حكومت درخشان امام مهدى (ع)
مقدمه
به طور كلى همانگونه كه ائمه عليه السلام و امام صادق عليه السلام فرمودند:
“ ان اللّه يحيى الارض بعد موتها؛”
“خداوند زمين را پس از مرگش زنده مى كند.” (250)
و اين آيه را با ظهور امام قائم (علیه السلام) تطبيق نمودند و فرمودند:
“خداوند زمين را به عدالت قائم (علیه السلام) پس از مرگ رهبران ستمگرا زنده مى گرداند.” (251)
با مقايسته زمين خشك و مرده با زمين پر از گل و گياه و ميوه و سبزه و آب و مقايسه آن با حكومت مهدى (علیه السلام) به دست مى آوريم كه حكومت جهانى آن حضرت تا چه اندازه اى از عدل و صفا و امنيت و شادمانى در همه زمينه ها برخوردار است . (252)
1- توحيد سراسرى در همه زمينه ها
امام صادق عليه السلام فرمود:
“وقتى كه قائم (علیه السلام) قيام كند هيچ كافر و مشرك پيدا نمى شود مگر اينكه قيام او را انكار كرده و ناپسند مى شمرد ولى كار به جايى مى رسد كه اگر كافر و مشركى در شكم سنگى سخت ، پنهان شده باشند، آن سنگ مى گويد: اى مؤ من در شكم من كافر است مرا بشكن و او را بكش .” (254)
و در عبارت ديگر فرمود:
“قائم (علیه السلام) همه دين را در همه عالم آشكار مى سازد.” (255)
امام باقر عليه السلام فرمود: امام قائم (علیه السلام) هر منافق شكاكى را به قتل مى رساند. (256)
نيز امام باقر عليه السلام فرمود:
“حكومتهاى باطل نابود گردد ، حكومتش شرق و غرب را فرا گيرد، دين خدا به وسيله قائم (علیه السلام) زنده گردد و بدعتها و باطلها نابود شود.” (257)
امام صادق عليه السلام در ضمن روايتى به مفضل رحمة اللّه فرمود:
“به خدا سوگند! اختلاف از ميان اديان برداشته مى شود و همه دينها به صورت يك دين درمى آيند چنانكه خداوند در قرآن مى فرمايد: تنها دين در نزد خدا اسلام است .” (258)
به اين ترتيب وحدت جهانى معنوى پديد مى آيد.
و به اين ترتيب مى بينيم توحيد در حكومت و سياست و دين و قانون و در يك كلمه توحيد در تمام زمينه ها كه شالوده اساسى يك حكومت درخشان است ، در حكومت حضرت مهدى (علیه السلام) تحت رهنمودهاى آن بزرگمرد الهى پديدار مى شود، به عبارت ديگر، نفوس مردم ، تكامل و رشد مى يابد كه در اين صورت پايه نخستين حكومت عدل جهانى برقرار شده است ، آن هم در سطح كل جهان ، چنانكه در ذيل روايتى از امام كاظم عليه السلام آمده است : در تمام نقاط مشرق و مغرب كسى باقى نمى ماند جز اينكه معتقد به يكتايى خدا است . (259)
و چنانكه امام باقر عليه السلام فرمود:
“ اذا قام قائمنا وضع اللّه يده على رؤ وس العباد فجمع بها عقولهم و كملت به احلامهم ؛”
“وقتى كه قائم (علیه السلام) ما قيام كرد، خداوند دست رحمتش را بر سر بندگانش مى گذارد و به وسيله آن عقلها و انديشه هايشان را به كمك هم گرفته و كامل مى سازد.” (260)
در اينجا اضافه مى كنيم كه آن حضرت اسلام را مو به مو و با كمال قاطعيت اجراء مى كند، زناكار همسردار را سنگسار مى نمايد، و مانع زكات را گردن مى زند. (261)
2- پيشرفت عجيب علوم
امام صادق عليه السلام فرمود:
“اصول علم و دانش داراى بيست و هفت حرف (رشته) است ، تمام پيامبران آنچه براى مردم تا حال آورده اند دو حرف بوده ، وقتى كه قائم (علیه السلام) ما قيام كند بيست پنج حرف ديگر عموم را نيز آشكار مى سازد و در ميان مردم رواج مى دهد و ضميمه آن دو حرف مى كند تا بيست و هفت حرف تكميل گردد.” (262)
اين پيشرفت نه تنها در علوم انسانى ، بلكه در علوم صنعتى و اقتصادى و غيره نيز پديد خواهد آمد.
امام صادق عليه السلام فرمود:
“ ان المؤمن فى زمان القائم و هو بالمغرب يرى اخاه بالمشرق ؛”
“مؤمن در عصر حكومت مهدى (علیه السلام) در حاليكه در مغرب سكونت دارد، برادرش را كه در مشرق است مى بيند.” (263)
خود امام قائم (علیه السلام) نيز همچون حضرت على عليه السلام اعلام مى كند:
“ سلونى قبل ان تفقدونى فان بين جوانحى علما جما؛”
“قبل از آنكه از ميان شما بروم هر گونه سؤ ال داريد از من بپرسيد چرا كه سراسر وجودم سرشار از علم و دانش است .” (264)
شخصى از امام صادق عليه السلام پرسد؛ مردم چگونه به قيام آن حضرت آگاه مى شوند؟ امام صادق عليه السلام فرمود: “هر يك از شما وقتى از بستر برخاست ، در كنار بسترش دعوتنامه اى مى بيند كه در آن آيه 53 نور نوشته شده و سپس در آن آمد؛ اطاعت خالصانه نشان دهيد.” (265)
مفهوم اين روايت به تكنيك “ فاكس“ كه از وسايل مهم مخابراتى امروز است بسيار نزديك مى باشد.
اينها نمونه هايى از روايات است كه حكايت از پيشرفت و رشد همه جانبه علوم مختلف در حكومت جهانى حضرت مهدى (علیه السلام) مى كند.
3- پيشرفت و رشد كشاورزى و امكانات
در همه زمين جاى خرابى نماند بلكه همه را آباد خواهد ساخت .” (266)
و در عبارتى آمده پيامبر صلى اللّه عليه و آله و سلم فرمود:
“در آن زمان زمين كبد و اشياء گرانقيمت خود را بيرون مى فرستد و ثروت فراوان در ميان مردم پخش مى شود.” (267)
و دامدارى نيز در اين عصر به طور چشمگير پيشرفت مى كند (268)
4- برادرى و صفا و صميمت
امام باقر عليه السلام فرمود:
“ اذا قام القائم جائت المزاملة و اتى الرجل الى كيس اءخيه فياخذ حاجته لا يمنعه ؛”
“وقتى كه قائم (علیه السلام) قيام كرد ، رفاقت و برادرى برقرار شود ، به طورى كه هر كس دست به جيب برادرش كرده و به قدر نياز بدون ممانعت از آن برمى دارد.” (269)
كوتاه سخن اينكه يك اقتصاد سالم ضد طبقاتى براساس عدل و مساوات اسلامى برقرار مى گردد. (270)
5- امنيت و بركت و وفور نعمت و عدالت
در حكومت درخشان حضرت مهدى (علیه السلام) تمام اين مفاهيم به نحو احسن محقق مى گردد.
امام باقر عليه السلام فرمود:
“در آن زمان اگر پير زنى از مشرق به مغرب برود كسى به او كار ندارد.” امام صادق عليه السلام فرمود:
(271)
“وقتى كه قائم (علیه السلام) قيام كرد ، داورى به عدالت مى كند و ظلم و جور از ميان مى رود ، و راهها امن مى شود ، زمين بركتهاى خود را آشكار مى سازد ، و هر حقى به صاحبش برمى گردد ، و همه مردم معتقد به اسلام مى شوند. پيامبر خدا صلى اللّه عليه و آله و سلم در ضمن گفتارى فرمود:
(272)
“ تنعم فيه امتى نعمة لم ينعموا مثلها قط تؤتى الارض اكلها (كنوزها) و لا تدخر منهم شيئا و المال يومئذ كدوس يقوم الرجل فيقول يا مهدى اعطنى فيقول خذ؛”
“آنچنان در ميان امت من وفور نعمت مى شود كه مثل آن هرگز نبوده است ، زمين گنجها و ميوه هاى خود را آشكار مى سازد و از آنها چيزى كم نكند ، و مال و ثروت همچون چيزى است كه زير دست و پا افتاده باشد، شخصى مى آيد و مى گويد: اى مهدى (علیه السلام) از اموال به من بده امام به او مى فرمايد: بگير” (273)
و در عبارت ديگر فرمود:
“خداوند باران را از آسمان همواره بر آنها بفرستد و از زمين چيزى از گياه نماند مگر اين كه سبز گردد.” (274)
حضرت رضا عليه السلام در ضمن روايتى فرمود:
“قائم (علیه السلام) وقتى كه ظهور كرد نورش جهان را روشن مى كند ، ترازوى عدالت بين مردم قرار مى دهد، هيچكس به كسى ظلم نمى كند، زمين براى او در نور ديده مى شود (يعنى به هر جاى زمين برود فورى و آسان است ) و او سايه ندارد و...”
باز نقل شده كه در سال قيام آن حضرت بيست و چهار بار باران ببارد كه آثار و بركات آن ديده شود. (275)
جالب اينكه : وفور نعمت و به عبارت ديگر اقتصاد خوب و خودكفايى در حدى است كه مردم بى نياز مى شوند و كسى براى صدقه و انفاق خود، شخص نيازمندى را پيدا نمى كند، چرا كه همه مردم خودكفا و بى نيازند. (276)
علاوه بر اين پيشرفتها، پيشرفتهاى ديگرى نيز در شهرسازى و راهسازى و نوسازى و توسعه نهضت سوادآموزى و پيشرفت قضايى و در يك كلمه پيشرفت در همه زمينه ها بوجود مى آيد. (277)
كوتاه سخن آنكه : يك نهضت به تمام معنى پر از صفا و صميميت در دنيا به وجود خواهد آمد.
امام صادق عليه السلام فرمود:
“وقتى كه قائم (علیه السلام) ما قيام كند سراسر زمين به نور پروردگارش روشن مى شود، يعنى عدل و داد در سراسر زمين تا آنجا كه طبيعت زمين پذيرا باشد اجرا خواهد شد.” (278)
6- توجه كامل به اماكن مقدسه و توسعه شهرها و بهداشت
“وقتى قائم (علیه السلام) ما ظهور كند در پشت كوفه ، مسجدى مى سازد كه هزار در دارد، و خانه هاى كوفه به دو نهر كربلا متصل مى گردد.” (279)
ايجاد مسجد بزرگى در پشت كوفه (صحراى نجف ) در روايتى از امام باقر عليه السلام نقل شده كه مضمونش چنين است :
پيامبر خدا صلى اللّه عليه و آله و سلم فرمود:
“گويا حسنى (280) را (در كوفه ) با حسينى (ظاهرا منظور امام قائم (علیه السلام) است ) مى بينم كه حسنى با يارانش با حسينى بيعت مى كنند و در اطراف آن حضرت هستند ، تا در جمعه دوم مردم گويند نماز پشت سر امام قائم (علیه السلام) مساوى بانماز پشت سر رسول خدا صلى اللّه عليه و آله و سلم است اما بر اثر كثرت جمعيت در مسجد كوفه جا پيدا نمى شود، امام (علیه السلام) به پشت كوفه رفته و خط مسجد بزرگى را مى كشد كه آن مسجد هزار در دارد، تا مصلاى بزرگ و فراگير براى همه جمعيت باشد.” (281)
در نوسازى و شهرسازى ، خانه هاى كوفه به خانه هاى كربلا متصل مى شوند. (282)
كوتاه سخن اينكه : آن چنان شرايط زندگى سالم در تمام ابعادش در زمان حكومت امام عصر(علیه السلام) فراهم خواهد شده كه به فرموده امام صادق عليه السلام : “يك مرد در اين عصر چنان عمر طولانى مى كند كه داراى هزار فرزند مى شود.” (283)
امام باقر عليه السلام فرمود:
“وقتى كه قائم قيام كرد به كوفه مى رود و چهار مسجد را در آنجا ويران مى نمايد. هر مسجدى كه در زمين مشرف (بر خانه هاى مردم ) باشد، (284) ويران مى كند، راهها را وسيع مى نمايد.”
به اين ترتيب مى بينيم حتى اگر مسجد هدف غير اسلامى داشت ويران مى شود. آرى هر مانعى را كه در راهها است از ميان برمى دارد و عوامل ناپاكى و نادرستى و حتى ناودانهايى را كه موجب اين كثافتها مى شوند از بين مى برد، هر بدعتى را نابود و هر سنت نيكى را احياء مى سازد، قسطنطنيه (واقع در تركيه) و كوههاى گيلان و چين را فتح مى كند... (285)
جالب اينكه : در اين عصر درخشان ، امكانات يك فرد صالح و مؤمن ، پرنده را از هوا فرود مى آورد و او آن را ذبح كرده و مى پزد و از گوشتش بهره مند مى شود. (286)
در ميان اين امور، آنچه كه بسيار مهم است و امور ديگر مقدمه و وسيله آن است ، تكميل نفوس و بالا بردن سطح معلومات و معنويات است ، كه هدف تمام پيامبران و اولياء خدا همين بوده است . (البته در پرتو تكميل نفوس ، ساير مواهب مادى نيز به دست مى آيد.)
ما وقتى كه آيه 5، سوره قصص “ و نريد ان نمن على الذين استضعفوا فى الارض ...” را كه در مورد حكومت حضرت ولى عصر(علیه السلام) مى باشد تحت مطالعه قرار مى دهيم ، واژه مستضعف را در روايات امامان عليه السلام مى نگريم مى بينيم بيشتر روايات ، مستضعف را به معنى كم عقل ، كم سواد، هدايت نشده ، بى خبر از قرآن و ناتوانى در فكر و شناخت گرفته اند. (287)
امام باقر عليه السلام در معنى مستضعف فرمود:
“ الذين لا يجدون حيلة و لا يهتدون سبيلا ، لا يستطيعون حيلة الكفر و لم يهتدوا فيدخلوا فى الايمان فليس هم من الكفر و الايمان ؛”
آنانكه چاره اى ندارند و به راه هدف ، هدايت نمى يابند، توانايى تشخيص تزوير كفر را ندارند، و راهى به هدايت نبرده اند تا ايمان آورند، آنها نه كافر و نه مؤ من هستند. (288)
نتيجه مى گيريم كه اهم هدف امام قائم (علیه السلام) تكميل نفوس و آگاه كردن مردم و خط دادن به آنها و هدايت كامل معنوى و علمى آنها و نجات دادن آنها از استضعاف در جهت معنى و فكر و انديشه است ، در اينجا سخن را كوتاه كرده و آن را با اشعار ذيل و چند سخن از بزرگان پايان مى بريم.
سراسر صحن آن آرامگه جنات موعودى
بعينه چون بهشت كردگار آن ساحت غبرا
نه دردى هست و نه رنجى نه آلامى نه اسقامى
نه سودايى تنى افزون شود نه كاهش صفرا
هزاران گل شكفته گردد از آسيب گل چينان
به صد شادى كنار گل كشد صد عندليب آوا
چريدى و چميدى در امان ز آسيب صيادان
غزال كوهى و آهوى دشتى ، شادر در صحرا
و بالاخره به فرموده امام صادق عليه السلام :
“ فيا طوبى لمن ادركه و كان من انصاره و الويل كل الويل لمن ناواه و خالفه و خالف امره و كان من اعدائه ؛”
“اى خوشا به سعادت آنكس كه امام مهدى (علیه السلام) را درك كند و از ياورانش شود، و اى ، واى از هر جهت واى بر كسى كه با او مبارزه و مخالفت كند، و از فرمانش سرپيچى نمايد و در صف دشمنانش قرار گيرد. (289)
و به قول ابن عباس رحمة اللّه صحابى معروف پيامبر خدا صلى اللّه عليه و آله و سلم و مفسر بزرگ :
“ فطوبى لمن ادرك زمانه ؛” “خوشا به سعادت كسى كه زمان ظهور قائم (علیه السلام) را درك كند. (290)
و به فرموده امام على عليه السلام : آيه
“ و نريد ان نمن على الذين استضعفوا فى الارض و نجعلهم ائمة و نجعلهم الوارثين ؛”
“مى خواهيم بر آنانكه در زمين مستضعف شمرده شدند منت نهيم و آنها را امامان و وارثان زمين قرار دهيم .
در مورد آل محمد عليه السلام است كه مهدى عليه السلام آنها پس از رنج و سختى آنها، نهضت كند و به آنها عزت بخشد و دشمنان آنان را خوار نمايد.
پی نوشت ها :
250- سوره حديد، آيه 17.
251- اثباة الهداة ، جلد 7، صفحه 63 الى 130.
252- ويژگيهاى اين زمان در كتاب بحار، جلد 53، از صفحه 1 الى 38 آمده است .
253- والعصر (سوره عصر، آيه 1) كه يكى از تفاسير آن سوگند به عصر درخشان حكومت مهدى (علیه السلام) است .
254- بحار، جلد 52، صفحه 324.
255- اثباة الهداة ، ج 7، ص 61 بحار، جلد 52، ص 110.
256- اثباة الهداة ، ج 7، ص 61 بحار، جلد 52، ص 110.
257- منتخب الاثر، صفحه 471 الى 473 البته در آغاز، امام (علیه السلام) براساس دليل و منطق با مردم برخورد مى كند و حجت را بر آنها تمام مى نمايد، امم باقرعليه السلام در اين باره فرمود: “امام قائم (علیه السلام) به يارانش مى فرمايد:
“مردم مكه ، به سوى من نمى آيند، ولى من مى فرستم سراغ آنها، و به آنچه كه شايسته من است بر آنها استدلال مى كنم .” (بحار، جلد 52، طبع جديد، صفحه 307).
258- بحار، جلد 53، ص 4).
259- اثباة الهداة ، ج 7، ص 96.
260- اصول كافى ، جلد 1، صفحه 25.
261- بحار، جلد 52، صفحه 337.
262- بحار، ج 52، ص 336.
263- منتحب الاثر، صفحه 483 بحار، ج 52، صفحه 336.
264- بحار، ج 52، ص 272.
265- مدرك پيشين ، ص 324.
266- اسعاف الراغبين ، ص 140 كشف الغمة ، ج 3، ص 376.
267- منتخب الاثر، صفحه 168.
268- المجالس السنيه ، جلد 5، صفحه 707.
269- اثباة الهداة ، ج 7 ص 113 بحار ك ج 52، ص 373.
270- بحار ك ج 52 ك ص 345.
271- المجالس السنية ، ج 5، ص 706.
272- المجالس السنيه ، جلد 5، صفحه 110 كشف الغمه ، ج 3 ص 365.
273- كشف الغمه ، صفحه 382، المجالس السنيه ، ج 5، ص 722.
274- كشف الغمه ، صفحه 376 الى 390.
275- كشف الغمه ، صفحه 365 و 446 اعلام الورى ، صفحه 429.
276- كشف الغمه ، جلد 3، صفحه 365.
277- اثباة الهداة ، جلد 7، صفحه 111 بحار، جلد 52، صفحه 339.
278- تفسير نورالثقلين ، ذيل آيه 86، سوره زمر.
279- اثباة الهداة ، جلد 7، صفحه 109 بحار، جلد 52، صفحه 330 كشف الغمه ، جلد 3، صفحه 361.
280- منظور، سيد حسنى است كه شرح قيام او را قبلا ذكر كرديم .
281- بحار، جلد 52، صفحه 330. -
282- بحار، جلد 52، صفحه 337.
283- اعلام الورى ، صفحه 434.
284- گويا منظور چهار مسجدى است كه دشمنان اهلبيت عليه السلام هر يك از آن را براى تشويق به نام يكى از دشمنان يا شركت كنندگان در خون امام حسين عليه السلام ساختند كه عبارتنداز مسجد ثقيف (به نام مغيرة بن شعبه ثقفى ) ومسجد اشعث (به نام اشعث بن قيس “سركرده منافقين “ ) و مسجد جرير (به نام جريربن عدالله مخالف امام على عليه السلام ) و مسجد سماك (به نام سماك بن مخزمه اسدى “كه از فرمانروايان جنگ صفين است “ ) تهذيب ، جلد 2، ص 250.
285- اعلام الورى ، صفحه 432 بحار الانوار، جلد 52، صفحه 339.
286- اثباة الهداة ، جلد 7، صفحه 146.
287- اين روايات در معانى الاخبار، ضفحه 200 به بعد آمده است .
288- معانى الاخبار، صفحه 203.
289- اثباة الهداة ، ج 7، ص 83.
290- اثباة الهداة ، ج 7، ص 11.
/ن