گالاکتوره چیست و چگونه درمان میشود؟

بیماری گالاکتوره

گالاکتوره، تراوش شیر از نوک پستان است که هیچ ارتباطی با دوره ی شیردهی طبیعی ندارد. گالاکتوره به خودی خود یک بیماری محسوب نمی شود، اما می تواند نشانه ای از یک اختلال زمینه ایی باشد. این حالت معمولا در زنان رخ می دهد؛ حتی در زنانی که زایمان نکرده اند و یا دچار یائسگی شده اند. با این حال، گالاکتوره را می توان در مردان و حتی نوزادان نیز دید.

تحریک بیش از حد پستان، عوارض جانبی داروها و یا اختلالات غده هیپوفیز ممکن است منجر به گالاکتوره شوند. در اغلب موارد، گالاکتوره به دلیل افزایش سطح پرولاکتین، هورمون تحریک کننده ی تولید شیر، رخ می دهد.

گاهی اوقات، علت ایجاد کننده ی گالاکتوره را نمی توان تعیین کرد و بیماری به خودی خود درمان شود.1

علت ایجاد گالاکتوره

گالاکتوره اغلب ناشی از افزایش بیش از حد هورمون پرولاکتین است. پرولاکتین هورمون تحریک‏ کننده تولید شیر بعد از زایمان است. غده هیپوفیز غده ای کوچک و لوبیا شکل است که در پایه مغز قرار دارد. این غده مسئول ترشح و تنظیم چند هورمون است. یکی از این هورمون‎ها، هورمون پرولاکتین است.

داروها

داروهایی همچون مسکن های خاص، داروهای ضد افسردگی، داروهای ضدّ روان‎پریشی و داروهای فشار خون بالا

مصرف مواد مخدر

مکمل های گیاهی مانند رازیانه، بادیان رومی یا دانه شنبلیله

قرص های ضد بارداری

وجود تومور غیر سرطانی (پروماکتینوما) یا سایر اختلالات غده هیپوفیز

کم‎کاری غده تیروئید (هیپوتیروئیدیسم)

بیماری های مزمن کلیوی

تحریک بیش از حد پستان که ممکن است به دلیل فعالیت جنسی، دستکاری یا آزمایش مکرر نوک پستان یا اصطکاک طولانی‎مدت پستان با لباس باشد.

آسیب عصبی دیواره قفسه سینه به دلیل عمل جراحی، سوختگی یا سایر آسیب‎های واردشده به قفسه سینه

وجود تومور در طناب نخاعی یا آسیب یا جراحی طناب نخاعی

گاهی پزشکان نمی‎توانند دلیل مشخصی برای این مشکل پیدا کنند. این حالت گالاکتوره ایدیوپاتیک نام دارد و ممکن است تنها به این معنا باشد که بافت پستان بطور خاص نسبت به هورمون پرولاکتین (هورمون تولید کننده شیر) خون حساس است. اگر حساسیت به پرولاکتین افزایش یابد، حتی سطح نرمال پرولاکتین خون نیز می‎تواند منجر به گالاکتوره شود.

در مردان این مشکل می‎تواند با کمبود تستوسترون (هیپوگنادیسم در مردان) همراه باشد و معمولاً با بزرگ‏شدن یا حساسیت پستان (گاینوکوماستیا) همراه است. کمبود تستوسترون با اختلال نعوظ و عدم تمایل جنسی در ارتباط است.2

علائم گالاکتوره

ترشح مداوم یا متناوب شیر از نوک پستان ها

ترشح از مجراهای شیری چندگانه

ترشح خودبخودی یا دستی از نوک پستان

ترشح از یک یا دو پستانِ مبتلا به گالاکتوره

عدم قاعدگی یا قاعدگی‎های نامنظم

سردرد یا مشکلات بینایی.2

چه زمانی باید به پزشک مراجعه کرد؟

پزشک ممکن است برای تعیین میزان استروژن در بدن، آزمایش خون تجویز کند چرا که استروژن پایین نیز با گالاکتوره همراه است.

اگر با ترشح مداوم شیر از یک یا هردو سینه مواجه شدید، احتمالا به گالاکتوره مبتلا هستید. این بیماری میتواند یک یا هردو سینه را تحت تاثیر قرار دهد و ترشح آن ممکن است مداوم باشد. دیگر مواقع تماس دست با سینه میتواند سبب ترشح شود. همچنین در کنار دیگر علائم ممکن است متوجه سردرد یا مشکل بینایی شوید. این علایم میتوانند نشان دهنده یک وضعیت جدی باشند.3

آزمایشات و تشخیص بیماری

به دلیل وجود احتمالات فراوان، پیدا کردن علت زمینه ای ایجاد کننده ی گالاکتوره امری پیچیده است.

آزمایشات عبارتند از:

معاینه فیزیکی

جهت بررسی میزان و نحوه ی خروج ترشحات، پزشک بافت اطراف پستان را معاینه و کمی فشار می دهد. پزشک، همچنین، مناطق مشکوک سفت شده ی بافت پستان و توده های پستانی را معاینه و چک می کند.

تجزیه و تحلیل مایع ترشح شده از نوک پستان

جهت بررسی وجود قطرات چربی در مایع ترشح شده که می تواند به تشخیص گالاکتوره کمک کند.

آزمایش خون

جهت بررسی سطح پرولاکتین در بدن. در صورت بالا بودن سطح پرولاکتین، به احتمال زیاد، پزشک هورمون تحریک کننده تیروئید (TSH) را نیز بررسی خواهد کرد.

تست بارداری

حاملگی ممکن است علت احتمالی این ترشحات باشد.

ماموگرافی، سونوگرافی و یا هر دو

جهت بررسی تصویری بافت پستان، زمانیکه پزشک در معاینه ی فیزیکی بافت سفت شده و یا توده ی مشکوک مشاهده کند.

تصویربرداری رزونانس مغناطیسی/ ام آر آی (MRI) از مغز

جهت بررسی تومور یا اختلالات غده هیپوفیز، زمانیکه آزمایش خون سطح پرولاکتین را بالا نشان دهد.

گاهی اوقات، پزشک تشخیص می دهد که داروی مصرفی حال حاضر علت ایجاد کننده ی گالاکتوره است؛ به این دلیل برای مدت کوتاهی مصرف آن را قطع کرده و تاثیر آن را بررسی خواهد کرد.2

درمان گالاکتوره

درمان ترشح شیر بدون بارداری به فرد مبتلا به آن و علت ایجادش بستگی دارد.

در مردان، آزمایش خون، میزان تستوسترون را تعیین میکند و به پزشک کمک می کند تشخیص دهد که آیا باید میزان بیشتری تستوسترون باید تجویز شود یا میزان آن کاهش یابد. اگر مردی تومور هیپوفیزی داشته باشد، درمان جدی تری موردنیاز است مثلا جراحی.

تعیین علت گالاکتوره نخستین قدم در درمان آن است. اگر باردار هستید، دلیلی برای نگرانی وجود ندارد. ممکن است بخواهید محافظ نوک سینه تهیه کرده تا از ترشح این ماده و عبور آن از لباس زیر پیشگیری کنید.

اگر گالاکتوره به دلیل تیروئید کم کار باشد، احتمالاً برای بهبود عملکرد آن دارو برایتان تجویز شود. این کار ممکن است به شما کمک کند کمتر احساس خستگی کنید، میزان تمایل به خوردن غذاهای ناسالم را کاهش داده و انرژی بیشتری برای ورزش کرد داشته باشید.تیروئید کم کار با کسالت و متابولیسم آرامتری همراه است.

اگر بیماری به دلیل تجویز دارو یا داروهای تقویتی باشد، پزشکتان بهترین راه برای توقف مصرف آن را تجویز خواهد کرد. این کار ممکن است شامل تجویز یک داروی جدید یا توقف آن باشد.

اگر تومور هیپوفیزی دارید، ممکن است از دارو یا جراحی برای درمان ان استفاده شود.

گالاکتوره ناشی از تحریک بیش از اندازه سینه ها را میتوان با مراقبت کردن از این عضو بدن کنترل کرد. تحریک نوک سینه را حین رابطه جنسی کاهش دهید و و محافظ نوک سینه استفاده کنید تا لمس آن را کاهش دهید. در مردان از یک زیرپوش سفت یا دیگر روشهای محافظت استفاده کنید. از پوشیدن پیراهن هایی که جنس سفت یا خارش برانگیزی دارند پیشگیری کنید.3

درمان خانگی گالاکتوره

اغلب اوقات ترشحات شیری گالاکتوره ایدیوپاتیک خودبه‎خود از بین می‎روند، به ویژه اگر از تحریک سینه یا مصرف داروهای عامل ترشحات نوک پستان خودداری شود.

برای کاهش تحریک سینه به نکات زیر توجه کنید:

هنگام فعالیت جنسی از لمس زیاد نوک پستان‎ها خودداری کنید.

از فشاردادن، نیشگون گرفتن یا هرگونه دستکاری نوک پستان‎ها خودداری کنید.

لباس‎هایی بپوشید که باعث اصطکاک بین لباس و نوک پستان‎ها نشود.1

پینوشتها
1.www.sabzosalem.com
2.www.getzoop.com
3.www.mintapp.ir