اگر وارد حریم کودک‌تان شده‌اید و سعی دارید او را مجبور کنید که به درس خواندن اهمیت بدهد، فقط به این دلیل که درس خواندن او برای شما مهم است، باید این رفتار خود را کنار بگذارید و از خودتان بپرسید «در اینجا مسئولیت فرزند من چیست؟ مسئولیت من چیست؟» اگر کودک شما درس نمی‌خواند، وظیفه‌ی شما به عنوان پدر یا مادر، این است که حس مسئولیت‌پذیری را در او ایجاد کنید و به او بیاموزید که دنیای واقعی چگونه است. در دنیای واقعی، اگر کاری را که به شما محول شده انجام ندهید، پولی دریافت نمی‌کنید. برای کودک عواقبی ایجاد کنید تا به او نشان بدهید که نتیجه‌ی انتخاب‌های اشتباه چیست، ولی هرگز او را وادار به انجام تکالیف ریاضی نکنید، فقط به این دلیل که انجام تکالیف ریاضی او برای شما اهمیت دارد. عواقب و نتایج، موجب ایجاد انگیزه نمی‌شود. عواقب و نتایج را به این دلیل بازگو می‌کنید که وظیفه‌ی خودتان به عنوان پدر یا مادر را انجام بدهید. حرف آخر اینکه، نمی‌توانید کسی را وادار کنید که به چیزی اهمیت بدهد. در اینجا نقش شما الهام‌بخش بودن و ترغیب کردن است.
والدین، اغلب خودشان را مسئول عاقبت فرزندان در زندگی می‌دانند، ولی باید بدانید که هرگز این‌طور نیست و در نهایت، خود فرزند، مسئول انتخاب‌هایش است. ولی از آنجا که فکر می‌کنیم موفقیت فرزندان به ما بستگی دارد، وارد حوزه‌ای می‌شویم که به آن تعلق نداریم. به ما آموخته‌اند که باید به طریقی، فرزندمان را کنترل کنیم، بنابراین بیشتر ما، بدون فکر کردن، وارد حریم آنها می‌شویم. ما فکر می‌کنیم که باید به کودکان انگیزه بدهیم تا چیزهای خاصی را در زندگی بخواهند، ولی این کار فقط موجب می‌شود تا آنها در برابر ما واکنش نشان بدهند. ممکن است که کودک، خواسته‌های شما را انجام بدهد تا از سرزنش‌های شما رها شود یا حتی شما را راضی کند، ولی این مسئله موجب ایجاد انگیزه در او نمی‌شود. دوباره تکرار می‌کنم، شما باید برای کودکان خود الهام‌بخش باشید و آنها را ترغیب کنید. هدف ما یکسان است، ما می‌خواهیم که فرزندان‌مان انگیزه داشته باشند، ولی چیزی که موجب ایجاد تفاوت می‌شود، روش رسیدن به این هدف است.
.jpg "ایجاد انگیزه درس خواندن در بچه ها")
سعی می‌کنم که به او انگیزه بدهم، ولی نمی‌دانم چرا بی‌فایده است؟
در واقع بعضی از کودکان نسبت به سایرین، انگیزه‌ی کمتری دارند. کودکانی وجود دارند که بسیار باهوش‌اند، ولی در کارنامه‌‌شان نمره‌های پایینی می‌گیرند. بعضی از آنها با وجود تمام تلاش‌های معلم و والدین، در کلاس می‌نشینند و به یک جا زل می‌زنند. شاید فرزند شما فراموش می‌کند تکالیف مدرسه‌اش را انجام بدهد، یا بدتر از آن، تکالیف مدرسه را انجام می‌دهد ولی هرگز آنها را به معلم نشان نمی‌دهد. شاید کودکی در سنِ پیش از نوجوانی دارید که ظاهرا به هیچ چیز علاقه‌مند نیست و هیچ سرگرمی یا شور و اشتیاقی ندارد. شاید نوجوان شما به راحتی تسلیم می‌شود یا نمی‌خواهد تلاش کند. شاید او با وجود تمام تلاش‌های شما، درجا می‌زند یا حتی به جای پیشرفت، پس می‌‌رود. (اگر نگرانی‌های دیگری دارید، حتما از مدرسه یا پزشک متخصص کودکان بخواهید که احتمال وجود اختلالات در یادگیری، اختلال کم توجهی- بیش‌فعالی (ADHD) یا اختلال کم‌توجهی (ADD)، افسردگی، اعتیاد و سایر شرایط را در کودک شما بررسی کند.)اگر کودک انگیزه‌ی کمی دارد، این مسئله می‌تواند به دلیلی برای نگرانی و سرخوردگی و حتی گاهی، ناامیدی مبدل شود، و این همان جایی است که مشکل، شروع می‌شود. مشکل اصلی، واکنش شما به نبودِ انگیزه در کودک است، نه خودِ مسئله‌ی بی‌انگیزه بودن کودک. وقتی از او عصبانی می‌شوید، سعی می‌کنید به دلیل اضطراب و نگرانیِ خودتان او را با انگیزه کنید، و فراموش می‌کنید که نمی‌توان کسی را وادار کرد که به چیزی اهمیت بدهد.1
فرزند من انگیزه‌ی انجام هیچ کاری را ندارد
اگر اطمینان دارید که کودک‌تان دچار اختلالات یادگیری یا اختلالات رفتاری نیست، و باز هم در زندگی خانوادگی مشارکت نمی‌کند و کارهای خانه یا تکالیف مدرسه را انجام نمی‌دهد، احتمالا نتوانسته‌اید او را در مسیرِ درست نگاه دارید. در این حالت، باید او را مسئولیت‌پذیر کنید و نتایجی برایش ایجاد کنید که او را به مسیر درست هدایت کند. برای مثال، به او بگویید زمانی می‌تواند بازی رایانه‌ای انجام بدهد که تکالیف مدرسه و کارهای خانه را انجام داده باشد. همزمان با انجام این کار، به اندازه‌ی کافی عقب بایستید تا متوجه شوید که کودک، چه شخصیتی دارد. اگر به موقع از خواب بیدار نمی‌شود، دخالت نکنید تا متوجه شوید که الگوی خواب او چیست. اگر از انجام دادنِ کار خاصی بیزار است، با او صحبت کنید و ببینید که آیا می‌توانید کارهای او را با یکی از خواهرها یا برادرهایش عوض کنید. نمی‌گویم که باید مطابق میل آنها رفتار کنیم، ولی بد نیست اگر بررسی کنیم و ببینیم که آنها چه کارهایی را بهتر انجام می‌دهند. شاید پسرتان از قرار دادن ظرف‌ها در ماشین ظرف‌شویی بیزار باشد، ولی دوست داشته باشد شام بپزد چون در آینده قصد دارد که سرآشپز بشود. با این کار، به کودک کمک می‌کنید تا خود را بهتر ببیند و تعریف کند. از سرِ راه او کنار بروید و سعی کنید که او را بشناسید، سپس به او اجازه بدهید که برای خود، فکر کند و تصمیم بگیرد. به طور همزمان، درباره‌ی کارهای اساسی که باید در زندگی انجام بدهد، او را پاسخگو و مسئولیت‌پذیر کنید..jpg "ایجاد انگیزه درس خواندن در بچه ها")
چگونه به کودکان خود القاء می‌کنید که به خود انگیزه بدهند؟
(در اینجا چند نکته را بیان می‌کنیم که به شما کمک می‌کند تا طوری بر آنها تاثیر بگذارید که افرادی با انگیزه شوند.)
اجازه ندهید که اضطراب و نگرانی شما موجب شود تا برای ایجاد انگیزه به آنها فشار بیاورید
با این کار، فقط به آنها این انگیزه را می‌دهید که در برابر شما مقاومت کنند یا برای آرام کردن‌تان از شما اطاعت کنند، زیرا می‌خواهند که آنها را تنها بگذارید. این کار به همان اندازه که موجب تلاش آنها برای آرام کردن شما یا مقاومت در برابر شما می‌شود، به افزایش انگیزه در آنها منتهی نمی‌شود. با این کار، به جای آنکه بر خودشان و یافتن انگیزه‌های درونی تمرکز کنند، به دنبال واکنش نشان دادن در برابر شما هستند. نگرانی و نیاز شما به اهمیت دادن آنها، موجب شکل‌گیری جنگ قدرت میان شما و فرزندتان می‌شود.
الهام‌بخش باشید
تنها راهِ انگیزه دادن، تلاش نکردن برای انگیزه دادن است. به جای آن، سعی کنید برای کودک‌تان الهام‌بخش باشید. چطور باید این کار را انجام بدهید؟ کافی است که الهام‌بخش باشید. از خودتان بپرسید که آیا رفتارهای‌تان الهام‌بخش است یا کنترل‌کننده؟ بدانید که اگر رفتار شما کنترل‌کننده باشد، فرزندتان سعی می‌کند تا کارهایی غیر از آنچه شما می‌خواهید انجام بدهد. به کسی که در زندگی شما الهام‌بخش بوده فکر کنید و سعی کنید مانند او باشید. فراموش نکنید که اگر به فرزندتان فشار بیاورید، تنها انگیزه‌ای که در او ایجاد می‌کنید، انگیزه‌ی مقاومت کردن در برابر شماست.2
ایجاد فضایی برای مطالعه
بهتر است برای علاقه‌مند کردن کودک یک فضای مخصوص برای مطالعه کردن آماده کنید. فضایی که برای کودک جالب و لذت بخش باشد و از بودن در آن مکان خسته نشود. همچنین می‌توانید زمانی را اختصاص دهید تا تمام اعضای خانواده به مطالعه بپردازند. به این صورت کودک هم با دیدن این جو به مطالعه کردن علاقه‌مند می‌شود. .jpg "ایجاد انگیزه درس خواندن در بچه ها")
حق انتخاب
کودکان هم مانند سایر افراد کنترل شدن بیش از حد را دوست ندارند و در این صورت دست به نافرمانی می‌زنند. به همین دلیل اجازه دهید که کودک حق انتخاب داشته باشد. مثلا به او بگویید که می‌توانی زمان درس خواندنت را مشخص کنی و یا در انجام تکالیفی همچون موضوع انشا و فعالیت‌های فوق برنامه حق انتخاب و آزادی داشته باشد.
شناسایی روش یادگیری
روش یادگیری فرزندتان را بشناسید و از آن برای تشویق به درس خواندن او استفاده کنید. هیچ روش درست و غلطی در درس خواندن وجود ندارد اما تفاوت در این روش‌ها باعث می‌شود که کودکان به درس علاقه‌مند شده و یا برعکس نسبت به آن بی علاقه شوند. مثلا روش یادگیری یک کودک دیداری است و هرچه معلم و والدین با روش شنیداری تلاش می‌کنند، نتیجه‌ای نمی‌دهد. در این شرایط تنها لازم است روش درس خواندن را تغییر دهید تا عملکرد کودک نیز بهتر شود.
درس خواندن همراه با بازی
تحقیقات نشان داده که کودکان در حین بازی کردن بیشتر از دوره‌های درسی آموزش می‌بینند و علاقه زیادی هم به بازی کردن نشان می‌دهند. در این شرایط احساس رقابت کودک برانگیخته شده و تلاش خود را چند برابر می‌کند.
کمک گرفتن از متخصص
برخی مواقع کودک با وجود تمام راهکارهای گفته شده نیز همچنان علاقه‌ای به درس خواندن نشان نمی‌دهد. در این شرایط ضروری است که از کمک یک روانشناس بهره‌مند شوید تا علل درس نخواندن کودک را ریشه یابی کند. ممکن است کودک مشکل جدی همچون اختلال یادگیری داشته باشد. با تشخیص و مداخله زودهنگام روانشناس می‌توانید این مساله را برطرف کنید.3پی نوشت:
1.www.chetor.com
2.www.yjc.ir
3.www.honarehzendegi.com
