فضیلت و نامگذاری روز عرفه
روز عرفه روز آغاز مناسک حج است کسانی که برای حج تمتع مشرف می شوند در روز عرفه در صحرای عرفات گرد هم می آیند و از خداوند طلب آمرزش و استغفار می کنند و همچنین خداوند را بابت توفیق حضور در حج شکرگزاری می کنند.در باب فضیلت روز عرفه اشاره ای داریم به روایاتی از ائمه معصومین (علیهما سلام):
در کتاب بحار الانوار از پیامبر اکرم (صلی الله علیه و آله) روایت شده است أعظَمُ أهلِ عَرَفاتٍ جُرماً مِنِ انصَرَفَ و هُوَ یَظُنُّ أنَّهُ لَن یُغفَرَ لَهُ : گناه کارترین فرد در عرفات کسی است که از آنجا باز گردد در حالی که گمان می برد آمرزیده نخواهد شد.
در کتاب التهذیب الاحکام از امام صادق (علیه السلام) روایت شده است تَخَیَّر لِنَفسِکَ مِنَ الدُّعاءِ ما أحبَبتَ واجْتَهِد ، فإنَّهُ (یَومَ عَرَفَه) یَومُ دُعاءٍ و مَسألَهٍ : هر چه می خواهی برای خود دعا بخوان و در دعا کردن بکوش که آن روز عرفه روز دعا و درخواست است.
در روایت دیگری از از پیامبر اکرم (صلی الله علیه و آله) نقل شده است ما مِن یَومٍ أکثَرَ أن یُعتِقَ اللَّهُ فِیهِ عَبدَاً مِنَ النّارِ مِن یَومِ عَرَفَهَ : خداوند در هیچ روزی به اندازه روز عرفه ، بندگان را از آتش دوزخ نمی رهاند.
و اما علت نام گذاری روز عرفه بدین شرح است که نام عرفه، از سرزمین عرفات یعنی جایی در مکه که باید در این تاریخ در آن وقوف کرد گرفته شده و گفته اند عرفات را از آن رو عرفات خوانده اند که زمینی مشخص و شناخته شده در میان کوه ها است. معنی لغوی عرفه در عربی به معنای فهم و شناختن چیزی همراه با تفکر و تدبر در آثار آن است.
در فقه شیعیان واجب است کسی که به حج تمتع مشرف شده ز ظهر روز عرفات یعنی ۹ ذی الحجه تا مغرب در عرفات توقف کند و در صحرای عرفات بماند و از آنجا خارج نشود که این توقف از ارکان حج است، بدین معنا که چنانچه حج گزار از روی عمد و بدون دلیل به عرفات نرود و دست کم مقداری هر چند کوتاه در آنجا نماند، حجش باطل خواهد بود.
اعمال روز عرفه
روز عرفه که در روایات یکی از پرفضیلت ترین روز های قمری است دارای اعمال مخصوصی است و روایات زیادی در مورد بخشش گناهان و مستجاب شدن حاجات در این روز وجود دارد.به برخی از این اعمال اشاره ای کوتاه می کنیم.۱.احیا و نماز و عبادت در شب عرفه
۲.دعا در شب عرفه که گفته شده است مستجاب می‌گردد
۳.زیارت امام حسین (علیه السلام) در شب عرفه
۴.غسل
۵.روزه روز عرفه اگر سبب ضعف و مانع از دعا و مناجات نشود
۶.قرائت دعای عرفه امام حسین (علیه السلام) که بهتر است بعد از نماز عصر باشد
۷.قرائت دعای عرفه امام سجاد (علیه السلام) که در صحیفه سجادیه موجود است
۸. زیارت امام حسین (علیه السلام) در روز عرفه
۹. زیارت حضرت اباالفضل العباس (علیه السلام) در روز عرفه
۱۰. اعتراف و اقرار به گناهان
۱۱. دو رکعت نماز
نحوه خواندن نماز روز عرفه
یکی از مهمترین اعمال روز نهم ذی الحجه، نماز روز عرفه است که این نماز دو رکعت است ولی افرادی که لیاقت حضور در عرفات را دارند باید صد رکعت نماز بخوانند که شامل سوره های حمد و توحید و ختم آن با آیه الکرسی باشد.برای خواندن این نماز ابتدا بایدنماز ظهر و عصر روز عرفه در اول وقت خوانده شود و سپس نماز روز عرفه را پس از نماز عصر به جا آورد بدین ترتیب که در هنگام رکوع و سجود با توجه قلبی باشد. سپس به گناهان خود اعتراف کرده و پس از آن دو رکعت نماز بخواند و در اولین رکعت از آن پس از قرائت سوره حمد، سوره توحید را بخواند و در دومین رکعت پس از قرائت سوره حمد، سوره کافرون را بخواند.
در روایات آمده است بعد از پایان نماز دو رکعتی نمازی چهار رکعتی باید به جا آورد که به نقل از فقیر، این همان نماز امیرالمؤمنین علی (علیه السلام) است که بدین ترتیب است در هر رکعت بعد از قرائت سوره حمد، پنجاه مرتبه سوره توحید خوانده می شود سپس تسبیحات مؤکد از پیامبر اعظم (صلی الله علیه و آله) خوانده می شود
سُبْحَانَ الَّذِی فِی السَّمَاءِ عَرْشُهُ سُبْحَانَ الَّذِی فِی الْأَرْضِ حُکْمُه
منزه آن خدایى که عرش با عظمت او در آسمان است منزه است آن خدایى که فرمانش در زمین است
سُبْحَانَ الَّذِی فِی الْقُبُورِ قَضَاؤُهُ سُبْحَانَ الَّذِی فِی الْبَحْرِ سَبِیلُهُ سُبْحَانَ الَّذِی فِی النَّارِ سُلْطَانُهُ
منزه است آن خدایى که در قبر ها قضاى او جارى شده منزه است آن خدایى که در دریا راه دارد منزه است آن خدایى که در دوزخ فرمان فرمایى دارد
سُبْحَانَ الَّذِی فِی الْجَنَّهِ رَحْمَتُهُ سُبْحَانَ الَّذِی فِی الْقِیَامَهِ عَدْلُهُ
منزه است خدایى که در بهشت است رحمتش منزه است خدایى که عدالتش در قیامت ظاهر مى شود
سُبْحَانَ الَّذِی رَفَعَ السَّمَاءَ سُبْحَانَ الَّذِی بَسَطَ الْأَرْضَ سُبْحَانَ الَّذِی لاَ مَلْجَأَ وَ لاَ مَنْجَى مِنْهُ إِلاَّ إِلَیْهِ
منزه است خدایى که آسمان را برافراشت منزه است خدایى که زمین را بگسترد منزه است خدایى که جز به درگاه او پناه و راه نجاتى نیست
سپس صد مرتبه بگویید
سُبْحَانَ اللَّهِ وَ الْحَمْدُ لِلَّهِ وَ لاَ إِلَهَ إِلاَّ اللَّهُ وَ اللَّهُ أَکْبَرُ
منزه است خداى و ستایش مخصوص اوست و معبود بحقى جز خداى نیست و خدا بزرگتر از هر چیز است
بعد از آن صد مرتبه سوره توحید و صد مرتبه آیت الکرسی بخوانید و صد صلوات بر زبان جاری کنید و سپس بگویید
لاَ إِلَهَ إِلاَّ اللَّهُ وَحْدَهُ لاَ شَرِیکَ لَهُ لَهُ الْمُلْکُ وَ لَهُ الْحَمْدُ یُحْیِی وَ یُمِیتُ وَ یُمِیتُ وَ یُحْیِی
نیست معبود بحقى جز خداى یگانه که انبازى ندارد و پادشاهى و ستایش او را سزد زنده کند و بمیراند و بمیراند و زنده کند
وَ هُوَ حَیٌّ لاَ یَمُوتُ بِیَدِهِ الْخَیْرُ وَ هُوَ عَلَى کُلِّ شَیْءٍ قَدِیرٌ
و او زنده است که هرگز نمیرد به دست اوست هر خیر و نیکى و او بر هر چیزى تواناست
و سپس هر کدام از این اذکار را ده مرتبه تکرار کنید
أَسْتَغْفِرُ اللَّهَ الَّذِی لاَ إِلَهَ إِلاَّ هُوَ الْحَیُّ الْقَیُّومُ وَ أَتُوبُ إِلَیْهِ
آمرزش مى طلبم از خداى که نیست معبودى بحق جز او که زنده و پاینده است و بسوى او باز مى گردم
یَا اللَّهُ : اى خدا
یَا رَحْمَانُ : اى بخشاینده
یَا رَحِیمُ : اى مهربان
یَا بَدِیعَ السَّمَاوَاتِ وَ الْأَرْضِ یَا ذَا الْجَلاَلِ وَ الْإِکْرَامِ : اى آفریننده آسمانها و زمین اى صاحب جلالت و بزرگوارى
یَا حَیُّ یَا قَیُّوم : ای زنده و پاینده
یَا حَنَّانُ یَا مَنَّانُ : اى بخشنده اى نعمت دهنده
یَا لاَ إِلَهَ إِلاَّ أَنْتَ : اى که نیست معبود به حقى جز ذات مقدست
بعد از تکرار ده مرتبه این اذکار بگویید
اللَّهُمَّ إِنِّی أَسْأَلُکَ یَا مَنْ هُوَ أَقْرَبُ إِلَیَّ مِنْ حَبْلِ الْوَرِیدِ
بار خدایا من از تو درخواست مى کنم اى خدایى که او از رگ گردن به من نزدیکتر است
یَا مَنْ یَحُولُ بَیْنَ الْمَرْءِ وَ قَلْبِهِ یَا مَنْ هُوَ بِالْمَنْظَرِ الْأَعْلَى وَ بِالْأُفُقِ الْمُبِینِ
اى خدایى که میان مرد و دلش حایل شوى اى خدایى که در منظر اعلى و افق مبینى
یَا مَنْ هُوَ الرَّحْمَنُ عَلَى الْعَرْشِ اسْتَوَى یَا مَنْ لَیْسَ کَمِثْلِهِ شَیْءٌ وَ هُوَ السَّمِیعُ الْبَصِیرُ
اى خدایى که بخشاینده و بر عرش با عظمتت استوارى اى که به مانندش چیزى نیست و او شنوا و بیناست
أَسْأَلُکَ أَنْ تُصَلِّیَ عَلَى مُحَمَّدٍ وَ آلِ مُحَمَّدٍ
از تو درخواست مى کنم که بر محمد و آل محمد درود فرستى
آورده اند بعد از خواندن تسبیحات حضرت رسول (صلی الله علیه و آله) صد مرتبه نیز بگویید
سُبْحانَ اللّهِ وَالْحَمْدُ لِلّهِ وَلا اِلهَ اِلا اللّهُ وَاللّهُ اَکْبَرُ
پاک و منزه است خدا و حمد از آن خدا است و معبودى جز خدا نیست و خدا بزرگتر از توصیف است.
منبع: سایت راسخون
