پشه ها چگونه نیش می زنند؟
پشه های ماده یا پروبوسیس به طور کلی علت گزش برای تغذیه از خون می شوند. هنگام تماس پشه با رگ های خونی، پشه بزاقی را به داخل زخم ترشح می کند که از لخته شدن خون جلوگیری می شود. وقتی این تماس بیش از 6 ثانیه طول بکشد، بدن به بزاق واکنش نشان می دهد و باعث التهاب موضعی، قرمزی و خارش می شود.1علل گزش پشه ها چیست؟
گزش از تغذیه پشه ماده از خون ناشی می شود. برخی از عواملی که باعث افزایش گزش پشه می شوند، عبارتند از:طلوع یا غروب خورشید
پشه ها بین غروب تا طلوع آفتاب بیشترین فعالیت را دارند.آب و هوای گرم
تعریق به دلیل گرمای بیشتر افراد را در معرض گزش پشه قرار می دهد.ورزش
هنگام ورزش تمایل به ترشح اسید لاکتیک، عرق و گرما باعث جذب پشه ها می شود.اجسام شناور روی آب
از آنجا که پشه ها در آب راکد مانند دریاچه ها و حوضچه ها تولید مثل می کنند، گذراندن زمان در کنار این برکه های آبی می تواند احتمال گاز گرفتن توسط پشه را افزایش دهد.عدم محافظت
پا گذاشتن در فضای باز بدون استفاده از مواد ضد دافع پشه یا پوشیدن لباس هایی با پوشش کامل می تواند شما را در معرض گزش پشه ها قرار دهد.1علائم پشه گزیدگی
نشانههای نیش پشه عبارتند از:برآمدگی پف کردهی قرمز رنگ یا سفید رنگ چند دقیقه بعد از نیش پشه
برآمدگیهای سفتِ قرمز یا قهوهای با احساس خارش زیاد و یا چندین برآمدگی پشت سر هم که یک روز بعد از نیش پشه یا پشهها به وجود میآید.
تاولهای کوچک به جای برآمدگیهای سفت
نقاط تیره به شکل کبودی
کودکان، افراد بزرگسالی که اولین بار توسط یک نوع خاص از پشه گزیده میشوند و افرادی با نقص سیستم ایمنی، واکنشهای شدیدتری به نیش حشره نشان میدهند. در این افراد این علائم دیده میشود:
تورم و قرمزی قسمت زیادی از پوست
تب خفیف
کهیر
گرههای لنفی متورم
واکنش کودکان به نیش پشه معمولا شدیدتر از بزرگسالان است. چرا که افراد بزرگسال در طول زندگی خود بارها توسط پشه گزیده شده و دیگر چندان به آن حساس نیستند.2
مشکلات و عوارض جانبی ناشی از نیش پشه چیست؟
خاراندن زیاد محل نیش پشه منجر به عفونت میشود.پشهها برخی از بیماریها را هم منتقل میکنند. ویروس نیل غربی، تب زرد، مالاریا و تب دنگی از طریق نیش حشره منتقل میشود.
اگر پشه، انسان آلوده به ویروس یا انگل را بگزد، آلوده شده و میتواند آن را از طریق (که البته در ایران مشاهده نشده) بزاق خود به انسان دیگر منتقل کند.
ویروس نیل غربی و انسفالیت در ایالات متحدهی آمریکا به میزان بیشتری وجود دارد. تب دانگی در بسیاری از ایالتهای جنوبی و هاوایی مشاهده میشود. دیگر بیماریها مانند تب زرد و مالاریا در مناطق استوایی جهان بسیار شایع هستند.2
پشهها چه بیماریهایی را منتقل میکنند؟
پشهها میتوانند ویروسها، باکتریها و انگلها را از راه بزاق خود منتقل کنند. زمانی که پشهها شما را نیش میزنند، میتوانند پاتوژنها (عوامل بیماریزا) را به بدنتان منتقل کنند و باعث بیماریهای خطرناک و حتی کشنده شوند، مثلا پشههایی وجود دارند که ناقل بیماریهای مالاریا، ویروس نیل غربی، تب دنگی، تب زرد و چندین ویروس دیگر هستند که باعث بیماری آنسفالیت (التهاب مغز) میشوند.بیماری مالاریا در آمریکا نادر است اما در سایر نقاط جهان شیوع بیشتری دارد. به گفتهی سازمان بهداشت جهانی، در سال ۲۰۱۵ بیش از ۲۰۰ میلیون مورد بیماری مالاریا گزارش شده است که در اکثر آنها، پشهها عامل انتقال بیماری بودهاند. این امر سبب شده است تا پشهها به عنوان یکی از مرگبارترین حیوانات شناخته شوند.
برخی بیماریها نیز از طریق نیش پشه منتقل نمیشوند که از بین آنها میتوان به بیماری ایدز و هپاتیت اشاره کرد.3
درمان خانگی پشه گزیدگی
درمان خانگی را برای رفع عوارض ناشی از نیش پشهها، ارائه میکنیم:۱. لیمو
لیمو دارای خواص ضدالتهاب و بیحسکنندگی طبیعی است و مؤثرترین درمان نیش پشه به حساب میآید. لیمو را به دو نیم تقسیم کنید و قسمت داخلی یکی از نیمهها را روی محل گزیدگی، بمالید تا تسکین یابد. حتی میتوانید پوست زرد لیمو را به پوستتان بمالید.از آب لیمو در محل پشهگزیدگی استفاده کنید، چرا که به کاهش ابتلا به عفونت کمک میکند. یکی دیگر از راهکارهای درمان این است که به آبلیمو ریحان لهشده اضافه کنید و این ترکیب را روی ناحیهی آسیبدیدهی پوست قرار دهید.
۲. پیاز یا سیر خرد شده
پیاز و سیر به کاهش تورم و تسکین خارش ناشی از نیش پشه کمک میکنند. علاوه بر آن، بوی قوی آنها، حشرات و پشهها را دفع میکند. پیاز یا سیر را خرد کنید و مستقیما روی ناحیهی گزیدگی، قرار دهید. بگذارید چند دقیقه بماند و سپس آن را بشویید.۳. جوش شیرین
جوش شیرین میتواند خارش ناشی از نیش پشه را رفع کند. جوش شیرین قلیایی است و Ph پوست را خنثی میکند و خارش را تسکین میدهد. یک قاشق چایخوری جوش شیرین را در یک لیوان آب حل کنید. پارچهی تمیزی را به این محلول آغشته کنید و سپس آن را روی ناحیهی گزیدگی بگذارید (به مدت ۱۰ الی ۲۰ دقیقه).۴. آلوئهورا
آلوئهورا یک ضدعفونیکنندهی طبیعی و یکی از بهترین درمانها برای نیش حشرات است. این گیاه، درد، تورم و خارش را کاهش میدهد و باعث افزایش سرعت بهبودی میگردد.قسمت گوشتی برگ آلوئهورا را برش دهید تا ژل آن خارج شود. اگر گیاه آلوئهورا ندارید، میتوانید از ژل آن استفاده کنید که در بسیاری از فروشگاهها موجود است و میشود به راحتی تهیه کرد. آلوئهورا را به مدت ۱۰ الی ۱۵ دقیقه در یخچال بگذارید تا خنک شود. سپس ژل را مستقیما روی محل گزیدگی بمالید.
۵. نمک
نمک به علت داشتن خواص ضدعفونیکننده و ضدالتهاب خود، یکی دیگر از درمانهای آسان برای جای نیش پشه است. محلولی متشکل از چند قطره آب و مقدار کمی نمک درست کنید و روی محل پشهگزیدگی قرار دهید.در روش دیگر میتوانید پودر سیر، نمک و آب (هر کدام به مقدار یکسان) را با یکدیگر ترکیب کنید و خمیر بهدست آمده را روی محل گزیدگی قرار دهید. شاید به مدت چند ثانیه احساس سوزش کنید اما درد و خارشتان به سرعت تسکین مییابد. اگر نزدیک ساحل زندگی میکنید، در دریا شنا کنید تا با نمک طبیعی موجود در آب، پوست خود را شستوشو دهید.
۶. یخ
دمای سرد گسترش مواد التهابزا را در محل پشهگزیدگی، محدود میکند؛ همچنین یخ باعث میشود تا ناحیهی گزیده شده بیحس شود و علائم مختلف آن فورا تسکین یابد. کیسهی یخ را به مدت ۱۰ الی ۱۵ دقیقه در ناحیهی گزیدگی قرار دهید. این کار باعث تسکین تورم و خارش میشود.اگر یخ در دسترس نبود، ناحیهی آسیبدیدهی پوست را به مدت چند دقیقه زیر شیر آب سرد بگیرید. یا میتوانید یک بطری آب سرد یا کیسهای از سبزیجات منجمد را روی پوست خود قرار دهید.
۷. الکل
الکل یک ضدعفونیکنندهی خانگی معمولی است که میتوانید از آن برای تسکین سوزش ناشی از نیش پشه و کاهش احتمال ابتلا به عفونت استفاده کنید. مقداری پنبه را آغشته به الکل کنید و روی پوست بمالید. ابتدا ممکن است کمی سوزش ایجاد کند اما خیلی زود خارش و تورم از بین میرود. اگر الکل ندارید، میتوانید از دهانشویه استفاده کنید، چون حاوی مقدار زیادی الکل است.۸. روغن درخت چای
روغن درخت چای دارای خواص ضدعفونیکننده است که میتواند زخمهایی باکتریایی همچون آکنه و جای نیش پشه را بهبود بخشد. این ماده همچنین در کاهش تورم و خارش مؤثر است.مقداری پنبه را به روغن درخت چای آغشته کنید و روی محل گزیدگی بمالید. اگر پوستتان حساس است، از این روش درمانی استفاده نکنید چون باعث تحریک پوست میشود. در این صورت میتوانید از روغنهای اسانسدار دیگری مثل روغن اسطوخودوس یا سدر استفاده کنید.
۹. خمیردندان
خمیردندان میتواند در کاهش خارش ناشی از گزش پشه مؤثر باشد. مقداری از خمیردندان را روی پوست بمالید.برای اینکه سریعتر و بهتر نتیجه بگیرید، از خمیردندان با عصارهی نعناع استفاده کنید، چون دارای خواص ضدالتهاب است. همچنین میتوانید از خمیردندانهایی که حاوی جوش شیرین یا جوهر نعناع خشک هستند، استفاده کنید. بهتر است از خمیردندانهای ژلهای استفاده نکنید.
۱۰. آسپرین
آسپرین خاصیت ضدالتهاب بالایی دارد که میتواند در کنترل تورم ناشی از نیش پشه مؤثر باشد. یک عدد قرص آسپرین را بسابید تا کاملا پودر شود. چند قطره آب به آن اضافه کنید تا حالت خمیری به خود بگیرد. خمیر را روی محل گزیدگی قرار دهید و بگذارید چند ساعت بماند. سپس آن را با آب ولرم بشویید. همچنین میتوانید محل گزیدگی را با آب مرطوب کنید، سپس قرص آسپرین را روی آن بمالید.3درمان پزشکی برای گزش پشه کدامند؟
هدف از درمان های استاندارد پزشکی برای گزش پشه، تسکین خارش ناشی از آن است. پزشک می تواند برای درمان جای گزش درمان های زیر را تجویز کند:داروها
در صورت واکنش شدید به گزش پشه، مصرف آنتی هیستامین می تواند در تسکین علائم موثر باشد.داروهای OTC
شما می توانید داروهای تسکین دهنده خارش زیر را از داروخانه محلی خود بدون تجویز پزشک خریداری کنید.ایبوپروفن یا هیدروکورتیزون
این داروها به کاهش التهاب کمک می کنند. هیدروکورتیزون نیز باعث بهبود خارش می شود.کرم های استروئیدی
برای تسکین خارش از کرم هیدروکورتیزون 1٪ مانند کورتیدا سه بار در روز استفاده کنید. روش دیگر، می توانید یک خمیر جوش شیرین بزنید.اپی نفرین
اپی نفرین تنها در صورتی لازم است که نیش پشه باعث اختلال تنفسی شود. مشورت با پزشک برای نحوه صحیح و زمان استفاده از تزریق اپی پن یا اپی نفرین امری حیاتی است.کالامین (کالادریل)
حاوی اکسید روی و آهن است که به بهبود خارش پوست کمک می کند. کالادریل همچنین به عنوان یک مسکن موضعی خفیف برای تسکین درد کاربرد دارد. لوسیون کالامین به عنوان یک محصول OTC موجود است.آنتی هیستامین
این ترکیبات از اتصال هیستامین به گیرنده ها برای تسکین خارش و عادی سازی رگ های خونی جلوگیری می کنند. آنتی هیستامین ها بیشتر برای مهار خارش ناشی از پاسخ آلرژیک استفاده می شوند و به صورت کرم یا ژل موضعی و قرص های خوراکی مانند بنادریل در دسترس هستند.1پینوشتها
1.www.pezeshket.com
2.www.drdr.ir
3.www.chetor.com