همه چیز راجع به واریس در دوران بارداری

واریس در دوران بارداری

بسیاری از زنان، مستعد ابتلا به بیماری واریس هستند، این حالت در دوران بارداری بدتر می‌شود. ممکن است ناراحتی ناشی از وریدهای واریسی نداشته باشید اما پاهای شما احساس سنگینی و ضعف داشته باشند. پوست اطراف ورید واریسی ممکن است خارش یا احساس سوزش داشته باشد. علائم بیماری در پایان روز بدتر می‌شود، به ویژه اگر شما به اندازه کافی سر پا بوده باشید.

به دلیل تغییرات رخ داده در هنگام بارداری، از قبیل افزایش حجم خون، تغییرات هورمونی و افزایش وزن، بیماری واریس در دوران بارداری، در بین زنان شایع است. همان زمان با رشد نوزاد در رحم، فشار داخل رگ بزرگ در سمت راست بدن، افزایش می‌یابد که باعث افزایش فشار داخل رگ‌های پا می‌شود. رگ‌ها کبوتری شکل، رگ‌هایی هستند که خون را از اندام‌های پایینی به قلب می‌برند، بنابراین خون در رگ‌های پا جمع می‌شود.

هنگامی که حامله هستید، مقدار خون در بدن شما افزایش می‌یابد و بار اضافی روی رگ‌ها افزوده می‌شود. سطح پروژسترون شما نیز افزایش می‌یابد و دیوار عروق خونی را نرم می‌کند. اگر سابقه بیماری واریس در خانواده دارید، احتمال بیشتری وجود دارد که به این بیماری در دوران بارداری مبتلا شوید.

داشتن اضافه وزن، حمل دوقلوها یا چندتایی دیگر و ایستادن برای دوره‌های طولانی نیز می‌تواند به افزایش شدت بیماری واریس کمک کند. خبر خوب این است که بیماری واریس در دوران بارداری، پس از زایمان بهبود پیدا می‌کند.1

انواع واریس در بارداری

در زیر چند نمونه از انواع واریس که می‌تواند در دوران بارداری ایجاد شود ، آورده شده است.

وریدهای واریسی در پاها

رگ‌های پای ما وظیفه حمل خون غنی از اکسیژن از نواحی بالای بدن به قسمت انتهایی و بازگشت خون به سمت قلب را برعهده دارند. اگر دریچه‌های وریدی یا دیواره‌های وریدی آسیب ببینند می‌توانند منجر به نارسایی مزمن وریدی شوند. و همچنین تورم و تغییر رنگ پوست ، یکی از علائم نارسایی مزمن وریدی واریس است.

بسیاری از خانم‌هایی که در دوران بارداری دچار واریس می‌شوند ممکن است قبلاً هرگز متوجه این گونه رگ‌ها نشده باشند. درست در زمان بارداری است که، رگ‌ها قابل مشاهده شده و شروع به ایجاد مشکلاتی برای فرد می‌کنند. علائم نارسایی مزمن وریدی عبارتند از:

درد ساق پا یا لرزیدن پا

احساس خستگی یا سنگینی در پاها ، به خصوص در پایان روز

هر گونه تورم در پاها ، در اطراف مچ پا یا اطراف رگ آسیب دیده

تغییر رنگ پوست

پوست خارش دار

واریس وولوا

واریس وولوا رگ‌های واریسی است که در سطح بیرونی ولووا زنان وجود دارد. ولووا خانه وسیعی از عروق خونی کوچک و بزرگ است. در دوران بارداری ، افزایش جریان خون و فشار روی دستگاه تناسلی می‌تواند باعث ایجاد واریس شود.

تخمین زده می‌شود بین 4 تا 10 درصد از زنان باردار دچار واریس وولوا شوند. با این حال ، همه زنان قادر به دیدن آن‌ها نخواهند بود. بعضی از خانم‌ها رگ‌های مرئی در اطراف ولووا یا ران داخلی دارند. با این وجود دیگر افراد فقط علائمی مانند درد را تجربه خواهند کرد.

چند علامت شایع که می‌توانید از آن مراقبت کنید عبارتند از:

احساس سنگینی ، فشار یا درد در روده.

هرگونه درد در ولووا که بعد از ایستادن ، فعالیت جنسی یا فعالیت بدنی بدتر می‌شود.

تورم یا خارش اطراف ولووا.

واریس رگ‌های لگن

20-25٪ از بیماران زن مراجعه کننده به متخصصین رگ، در انواع واریس خود، رگ‌های لگنی به همراه رگ‌های ساق پا را خواهند داشت. این امر به دلیل سندرم احتقان لگن است که به عنوان رفلاکس تخمدان نیز شناخته می‌شود و بیشتر در خانم‌هایی که باردار بوده اند وجود دارد.

هنگامی که رگ‌های واریسی در لگن ایجاد می‌شوند ، اغلب مشاهده نمی‌شوند و تشخیص بیماری دشوار است. در بعضی از خانم‌ها ، درد با آندومتر ، فیبروم ها ، پرولاپس رحم یا بی اختیاری ادرار اشتباه گرفته می‌شود.

به طور کلی ، افرادی که خطر ابتلا به سندرم احتقان لگن را دارند بیشتر کسانی هستند که سابقه خانوادگی واریس را دارند. اگرچه این یک وضعیت تهدید کننده زندگی نیست ، اما این پتانسیل را دارد که به طور قابل توجهی روی کیفیت زندگی شما تأثیر بگذارد. علائمی مانند درد مزمن می‌تواند منجر به کاهش فعالیت بدنی ، از دست دادن عملکرد و افسردگی شود.

گذشته از درد ، برخی از علائم سندرم احتقان لگن عبارتند از:

ترشحات غیر طبیعی واژن.

وجود حساسیت در اطراف شکم.

علائم روده تحریک پذیر.

تورم در مهبل یا ولووا.

علائم ادراری مانند نیاز به مراجعه مکرر به توالت و بی اختیاری اورژانسی

رگ‌های بزرگ و تغییر شکل یافته بر روی باسن ، دستگاه تناسلی خارجی (ولووا) یا ران‌ها.2

چه عواملی باعث ایجاد واریس در دوران بارداری می‌شود؟

رشد یک انسان کامل یک شاهکار کوچک نیست ، بنابراین بارداری برای کمک به روند کار نیاز به تقویت قابل توجهی در تولید خون دارد. اما تمام این حجم خون اضافی فشار زیادی به رگ‌های خونی ، به خصوص رگ‌های پاها ، که در حال حاضر در برابر نیروی گرانش کار می‌کنند ، و فشار خون را به سمت قلب باز می‌کنند، وارد می‌نماید.

علاوه بر این ، رحم متورم فشار بیشتری را به دیافراگم تحتانی (رگ بزرگ در سمت راست بدن) وارد می‌کند و با افزایش سطح پروژسترون ، دیواره رگ‌های خونی شل می‌شوند. در حدود هفته 30 بارداری ، تمام این عوامل ترکیب می‌شوند تا شرایط مناسبی برای واریس ایجاد کنند.2

موارد جدی و مشکل‌ساز واریس

واریس ممکن است باعث ایجاد خارش یا درد شود و همچنین منظرۀ ناخوشایندی ایجاد کند که عموماً در کوتاه‌مدت بی‌ضرر است. بنابراین درصورتی‌که نیاز به درمان باشد، می‌توان تا پایان بارداری صبر کرد. درصد پایینی از افرادی که مبتلا به واریس هستند، در نزدیکی سطح پوستشان لخته‌های خون کوچکی ایجاد می‌شود که آن را ترومبوز وریدی سطحی می‌نامند. زمانی که این نوع لخته‌ها ایجاد می‌شود، ممکن است رگ خونی سخت و طناب‌مانند به نظر برسد و ناحیۀ اطرافش قرمز، داغ، حساس یا دردناک باشد.

بیشتر مواقع این لخته‌ها جدی نیست، اما اگر نگران هستید با پزشک خود تماس بگیرید. گاهی ناحیۀ اطراف لخته عفونت می‌کند و ممکن است دچار تب یا لرز شوید. در این حالت لازم است که به سرعت و با استفاده از آنتی‌بیوتیک‌ها درمان شوید. همچنین اگر یکی از پاها به میزان قابل توجهی متورم شده یا درد داشته باشد یا رنگ ناحیۀ اطراف سیاهرگ‌ها تغییر کرده است با پزشکتان تماس بگیرید.

ترومبوز وریدی سطحی را با یک وضعیت خطرناک که ترومبوز وریدی عمقی (dvt) نامیده می‌شود، اشتباه نگیرید. در عارضۀ ترومبوز وریدی عمقی، لخته‌های خونی در عروق عمقی ایجاد می‌شود و عموماً در پاها به وجود می‌آید. صرف نظر از اینکه دارای واریس هستید یا خیر، بارداری، شما را مستعد ترومبوز وریدی عمقی می‌کند.

اگرچه احتمال ابتلا به ترومبوز وریدی عمقی کم است، ولی این احتمال وجود دارد که مادر باردار در صورت داشتن اختلالات انعقادی، در طول بارداری یا هفته‌های بعد از زایمان دچار این عارضه شود.

عوامل متعددی می‌تواند احتمال ترومبوآمبولی را افزایش دهد. چاقی، استراحت بیش از حد، سابقۀ فامیلی، کم‌آبی و مشکلات قلبی از جمله دلایل ایجاد این عارضه است که معمولاً پزشک باید عوامل مستعدکننده را در شما ارزیابی و در صورت لزوم برای پیشگیری دارو تجویز کند.

اگر مبتلا به ترومبوز وریدی عمقی شوید، ممکن است دارای هیچ علائمی نباشید یا اینکه به ‌صورت ناگهانی مچ پا، پا و ران شما متورم و دردناک شوند. ممکن است زمانی که پایتان را تکان می‌دهید یا ایستاده‌اید بیشتر درد داشته باشید یا حتی دچار تب خفیفی شوید.

اگر به وجود هر کدام از این علائم پی بردید، فوراً با پزشکتان تماس بگیرید. اگر پزشک شما مشکوک به وجود لختۀ خونی باشد، ناحیۀ مورد نظر با استفاده از سونوگرافی بررسی خواهد شد. در صورت نیاز، شما در بیمارستان بستری و با استفاده از داروهای رقیق‌کنندۀ خون درمان خواهید شد.4

درمان طبیعی واریس در بارداری

درحالی‌که رگ‌های واریسی می‌تواند مشکلی ارثی باشد و شما نمی‌توانید جلوی تغییرات گردش خون را در دوران بارداری بگیرید، راه‌هایی وجود دارد که می‌توانید از رگ‌های واریسی پیشگیری کنید یا آن‌ها را به حداقل برسانید.

از نشستن و ایستادن در یک حالت برای مدتی طولانی خودداری کنید. حتما باید استراحت کنید و حالت نشستن یا ایستادن خود را تغییر دهید.

از پوشیدن کفش‌های پاشنه بلند خودداری کنید. بهتر است از کفش‌هایی با پاشنه کوتاه‌تر یا پاشنه تخت استفاده کنید زیرا این کار باعث فعالیت عضلات ساق پا می‌شود و گردش خون را تقویت می‌کند.

مرتب ورزش کنید. از پزشک خود بپرسید آیا مشکلی ندارد که در دوران بارداری ورزش کنید؟

از جوراب شلواری مخصوص حاملگی استفاده کنید. این جوراب‌ها بر پاها فشار وارد می‌کنند و گردش خون را از پاها به سمت قلب تحریک می‌کند. البته از پوشیدن جوراب‌های خیلی تنگ که جلوی گردش خون را می‌گیرد، خودداری کنید.

زمانی‌که نشسته‌اید پاهای خود را روی هم نیندازید.

در فواصل معینی پاهای خود را برای بهبود گردش خون بالا بگیرید.

به سمت چپ بدنتان بخوابید. این کار کمک می‌کند تا فشار از سیاهرگ بزرگ زیرین برداشته شود.

مصرف سدیم را کاهش دهید تا تورم رگ‌ها را به حداقل برسانید.

آب زیاد بنوشید و برای جلوگیری از یبوست فیبر کافی مصرف کنید.3

پینوشتها
1.www.drdr.ir
2.www.naghashikodakan.com
3.www.dr-tofigh.com
4.www.madarsho.com