هويج نگهبان قلب، مغزوشريان هاي شما
ريشه بوته اي دو ساله است که گونه هاي وحشي و پرورشي آن در اکثر نقاط ايران وجود دارد. نام يوناني هويج ناظر بر خواص طبي ودرماني آن مي باشد ونيز اين کلمه در فرهنگ لغت يوناني به معني آرام بخش و خواب کننده نيز آمده است.پزشکان يوناني هويج را به عنوان بذر آرام بخشي قوي تجويز مي کردند.
قسمت هاي مورد استفاده اين گياه، ريشه وبذر آن است. رنگ هويج به مقدار ويتامين A يعني همان بتاکاروتن موجود درآن بستگي دارد، هرچه بتاکاروتن بيشتر باشد رنگ هويج ،نارنجي تر است.البته در هويج آلفا و گاماکاروتن هم وجود دارد.
دلايل زيادي در دست است که ماده رنگي هويج يا بتاکاروتن نارنجي مي تواند به عنوان يک آنتي اکسيدان عمل کند و باعث جلوگيري از تشکيل پلاک ،مانع از انسداد شريان ها مي شود.
بتاکاروتن ماده اي غيرسمي است و در مطالعات انجام شده در محافل علمي ايتاليا مشخص شده که مصرف روزانه 90 ميلي گرم از بتاکاروتن هيچ اثر سوئي نداشته است.
البته بايد توجه داشت که مصرف مقدار زياد بتاکاروتن سبب زردرنگ شدن پوست بدن مي شود که دراين صورت با قطع مصرف آن ،رنگ پوست بار ديگر به حالت طبيعي خود باز مي گردد. گرچه بتاکاروتن موجود در هويج نيم پخته به خوبي جذب مي شود ولي پختن زياد هويج نيز سبب از بين رفتن اين ماده سودمند مي شود.
از طرفي هويج حاوي ويتامين هاي E وC هم مي باشد. اين ويتامين ها نيز به نوبه خود آنتي اکسيدانهاي قدرتمندي هستند که از فعاليت هاي مخرب موادي که عامل اصلي بيماري قلبي هستند جلوگيري مي کنند .مصرف روزانه يک هويج ،رمز بقاي بيماران پس از بروز عارضه سکته مغزي است واز طرفي خطر ايجاد سکته مغزي و قلبي را کاهش مي دهد. کاروتن در داخل بدن به ويتامين A تبديل مي شود.
يکي از مهم ترين ترکيبات شيميايي هويج : ماده «2- نوننال» است که يک مشتق ساده هيدروکربني محسوب مي شود وبوي هويج نيز ناشي از همان است. اسانس روغني فرار ليمونن، پتي نن - ويتامين هاي A,B,C و D واندکي E ،پتاسيم ،کلسيم ،آهن ،درهر صد گرم هويج خام 36 ميلي گرم فسفر، 340 ميلي گرم پتاسيم، 37 ميلي گرم کلسيم ،23 ميلي گرم منيزيم و 11000 واحد ويتامين A وجود دارد.
مهم ترين مصارف درماني هويج عبارتند از :درمان اسهال ،درمان شب کوري( ديد بد چشم درشب)، ضعف بينايي ،کاهنده چربي مضر خون وافزايش دهنده چربي مفيد خون، تقويت رشد بدن و تقويت عمومي بدن در دوران نقاهت بيماري ها ،درمان سوختگي ها ،معالجه بيماري هاي کبدي، دفع سنگ کليه به موجب خاصيت ادرارآوري آن و نيز قابليت درمان خيز يا ورم بدن.
مصرف روزانه دو عدد هويج (پخته يا رنده شده) مي تواند چربي خون (کلسترول) را 10 تا 20 درصد کاهش دهد و يا نوشيدن يک ليوان آب هويج سبب کاهش سميت و کاهش اثر کلسترول بد خون در انسداد شريان ها مي شود.
انتخاب نام ماده کاروتن به اين علت است که اولين بار آن را از هويج يا Carrot جدا کردند. هرمولکول بتاکاروتن به دو مولکول ويتامين A تبديل مي شود.
براي پختن مواد غذايي کاروتن دار(مانند هويج،اسفناج وسبزي ها وميوه هاي زردرنگ) توصيه مي شود .حتي الامکان ظروف در بسته توصيه مي شود تا مواد غذايي در حال پختن کمتر در مجاورت هوا قرار گيرند.بديهي است درغير اين صورت مقداري از کاروتن موجود درآن از بين مي رود.
مخلوط هويج رنده شده با آب ليموي تازه، داروي مفيدي به منظور تقويت رشد عمومي بدن، درمان عارضه نرمي استخوان و آرام بخشي موثر براي عصبي مزاج ها مي باشد.همچنين درصورتي که قبل از غذا ميل شود، از آنجا که جلوي اشتها رامي گيرد، در رژيم هاي لاغري کاربرد دارد.
منبع:هنرآشپزي،شماره 38.
قسمت هاي مورد استفاده اين گياه، ريشه وبذر آن است. رنگ هويج به مقدار ويتامين A يعني همان بتاکاروتن موجود درآن بستگي دارد، هرچه بتاکاروتن بيشتر باشد رنگ هويج ،نارنجي تر است.البته در هويج آلفا و گاماکاروتن هم وجود دارد.
دلايل زيادي در دست است که ماده رنگي هويج يا بتاکاروتن نارنجي مي تواند به عنوان يک آنتي اکسيدان عمل کند و باعث جلوگيري از تشکيل پلاک ،مانع از انسداد شريان ها مي شود.
بتاکاروتن ماده اي غيرسمي است و در مطالعات انجام شده در محافل علمي ايتاليا مشخص شده که مصرف روزانه 90 ميلي گرم از بتاکاروتن هيچ اثر سوئي نداشته است.
البته بايد توجه داشت که مصرف مقدار زياد بتاکاروتن سبب زردرنگ شدن پوست بدن مي شود که دراين صورت با قطع مصرف آن ،رنگ پوست بار ديگر به حالت طبيعي خود باز مي گردد. گرچه بتاکاروتن موجود در هويج نيم پخته به خوبي جذب مي شود ولي پختن زياد هويج نيز سبب از بين رفتن اين ماده سودمند مي شود.
از طرفي هويج حاوي ويتامين هاي E وC هم مي باشد. اين ويتامين ها نيز به نوبه خود آنتي اکسيدانهاي قدرتمندي هستند که از فعاليت هاي مخرب موادي که عامل اصلي بيماري قلبي هستند جلوگيري مي کنند .مصرف روزانه يک هويج ،رمز بقاي بيماران پس از بروز عارضه سکته مغزي است واز طرفي خطر ايجاد سکته مغزي و قلبي را کاهش مي دهد. کاروتن در داخل بدن به ويتامين A تبديل مي شود.
يکي از مهم ترين ترکيبات شيميايي هويج : ماده «2- نوننال» است که يک مشتق ساده هيدروکربني محسوب مي شود وبوي هويج نيز ناشي از همان است. اسانس روغني فرار ليمونن، پتي نن - ويتامين هاي A,B,C و D واندکي E ،پتاسيم ،کلسيم ،آهن ،درهر صد گرم هويج خام 36 ميلي گرم فسفر، 340 ميلي گرم پتاسيم، 37 ميلي گرم کلسيم ،23 ميلي گرم منيزيم و 11000 واحد ويتامين A وجود دارد.
مهم ترين مصارف درماني هويج عبارتند از :درمان اسهال ،درمان شب کوري( ديد بد چشم درشب)، ضعف بينايي ،کاهنده چربي مضر خون وافزايش دهنده چربي مفيد خون، تقويت رشد بدن و تقويت عمومي بدن در دوران نقاهت بيماري ها ،درمان سوختگي ها ،معالجه بيماري هاي کبدي، دفع سنگ کليه به موجب خاصيت ادرارآوري آن و نيز قابليت درمان خيز يا ورم بدن.
مصرف روزانه دو عدد هويج (پخته يا رنده شده) مي تواند چربي خون (کلسترول) را 10 تا 20 درصد کاهش دهد و يا نوشيدن يک ليوان آب هويج سبب کاهش سميت و کاهش اثر کلسترول بد خون در انسداد شريان ها مي شود.
انتخاب نام ماده کاروتن به اين علت است که اولين بار آن را از هويج يا Carrot جدا کردند. هرمولکول بتاکاروتن به دو مولکول ويتامين A تبديل مي شود.
براي پختن مواد غذايي کاروتن دار(مانند هويج،اسفناج وسبزي ها وميوه هاي زردرنگ) توصيه مي شود .حتي الامکان ظروف در بسته توصيه مي شود تا مواد غذايي در حال پختن کمتر در مجاورت هوا قرار گيرند.بديهي است درغير اين صورت مقداري از کاروتن موجود درآن از بين مي رود.
مخلوط هويج رنده شده با آب ليموي تازه، داروي مفيدي به منظور تقويت رشد عمومي بدن، درمان عارضه نرمي استخوان و آرام بخشي موثر براي عصبي مزاج ها مي باشد.همچنين درصورتي که قبل از غذا ميل شود، از آنجا که جلوي اشتها رامي گيرد، در رژيم هاي لاغري کاربرد دارد.
منبع:هنرآشپزي،شماره 38.
