29 خرداد 1389 / 6 رجب 1431 / 19 ژوئن 2010 |
|
1) 29 خرداد سال 1330 هجري شمسي :
پس از تصويب قانون ملي شدن صنعت نفت ، هيئتي اموراجرايي شركت نفت ايران را به عهده گرفت . اين هيئت به پيشنهاد آيت الله كاشاني و دكتر مصدق؛ وبه تصويب مجلسين ، امور شركت نفت را به دست گرفت و از شركت انگليسي خلع يد كرد . به اين ترتيب روز 29 خرداد روز خلع يد نام گرفت و به دنبال آن كاركنان خارجي شركت نفت كه بيش از 450 تن بودند به طور دسته جمعي استعفاء دادند و از ايران خارج شدند . در اين زمان از جانب دولت انگليس عليه ايران تهديدهاي نظامي وسيعي به عمل آمد . |
.jpg "29 خرداد 1389 / 6 رجب 1431 / 19 ژوئن 2010"){kind=small}
2) خلع يد غارتگران انگليسي از صنعت نفت ايران و روز خلع يد (1330 ش):
پس از تصويب قانون ملي شدن صنعت نفت ايران در 29 اسفند 1329، هيئتي متشكل از كارشناسان ايراني، اداره امور اجرايي شركت ملي نفت ايران را به عهده گرفت. با تشكيل اين هيئت، بنا به پيشنهاد آيتاللَّه كاشاني و دكتر مصدق و تصويب مجالس شوراي ملي و سناي ايران، از شركت نفت انگليس خلع يد شد. بدين ترتيب در 29 خرداد ماه 1330، اين روز، روز خلع يد از شركت نفت انگليس نام گرفت. در اين روز، مردم مسلمان ايران پس از مبارزه و فداكاري بسيار به يك پيروزي درخشان دست يافتند و استعمار خارجي و استبداد داخلي را وادار به عقب نشيني كردند. در پي خلع يد از شركت نفت انگليس، كاركنان خارجي اين شركت كه بيش از چهار هزار و پانصد نفر بودند، به طور دست جمعي از ايران خارج شدند. در پي آن، دولت انگليس، دست به اقدامات سياسي وسيعي زد و ايران را تهديد نظامي كرد. |
.jpg "29 خرداد 1389 / 6 رجب 1431 / 19 ژوئن 2010")
3) درگذشت انديشمند مسلمان "دكتر علي دكتر شريعتي" (1356 ش) :
دكتر علي شريعتي در سال 1312 شمسي در شهرستان مزينان در استان خراسان متولد شد. وي پس از اتمام تحصيلات ابتدايي و متوسطه، راهي پاريس شد و در آنجا موفق به اخذ دكتراي جامعهشناسي گرديد. او در ضمن تحصيل در فرانسه، جهت آزادي كشور مسلماننشين الجزاير نيز كوششهاي چشمگيري داشت. دكتر در سال 1343 به ايران بازگشت و بلافاصله به خاطر مبارزاتي كه عليه رژيم ستمشاهي انجام داده بود دستگير و روانه زندان شد. پس از آزادي از زندان ضمن اشتغال به تدريس، به سخنرانيهاي روشنگرانه همت گماشت. در اين زمان، شريعتي مبارزات خود را با برگزاري جلسات سخنراني و بحث، در حسينيه ارشاد تهران ادامه داد. او در كنار استادان و متفكراني نظير استاد شهيد مرتضي مطهري و باهنر، حسينيه ارشاد را به پايگاهي جهت تغذيه فكري نسل جوان تبديل نمودند. دكتر شريعتي به امام خميني(ره) علاقمند بود و محققي فعال به شمار ميرفت، به طوري كه در طول زندگي كوتاه خود، بيش از 200 اثر به صورت كتاب، جزوه و مجموعه نوار سخنراني از خود به جاي گذاشت. فعاليتهاي فرهنگي دكتر شريعتي، سبب دستگيري مجدد او گرديد و پس از آزادي، در تاريخ 16 ارديبهشت 1356 به لندن مسافرت كرد و در 29 خرداد همان سال در آن شهر به طرز مشكوكي درگذشت. بدنش را پس از چند روز به سوريه منتقل كرده و در زينبيه به خاك سپردند. برخي سخنان و نوشتههاي وي در عين داشتن نكات بديع و احساس برانگيز، در خور تأمل و نقد ميباشند. |
|
4) سقوط منطقه مهران توسط منافقين و با پشتيباني ارتش عراق در اواخر جنگ (1367ش):
منطقه استراتژيك مهران، يكي از جبهههاي مهم ايران در استان ايلام بود كه طي دوران جنگ، چندين بار از جانب دو طرف، دست به دست شد. عراق كه در اواخر جنگ با پشتيباني بسيار غرب و به ويژه آمريكا، به پيشرفتهترين تسليحات نظامي مجهز شده بود، تصميم گرفت تا بار ديگر اين منطقه را اشغال نمايد. از اين رو، ارتش عراق در اقدامي مشترك با منافقين، در 29 خرداد 67 به مهران حمله كرد و اين شهر را به اشغال خود درآوردند. پس از آن نيروهاي منافقين با برخورداري از حمايت يگانهاي دشمن، وارد شهر مهران شدند. |
.jpg "29 خرداد 1389 / 6 رجب 1431 / 19 ژوئن 2010")
5) تولد رضا کیانیان 1330 بازیگر سینما و تلویزیون :
کیانیان در سال ۱۳۳۰ در تهران به دنیا آمد و در سه سالگی با خانواده به مشهد نقل مکان کرد. وی فارغ التحصیل تئاتر از دانشکده هنرهای زیبای دانشگاه تهران است. از سال ۱۳۴۵ بازیگری تئاتر را آغاز کرد. |
|
6) شهادت آيتاللَّه "ميرزا علي غروي تبريزي" توسط دژخيمان بعث عراق در كربلا (1377 ش):
آيتاللَّه ميرزا علي غروي تبريزي در سال 1309 ش (1349 ق) در تبريز به دنيا آمد. وي علي رغم از دست دادن پدر در طفوليت، در چهارده سالگي وارد حوزه علميه قم شد. آيتاللَّه غروي پس از پنج سال اقامت در قم، جهت اخذ دانش بيشتر و ارتباط با باب علم، رهسپار نجف گرديد و از استاداني همچون آيتاللَّه سيد ابوالقاسم خويي و ميرزا باقر زنجاني بهره برد. او در عين تحصيل، به تدريس نيز ميپرداخت و پس از چندي، حوزه مستقلي براي تدريس خارج تأسيس نمود. آيتاللَّه غروي داراي بياني روشن و قلمي گويا بود و سختترين و سنگينترين مطالب فقهي را با روشنترين عبارات تبيين ميكرد. از اين فقيه برجسته آثار متعددي بر جاي مانده است كه التَّنْقيح در دوازده جلد شامل تقرير درس آيتاللَّه خويي، شرح استدلالي مكاسب، رسالهاي در قاعده طهارت و رسالهاي در قاعده قضا از آن جمله است. سرانجام اين عالم بزرگوار در حالي كه كمتر از دو ماه از شهادت آيتاللَّه شيخ مرتضي بروجردي توسط دژخيمان بعث عراق ميگذشت در 29 خرداد 1377 برابر با 24 صفر 1419 ق در حالي كه از زيارت حرم امام حسين(ع) مراجعت مينمود مورد هدف مزدوران خونآشام بعث قرار گرفت و به همراه جمعي از ياران، در 68 سالگي به فيض شهادت نائل آمد. |
.jpg "29 خرداد 1389 / 6 رجب 1431 / 19 ژوئن 2010")
7) شهادت "امام موسي كاظم"(علیه السلام) بنا به روايتي(183 ق) |
.jpg "29 خرداد 1389 / 6 رجب 1431 / 19 ژوئن 2010")
8) تصرف قلعهي اَلَموت توسط "حسن صباح"(483 ق):
حسن صباح كه در ابتدا در خدمت سلطان مَلِكشاه سلجوقي بود بعدها به شام و مصر مسافرت كرد و به سلك اسماعيليان - كه به امامت اسماعيل فرزند امام جعفر صادق(علیه السلام) معتقد بودند و هفت امامي به شمار ميروند - درآمد. وي از اواخر سال 473 ق به دعوت مردم ايران به مذهب اسماعيلي پرداخت و عدهي زيادي را به دور خود جمع كرد. حسن صبّاح در رجب 483 ق بر قلعهي الموت در قزوين استيلا يافت و آن جا را مركز دعوت و تربيت سرّي خود قرار داد. پس ازتصرف اَلَموت، حَسن، دايرهي دعوت خود را توسعه داد. هرچند حسن، تا آن هنگام، بسياري از مردم را درنواحي مختلف به مذهب خويش درآورده بود، ولي اهميّت واقعي كار او در حقيقت پس از تصرّف قلعهي اَلَموت آغاز شد. پس از مدتي، كار حسن صباح چنان بالا گرفت كه سپاهيان سلجوقي از رويارويى با او و قلعهي مستحكم اَلَموت، ناكام باز ميگشتند. او ياراني در اين منطقه و مناطق گوناگون شمال و شرق كشور فرستاد و پناهگاههايى بسيار در دست گرفت. حسن صباح ياران فداكاري را تربيت كرد كه مردم از كار آنها در وحشت و دِهشت ميافتادند و هركار پرخطري به دست ايشان انجام ميشد. از جمله كارهاي اين فدائيان، قتل مخالفان اين فرقه بود كه قتل نظام المُلك، وزير كهنهكار سلجوقي و دو پسر او و بسياري از ديگر افراد ميباشد. سلطان سنجر سلجوقي نيز بر اثر تهديدي كه از جانب حَسن ديده بود، از تعقيب او باز ايستاد. گويند، حسن، يكي از فداييان را مامور كرد تا شب هنگام، كاردي نزديك وي در زمين فرو كند. او سپس به شاه پيغام داد كه "آن كس كه كارد به زمينِ دُرشت فرو ميكند، در سينهي نرم سلطان هم توانَد نشانَد" سلطان ترسيد و با صبّاحيان آشتي كرد و قدرت ايشان، بيش از قبل فزوني گرفت. |
|
9) درگذشت "ابن حريري" اديب و نويسندهي ايراني(516 ق):
ابومحمد قاسم بن علي بصري معروف به ابن حريري، اديب و نويسندهي ايراني و صاحب كتابي به نام مقامات است كه در نوع خود بينظير ميباشد. ابن حريري در اين كتاب، رموز و لطايف زبان عربي را در قالب حكايتهاي پندآموز و ساده بيان كرده است. از اين رو از ديرباز تاكنون اديبان و ادبآموزان براي آشنايي با ادبيات عرب از اين كتاب استفاده كردهاند. |
|
10) آغاز سلطنت "محمدميرزا" سومين شاه قاجار(1250 ق):
وقتي كه فتحعلي شاه قاجار در اصفهان درگذشت، محمد ميرزا نوهي او و فرزند عباس ميرزاي وليعهد، فرمانرواي آذربايجان بود. او ميدانست كه به زودي با مخالفت عموهاي فراوانِ خود مواجه خواهد شد. بنابراين به دستياري پيشكارِ باتدبير و فاضل خود، ميرزاابوالقاسم فراهاني ملقب به قائم مقام به تخت پادشاهي نشست و در تبريز تاجگذاري نمود. دوران سلطنت محمدشاه مقارن با آشكار شدن نتايج شوم عهدنامههاي گلستان و تركمانچاي و عوارض جنگهاي ايران و روس بود. در همين دوره، رقابتهاي گستردهي دول استعماري براي نفوذ در ايران گسترش يافت. از جمله اقدامات اين شاه قاجار، لشكركشي به هرات بود كه بدون نتيجه پايان يافت. همچنين محمدشاه پس از مدتي دستور قتل قائم مقام فراهاني، صدراعظم دانشمند و با كفايت را صادر كرد. |
|
11) 19ژوئن سال 1979ميلادي:
انقلاب نيكاراگوآ پس از يك دوره مبارزه قهر آميز با دولت دست نشانده آن كشور به پيروزي رسيده با روي كار آمدن مجدّد سوموزا مستبد سر سپرده آمريكا در نيكاراگوآ در سال 1947ميلادي اعتراضات سراسري در آغاز شد و چريك هاي مبارز ساندينيست ها بر مبارزات مسلحانه خود شدت بخشيدند .از آن پس شهرها توسط ساندينيست ها، و با حمايت بي دريغ مردم از نيروهاي دولتي ، باز پس گرفته شد؛ و در نهايت انقلاب نيكاراگوآ پيروزي را بدست آورد. قابل توجه است كه طي انقلاب نيكاراگوآ حدود چهل هزار تن كشته و بيش از دويست هزار نفر بي خانمان شدند. |
|
12) 19 ژوئن سال 1841ميلادي:
نيروهاي چيني در جنگ ترياك از قوامي انگليس شكست خورند. با اين شكست راه براي و نفوظ و سلطه انگليس بر سرزمينهاي شرقي هموار گشت دوران استعمار بر اراضي پهناور چين آغاز شد. اما اين دوران شروع مبارزات مردم چين عليه دولت انگليس را در پي گرفت ، بطوريكه مردم اين كشور پهناور با تحريم ترياك سالها در مقابل استعمارگران انگليسي ايستادي كرند. بعدها به موجب معاهده اي كه استعمارگران بر چيني ها تحميل كردند آنان مجبور شدند پنج بندر مهم خود را براي تجارت ترياك به انگليسي ها واگذار نمايند. انعقاد اين پيمان در حقيقت نفوذ دوباره استعمار را بر اين سرزمين وسيع مسجل ساخت . |
.jpg "29 خرداد 1389 / 6 رجب 1431 / 19 ژوئن 2010")
13) كشف سرزمين پاناما در امريكاي مركزي (1501م):
در 19 ژوئن 1501م، سرزمين پاناما در مركز قاره امريكا، توسط باستيداس، دريانورد و كاشف اسپانيايى كشف شد و به دنبال آن، ديگر كاشفان نيز براي شناسايى اين منطقه، به آن سرزمين اعزام گرديدند. سرزمين پاناما به سرعت ارزش استراتژيكي مهمي پيدا كرد و به مركز تجاري عمدهاي تبديل شد. پاناما كه از ديرباز، تمدن كهن چيبچا را در خود داشت، تا سال 1717م بخشي از نايب السلطنه پرو بود و در آن سال، تحت نظارت اداري نايب السلطنه گرانادا كه آن هم از مستعمرات اسپانيا بود، قرار گرفت. پس از آنكه كلمبيا در سال 1821م از اسپانيا استقلال يافت، پاناما نيز به آن ملحق شد و ده سال بعد، در سال 1831م به خودمختاري رسيد. (ر.ك: 3 نوامبر) |
.jpg "29 خرداد 1389 / 6 رجب 1431 / 19 ژوئن 2010")
14) تولد "بِلْز پاسكال" فيلسوف و رياضيدان مشهور فرانسوي (1623م):
بِلْزْ پاسكال دانشمند و رياضيدان فرانسوي در 19 ژوئن 1623م در ناحيه كِلِرمون فرانسه به دنيا آمد. وي از كودكي علاقه زيادي به رياضيات داشت به طوري كه در 12 سالگي، پس از شنيدن صدايى كه از برخورد كارد و بشقاب چيني به وجود آمد، مشغول تهيه كتابي درباره مبحث صوت گرديد. وي در همين سال، مسائل و قضاياي هندسه اقليدس را بدون كمك از كتاب، حل كرد. پاسكال در سالهاي بعد تحقيقات مهمي در رياضي و فيزيك به انجام رساند كه تنظيم قوانين فشار و تعادل مايعات با نام خود او، از شهرت جهاني برخوردار است. وي در 31 سالگي به همراه يكي از رياضيدانان زمان، حساب احتمالات را كه امروزه در فيزيك از اهميت خاصي برخوردار است به وجود آورد. او همچنين 180 درجه بودن مجموع زاواياي مثلث را اثبات كرد ودر 18 سالگي نوعي ماشين حساب ساخت. پاسكال در جواني مسير تحقيقاتي خود را از مسائل فيزيك به جانب فلسفه سوق داد و بقيه عمر خود را در اين علم صرف نمود، زيرا چنانكه ميگفت دل نيز براي خودش دلايلي دارد كه مغز قادر به فهم آنها نيست. او به عنوان يك فيلسوف معتقد به تسامح و التقاط افكار بود و تلاش، كوشش و مناظره براي اثبات صحّت نظرات خود و بطلان نظريات را قبول نداشت. پاسكال معتقد بودكه مقام و ثروت، نه حق الهي است نه حق طبيعي، بلكه صرفاً زاده تصادف ميباشد. پاسكال با آنكه خود از هواخوهان مسيحيت بود، با اين حال با هرگونه اقدام جابرانهاي براي مسيحي كردن ديگران مخالفت ميكرد. او در اواخر عمر به مذهب گراييد وكتابهاي نامههاي ولايتي و افكار خود را در اين باره نگاشت كه شهرت فراواني يافتند و مهارت او را در نويسندگي نيز به نمايش گذاشتند. بِلْزْ پاسكال سرانجام در 19 اوت 1662م، در 39 سالگي درگذشت. |
|
15) اعدام "ماكسيميليان" شاهزاده اتريشي توسط آزاديخواهان مكزيك (1867م):
پس از آن كه پابلو ژوارز در سال 1855م به رياست جمهوري مكزيك رسيد، از سفيدپوستان خلع يَد كرد و از قدرت كليسا در اين كشور كاست. اين اقدامات، خشم اروپاييان استعمارگر را برانگيخت و كشورهاي اروپايى به رهبري فرانسه، در مكزيك نيرو پياده كردند. اين نيروها به حمايت از كليسا و سرمايهدارانِ متمايل به غرب پرداخته و در فوريه 1866، شاهزاده ماكسيميليان را در مكزيك به تخت سلطنت نشاندند. اما ژوارز، انقلابي مكزيكي مبارزه عليه نيروهاي فرانسوي و سلطنت طلبان را ادامه داد و اروپاييان را به شكست كشاند. با شكست استعمارگران، ماكسيميليان، پادشاه تحميلي اروپا در 19 ژوئن 1867م نيز اعدام شد و در مكزيك حكومت جمهوري اعلام گرديد. |
|
16) آزمايش پرواز اولين بالگرد جهان (1877م):
اولين وسيله پرنده كه قادر بود بدون نياز به باند پرواز، به طور عمودي از زمين پرواز كند و فرود آيد و يا در هوا ثابت بماند، بالگرد نام گرفت. اين وسيله براي اولين بار توسط انريكو فورلانيني مهندس ايتاليايي در نوزدهم ژوئن 1877م در بندر اسكندريه مصر آزمايش شد. اين بالگرد ابتدايي مدتي بعد توسط سيكورسكي، كارشناس امريكايي لهستاني الاصل تكميل و اين اختراع به نام وي ثبت گرديد. (ر.ك: 29 مه) |
|
17) كودتاي سرهنگ "بومدين" عليه دولت "احمد بن بلا" رئيس جمهور الجزاير (1965م):
پس از استقلال الجزاير از فرانسه، احمد بن بلا مبارز انقلابي اين كشور در سپتامبر 1962م به نخستوزيري و سپس به رياست جمهوري الجزاير رسيد. بن بلا، حكومتش را با كودتا عليه بن يوسف بن خلده كه چند ماه پس از استقلال كشور حكومت كرده بود، آغاز نمود. در اين كودتا وي از حمايت چريكهاي سازمان يافته در ارتش سي هزار نفري، تحت فرمان هواري بومدين برخوردار بود. اما بن بلا سه سال بعد، خود قرباني كودتا شد. در 19 ژوئن 1965 سرهنگ بومديَن، وزير دفاع بن بلا، با يك كودتاي نظامي، رئيس جمهور الجزاير را ساقط كرد و خود زمام امور را در دست گرفت. احمد بن بلا رئيس جمهور نيز تا زمان مرگ بومدين در سال 1978م در زندان به سر برد و سرانجام در سال 1982م در زمان حكومت شاذلي بن جديد پس از هفده سال، از زندان آزاد شد. |
|
18) تولد جان هرتفیلد طراح آلمانی ضد نازیسم 1891 م |
