زمانی که لخته خون در یکی از وریدهای اصلی بدن وجود داشته باشد ترومبوز وریدی عمقی یا DVT ایجاد میگردد. این لخته‌ها اکثرا در پا یا ناحیه لگن مشاهده میگردند. وجود لخته خون در پا به خودی خود به شما آسیبی نمی رساند، ولی زمانی که این لخته ها از جای خود حرکت کنند و به سمت ریه بروند موجب ایجاد بیماری آمبولی ریوی میگردند که این بیماری یک وضعیت حاد بوده و موجب مرگ میشود.
علائم لخته شدن خون در پا
نشانه های ترومبوز عمیق وریدی بسیار به علائم واریس پا شباهت داردند و در برخی موارد مثل ورم رگ ها، درد، کبودی و گرفتگی به یکدیگر شبیه هستند. علائم زیر شروع شدن لخته خون در پاها را نشان میدهند:
ورم رگ های ساق پا
احساس درد همراه با کبودی
مشاهده قرمزی و سیاهی خفیف روی پوست
گرفتگی ساق پا شب ها یا زمان راه رفتن
عوامل لخته شدن خون در پاها
1. بالا رفتن سن
Dvt یا لخته شدن خون در پاها، در افراد با سن بالای 40 بسیار شایع می باشد؛ اما در سنین بالای 60 سال بیشتر در معرض خطر لختگی خون در پا قرار میگرند. با افزایش سن، چربی های بدن در رگ ها جمع شده و سبب گرفتگی مسیر جریان خون می شوند که ای امر موجب ایجاد مشکل لخته شدن خون در پاها میگردد. البته میانسالانی که سابقه سکته قلبی یا عمل در بخش های متفاوتی از بدن را داشته اند، بیشتر در معرض خطر لخته شدن خون در پاها قرار میگرند. برای پیشگیری از این بیماری میانسالان باید برای اطمینان از سالم بودن عملکرد قلب، حتما طی زمان های مختلف و مشخص آنژیو گرافی قلب را انجام دهند. هم چنین افراد میانسال علاوه بر چربی اضافه، از تحرک بسیار کمی برخوردار هستند که خود عامل لختگی خون در پا می باشد.2. بی تحرکی و نشستن بیش از اندازه
نشستن یا ایستادن بسیار سبب مشکلاتی همچون دیسک کمر، تجمع چربی شکم، افزایش یا کاهش وزن ناگهانی و لخته شدن خون در پاها می شوند. اگر بخواهیم به خطرناک ترین عارضه کم تحرکی اشاره کنیم، میتوان لخته شدن خون در پاها را نام برد که در سنین میانسالی، احتمال آمبولی ریوی را افزایش میدهد. عارضه Dvt عامل بسیاری از مشکلات قلبی نیز می باشد و سبب بیماری های قلبی مثل گرفتگی شریان های اصلی یا تپش قلب می گردد. پزشکان برای معاینه قلب از دستگاهی به نام هولتر قلب استفاده می کنند. کار دستگاه به این صورت است که عملکرد قلب را طی چند روز بررسی می کند و جزئیات بسیاری را از آن ارائه می دهد. یکی از راه های پیشگیری از ایجاد این عارضه پیاده وردی در طول روز می باشد.3. سیگار کشیدن عامل ایجاد لخته خون در پاها
نیکوتینی در سیگار وجود دارد نه تنها دشمن رگ های قلب می باشد، بلکه سیگار کشیدن سبب تجمع پلاکت های خون و گرفتگی عروق در رگ های پا نیز میگردد. لخته هایی که در پا ایجاد شده اند به مرور زمان به سمت ریه و قلب حرکت کرده و در بافت های ریه یا شریان های اصلی قلب تجمع میکنند؛ که نتیجه آن در نهایت گرفتگی قلب می باشد. با گرفتگه شدن رگ های قلب، خون رسانی به دیگر اعضای بدن با مشکل روبرو خواهد شد. استفاده از سیگار وضعیت سلامت قلب را به خطر می اندازد و پیشنهاد می شود افرادی که سیگار میکشند پیش از میانسالی حتما تست ورزش قلب را انجام دهند.4. عارضه واریس؛ شایع ترین دلیل ترومبوز ورید عمیقی
جریان خون در رگ ها مدام در حال رفت و برگشت می باشد. هنگامی که رگ دچار گرفتگی شود، عارضه واریس به وجود خواهد آمد. از دلایل اصلی ایجاد واریس پا، نشستن یا ایستادن بیش از اندازه می باشد. برای نمونه نشستن طولانی مدت در روز سبب تا شدن رگ ها و اختلال در روند انتقال خون می گردد. یکی دیگر از عوامل ایجاد واریس غلظت خون نمیباشد؛ زیرا واریس سبب لخته شدن خون در رگ ها می شود. لخته خون هایی که واریس را می سازند، ممکن است به سمت قلب حرکت کرده و فرایند پمپاژ خون را با مشکل مواجه کنند.درمان لخته شدن خون در پا
از روش های درمانی لخته خون در پا میتوان به موارد زیر اشاره کرد:1. رقیق کننده های خون
لخته خون در پا معمولاً با داروهای ضد انعقاد که رقیق کننده خون نیز نامیده می شوند، درمان می شود. این داروها لخته های خون موجود را از بین نمی برند اما می توانند از بزرگ شدن لخته ها جلوگیری کرده و خطر ایجاد لخته های بیشتر را کاهش دهند. ممکن است لازم باشد قرص های رقیق کننده خون را به مدت سه ماه یا بیشتر مصرف کنید. مهم است که آنها را دقیقاً طبق دستورالعمل مصرف کنید تا از عوارض جانبی جدی جلوگیری کنید. اگر وارفارین مصرف کنید، برای بررسی مدت زمان لخته شدن خون شما نیاز به آزمایش خون منظم دارید. زنان باردار نباید از داروهای خاص رقیق کننده خون استفاده کنند.2. جوراب های واریس
این جوراب های مخصوص زانو احتمال جمع شدن و لخته شدن خون شما را کاهش می دهد. برای جلوگیری از تورم همراه با ترومبوز ورید عمقی، آنها را روی پاها تا سطح زانوها قرار دهید. در صورت امکان حداقل در طول روز باید این جوراب ها را بپوشید. درمان DVT به دلیل خطر ابتلا به عارضه تهدید کننده زندگی معروف به آمبولی ریوی مهم است. این اتفاق زمانی رخ می دهد که لخته خون از بین رفته و از طریق خون عبور کرده و شریان ریه را مسدود می کند. به محض تشخیص DVT ، احتمالاً داروهای تجویز شده ای به شما گفته می شود که به عنوان داروهای ضد انعقاد خون یا رقیق کننده خون شناخته می شوند. اینها برای جلوگیری از رشد لخته و جلوگیری از لخته شدن بیشتر کار می کنند. تحقیقات نشان می دهد مصرف این داروها در خانه به همان اندازه مصرف آنها هنگام بستری در بیمارستان بی خطر و موثر است. همچنین می توانید با چند درمان خانگی و تغییر سبک زندگی، به درمان علائم خود کمک کرده و از تشکیل لخته خون دیگر جلوگیری کنید.3. ترومبولیتیک ها
ترومبولیتیک ها داروهایی هستند که لخته های خون را حل می کنند. شما می توانید آنها را از طریق IV یا مستقیماً از طریق کاتتر وارد رگ خونی کنید. در حال حاضر، پزشکان از ترومبولیتیک ها استفاده می کنند که عبارتند از: آنیسترپلاز، پرووروکیناز، استرپتوکیناز، تنکتپلاز، اوروکیناز و ....4. ترومبکتومی جراحی
ترومبکتومی روشی است که در آن جراح لخته خون را مستقیماً از رگ خونی شما خارج می کند. ممکن است برای برداشتن لخته‌های بزرگ یا لخته‌هایی که علائم نگران‌کننده ایجاد میکنند، ترومبکتومی انجام دهید.5. فیلترهای ورید کاوا
فیلتر ورید اجوف دستگاهی است که از عبور لخته های خون از ورید اصلی که به قلب شما به نام ورید اجوف منتهی می شود جلوگیری می کند. آنها معمولاً به افرادی داده می شود که در معرض خطر ابتلا به بیماری به نام آمبولی ریه هستند، زیرا آنها نمی توانند داروهای ضد انعقاد مصرف کنند.درمان خانگی برای رفع لخته های خونی
1. درمان با زنجبیل
زنجبیل حاوی سالیسیلات salicylate طبیعس است که با تجمع ویتامین K و ایجاد لخته خون مقابله می کند. همچنین باعث بهبود گردش خون در سیستم گردش خون می شود. همچنین از بالا رفتن سطح کلسترول پیشگیری می کند که عامل مهمی برای پیشگیری از آترواسکلروز Atherosclerosis است. آترواسکلروز بیماری است که با تشکیل پیاک در رگ های خونی مشخص می شود که به طور معمول جریان خون را کاهش داده و خطر ایجاد لخه های خونی را افزایش می دهد.2. درمان با زردچوبه
زردچوبه ادویه ای با خاصیت رقیق کنندگی خون است. ماده فعال زنجبیل کورکومین curcumin است که از ایجاد لخته های خونی پیشگیری کرده و خطر ایجاد پلاک آترواسکلروز در رگ های خونی و سایر عوامل ایجاد کننده ترومبوز عمیق پا را کاهش می دهد. همچنین به دلیل داشتن خواص ضد التهابی درد و تورم را نیز کاهش می دهد. می توانید روزانه یکی دو بار مکمل زردچوبه یا آب آن را به همراه شیر یا عسل میل نمایید.3. درمان با سیر
سیر به عنوان کاهش دهنده فشار خون شناخته می شود ولی باید بدانید که از ایجاد لخته خونی هم پیشگیری می کند. می توانید سیر را به صورت خام یا مکمل مصرف کنید یا از روغن سیر برای ماساژ پاهای و کم شدن آسیب های ایجاد شده استفاده نمایید.4 . درمان با فلفل کاین
فلفل کاین Cayenne یک رقیق کننده طبیعی خون است که برای لخته های خونی عمقی هم مفید است. کپسایسین Capsaicin موجود در فلفل کاین سبب بهبود گردش خون و پیشگیری از ایجاد لخته خونی می شود. سطح کلسترول و تری گلیسرید را کاهش می دهد و به طبیعی شدن سطح فشار خون کمک می کند. رگ های خونی و سیستم گردش خون را تقویت می کند. زنان باردار و مادران شیرده باید از مصرف فلفل کاین اجتناب کنند. برای درمان لخته خون در پا می توانید به همراه غذاها فلفل کاین بخورید و یا از کرم هایی که بر پایه فلفل کاین ساخته شده اند روی منطقه آسیب دیده استفاده کنید یا در روز یکی دو بار یک لیوان آب اسفناج و فلفل کاین میل نمایید.منبع: راسخون
