چرا هوا درست قبل از طلوع آفتاب ناگهان سردتر می‌شود؟

به نظر می‌رسد تحلیل قانع‌کننده‌ای در نوشتجات فیزیکی برای پاسخ به پرسش فوق وجود نداشته باشد. در اینجا تلاش می‌کنیم پاسخ را، با در نظر گرفتنِ اینکه باید در پیدایشِ هم‌زمانِ طلوع در افق و سقوط ناگهانیِ دمای هوا جستجو شود، بیابیم.
- هوا به عنوان یک عایق در نظر گرفته می‌شود. بنابراین هوا نمی‌تواند گرما را به راحتیِ مثلاً فلزات منتقل کند.
- هنگامی که آفتاب زمین را گرم می‌کند، زمینِ گرم، لایه‌های هوای مجاور زمین را گرم خواهد کرد. این گرما به‌تدریج به لایه‌های بالاترِ هوا منتقل می‌شود اما چون‌که هوا عملاً یک عایق است این انتقالِ گرما به راحتی اتفاق نمی‌افتد، بنابراین لایه‌های بالاترِ هوا عملاً همواره سرد باقی می‌مانند.
- پدیده‌ی پخش گاز در هوای سرد، برخلاف هوای گرم، رخ نمی‌دهد. این به علتِ جنب و جوش کمترِ مولکول‌ها در هوای سرد است. این حقیقت باعث می‌شود که گاز خروجیِ اتوموبیل‌ها نتواند در روزهای سرد زمستان از لایه‌های هوای نزدیک سطح زمین به لایه‌های بالاترِ هوا بگریزد.

- درست قبل از طلوع خورشید، هنگامی که آفتاب تنها لایه‌های هوای سرد بالاتر از لایه‌های مجاور سطح زمین را گرم می‌کند، امکان پخش گاز در این لایه‌های گرم شده افزایش می‌یابد. درنتیجه، لایه‌های هوای پایین‌تر که به علت مجاورتشان با سطح زمین گرم‌ترند و نیز طبعاً گاز هستند امکان بیشتری برای پخش در این لایه‌های بالاترِ گرم‌تر شده می‌یابند. بنابراین برای دقایقی گرمای لایه‌های هوای نزدیک سطح زمین به داخل لایه‌های بالاتر که با نور خورشید روشن شده‌اند پخش می‌شوند ولذا دما در این لایه‌های پایینی در خلال این دقایق سقوط می‌کند زیرا گرمای لایه‌های پایین‌تر در فضای وسیع‌تری توزیع می‌شود. به بیانِ ساده‌تر لایه‌های سرد هوا در قسمت بالاییِ جو شبیه بالشتکی عایق روی لایه‌های پایین‌تر عمل می‌کند که گرمای نزدیک سطح زمین را نگاه می‌دارد، و با تابش آفتاب به این بالشتک و رقیق شدنِ آن روزنه‌هایی در آن ایجاد می‌شود که از آنها گرمای لایه‌های پایینی امکان گریز می‌یابند.
/ن