از علت تا درمان تنگی شریان کلیوی

تنگی شریان کلیوی چیست؟

تنگی شریان کلیوی باریک شدن یک یا چند شریان است که خون را به کلیه های شما می رسانند (شریان های کلیوی). تنگی عروق از رسیدن مقادیر طبیعی خون غنی از اکسیژن به کلیه ها جلوگیری می کند. کلیه های شما برای کمک به فیلتر مواد زائد و دفع مایعات اضافی به جریان خون کافی نیاز دارند. کاهش جریان خون در کلیه ها ممکن است باعث صدمه به بافت کلیه شده و فشار خون را در بدن افزایش دهد.

تنگی شریان کلیوی شرایطی است که در آن عروق خونرسانی به کلیه ها تنگ می شوند. شریان های کلیه وظیفه حمل خون غنی از اکسیژن به کلیه ها را دارند، که به نوبه خود به کلیه ها کمک می کند تا بدن شما را از زباله و مایعات اضافی پاک کند. با گذشت زمان، تنگی شریان کلیوی می تواند منجر به فشار خون بالا و آسیب کلیه شود.

تنگی شریان کلیوی در درجه اول به دلیل تجمع مواد چربی و کلسترول (تصلب شرایین) در عروق کلیه ایجاد می شود. این مواد با تجمع در دیواره های شریانی سخت می شوند. این نه تنها رگ ها را باریک می کند، بلکه جریان کلی خون را نیز کاهش می دهد.1

علت تنگی شریان کلیوی

دو علت اصلی تنگی شریان کلیوی شامل موارد زیر است:

تجمع روی شریان های کلیوی (کلیوی)

چربی ها، کلسترول و سایر مواد (پلاک) می توانند در دیواره های شریان کلیه (آترواسکلروز) ایجاد شوند. با بزرگتر شدن این رسوبات، آنها می توانند سخت شوند، جریان خون را کاهش دهند و درنهایت شریان شوند. آترواسکلروز در بسیاری از مناطق بدن رخ می دهد و شایع ترین علت تنگی شریان کلیوی است.

دیسپلازی فیبروم عضلانی

در دیسپلازی فیبروم عضلانی، ماهیچه در دیواره شریان به طور غیر طبیعی، اغلب از کودکی رشد می کند. شریان کلیوی می تواند دارای مقاطع باریکی باشد که متناسب با بخش های وسیع تر در تصاویر شریان جلوه ای از مهره ایجاد می کند.

شریان کلیوی می تواند به حدی باریک باشد که کلیه از خون کافی برخوردار نباشد و در سنین جوانی منجر به فشار خون بالا شود. این می تواند در یک یا هر دو کلیه اتفاق بیفتد. کارشناسان نمی دانند چه عواملی باعث ایجاد دیسپلازی عضلانی فیبروم عضلانی می شود، اما این بیماری در زنان شایع تر است و می تواند در بدو تولد وجود داشته باشد (مادرزادی).

شریان های باریک کلیه و دیسپلازی عضلانی فیبروم عضلانی می توانند بر سایر شریان های بدن و همچنین شریان های کلیوی تأثیر بگذارند و عوارضی ایجاد کنند. به ندرت، تنگی شریان کلیوی ناشی از شرایط دیگری مانند التهاب رگ های خونی یا رشدی است که در شکم ایجاد می شود و به شریان های کلیه فشار می آورد.2

نشانه تنگی شریان کلیوی

ممکن است این بیماری تا مراحل پیشرفته هیچ نشانه ای نداشته باشد و بیشتر افراد مبتلا به ان هیچ علائمی ندارند .ممکن است بیماری فرد در حین انجام ازمایشاتی مشخص شود که به دلایل دیگر صورت گرفته اند .همچنین در صورتی که شما به موارد زیر دچار باشید ،پزشکتان به احتمال ابتلا به تنگی شریان کلیوی شک میکند

فشار خون بالا که به صورت ناگهانی اغاز میشود

فشار خون بالا که پیش از سن 30 سالگی و یا پس از سن 55 سالگی بروز میکند

با پیشرفت بیماری تنگی شریانهای کلیوی ,نشانه های دیگری بروز میکنند مانند :

فشار خون بالاکه به سختی درمان میشود

صدای تماس سریع جسم با هوا که به هنگام عبور خون از رگهای باریک بوجود می اید و پزشکتان با قرار دهی گوشی طبی بروی کلیه ها این صدا را میشنود

افزایش سطح پروتئین در ادرار و یا سایر نشانه های عملکرد غیر طبیعی کلیه

وخامت عملکرد کلیه ها در طی درمان فشار خون بالا

انباشتگی زیاد مایعات و تورم بافتهای بدن

نارسایی قلبی که در برابر درمانها مقاوم میباشد.3

عوارض تنگی شریان کلیوی چیست؟

عوارض احتمالی تنگی شریان کلیوی شامل موارد زیر است:

فشار خون بالا

تنگی نفس به دلیل ایجاد ناگهانی مایعات در ریه

نارسایی کلیه، نیاز به درمان با دیالیز یا پیوند کلیه

احتباس مایعات در پاها، باعث تورم مچ پا یا پا می شود.2

چه افرادی در خطر ابتلا به گرفتگی عروق کلیه قرار دارند؟

کسانی که در معرض ابتلا به فشار خون بالا در عروق کلیوی هستند، می‌توانند به تنگی شریان کلیوی نیز مبتلا شوند. فاکتورهایی که ممکن است برای ابتلا به فشار خون بالا در عروق کلیوی و در نتیجه تنگی شریان کلیوی خطرساز باشند، موارد زیر هستند:

کلسترول بالا

فشار خون بالا

اعتیاد به دخانیات

مقاومت به انسولین

دیابت

اضافه وزن یا چاقی

نداشتن فعالیت‌های جسمانی

داشتن رژیم غذایی با میزان چربی، کلسترول، سدیم و قند بالا

مردان بالاتر از 45 سال و زنان بالاتر از 55 سال

سابقه بیماری قلبی در خانواده یا در سن پایین به این بیماری مبتلا شدن

هنوز برای رشد نابهنجار سلول‌های دیواره‌ رگ‌ها، دلیل مشخصی یافت نشده است. اما این حالت بیشتر برای خانم‌ها و افراد 25 تا 50 ساله رخ می‌دهد. رشد نابهنجار سلول‌های دیواره‌ رگ‌ها می‌تواند برای بیش از یک نفر در خانواده پیش آید؛ به همین دلیل این‌طور به نظر می‌رسد که این نابهنجاری می‌تواند به دلایل ژنتیکی اتفاق بیفتد.1

آیا تنگی شریان کلیوی درمان پذیر است؟

درمان تنگی شریان کلیوی ممکن است شامل تغییر در شیوه زندگی، دارو و روشی برای بازگرداندن جریان خون به کلیه ها باشد. گاهی اوقات ترکیبی از درمان ها بهترین روش است. بسته به سلامت و علائم کلی بیماری ممکن است به درمان خاصی نیاز نداشته باشید. اگر فشار خون به میزان متوسط یا شدید بالا رفته باشد، یک شیوه زندگی سالم – محدود کردن نمک، خوردن غذاهای سالم و فعالیت بدنی منظم – می تواند به کنترل فشار خون کمک کند.

دارو درمانی

فشار خون بالا حتی اگر عمدتاً مربوط به تنگی عروق کلیوی باشد، غالباً با داروها با موفقیت قابل درمان هستند. یافتن داروی مناسب یا ترکیبی از داروها ممکن است به زمان و صبر نیاز داشته باشد.

برخی از داروهایی که معمولاً برای درمان فشار خون بالا همراه با تنگی عروق کلیوی استفاده می شود، عبارتند از:

مسدود کننده های کانال کلسیم که به آرامش عروق خونی کمک می کند.

دیورتیک ها که به قرص های مدر نیز معروف هستند و به بدن کمک می کنند سدیم و آب اضافی را از بین ببرد.

مسدود کننده های بتا و مسدود کننده های آلفا بتا، بسته به اینکه از چه دارویی استفاده می کنید، ممکن است تأثیر داشته باشد که قلب به آرامی و کمتر به زور ضرب و شتم شود یا رقیق شدن (رقیق کننده) رگ های خونی شود.

مهار کننده های آنزیم تبدیل کننده آنژیوتانسین (ACE) و مسدود کننده های گیرنده آنژیوتانسین II (ARBs) که به آرامش رگ های خونی کمک می کنند و مانع از تشکیل یا اثرات یک ماده شیمیایی بدن طبیعی به نام آنژیوتانسین II می شوند که رگ های خونی را باریک می کند.

اگر آترواسکلروز عامل اصلی تنگی عروق کلیوی است، پزشک ممکن است آسپرین و یک داروی کاهش دهنده کلسترول را نیز توصیه کند. نوع داروها به وضعیت بیمار بستگی دارد.

روش های درمانی

برای برخی از افراد ممکن است یک روش برای بازگرداندن جریان خون از طریق شریان کلیوی برای بهبود جریان خون به کلیه توصیه شود. نتایج حاصل از آزمایشات بالینی با مقایسه دارو با آنژیوپلاستی کلیوی و استنت گذاری تفاوت معنی داری بین دو روش درمانی در کاهش فشار خون بالا و بهبود عملکرد کلیه در بیماران مبتلا به تنگی عروق کلیوی متوسط نشان نداد.

روش های درمانی برای تنگی شریان کلیوی ممکن است شامل موارد زیر باشد:

آنژیوپلاستی کلیوی و استنتینگ

در این روش، پزشکان شریان کلیوی باریک را گسترده تر کرده و وسیله ای (استنت) را در رگ خونی قرار می دهند که دیواره رگ را باز نگه داشته و جریان خون را بهتر می کند.

جراحی بای پس عروق کلیوی

در طی یک روش بای پس پزشکان یک رگ خونی جایگزین را به شریان کلیوی پیوند می زنند تا مسیری جدید برای رسیدن خون به کلیه های ایجاد کند. گاهی اوقات این به معنای اتصال شریان کلیوی به رگ از جای دیگری مانند کبد یا طحال است. این عمل اغلب در صورت موفقیت آمیز نبودن آنژیوپلاستی یا در صورت نیاز به اقدامات جراحی اضافی انجام می شود.2

پینوشتها
1.www.sabzosalem.com
2.www.pezeshket.com
3.www.dr-tofigh.com