قرص برنج یا آلومینیوم فسفید (AIP) چیست؟

قرص برنج یا آلومینیوم فسفید (AIP) که یک ضد عفونی کننده ارزان قیمت است، با وجود این که بسیار سمی است اما برای نگهداری گندم و سایر دانه ها استفاده می شود.

در طول چهار دهه اخیر، استفاده از AIP جهت مصارف کشاورزی و غیر کشاورزی بالا رفته، همین امر سبب افزایش شمار مسمومیت های ناشی از AIP شده است.

به علاوه، به خاطر دسترسی نا محدود به این ماده در کشورهای در حال توسعه، خیلی ها از آن برای مقاصدی همچون خودکشی استفاده می کنند.

معمولا AIP تحت واکنش های شیمیایی قرار می گیرد و تولید گازی به نام گاز فسفین می کند.

این گاز مانع تولید سیتوکروم اکسیداز و مانع از مصرف اکسیژن می شود. کشندگی این ماده بالاتر از ۵۰ درصد است و تقریبا هیچ پاد زهری نیست که بتواند کاملا برای آن موثر باشد.

با این وجود مطالعات تجربی نشان داده اند که منیزیم سولفات، ملاتونین، استیل سیستئین، گلوتاتیون، سلنیت سدیم، ویتامین C، ویتامین E، تری یدوتیرونین، لیوتیرونین، وازوپرسین، میلرینون، برگ بو، آمینو نیکوتین آمید، بوریک اسید، استیل کارنیتین و روغن نارگیل، می توانند به عنوان پادزهر عمل کنند و برای کاهش آسیب های مضر AIP استفاده شوند.

مسمومیت ناشی از قرص برنج

قرص برنج یا آلومینیوم فسفید (AIP) به خاطر خواص ایده آلش مصرف گسترده ای دارد. اما استفاده همه جانبه و گسترده از آن سبب افزایش میزان خودکشی های گزارش شده، مسمومیت های تصادفی و افزایش ریسک مرگ و میر شده است. به خاطر دسترسی نا محدود و بدون کنترل به AIP در کشورهای در حال توسعه نظیر هند و ایران، یکی از دلایل اصلی مسمومیت شناخته می شود.

البته گاهی مسمومیت با AIP در کشورهای توسعه یافته نیز گزارش می شود. هضم AIP با واکنش هیدروکلیک اسید در معده روبرو می شود و گازی کشنده به اسم “فسفین” تولید می شود. پس از آزاد شدن سریع این گاز و قرار گرفتن در معرض رطوبت جوی، خطرات AIP بالا می روند.

فسفین با تحت تاثیر قرار دادن میتوکندری سبب کاهش اکسیژن در بافت ها و مانع سیتوکروم سی اکسیداز می شود و سبب افزایش تولید رادیکال هیدروکسیل می شود.

علائم مسمومیت با قرص برنج مشخص نیستند و بلافاصله پس از مصرف ظاهر می شوند. تلفات ناشی از مصرف AIP، به علت نارسایی قلبی اتفاق می افتند.

این نارسایی توسط ممانعت از تولید سیتوکروم سی اکسیداز و کاهش تولید آدنوزین تری فسفات و آسیب های وارده به سلول های ماهیچه قلب، اتفاق می افتد. استرس اکسیداتیو نیز نقش بسیار مهمی در مسمومیت های ناشی از قرص برنج دارد.

با این همه خیلی ها می گویند که ممانعت AIP از تولید سیتوکروم سی اکسیداز است که باعث مسمومیت های ناشی از قرص برنج می شود اما خیلی های دیگر این را قبول ندارند و همین باعث ایجاد بحث های زیادی بین آن ها شده است. البته از نظر پزشکی هنوز هیچ پادزهر قطعی ای وجود ندارد.

مسمومیت های ناشی از AIP توسط روش های مختلفی از جمله استفاده از بالون پمپ داخل آئورتی و اکسیژناسیون غشایی برون پیکری تا حدی قابل درمان است.

اکسیژناسیون غشایی برون پیکری روشی جدید است که هدفش احیای قلبی- تنفسی بیمارانی است که سیستم گردش خون و تنفسی آن ها خیلی موثر کار نمی کند. در این جا درباره مزایا و معایب پاد زهرهای مختلفی که برای قرص برنج استفاده می شوند صحبت خواهیم کرد.

مکانیسم های مربوط به مسمومیت ناشی از قرص برنج

پس از هضم آن و در معرض آب/ اسید قرار گرفتن در مجاری معدی روده ای، AIP فسفین را تولید می کند که سپس جذب می شود.

جذب از طریق پوست و چشم ها تا حالا گزارش نشده اما ممکن است که اتفاق بیفتد. فسفین مولکول کوچکی است و در سر تا سر بدن جذب می شود.

قرص برنج گاهی از طریق ادرار نیز خارج می شود. هیپوفسفیت نیز نوعی از فسفین است.

فسفین با ممانعت از تولید آنزیم های سلولی و پروتئین سبب ایجاد مسمومیت می شود.

انسداد سیتوکروم سی اکسیداز سبب منع فسفرگیری اکسایشی و تنفس سلولی و در نتیجه تولید انبوه رادیکال پراکسید می شود.

بدکاری غشاء سلولی هم چنین به علت منع کاتالاز و کاهش گلوتاتیون هم اتفاق می افتد. فسفین سبب منع سیتوکروم سی اکسیداز در سلول های قلبی می شود و تاثیری منفی روی میتوکندری و میوکارد (ماهیچه قلب) می گذارد. این تاثیرات به واسطه اختلال در نفوذ سلولی نسبت به یون های اصلی و تغییر در دیواره سلول های قلبی ایجاد می شود.

پس از واکنش فسفین به هموگلبین، افزایش هاینز بادی مشاهده شده است. طبق مطالعات اخیر، اندام هایی همچون قلب، ریه، کلیه و کبد اکسیژن بیشتری نسبت به سایر اندام ها نیاز دارند، در نتیجه آسیب به فسفین، این اندام ها را بیش از سایر اندام ها تحت تاثیر قرار می دهد.

در فردی که وزنش حدود هفتاد کیلوگرم است، میزان کشنده AIP، پانصد میلی گرم است.

به علاوه ۴۰۰ تا ۶۰۰ گرم فسفین نیز می تواند پس از سی دقیقه باعث مرگ شود. 1

علائم مسمومیت با قرص برنج (آلومینیوم فسفید)

شایع‌‌ ترین علائم بالینی مسمومیت با این آفت کش شامل بی‌‌ اشتهایی، بی قراری، تحریک ‌‌پذیری، گیجی، سرگیجه، لرزش، دوبینی، عدم تعادل، تنگی نفس، دردهای شکمی، تهوع، استفراغ ، تعریق، ضعف و بی‌‌حالی، افت شدید فشار خون، اختلال در ضربان قلب ، سیانوز، اختلالات و آسیب‌‌های کلیوی، تشنج و کاهش رفلکس‌‌ها، سندرم زجر تنفسی حاد، آسیب کبدی، اختلالات خونی، اختلالات الکترولیتی، اختلال در تعادل اسید – باز و شوک است.

بیشتر مرگ و میرهای ناشی از مصرف عمدی این قرص به منظور خودکشی ۱۲ تا ۲۴ ساعت اولیه مسمومیت اتفاق افتاده و معمولا به دلیل ایست قلبی رخ می دهد. مرگ و میر ۲۴ ساعت بعد از مصرف این قرص اغلب ناشی از نارسایی کبدی و کلیوی می باشد.

راههای پیشگیری از مسمومیت با قرص برنج

برای پیشگیری از مواجه با این سم آفت کش خطرناک بهتر است برای مصارف خانگی جهت نگهداری برنج، سایر غلات و حبوبات در منزل به جای قرص برنج از سیر و نمک استفاده کنید.

همچنین توصیه می شود قرص برنج با منشا گیاهی را از داروخانه ها و مراکز معتبر تهیه کرده و آن را جایگزین این سم مهلک کنید.

این قرص ها حاوی عصاره سیر یا زیره هستند که کاملا برای انسان ایمن بوده و به خوبی آفات برنج و غلات را کنترل می کنند.

لازم به ذکر است که هیچگاه نباید از این سم برای از بین بردن ساس در خانه استفاده کنید زیرا بسیار خطرناک است. 2

مرگ ناشی از مصرف قرص برنج

خیلی کار خطرناکی است اگر بخواهید یک خودکشی سوری و ظاهری با قرص برنج داشته باشید. این قرص باعث یک مرگ دردناک و خطرناک می شود.

پس از مصرف قرص، عطش شدیدی احساس خواهید کرد، احساس سوزش شدیدی در سرتاسر بدنتان حس خواهید کرد.

با گذشت 3 تا 4 ساعت از مصرف قرص، سیستم قلبی و تنفسی دچار اختلال می شود. سپس فرد جان خود را با زجر بسیار از دست می دهد.

این قرص کبد، کلیه، قلب و حتی مغز فرد مصرف کننده را دچار اختلال می کند. پس از اینکه فردی این دارو را مصرف کند و بخورد، فقط تا 6 ساعت زنده می ماند.

اگر این قرص انقدر خطرناک است پس چرا برای لاغری مصرف می شود؟

اشتباه نکنید. قرص برنج دو نوع دارد:

یک نوع همین قرصی است که برای دفع حشرات در کشاورزی استفاده می شود و سم کشنده دارد و این سم را با قرار گرفتن در معرض اکسیژن آزاد می کند و باعث مرگ می شود .

نوع دیگر که باعث کاهش وزن می شود و شما می توانید در عطاری ها آن را تهیه کنید ولی عوارض زیادی دارد که به مصرفش نمی ارزد.

جایگزین های دیگر برای استفاده از قرص برنج در کشاورزی و نگهداری از محصولات

سیر

نمک

ریشه انار

برگ انار

آیا قرص برنج باعث توهم زایی می شود؟

به دلیل شکل ظاهری و شباهت این قرص به قرص های روان گردان، بعضی از سودجویان آن را به جای قرص روان گردان می فروشند.

مواظب باشید که خوردن حتی نصفی از این قرص باعت مرگ می شود. 3

پی نوشت:
1.www.hidoctor.ir
2.www.jahaneshimi.com
3.www.dashtestanhc.bpums.ac.ir