بياييد بر سرطان پيروز شويم (3)

مرگ سلولي شروع نمي شود.
 

اين مسئله به آساني ديده مي شود که تکثير ويژه ي يک گروه سلولي بوسيله ي دو فاکتور ايجاد مي شود: يکي تعداد تکثير سلولهاي جديد وديگري تعداد سلولهاي پير. دربافت هاي سالم اين فرآيند در طي عمر هر فرد درتعادل است.اين تعادل درتکثير سلول جديد ومرگ سلولهاي قديمي به خاطر اين ايجاد مي شود که هر سلول نه تنها يک سيستم تنظيمي براي کنترل تقسيم سلولي دارد همچنين داراي يک سيستم تعيين کننده ي زمان مرگ است .دانشمندان به اين سيستم فرآيند مرگ سلولي (apoptosis) يا مرگ سلولي برنامه ريزي شده (Programmed cell death) مي گويند زيرا اين برنامه سلول را به سمت خودکشي مي کشاند.
ما قبلاً درمورد اين مسئله صحبت کرديم که در کپي سازي DNA ، ممکن است اشتباهاتي رخ دهد که اين اشتباها شرح داده شده در برنامه ي ژنتيکي تعدادي مشخص دارد. بدن ما خود را در برابر سلولهاي داراي عيوب ژنتيکي چند گانه محافظت مي کند. در واقع پس از تعداد معيني تقسيم سلولي اين سلولها به طورخود بخود تخريب گشته بنابراين بدن از وجود اين نوع سلولها وخطر بوجود آمدن سلولهاي توموري پاک مي گردد. شايد اين مسئله باور کردني نباشد ولي سلولها داراي يک شمارشگر هستند که تعداد دفعات تقسيم سلولي را ضبط مي کند. و اگر اين تعداد تقسيم سلولي به عدد بحراني برسد، برنامه ي خودکشي شروع مي شود ودر يک زمان بسيار کوتاه سلول متلاشي مي شود. واز بين مي رود. اين مسئله در چندين مورد از جمله آسيب ديدن جدي DNA رخ مي دهد.در چنين مواردي سلول حتي سعي در برطرف نمودن عيوب DNA را نمي کند اما خود را تخريب مي کند. مکانيزم توضيح داده شده در بالا يک فيلتر دو قسمتي است که درمقابل ظهور تومور مقاومت مي کند. در مرحله ي اول اين مکانيزم از بوجود آمدن سلولهاي معيوب ژنتيکي جلوگيري مي کند (اززنده ماندن آنها جلوگيري مي کند) اما همچنين اگر تومور اوليه هم اکنون وجود داشته باشد.تکثيرسلولهاي کنوني وقتي اتفاق مي افتد که سلولها بتوانند برنامه ي مرگ سلولي خود را حذف کنند.به عبارت ديگر تقسيم سلولي درهنگامي که نرخ مرگ سلولي بالاست امري بيهوده است. دراين حالت تعداد افزايش سلولها درحالت مينيمم است. براساس چيزي که در بالا گفته شده اين مسئله براي هر کسي روشن است که در هنگامي که مسئله ي سرطان بروز مي کند که حداقل يکي از سلولها بتواند فرآيند مرگ سلولي خود را متوقف کرده وبه صورت افراطي نسبت به بافت هاي اطراف خود تکثير کند.دراين حالت تومور اوليه بوجود مي آيد.

مواد مغذي و اکسيژن مورد نياز براي تومور
 

زنجيره اي از رويدادهاي گفته شده در بالا در طي ساليان ودر سطح سلولي اتفاق مي افتد. دراين مرحله اندازه ي تومور اوليه هنوز به يک ميليمتر نرسيده است. و حداکثر از 10 هزار سلول تشکيل شده است. از لحاظ ژنتيکي، سلولهاي معيوب که موجب تکثير سريع سلولي مي شوند، بوجود آمده اند. دراين مرحله گروه سلولي هنوز بايد با يک عامل جدال کند. مواد مغذي و اکسيژن رسيده به سلولهاي متعلق به تومور اوليه ديگر نمي تواند جلوبگوي آنها باشد. بنابراين رشد سلولي دوباره نصف مي شود. رشد بيشتر اين توده هنگامي امکان پذير است که خون متقاعد گردد که نيازهاي گروه سلولي را برآورده کند فقدان اين مسئله مي تواند باعث شود که تشکيل تومور قابل تشخيص تا سال ها به تأخير افتد.
به هر حال باگذر زمان ، يک سلول يا تعداد بيشتر مي توانند باعث تغيير جهت مويرگ هاي بافت به سمت تومور اوليه شوند. پس ازانجام شدن اين مرحله آخرين مانع در سر راه رشد تومور برطرف مي گردد. دراين حالت مواد مغذي و اکسيژن براي سلولهاي تومور فراهم مي شود وتعداد سلولهاي تومور به صورت اکسپتانسيلي تکثيرپيدا مي کنند.
ما دوباره تأکيد مي کنيم که در افراد سالم فرآيندهاي خنثي سازي درتعادل با مراحل مختلف سرطاني شدن است. عيوب ژنتيکي اتفاق مي افتد ولي بخش عمده ي آنها تصحيح مي گردند. دراين حالت آنکوژن ها پديد مي آيند اما فعاليت آنها بوسيله ي ژن هاي ممانعت کننده تومور خنثي مي گردد. افزايش تعداد عيوب ژنتيکي مي تواند منجر به ظهور سلولهاي توموري گردد اما سلول بر اساس برنامه ي مرگ سلولي اش متلاشي شده وبر اين اساس سلولهاي داراي نقص ژنتيکي که تصحيح نگشته اند،از بين مي روند اگر سيستم به حد کافي مفيد عمل کند، تعداد سلولهاي بدخيم به طور مداوم تنظيم مي شود و در حد پاييني قرار دارد. اين مساله بوسيله ي اين واقعيت تأييد شده است که آزمايشات پرستات انجام شده بر روي مردهاي کهن سال فوت شده نشان داده با توجه به سن بالاي آنها در بخش هاي مهمي از آنها (60- 70 درصد از آنها که در گروه سني 60- 70 سال بوده اند) حضور تومورهاي سرطاني قابل تشخيص است. به هر حال ، تعداد بسيار کمي از اين مرگ ها بر اساس سرطان پرستات اتفاق افتاده که علت آن تحت کنترل بودن مکانيزم بدن است. براي جلوگيري از بروز بيماري هاي توموري، ما بايد سعي کنيم تا تعادل ارگانيزم بدنمان در طي زندگي مان حفظ گردد. اين کار به نسبت مشکل است زيرا ميزان مواد سرطان زا به طور مداوم درحال افزايش است همچنين ما در زندگي همواره تحت استرس هستيم و ورزش نکردن و نبود تغذيه ي مناسب و وجود فاکتورهاي ديگري که موجب توسعه ي تومور مي گردد، بر وخامت کار مي افزايد . از لحاظ آماري درجوامع پيشرفته ، اين مسئله بوسيله ي افزايش تعداد بيماران سرطاني وافزايش مرگ و ميرها آشکار گشته است.همچنين اين مسئله از روي آمارها مشخص گشته است که در طي 20 سال گذشته رشد سرطان درمردهاي 40- 49 سال 200 برابرگشته است.
بروز تومور دربدن به عنوان محصول پاياني فرآيندي است که سال ها در بدن وجود داشته است. هر فازي از توسعه ي اين فرآيند بوسيله ي انباشتگي کمي عيوب ژنتيکي رخ مي دهد. برخي از اين عيوب ژنتيکي که مهم هستند باعث مي گردند سلولهاي اين چنيني برخلاف ساير سلول ها پتانسيل ويژه اي پيدا کنند. درحقيقت پيشرفت يک تومور به ندرت اتفاق مي افتد واين چرخه معمولاً به صورت پي در پي ورندوم اتفاق مي افتد.
در ادامه سعي داريم دلايل و فازهاي توسعه ي سرطان را توضيح دهيم.

چرا پدر بزرگ هاي ما مي توانستند سيگار بکشند؟
 

اکثر افراد سيگاري مي گويند که سيگار کشيدن نمي تواند مسئول رشد تومور باشد در واقع آنها براي آوردن دليل مي گويند پدر بزرگ هاي ما تا 80-90 سالگي سيگار مي کشيدند متاسفانه اين استدلال امروزه ديگر اعتبار ندارد. درمورد اجداد ما سيگار تنها فاکتور مؤثر برايجاد تومور بود. آنها در محيط سالم زندگي مي کردند وتنش هاي وارده بر انسان هاي کنوني که در شهرهاي بزرگ ساکن هستند را نداشتند . آنها از هواي پاک تنفس مي کردند واز اين رو اندام آنها قادر به حفظ تعادل درتوليد وخنثي سازي سلولهاي توموري بودند. در روزگار ما، هنگامي که حجم عظيمي از آدم ها درشهرهاي بزرگ زندگي مي کنند. و علاوه بر آن دراين محيط هاي شلوغ اکثر آدم ها سيگار مي کشند.اين اثرات مخرب چندگانه بر بدن وارد مي گردد که اين اثرات بسيار پيش از حد توان سيستم دفاعي بدن ماست.در نتيجه تومور از کنترل خارج گشته (همانطور که در اشکال قبل نشان داده شده است).
در افرادي که در معرض خطرناک هستند، فاکتورهاي ريسک افزايش يافته مثلاً خطر ابتلا به سرطان ريه در افرادي که با آزبست کار مي کنند، 16 برابر است. علاوه بر اين اين خطر در افرادي که در معرض دودسيگار هستند تا 600 برابر بيشتر است.
منبع انگلیسی مقاله : let,s defeat Cancer /www.akkrt.hu
/ن