره به سراغ آن ها نمی آیند و آن ها را مرور میکنند .

در یک تحقیق، ثابت گردید یادگیری مطالبی که شاگردان بصورت درست در دفترچه یادداشت خویش می نویسند، بسیار بیشتر از مطالبی است که آن ها را یادداشت نمی کنند؛ به عنوان مثال ، از شاگردان خواسته شده بود تا در زمان خواندن یک متن 160 کلمه ای، یادداشت بردارند و یک هفته بعد در یک ازمون یادآوری در زمینة آن شرکت کنند.

نتیجه نشان داد که میزان یادآوری آ ن مطالبی که در یادداشت ها وجود داشت، 34 درصد بود، ولی میزان یادآوری آن مطالبی که در یادداشت های شاگردان وجود نداشت، کم تر از 5 درصد بود. این امر، بیانگر نقش یادداشت، در یادگیری بهتر مطالب است.

کارهایی که بهتر است انجام دهید

تاریخ جلسه و شماره هر صفحه را معلوم کنید. مطمئن شوید آنچه می نویسید، می توانید بخوانید. یادداشت های ناخوانا وقت و کاغذتان را هدر می‌دهند . از کاغذهای کلاسور استفاده کنید که بعدا بتوانید یادداشتهای کلاسی و یادداشتهای کتابی تان را در پوشه ای جمع اوری کنید.

تنها جزوه های همان روز درس را با خویش همراه داشته باشید. پوشه های درسی را در منزل نگه دارید و یادداشتهای روزانه تان را در پوشه مربوطه بگذارید.

برای راحت دیدن و راحت نوشتن تنها روی یک طرف کاغذ بنویسید. از پشت کاغذ برای نوشتن سؤالات، یادداشت برای خودتان و افکار و اطلاعاتی که در طول کلاس برایتان رخ میدهد استفاده کنید.

بین عناوین جای خالی قرار دهید. هرروز تا حد امکان بعد از کلاس، چند دقیقه ای را به ویرایش یادداشتهایتان اختصاص دهید. هر جایی که نکته ای جا افتاده، پیدا و تکمیل کنید. زیر مطالب و عناوین و نکات مهم را خط بکشید و نکات مهم را خلاصه کنید.

کارهایی که بهتر است انجام ندهید

به یادداشت دیگران وابسته نباشید:یادداشتهای شما مخصوص مهارتهای شما و مقدم بر دانش شما است. به نوارهای درسی عادت نکنید، مگر زمانیکه علت موجهی برای آن دارید.

استفاده از نوار زمانی موثر است که استادتان مطالب را سریع بیان میکند، ولی استفاده از آن هنگام سخن رانی را برایتان مضاعف میکند و میتواند مانعی در مهارت یادداشت برداری شما باشد. ضمنا مطمئن شوید که با اجازه استاد، سخن رانی وی را ضبط می کنید.3

پینوشتها
1.www.abctabligh.com
2.www.setare.com
3.www.beytoote.com