چرا بی دلیل استرس دارم؟
استرس و اضطراب، در واقع چیزهایی بودند که طی هزاران سال به اجداد ما کمک کردهاند بتوانند در مقابل خطرات مختلف از خودشان واکنش مناسبی نشان داده و زنده بمانند. به همین دلیل بدنمان در مقابل اندازه محدودی از استرس کاملاً مقاوم است.اما خب مشکل از جایی شروع میشود که استرس، هم میزانش زیاد میشود و هم بهشکل مداوم و طولانیمدت در زندگی ما جریان پیدا میکند. همینطور مشکل از جایی بزرگتر میشود که ندانیم دلیل استرس چیست و چرا گاهی اینقدر از درون احساس بیقراری میکنیم؟ با توجه به تأثیر منفی زیادی که استرس روی بدن و ذهن انسان میگذارد در این مقاله میخواهم به استرس بی دلیل بپردازم و بگویم که چرا به وجود میآید و چطور باید آن را از بین ببریم.
علت بروز ناگهانی اضطراب و استرس بیدلیل چیست؟
عوامل متعددی در ایجاد چنین اختلالی در افراد نقش دارند که مهمترین آنها شامل زمینه ژنتیکی، محیط پراسترس، ترسهای گذشته، شیمی مغز، حوادث و فاکتورهای محیطی هستند. استرس و پانیک یک چاشنی دارند که با محرک خاصی فعال میشود. این محرک ممکن است یک موقعیت، یک فرد، یک تصویر ذهنی، یک خبر و سایر عوامل باشد.بسیاری از مردم از محرکهای خودآگاه نیستند و در نهایت به این نتیجه میرسند که استرس آنها بدون دلیل رخ میدهد. بدن انسان دارای یک سیستم جنگوگریز است که هرگاه با عامل خطرآفرین و تهدیدکنندهای روبرو گردد باعث فعالسازی سیستم سمپاتیک در مغز میشود. در افراد مبتلا به پانیک و اختلالات اضطرابی محرکهایی نظیر صحبت کردن در جمع و یا حضور در یک مراسم که شاید برای بسیاری از افراد عادی به نظر برسد برای آنها فعالکننده عصبهای سمپاتیک است و علائم مرتبط با ترس، استرس و اضطراب را در وی شعلهور میکنند.
چطور باید بدانم که اضطرابم نیاز به درمان دارد؟
هرگاه هر اختلال ذهنی مثل اضطراب، استرس و پانیک به حدی برسد که شما را از انجام دادن برخی کارهای روزمره منصرف کند و یا در کیفیت و لذتبردن از زندگی شما خللی ایجاد کند، باید به دنبال راهحل و درمان آن باشید. شاید تصور بسیاری از مردم این باشد که اگر چنین اختلالاتی را به حال خود رها کنیم خودبهخود برطرف میشوند اما تحقیقات نشان میدهد که اگر این اختلالاتی درمان نشوند بهمرورزمان تبدیل به یک الگو شده و درمان آن بسیار دشوارتر است.یکی از اصول مهم در بهداشت روان، پذیرفتن مشکل و بیماری خود و در وهله بعد اقدام برای درمان آن است. در برخی افراد مشکل با یک دوره کوتاه درمانی برطرف میشود اما در برخی دیگر به دلیل شدید بودن نوع اختلال نیاز به درمان بلندمدت و فشرده است.
در چه شرایطی اضطراب و استرس بهعنوان یک اختلال واقعی محسوب میشوند؟
جواب این سؤال را پزشک متخصص میتواند تعیین کند اما نشانهها و علائم اشارهشده در ادامه مطلب میتواند به یافتن این پاسخ کمک کند چراکه نشانههای زیر همان علائمی هستند که روانپزشکان به دنبال یافتن آنها هستند:
درآنواحد در مورد بسیاری از مسائل نگران هستید و هرازگاهی از یک مشکل به مشکل دیگر میپردازید
تشویش و اضطراب بیش از ۶ ماه به طول انجامیده است
احساس ناتوانی در کنترل ترس بهطوریکه کاملاً تسلیم ترس هستید
بیقراری و زودرنجی زیاد
خستگی و بیرمقی مفرط
دشوار شدن تمرکز و پاک کردن ذهن از مشغلههای فکری
گرفتگی عضلانی و دردهای عمومی بدن
اختلال در خواب مثل دیر به خواب رفتن و یا کیفیت خواب نامناسب
اگر این علائم را در خود میبینید برای جستجوی درمان تردید نکنید و حس خجالت و ترس را به خود راه ندهید. همانطور که بیان شد بسیاری از مردم با چنین مشکلاتی دست به گریباناند و به متخصصین این حوزه مراجعه میکنند. پزشکان متخصص در این زمینه نظیر روانپزشکان، روانشناسان و روانکاوان صلاحیت تشخیص و درمان را کسب کردهاند و قادرند شما را برای رسیدن به یک زندگی سالمتر و شیرین کمک کنند.
تفاوت استرس بیدلیل، اضطراب و پانیک
گام اول برای درمان اختلالات ذهنی آگاهی هر چه بیشتر در مورد حالات روانی و آموختن مطالب مهم در این زمینه است که میتواند مسئله را برای شما آشکار کند. در این قسمت از مقاله به تفاوتهای استرس، اضطراب و پانیک پرداختهایم تا بهتر با موضوعات ذهنی و راهحلهای درمانی ارتباط برقرار کنید.
استرس بیدلیل حاد
این نوع استرس بسیار شایع بوده و در مورد مسائلی که در حال حاضر در جریان است و یا در مورد یک رویداد در آینده نزدیک بروز میکند. برای مثال دانشجو ممکن است با نزدیک شدن بهروز دفاع پایاننامه دچار استرس شود اما پس از اتمام جلسه دفاع استرس او برطرف شده و به حالت عادی خود برمیگردد.استرسهای حاد معمولاً در مسائل جدید بروز کرده و راهحل آشکاری برای پایان یافتن آنها وجود دارد. این نوع استرس معمولاً عوارض جسمانی و ذهنی چندانی به دنبال ندارد چراکه بدن از آمادگی لازم برای مواجه با چنین استرسهایی برخوردار است. البته بسته بهشدت استرس ممکن است عوارض کوتاهمدت مثل سردرد و به هم ریختن روده و معده دیده شود.
استرس بیدلیل مزمن
این نوع استرس بلندمدت بوده و عوارض جسمی و ذهنی بیشتری به دنبال دارد. مشکلات مالی، اختلافات خانوادگی و محیط کار پرتنش نمونههایی از استرسهای مزمن هستند. در چنین شرایطی فرد راه حل مشخص و شفافی برای برطرف کردن مسائل در دسترس نمیبیند. در این روند ناسالم، سطح هورمونهای اضطرابی خون همچون کورتیزول بهصورت طولانیمدت افزایش مییابد و پیامدهای زیر را به دنبال دارد:بیماریهای قلبی و عروقی
اختلالات تنفسی
اختلالات خواب
کاهش توان سیستم ایمنی
تأثیر منفی بر قدرت باروری
دیابت نوع دو
افزایش فشار خون
با مزمن شدن این حالت و خو گرفتن شخص به اضطراب، ویژگیهای نامطلوب مثل سرخوردگی و ناامیدی در شخصیت وی نهادینه میشود. چنین روندی درصورتیکه درمان نشود و یا فرد به درمان آن رغبتی نشان ندهد عواقب جدی مانند مرتکب شدن اعمال مجرمانه، بروز بیماریهای قلبی و اقدام به خودکشی را به دنبال دارد.
علائم اختلالات اضطرابی
شما همیشه نگرانید
اختلالات اضطرابی میتواند در هر سنی خود را نشان دهد.اختلالات اضطرابی معمولا در سنین جوانی شروع میشوند و به طور معمول در کودکان و نوجوانان کم سن دیده میشوند. افرادی که دچار اختلال اضطراب کامل هستند خود را فردی همیشه نگران توصیف میکنند.افراد دیگر به خوبی میتوانند با اضطراب خود مبارزه کنند و هرگز تا زمانی که زندگیشان دچار تغییر اساسی نشود و یا در شرایط حساس و در معرض حوادث بزرگ و ناگهانی قرار نگیرند دچار اضطراب نخواهند شد. برخی افراد نیز بعد از هر اتفاق بزرگ در زندگی مانند بچه دار شدن و خرید خانه، دچار اضطراب خواهند شد.
شما اخیراً در یک شرایط آسیب زا زندگی کردهاید
در حالی که بسیاری از روانشناسان، استرس پس از حادثه را یک اختلال اضطرابی نمیدانند، ولی یک حادثه منفی یا ترس آور میتواند تأثیر قابل توجهی در افزایش اضطراب هرکسی داشته باشد.بسیاری از مردم مبتلا به اختلالات اضطرابی بدون آنکه متوجه شوند، کارهای خود را به خوبی انجام میدهند؛ زیرا آنها از مواجهه با آنچه آنها را میترساند و نگرانشان میکند اجتناب میکنند.
حتی اگر شخص سطحی از استرس پس از حادثه را نداشته باشد، نگرانی و اضطراب بعد از هر واقعه آسیب زننده در او بروز مییابد؛ برای مثال برخی از مردم پس از تجربه یک تصادف، همیشه یک نگرانی خاص در هنگام رانندگی دارند.
اضطراب شما را از فعالیتهای اجتماعی که به آن علاقه دارید دور نگه میدارد
عصبی شدن، استرس و اضطراب در هنگام روبرو شدن با یک جمعیت بسیار طبیعی است و ممکن است شما قبل از سخنرانی به طور طبیعی دچار ترس شوید، اما اگر به راحتی در برابر افراد عادی دور و برتان دچار اضطراب میشوید، شما دچار اضطراب اجتماعی هستید.
اگر متوجه شدید که هر وقت افرادی در اطرافتان هستند دچار ضربان قلب سریع، حالت برافروختگی و حالت تهوع و یا چیزی شبیه به اینها میشوید، بدانید که مشکل فراتر از یک اضطراب طبیعی است.
شما زندگیتان را در حاشیه ترسهایتان جای دادهاید
بسیاری از مردم مبتلا به اختلالات اضطرابی بدون آنکه متوجه شوند کارهای خود را به خوبی انجام میدهند، زیرا آنها از مواجهه با آنچه آنها را میترساند و نگرانشان میکند اجتناب میکنند. برخی افراد هم زندگی خودشان را میکنند و تلاشی برای خارج شدن از این اوضاع و یا اجتناب از آن ندارند، اما ظاهرا مشکل خاصی نیز وجود ندارد.لزوما این افراد تداخلی در زندگی خود احساس نمیکنند تا اینکه در یک شرایط خاص قرار میگیرند و به خاطر ترس شان قادر به تصمیم گیری نیستند. زمانی که اضطراب آغاز میشود، توانایی و آمادگی فرد برای ادامه زندگی کاهش مییابد؛ در این صورت است که درمان میتواند زندگی فرد را نجات دهد و آن را پربارتر سازد.
شما تجربه علائم جسمی را نیز دارید
بسیاری از افراد مبتلا به اختلالات اضطرابی به ویژه آنهایی که دچار نوع کامل و پیشرفته آن هستند، از دردهای جسمی مانند سردرد، دل درد و پشت درد شکایت دارند. مردم معمولا این علائم را با مشکلات دیگر اشتباه میگیرند و پزشکان نیز نمیتوانند به راحتی متوجه شوند که مشکل از کجاست. پس اگر شما تجربه نگرانیهای دائمی و این علائم جسمی را دارید، دچار اختلال اضطرابی هستید.
مشکلات خواب از دیگر علائم اختلالات اضطرابی است
بسیاری از ما حداقل یک بار بی خوابی ناشی از اضطراب یک اتفاق بزرگ را تجربه کردهایم؛ اما اگر این بی خوابیها به یک عادت منظم تبدیل شود، نمیتوان آن را نادیده گرفت. اگر شما شب قبل از امتحان دچار بی خوابی شوید امری طبیعی است، اما اگر شما هفتهها برای یک رویداد یا مسابقه نمیخوابید، حتی اگر واقعا موضوع استرس زایی باشد، این یک نشانه واضح از اختلال اضطرابی است.
اضطراب شما باعث ناراحتیهای قابل توجه میشود
اختلالات روانی ممکن است در طول زندگی همه افراد بروز پیدا کند، با این تفاوت که زمان آن برای هر کسی متفاوت است و ممکن است برای برخی حتی همیشگی شود. اضطراب میتواند بخشی از فرآیندهای زندگی را مختل کند و مشکلات قابل توجهی را به وجود بیاورد.
درمانهای غیر دارویی استرس بیدلیل و اضطراب چیست؟
درمان شناختی-رفتاری
رایجترین و پرکاربردترین شیوه درمانی انواع استرس و اضطراب به شمار میآید. در این روش درمانی، افکار و رفتاری که دردسرساز هستند شناساییشده سپس با الگوهای مناسب جایگزین میشوند.
مواجهه درمانی
در این روش ترسهای عمقی که در پشت اختلال اضطرابی نهفتهاند، شناساییشده و در محیطی امن فرد با کمک پزشک خود با ترس روبرو میشود. در این روش با استفاده از گفتگو در مورد ترس و یا اجرای یک سناریوی واقعی، بیمار روش غلبه بر ترس را فرامیگیرد.
روانکاوی
این رویکرد درمانی یکی از تکنینکهای روانشناسان برای پیبردن ریشهای به مسئله اضطراب است. روانکاو با بررسی اتفاقات و حوادث گذشته به دنبال یک ناهنجاری و تعارض در ضمیر ناخودآگاه است تا بتواند فکر و خیال معیوب را به سطح آورد و آن را درمان کند.منابع
https://www.homeca.ir
https://www.darmankade.com
https://www.hamshahrionline.ir
https://www.wikiravan.com