سلمان فارسي در دوران رجعت

اشاره:

در اين مقاله به معرفي جايگاه سلمان فارسي، اين صحابي ايراني پيامبر اکرم(ص) در عصر ظهور مي پردازيم.

در روايات متعددي از حضرت سلمان (ره) به عنوان يکي از رجعت کنندگان؛يعني کساني که در عصر ظهور دوباره به جهان باز مي گردند تا امام مهدي (ع) را ياري کنند و آن دوران خوش را دريابند، ياد شده است. دريکي از اين روايات که از امام صادق (ع) نقل شده است، در اين باره چنين مي خوانيم: به همراه قائم -درود خدا بر او باد- بيست و هفت نفر مرد از پشت کوفه خارج مي شوند؛پانزده نفر از قوم موسي -درود خدا بر او باد- همان کساني که به حق راهنمايي و به آن داوري مي کردند؛ هفت نفر از اصحاب کهف، يوشع بن نون [وصي حضرت موسي]، سلمان، ابودجانه انصاري، مقداد و مالک اشتر. آن ها در پيشگاه او ياران و حاکمان خواهند بود».(1)در روايت مفصلي که سلمان (ره) از پيامبر گرامي اسلام (ص) نقل کرده است، آن حضرت، پس از معرفي همه جانشينان خود از امام علي(ع) تا امام مهدي (ع) خطاب به سلمان مي فرمايد: «اي سلمان! به درستي که تو او را در خواهي يافت و هم چنين همه کساني که مانند تو هستند و کساني که ولايت او را پذيرفته و به معرفت او دست يافته اند. [در اين جا سلمان مي گويد:] شکر خدا رابه جاي آوردم و گفتم: آيا من تا زمان او عمر خواهم کرد؟ پس، آن حضرت اين سخن خداي تعالي را خواند: «پس آن گاه که وعده [تحقق] نخستين آن دو فرا رسد، بندگاني از خود را که سخت نيرومندند بر شما مي گماريم تا ميان خانه ها [يتان براي قتل و غارت شما] به جست و جو در آيند و اين تهديد تحقق يافتني است. پس[از چندي] دوباره شما را بر آنان چيره مي کنيم و شما را با اموال و پسران ياري مي دهيم و [تعداد] نفرات شما را بيشتر مي گردانيم».(2)سلمان مي گويد: [در اين هنگام] گريه و شوق من فزوني گرفت و گفتم: اي پيامبر خدا! آيا اين [موضوع] عهدي از سوي شماست؟
پس فرمود: آري به خدايي که مرا به حق فرستاد، اين بر عهدي است از سوي من، علي، فاطمه، حسن،حسين، نُه [امام جانشين]، همه کساني که از ماو با ما هستند و در راه ما ستمي ديده اند. سوگند به خدا، بي ترديد در آن زمان ابليس و سپاهيان او و [هم چنين] همه کساني ايمان خالص يا کفر خالص داشته اند، براي او (امام مهدي) حاضر مي شوند تا [ستمگران] قصاص شوند و به مجازات خود برسند. پروردگارت به هيچ کس ستم نمي کند. آن چه گفتم تأويل اين آيه است که:«و خواستيم بر کساني که در آن سرزمين فرودست شده بودند،منت نهيم و آنان را پيشوايان [مردم] گردانيم،و ايشان را وارث [زمين] کنيم، و در زمين قدرتشان دهيم [و از طرفي] به فرعون و هامان و لشکريانشان آن چه را که از جانب آنان بيمناک بودند، بنمايانيم».(3)سلمان مي گويد: «از پيشگاه آن حضرت برخاستم در حالي که هيچ نگران نبودم که من مرگ را ديدار کنم، يا مرگ مرا».(4)در مورد آياتي که پيامبر اسلام(ص) در ابتداي اين روايت شريف به آن ها استناد مي کنند، بايد گفت که اين آيات در ابتداي سوره اسرا و پس از اشاره به ماجراي بني اسرائيل وارد شده است. در ايه قبل از اين دو آيه چنين مي خوانيم: «و در کتاب [آسماني شان] به فرزندان اسرائيل خبر داديم که: «قطعاً دوباره در زمين فساد خواهيد کرد و قطعاً به سر کشي بسيار بزرگي بر خواهيد خاست».(5)
آيات ياد شده از جمله آياتي هستند که در روايات اهل بيت عصمت و طهارت (ع) به هنگام گفت و گو از موضوع رجعت به آن ها استشهاد شده است.(6)

پي نوشت ها:

1.شيخ مفيد الارشاد، ص 365، بحارالأنوار، ج 52، ص 346، ح 92.
2.سوره اسرا (17)، آيات 5و6.
3.سوره قصص (28)، آيه 5.
4.محمد بن جرير طبري، دلائل الامامة، ص 447-450، ح 424، سيد هاشم بحراني، البرهان في تفسيرالقرآن، ج 4، ص 533، بحارالأنوار، ج 25، ص 7 و 8، ح 9.
5.سوره اسراء (7)، آيه 4.
6.ر.ک: دلائل الامامة، ص 539، ح 522، البرهان، ج4، ص 531-537.