شناسنامه تفسیر
نام معروف: تفسیر تقریب القرآن الى الاذهانمؤلف: سیدمحمد حسینی شیرازی
تولد: ۱۳۴۸ ق
وفات: ۱۴۲۲ ق/ ۱۳۸۰ ش/۲۰۰۱م
مذهب: شیعه
زبان: عربی
تاریخ تألیف: ۱۳۸۳ق
تعداد مجلدات: ۳۰ جزء در ۱۰ مجلد
مشخصات نشر: بیروت، مؤسسة الوفا، چاپ اول، ۱۴۰۰ق، قطع وزیری، البته برخی مجلدات آن در نجف، مطبعة الآداب، به چاپ رسیده است.
معرفی مفسر و تفسیر
آیت الله سید محمد شیرازی از علما و مراجع معاصر ساکن حوزه علمیه قم و دارای تألیفات بسیار گوناگون فقهی، اصولی، علوم قرآنی و تفسیری و اجتماعی است. وی از دانشمندانی است بسیار پرکار و متنوع نویس. گسترده ترین اثر علمی ایشان، «موسوعة فقهیة» نام دارد و در ۱۲۰ جلد است. با این همه، تقریب القرآن، تفسیر بسیار مختصری است که در آن، به شرح و تبیین کوتاهی از قرآن کریم بسنده شده است و تنها در مواردی اندک از توضیح و تفسیر فراتر رفته و مخاطبان آیه را نام برده و کلماتی افزون بر توضیح آیه مطرح کرده است، که این مسائل، گاه جنبه اعتقادی و هدایتی داشته و گاه جنبه تاریخی. مقدمه این تفسیر، از کتابی به نام «حول القرآن الکریم» اثر مؤلف بر گرفته شده و ناشر به آن افزوده است. در این مقدمه، به برخی از مسائل تمهیدی اکتفا شده است مانند: جامعیت قرآن، جاودانگی و قابل تطبیق بودن دستورات قرآنی با هر عصری و زمانی، لزوم تطبیق فکر و عمل با قرآن و توضیحی در باب عظمت و والایی قرآن. او در شرایط تفسیر این گونه می نویسد: «یجب أن یکون المفسر أدیبا، ذکیا، واسع العقل، کبیر القلب، تقنیا، صالحا، یخشى الله فی السر کما یخشاه فی العلانیة لأن هذه تهیئ فی نفسه الاستعداد لشروق الروح و صفاء الضمیر، فیفیض الباری عز و جل علیه من أنواره و عنایاته و ألطافه». (1).روش مفسر، همان گونه که اشاره شد، تنها شرح آیات و توضیح برخی واژه ها و گزینش کلمات غریب و شرح تبیین آنها و در مورادی نقل اسباب نزول و پیوند آیات با یکدیگر است. گاه نیز، روایاتی که مربوط به تفسیر است از مجامع حدیثی اهل بیت عصمت (علیهم السلام) نقل می کند. همچنین در آیاتی که مربوط به آیات الاحکام است، مسائل فقهی را مطرح می کند و بیشتر از بحث های دیگر توضیح می دهد.
بنابراین، تفسیر تقریب القرآن، با جهت گیری ارائه پیام قرآن در شکل بسیار مختصر و ساده ، نگارش یافته و نه بیشتر و در آن بحث های ادبی، لغت شناسی، کلامی و مباحثی که در دیگر تفاسیر رایج مطرح هستند، نیامده است.
لازم به یادآوری است برخی مجلدات این تفسیر به ترجمه عبدالحسین علیزاده در قم با نام «راهی بسوی قرآن» از سوی انتشارات ایمان منتشر شده است.
پی‌نوشت:
1. تقریب، ج ۱، ص ۴۷
منبع: شناخت نامه تفاسیر، سید محمدعلی ایازی، چاپ اول، نشر علم، تهران، 1393ش، صص 586-585
