يک لحظه غفلت، يک عمر پشيماني

اداره استاندارد و تحقيقات صنعتي کاشان

مقدمه

به کمک پيش بيني، پيشگيري و مراقبت مي توان به زندگي ايمن تر و خوش تر دست يافت. اغلب خسارت هاي جاني و مالي، با اندک توجه، بدون هزينه و يا با هزينه ناچيز در قياس با زيان احتمالي، قابل پيشگيري اند. آموختن راه هاي پيشگيري از حوادث و سوانح دشوار نيست و زمان زيادي لازم ندارد. اما نبايد فراموش کرد که دانستن به تنهايي دردي را درمان نمي کند. به دانسته ها بايد عمل کرد و خصوصا ناهنجاري هاي کوچک را که مي توانند منشأ خسارات عظيم باشند نبايد ناديده گرفت. بعضي از عوامل در همه حوادث حضور دارند و نقش مثبت يا منفي خود را بازي مي کنند. توجه به اين عوامل سهم قابل توجهي در بالا بردن قابليت هاي پيشگيري دارد. انسان به عنوان باني يا قرباني حوادث بدون ترديد هسته مرکزي و در واقع مهم ترين قسمت هر حادثه است. موقعيت ذهني و جسمي، سطح دانش و نحوه رفتار او در کم و کيف هر حادثه و پيامدهاي آن نقشي تعيين کننده دارد. عصبانيت، خستگي، ضعف، اضطراب، خواب آلودگي، افسردگي، هيجان ، تب و مستي از جمله حالاتي هستند که مستقيم يا غير مستقيم مي توانند حادثه اي را به وجود آورند و يا عواقب آن را تشديد کنند. کودکان و پيران آسيب پذيرترند و به مراقبت بيشتري نياز دارند. مراعات قواعد زندگي مدني از جمله مقررات رانندگي، ضوابط استفاده از برق و گاز و وسايل زندگي که در بازار عرضه مي شوند به معناي خسارات کمتر است. بنياد جوامع ايمن در سال 1996 در شهر تورنتو کانادا به دنبال مرگ يک نوجوان 19 ساله پي ريزي شد. اين نوجوان در حال تخليه بشکه حاوي مواد اشتعال زا در بشکه ديگر، در اثر انفجار صنعتي دچار 90 درصد سوختگي شد و پس از چند روز جان سپرد. اگر او به هر نحو آگاه شده بود و از اشتعال زا بودن مواد درون بشکه خبر داشت، هرگز اين حادثه دردناک اتفاق نمي افتاد. در حال حاضر، ساير شهرهاي کانادا نيز تأييد بنياد جوامع ايمن را دريافت کرده اند. جامعه ايمن در پي ايجاد نگرشي نوين در باورهاي موجود در زمينه آسيب ها است. اين تغيير نگرش مستلزم آموزش مداوم منطبق بر باورهاي بنيادين جامعه است. و اين امر ميسر نيست مگر در سايه تلاش و کوشش بي وقفه و ايجاد هماهنگي پايدار ميان نهادهاي جامعه. مفهوم جامعه ايمن در اولين کنفرانس جهاني پيشگيري از آسيب ها در شهر استکهلم سوئد در ماه سپتامبر سال 1989 تبيين شد. براساس اين بيانيه: «تمام انسان ها بايد از سطح ايمني و سلامت يکسان برخوردار شوند.»

ايمني در خانه و سلامت

حوادث از مخاطرات عمده اي مي باشند که براي سلامت وجود دارند. تقريبا نيمي از حوادث وخيم در خانه روي مي دهند و بيش از همه، افراد مسن و خردسالان آسيب مي بينند. افراد مسن بيشتر مستعد افتادن هستند، در حالي که خردسالان در معرض خطر قابل توجه مسموميت با مواد سمي خانگي مي باشند. آتش از ديگر مخاطرات موجود است. خطر قابل توجه ديگري که براي سلامتي وجود دارد از بهداشت ضعيف آشپزخانه ناشي مي شود که در نتيجه آن ممکن است مسموميت غذايي روي دهد. براي آن که به زمين نيفتيد، کاري کنيد که نور خانه زياد باشد، قاليچه ها و پادري ها بر روي زمين حرکت نکنند و کف خانه مرتب باشد. اگر در خانه بچه کوچک داريد، براي پلکان، درب حفاظ بگذاريد تا مانع افتادن او از پلکان شويد. داروها ، مايعات شوينده، مونوکسيد کربن (گازي که در اثر سوختن مواد سوختي آزاد مي شود) و سرب از جمله مواد سمي مي باشند. بايد مواد سمي را دور از دسترس کودکان نگاه داريد. براي پيشگيري از تجمع مونوکسيد کربن، هر سال دودکش ها، دستگاه هاي گرمايش و وسايل گازسوز را بازرسي کنيد و هيچ گاه ماشين هايي را که بنزين سوز مي باشند، در گاراژهاي بسته روشن نگذاريد. براي پيشگيري از مسموميت با سرب، بايد فردي که متخصص در اين امر باشد، لوله هاي سربي را جايگزين کند و رنگي را هم که بر روي ديوارها زده شده (معمولا در خانه هاي قديمي) و حاوي سرب است، بتراشد. از آتش يا اجسام داغ با احتياط استفاده کنيد؛ براي مثال اگر سيگاري مي باشيد، حتما پس از اتمام سيگار کشيدن، سيگار و کبريت خود را خاموش کنيد. براي پيشگيري از آتش سوزي هاي الکتريکي، از پريز، برق بيش از حد نکشيد. مواد آتش زايي مثل رنگ را در انبار يا گاراژ نگاه داريد. علاوه بر آن هميشه در آشپزخانه پتوي ضد حريق يا کپسول آتش نشاني داشته باشيد و بر روي سقف هم دود ياب نصب کنيد تا در صورت بروز حريق آن را شناسايي کند. براي پيشگيري از مسموميت غذايي، آشپزخانه را تميز نگاه داريد، غذا را کاملا بپزيد و غذاهاي فاسد شدني را در يخچال نگاه داريد. غذا را در ظرف درز گرفته و بي منفذ قرار دهيد و قبل از انقضاي تاريخ مجاز، آن را مصرف کنيد.

استفاده از درب حفاظ راه پله

براي آن که مانع از افتادن کودک شويد، هم در پايين و هم در بالاي پلکان درب حفاظ بگذاريد. دقت کنيد ارتفاع درب حفاظ بيشتر از آن باشد که کودکتان بتواند از آن بالا برويد. تنظيم کننده هاي پهنا، امکان مي دهند تا درب حفاظ براي هر راه پله اي اندازه باشد. عمود بودن ميله ها، مانع از آن مي شود که کودک بتواند از درب حفاظ بالا رود.

ايمني در حياط و باغ

بيشتر خطراتي که در باغ يا حياط وجود دارد ناشي از استخرها يا حوضچه ها، گياهان يا مواد شيميايي سمي، وسايل باغباني، منقل کباب پزي يا جوجه پزي و وسايل بازي است. حوضچه ها ممکن است براي خردسالان خطرناک باشند، زيرا ايشان ممکن است حتي در آب هاي کم عمق هم غرق شوند. هنگامي که کودکان در اطراف حوضچه ها بازي مي کنند، بر آنها نظارت داشته باشيد. گياهان سمي ممکن است موجب علايمي از قبيل تحريک و خارش پوست و در صورت بلع، تحريک اعضاي داخلي و استفراع شوند. برخي از گياهان ممکن است مرگبار هم باشند، به کودکانتان بياموزيد که لمس يا خوردن گياهان ممکن است خطرناک باشند. اگر فرزندتان گياهي را خورده باشد، فورا با پزشک خود تماس بگيريد و کودک را همراه با نمونه اي از گياه به بيمارستان ببريد. اگر براي باغباني از مواد شيميايي سمي استفاده مي کنيد، آنها را در انبار يا گنجه قفل دار قرار دهيد. به جاي استفاده از مواد سمي، مي توانيد از روش هاي ايمن تري مثل درآوردن علف هاي هرز با دست يا استعمال حشره کش هاي عاري از مواد شيميايي بهره بجوييد. هيچ گاه وسايل خطرناک يا برنده را در محل هاي در دسترس کودکان قرار ندهيد و هرگاه هم خود از اين وسايل استفاده مي کنيد، لباس هاي ايمني لازم را بپوشيد. حشراتي چون زنبور و پشه مي توانند نيش بزنند. زهر اين حشرات ممکن است موجب واکنش هاي حساسيتي شود. واکنش هاي حساسيتي شديد (آنافيلاکسي) ممکن است مرگبار باشد. براي محافظت از خود، دست و پاي خود را پوشيده نگاه داريد و مواد دفع حشرات بر روي پوست خود استعمال کنيد.

وسايل ايمني

هنگام استفاده از دستگاه هايي همچون چمن چين از وسايل ايمني استفاده کنيد. مثلا دستکش هاي ضخيم بپوشيد، با گذاشتن عينک ايمني، چشم خود را از ذرات پرتاب شونده به سمت خود، محافظت کنيد. و يک محافظ گوش هم به سر داشته باشيد تا مانع از شنيدن سرو صدا شود.
منبع:برگرفته از مجله دنياي سلامت شماره 27
/س