بیش از شش هزار آثار باستانی و تاریخی با عمر بیش از صدها و حتی هزاران سال در کنار دیگر مکان های بی نظیر طبیعی می تواند عامل منطقی ای برای اعطای عنوان نصف جهان از نگاه جهانیان به اصفهان باشد .
آثار باستانی و تنوع صنعت های دستی که از قرون گذشته در مناطق و شهرهای متعدد استان اصفهان نسل به نسل منتقل شده و اکنون تحت عنوان میراثی ارزشمند در اختیار ما قرار گرفته و این استان را به موزه ای هنری ـ تاریخی بدل کرده که دیدن کردن از آن آرزوی هر گردشگر تمدن دوست در سراسر دنیا است .
تاریخچه ای کوتاه از نصف جهان
اصفهان در طول دوران هخامنشیان و ساسانیان مکانی برای جمع شدن سپاهیان بوده که همین موجب شد اسم «اسپاهان» بر این شهر گذارده شود . از اسم های دیگر نصف جهان می شود به آصف هان , اسپاهان , اسپادانا , آسپدان , اسپهان و . . . سخن به میان آورد. اسفاهان , جِی , دارالیهودی , رشورجی , سپاهان , صفاهان , گابیان , گابیه , گِی و یهودیه از سایر اسم های مهم و البته معروف این شهر محسوب می شود.نصف جهان پس از سرنگونی ساسانیان از تکاپو و رونق افتاد, البته بعد از مدّتی و با روی کارآمدن سلسله صفویه روحی تازه بر این شهر دمیده شد.
اصفهان از دیر باز در دوران پادشاهی صفویان رابطه تیره ای با اروپایی ها به دلیل عداوت امپراتوری عثمانی با صفویان داشت . همین امر سبب شد تا بازرگانی ( علی الخصوص تجارت ابریشم از کشورمان ) توسعه فراوانی پیدا نماید . در عصر صفوی , جنگ هایی بین کشور ایران با عثمانیان در باختر و ازبکها در خاور مملکت اتفاق افتاد که علت این مبارزات, مسئله عرضی و مذهبی شاهان بوده است .
در دوره صفویان جزیره هایی مانند کیش و جزیره پرتغالی که در تصرف متجاوزان بودند , آزاد شدند . صفویان در اسپهان و در اصفهان امروز زمینه مناسبی را در زمنیه نظامی , فقه شیعه , هنر ( معماری , خوشنویسی , و نگارگری ) مهیا کردند که همین امرسبب شد تا این موضوع از نصف جهان به سایر مناطق سرزمینمان نیز گسترش یابد و منجر به ترقی آن شهرها گردد. .
اصفهان دارای اشخاص برجسته ای است که از جمله می توان به سرداران جنگی دلاوری همچونه قرچقای خان اشاره کرد . شخص مذکور , از سرداران شاه عباس اول در دوره صفویه بوده است . از فقها و پژوهشگران به نام نصف جهان در‌این زمان می توان اسم میرداماد , فیض کاشانی , روحانی بهایی , ملاصدرا , و علامه مجلسی را نام برد. هنرمندان مشهوری نیز در این دوره وجود دارند همچون رضا عباسی، میرعماد و آقامیرک که از نام داران خطاطی و نقاشی به حساب می آیند .
اکنون در ادامه با سه نمونه از جاذبه هایی که از این دوره باقی مانده است، آشنا خواهید شد
سه مکان جذاب بر جای مانده از اصفهان در دوره صفوی
عمارت عالی‌قاپو
عمارت عالی قاپو که «قصر دولتخوانه« نام نیز نام داشته است، از معماری کاخ‌های عهد صفوی محسوب می شود. این عمارت به دستور شاه‌عباس اول صفوی بنا نهاده شده است. شاه صفوی افراد مشهور و مهمی را در این کاخ به حضور می‌پذیرفت. آثار هنرمندانه رضاعباسی، از نقاشی‌های گل و بوته تا طرح های طیور و گچ بری های زیبای آن به شکل انواع جام و صراحی در دیوارها و اتاق های این عمارت چشم هر گردشگری را به خود جلب می کند.مسجد شیخ لطف الله
مسجد شیخ لطف الله به دستور شاه عباس اول در مدت 18 سال ساخته شده است. معماری این بنا بر عهده استاد محمد رضا اصفهانی بوده است. این مسجد از بناهای تاریخی و مذهبی به حساب می آید که تزئینات کاشی کاری درون مسجد شیخ لطف الله همه از کاشی‌های معرق است.شیخ لطف الله یکی از علمای برجسته شیعه در لبنان بوده است که به دعوت شاه صفوی سالیان سال در اصفهان زندگی کرد. مسجد لطف الله برای ارزش نهادن به مقام وی و برای تدریس و نمازگزاری او بنا نهاده شد.
