استفراغ خونی چیست؟

استفراغ خونی، (hematemesis) که به آن همماتز نیز گفته می شود، به مقدار قابل توجهی خون در استفراغ اشاره دارد. رگه های کوچک یا لکه های خون در موادی که ممکن است از دندان، دهان یا گلو ناشی شود معمولاً استفراغ خونی محسوب نمی شود.

خون در استفراغ خونی ممکن است قرمز روشن و یا قهوه سیاه یا قهوه ای به نظر برسد. خون قهوه ای اغلب هنگام استفراغ شبیه قهوه است. رنگ خون استفراغ شده اغلب می تواند منبع و شدت خون ریزی را به پزشک نشان دهد.

به عنوان مثال، خون تیره تر به طور کلی نشان می دهد که خون ریزی از یک منبع فوقانی دستگاه گوارش مانند معده ناشی می شود. از طرف دیگر خون قرمز روشن اغلب نشانگر یک قسمت خون ریزی حاد از مری یا معده است و احتمال دارد یک منبع خون ریزی فوری باشد.

استفراغ خونی، بازگرداندن محتویات معده می باشد که با خون مخلوط شده، و یا فقط خون است. استفراغ خونی می تواند نگران کننده باشد و نیاز به مراقبت فوری پزشکی دارد.

خون ریزی دستگاه گوارش فوقانی (دهان، مری، معده و روده کوچک فوقانی) از زخم های معده (معده یا اثنی عشر) و یا رگ های خونی پاره شده یک دلیل شایع در استفراغ خونی است.

شرایطی که شخص باعث استفراغ خون می شود نیز می تواند باعث بروز خون در مدفوع هم شود.

اگر مقدار زیادی خون، به طور معمول 500 سی سی یا اندازه یک فنجان کوچک را استفراغ می کنید، یا استفراغ خونی بیمار با سرگیجه یا تغییر در تنفس، همراه است سریعا به پزشک مراجعه کنید.1

دلایل استفراغ خونی در کودکان

1- خون بلع شده در هنگام تولد

درصورتی‌که نوزاد زمان کوتاهی بعد از تولد استفراغ خونی داشته باشد نباید نگران باشید. ممکن است نوزاد خون جنینی را در حین زایمان بلعیده باشد. در این صورت مادر باید پزشک خود را در جریان بگذارد تا کودک را تحت نظارت قرار دهد.

2- حساسیت به شیر

حساسیت به شیر مادر میتواند منجر به خون در استفراغ و مدفوع نوزادان شود.

3- خون بلعیده شده مثلا از بینی

استفراغ خونی ممکن است از طریق خون بلعیده شده در خون دماغ به وجود آمده باشد.

4- قورت دادن یک جسم

طبیعت کنجکاو نوزادان و کودکان نوپا باعث می شود تا آن ها اشیاء اطراف خود را بررسی و گاهی در دهان خود قرار دهند. اغلب اشیا طی 24 تا 48 ساعت از طریق دستگاه گوارش کودک خارج میشود ولی برخی موارد احتمال دارد اشیاء بلعیده شده در طولانی مدت در بدن گیر کنند و باعث استفراغ های خونی شود.

5- کمبود ویتامین K

کمبود ویتامین K در کودکان مبتلا به هموفیلی باعث می‌شود که خون کودک به درستی لخته نشود؛ بنابراین زخم‌ها دیرتر بهبود می‌یابند و خونریزی تا مدت‌ها برقرار است. این خون از مجرای مری بالا آمده و در استفراغ کودک قابل مشاهده است.

6- زخم معده یا زخم اثنی عشر

زخم معده یک زخم باز است که روی دیواره پوششی معده بوجود می‌آید. زخم در معده خودش نشانه یک زخم التهابی معده است و زخم هایی که بیشتر به سمت روده باریک گسترش پیدا می‌کنند، زخم دوازدهه یا اثنی عشر نام دارند.

7- واریس معده

مصرف برخی از قرص‌ها مانند آسپرین، خراش‌هایی در معده کودک ایجاد می‌کند که از طریق مجرای مری خارج می‌شوند و ما آن را به شکل استفراغ خونی می‌بینیم.

8- زخم شدن سینه مادر

در بیشتر نوزادان شیرخوار، خونی که کودک استفراغ می‌کند معمولاً متعلق به مادر است و ارتباطی به بدن کودک ندارد. این اتفاق زمانی رخ می‌دهد که مادر دارای نوک پستان زخم و یا ترک‌خورده است.

9- استفراغ پرفشار

در موارد نادر کودک ممکن است استفراغی با فشار زیاد داشته باشد که باعث ایجاد پارگی کوچک در رگ‌های خونی موجود در مری می‌شود. این مورد نیز جای هیچ‌گونه نگرانی ندارد زیرا به سرعت باگذشت زمان بهبود می‌یابد.2

چه زمانی خون در استفراغ نوزاد خطرناک است؟

اگر هیچ‌کدام از علل فوق دلیل استفراغ خونی کودک نیست و اگر این مشکل ادامه یابد، والدین قطعاً باید به متخصص اطفال مراجعه کنند. اگر کودک دارای علائمی مانند استفراغ سبز، بی‌حسی شکمی، تب یا لتارژی است، والدین باید به دنبال مراقبت‌های پزشکی فوری باشند.

علائم خطرناک قابل‌مشاهده عبارت‌اند از سرگیجه، تنفس سریع یا کم‌عمق، غش، سردرگمی، تاری دید و تهوع. اگر کودک هر کدام از این علائم را هنگام استفراغ خونی تجربه کند، بلافاصله به پزشک اطلاع دهید زیرا علت بیماری کودک بسیار جدی است.

متخصص اطفال را در جریان تمام نشانه‌ها و علائم کودک مانند تب لینک به مقاله تب، اسهال، کولیک، دل‌پیچه و غیره بگذارید تا پزشک اطلاعات کافی درباره اقداماتی که برای والدین و فرزند باید انجام شود را در اختیارتان بگذارد.3

تشخیص و درمان استفراغ خونی در کودک

از آنجایی که بسیاری از علل احتمالی استفراغ خونی جدی و تهدیدکننده زندگی هستند، مهم است که اگر کودک مبتلا به این بیماری است، به‌طور مداوم به پزشک مراجعه کنید. باید محرک استفراغ خونی را بیابید تا علت اصلی را درمان کنید و از خونریزی قابل‌توجه یا سایر عوارض جلوگیری کنید. هنگامی‌که به دنبال درمان پزشکی برای این وضعیت هستید، پزشک طیف وسیعی از سؤالات را برای کمک به تعیین علت خون در استفراغ نوزاد خواهد پرسید.

موضوع اصلی این سؤالات شامل رنگ خون، میزان خون در استفراغ، علائم دیگر و داروهایی که به‌تازگی مصرف شده است، خواهد بود. درمان این بیماری بستگی به علت اصلی آن دارد. به‌منظور تعیین محرک، پزشک ممکن است نیاز به استفاده از یک سری آزمایشات از جمله معاینه رکتوم، آزمایش خون یا اسکن داشته باشد. در برخی موارد، پزشکان لوله‌ای را از طریق بینی به معده وارد می‌کنند تا خون و علل احتمالی خون موجود در استفراغ را تشخیص دهند.

همچنین روش‌هایی مانند عکس‌برداری رادیولوژی و آندوسکوپی توصیه می‌شود. آزمایشات عکس‌برداری رادیولوژی مانند سی‌تی‌اسکن و اشعه ایکس به پزشک کمک می‌کند تا منبع خونریزی را شناسایی کند. آندوسکوپی از نوری برای بررسی قسمت فوقانی روده برای یافتن علت خونریزی استفاده می‌کند. هنگامی‌که یک علت مشخص شود، پزشکان ممکن است از انتقال خون، مایعات داخل وریدی و داروها برای کاهش اسید معده برای درمان بیماری استفاده کنند.

در موارد جدی‌تر، ممکن است جراحی برای درمان آسیب، حذف تومور یا انجام کارهای دیگر برای متوقف کردن استفراغ خونی و درمان علت اصلی ضروری باشد. در بعضی موارد، زمانی که متخصص به خونریزی شریانی مشکوک است، ممکن است یک آنژیوگرام مورد نیاز باشد. این روش که با بی‌حسی انجام می‌شود، نیاز به واردکردن یک لوله و سیم نازک از طریق شریان به ران باشد. تزریق رنگ ید و اشعه ایکس به پزشکان کمک می‌کند تا انسداد شریان‌ها را بررسی کنند.3

پینوشتها
1.www.pezeshket.com
2.www.beytoote.com
3.www.delgarm.com