به عبارت دیگر غول مرحله آخر هر سال را میتوان خانه تکانی عید به حساب آورد؛ کاری که وقتگیر، خستهکننده و در عین حال ضروری میباشد. حال و هوای عید نوروز همه را به یاد این رسم قدیمی میاندازد که وقت غبارروبی از تمامی آلودگیهاست. این کار نه تنها برای ایجاد یک محیط تمیز و زیباست، بلکه نمادی از تجدید حیات و شروع دوباره هم میباشد.
تعریفی که می توان از خانه تکانی بیان کرد این است که خانه تکانی یا جارو بندان، سنتی است که در فرهنگهای مختلف از جمله ایران، تاجیکستان، افغانستان و جمهوری آذربایجان مهم شمرده میشود. در این رویداد نوروزی، مردم قبل از آغاز سال نو، خانه و وسایل خود را گردگیری، شستشو و تمیز میکنند. این آیین به باور برخی افراد، از ایده فروهران یا ارواحی که در فصل بهار به خانه بازمیگردند، گرفته شده است. اگر خانه پاک و آراسته باشد، معتقدند که برکت و شادکامی به خانواده خواهد رسید.
خانه تکانی نه تنها تمیزکاری فیزیکی را در بر دارد، بلکه نماد تغییر و تحول در رفتارها و پاک شدن دل از کینه و کدورت نیز میباشد. این سنت زیبا نشان میدهد که مردم برای پذیرایی از نیاکان خود آماده هستند و با تازگی و نو شدن، زندگی را با حال و هوای بهاری مثبت پر میکنند.
در حال حاضر، خانه تکانی شامل گستره وسیعی از فعالیتهاست که بر اساس نیازها و فرهنگهای مختلف تغییر میکند. این فرایند شامل تمیزکاری کلیه فضاهای خانه، شستشو و پاکسازی اجناس خانگی، تعویض لوازم منسوخ با نو و حتی تزیین مجدد آنها میشود.
برای افزایش سرعت انجام این فرایند میتوان از ترفندها و نکات مناسبی بهره برد. تقسیم وظایف بین افراد خانواده، استفاده از ابزارهای مناسب تمیزکاری و ایجاد یک برنامه زمانبندی موثر، از جمله راهکارهایی هستند که میتوانند به بهبود سرعت و کارایی در انجام خانه تکانی کمک کنند.
وسایل الکترونیکی را چگونه تمیز کنیم؟
خرید وسایل برقی بسیار هیجان انگیز است اما بعد از مدتی گرد و خاک و لکه های مختلف روی بدنه و یا داخل دستگاه الکترونیکی ایجاد می شود و این وسایل نیاز به تمیزکاری و پاک سازی مداوم دارند.اما سال نو فرصتی است تا این گرد و خاک را از بدنه وسایل برقی جدا کرد البته بهتر است هر از چند گاهی این کار تکرار شود.تمیزکاری و جرم گیری لوازم برقی مثلا تمیز کردن دستگاه تلفن یا پرینتر، تمیز کردن داخل ماشین ظرف شویی یا لباسشویی، تمیز کردن هواکش آشپزخانه، تمیز کردن یخچال، جارو برقی، دستگاه قهوه جوش، مایکروفر، آب میوه گیری و…علاوه بر اینکه سبب می شود وسایلی تمیز و بدون لکه داشته باشید، برای عملکرد دستگاه الکترونیکی نیز مفید است زیرا گرد و غبار و جرم سبب خراب شدن دستگاه به مرور زمان می شود.
در کل برای تمیز کردن وسایل برقی حتما باید به ابزار و وسایلی که برای تمیزکاری از آنها استفاده می کنید، توجه کنید و از وسایلی استفاده کنید که آسیبی به این دستگاه ها نمی رسانند. استفاده از ابر ضد خش، شوینده های غیر اسیدی و شیمیایی، پارچه های مخصوص و بدون پرز از اهمیت زیادی برخوردار است.
استفاده از خمیرها و اسپری های مخصوص تمیز کردن سطوح استیل، استفاده از ترکیبات الکلی یا استون به منظور برق انداختن سطوح یا جدا کردن مواد چسبنده، استفاده از سرکه یا جوش شیرین برای تمیز کردن و جرم گیری سطوح و وسایل از جمله این موارد است که باید به آنها توجه کرد.
در ادامه به روش های مناسب برای تمیز کردن انواع وسایل برقی می پردازیم.
تمیزکردن یخچال
تمیز کردن یخچال سبب می شود که دستگاه بهتر کار کند و عمر بیشتری داشته باشد. برای تمیز کردن دیواره های داخلی یخچال یک تا دو قاشق جوش شیرین را در یک چهارم لیتر آب گرم بریزید و یخچال را با آن پاک کنید و سپس خشک کنید تا بوی بد یخچال نیز از بین برود.برای پاک کردن پشت یخچال، دوشاخه یخچال را بکشید و دستگاه را کمی جلو بکشید و با جاروبرقی گرد و غبار پشت یخچال را تمیز کنید. با آب گرم و مایع ظرف شویی قفسه ها و کشوهای یخچال را بیرون از آن بشویید و خشک کنید سپس دوباره در یخچال قرار دهید.
تمیز کردن صفحه تلویزیون و کامپیوتر
معمولا صفحه تلویزیون با گرد و خاک، لکه های چربی یا جای دست کثیف می شود. اولین نکته مهم در تمیز کردن وسایل برقی این چنینی این است که باید در وهله نخست، حتما این دستگاه ها را خاموش کرد و آنها را از برق کشید. به هیچ عنوان نباید در حالت روشن این وسایل را تمیز کرد. حتما از یک دستمال بدون پرز و خشک برای تمیز کردن تلویزیون و کامپیوتر استفاده کنید. برای تمیز کردن دیواره ها و بخش های غیر شیشه ای این دستگاه ها می توان از یک پارچه آغشته به پارافین استفاده کرد و آنها را برق انداخت.از طرفی نیز بهتر است حتما از دستمال های مخصوص تمیزکاری لوازم برقی و الکترونیکی برای تمیز کردن این دستگاه ها استفاده شود. برای پاک کردن اثر انگشت یا لکه های مقاوم روی پنل هم بهتر است از یک پارچه بدون پرز و نرم کتانی که به چند قطره آب آغشته شده است، استفاده کرد. پارچه را به آرامی روی لکه ها بزنید و از وارد کردن هر گونه فشاری به صفحه نمایش این خودداری کنید. به هیچ عنوان از محلول های شیمیایی یا حاوی الکل برای تمیز کردن صفحه کامپیوتر و تلویزیون استفاده نکنید و از اسپری کردن آب یا این محلول ها به صورت مستقیم روی نمایشگر خودداری کنید.
تمیز کردن پشت تلویزیون و کامپیوتر
یکی دیگر از بخش های مهم در تمیز کردن وسایل برقی، تمیز کردن قسمت پشتی تلویزیون و کامپیوتر است. معمولا پشت این دستگاه ها مقادیر بالایی گرد و خاک جمع شده است. برای تمیز کردن شان باید ابتدا آنها را از برق کشید و سپس با یک پارچه نرم و بدون پرز، این گرد و غبار را پاک کرد. اگر فضای کافی برای تمیز کردن پشت این دستگاه ها وجود ندارد، باید به آهستگی آنها را جلو کشید و شروع به تمیزکاری لوازم برقی مورد نظر کرد.تمیز کردن ریموت تلویزیون و کیبورد کامپیوتر
یکی دیگر از قسمت های مهم در تمیز کردن وسایل برقی از نوع تلویزیون، سینماهای خانگی و کامپیوتر و لپ تاپ، تمیز کردن کیبورد و ریموت این دستگاه هاست. این بخش ها مدام توسط دست لمس می شوند و از قسمت هایی هستند که به شدت نیاز به تمیزکاری دارند. برای تمیز کردن آنها بهتر است از یک دستمال پاک کننده استفاده شود. همچنین می توان از پارچه آغشته به پارافین جهت برق انداختن این بخش ها کمک گرفت.از طرفی نیز ممکن است لا به لای این کلید ها و دکمه ها یک سری آشغال و ذرات گیر کرده باشد که می توان با استفاده از یک گوش پاکن یا یک برس باریک و کوچک، آنها را تمیز کرد. برعکس کردن این وسایل و تکان دادن آهسته آنها نیز می تواند به خارج کردن این ذرات کمک کند.
تمیز کردن اتو
اتو یکی از آن وسایل برقی است که آب موجود در مخزن آن رسوب کرده و روی لباس ها را لکه میکند. برای جرم گیری اتوی بخار و رفع گچ، داخل محفظه اتو مقداری سرکه سفید (سرکه تصفیه شده) بریزید. بعد از 24 ساعت، آن را خالی کنیدو محفظه را با چند بار پر و خالی کردن از آب، شستشو دهید.برای تمیز کردن اتوهای قدیمی که کف آن روکش تفلون ندارند هنگامی که اتو داغ است، کف آن را با یک پارچه کتانی تمیز کنید سپس یک پارچه را به نمک یا جوش شیرین آغشته کرده و بقایای جرم کف اتو را پاک کنید.
تمیزکردن آب میوه گیر و غذاساز
دستگاه هایی مانند آبمیوه گیری، غذاساز، مخلوط کن، خردکن و … دسته دیگر گزینه های موجود در لیست تمیز کردن وسایل برقی خانگی هستند. این دستگاه ها دارای بخش های جداشدنی هستند که می توان به راحتی آنها را با آب و مایع ظرفشویی شست و تمیز کرد. برای تمیز کردن بخش های داخلی این دستگاه ها که دسترسی به آنها سخت تر است هم می توان از یک مسواک تمیز و نو یا یک برس کوچک کمک گرفت تا جرم ها و ضایعات احتمالی گیر کرده در این درزها و قسمت ها را تمیز کرد.نکته مهم در خصوص تمیز کردن این دستگاه ها، دقت در تمیز کردن تیغه های آنهاست. برای لکه گیری یا از بین بردن جرم های این بخش ها نیز می توان از ترکیب مایع سفید کننده، آب گرم و جوش شیرین استفاده کرد تا این بخش ها کاملا تمیز، براق و سفید شوند. بخش های غیر قابل شست و شوی این دستگاه ها را نیز می توان با استفاده از یک پارچه نم دار بدون پرز، تمیز و لکه گیری کرد. استفاده از یک پنبه آغشته به الکل نیز می تواند در برق انداختن این دستگاه ها به شما کمک کند.
برای پاک کردن آبمیوه گیری و غذا ساز و مخلوط کن و جلوگیری از رنگ گرفتن بدنه آن ها یک دوم فنجان مایع سفید کننده، یک چهارم فنجان جوش شیرین و چهار فنجان آب گرم را با هم مخلوط کنید و اسفنج را به این مایع زده و روی قسمت های مورد نظر بمالید و ده دقیقه صبر کرده و سپس بشویید و کاملاً خشک کنید.اجزای جداشونده و قابل شستشوی دستگاه های آبمیوه گیری، غذا ساز و مخلوط کن را جدا کرده و با آب تمیز آن ها را بشورید.
تمیز کردن قهوه جوش
برای تمیز نمودن قهوه جوش و از بین بردن رنگ سوختگی کف قهوه جوش، درون آن 1 قاشق غذا خوری نمک بریزید سپس 2 فنجان یخ به آن اضافه کنید و آب ¼ لیمو را گرفته و درون قهوه جوش بریزید، تا زمان آب شدن یخ محلول را داخل قهوه جوش بچرخانید تاقهوه جوش تمیز شود.تمیز کردن مایکروفر یا فر
مایکروفر و فر از آن دسته لوازم خانگی هستند که معمولا سطح داخلی شان با چربی و باقی مانده های غذا کثیف می شود. تمیز کردن وسایل برقی مانند مایکروفر و فر بسیار سخت است و به مهارت بالایی نیاز دارد. از این رو به ترفندهایی برای جرم گیری این وسایل نیاز است. یکی از روش های تمیزکاری لوازم برقی مانند مایکروفر، استفاده از ترکیب آب و لیمو ترش است. کافی است مقادیری از لیمو را در یک کاسه آب ریخته و آن را در مایکروفر قرار دهید. دستگاه را روشن کنید تا آب شروع به جوشیدن کند.بخار ناشی از لیمو می تواند در چربی زدایی و جرم گیری مایکروفر موثر باشد و حتی بوی بدی که در این دستگاه وجود دارد را نیز از بین ببرد. برای تمیز کردن ذرات و غذاهای باقی مانده درون دستگاه نیز می توان از یک پارچه تمیز و مرطوب کمک گرفت و دیواره های آن را تمیز کرد. حتی دستمال آغشته به الکل نیز می تواند به تمیز کردن چربی های چسبیده به دیواره مایکروفر کمک کند. در تمیز کردن این دستگاه ها هرگز نباید از وسایل تیز یا اسکاچ زبر استفاده کرد. استفاده از اسپری حاوی ترکیبات شوینده و شیمیایی نیز به هیچ عنوان توصیه نمی شود.
تمیز کردن ساندویچ ساز
برای تمیز کردن دستگاه ساندویچ ساز، ابتدا آن را از برق بکشید تا دستگاه ساندویچ ساز کاملا خنک شود. با پارچه ای نم دار یا ابر صفحه ی پخت را با تمیز کنید. نفوذ آب به درون بخش های داخلی دستگاه سبب خرابی دستگاه می شود. از پارچه های زبر برای تمیز کاری استفاده نکنید تا به لایه ی نچسب صفحات پخت، آسیب نرسد و دستگاه شما آسیب نبیند.تمیز کردن ماشین ظرفشویی و ماشین لباسشویی
ماشین لباسشویی و ماشین ظرفشویی دو دستگاه دیگری هستند که در زمان خانه تکانی در لیست تمیز کردن وسایل برقی قرار می گیرند. برای تمیز کردن این دستگاه ها نیز باید هم بخش بیرونی یا بدنه آنها را در نظر گرفت و هم تمیز کاری و جرم گیری فضای داخلی این دستگاه ها را در نظر داشت.برای تمیزکاری لوازم برقی مانند این موارد ابتدا باید با استفاده از یک دستمال مرطوب و تمیز بدنه بیرونی آنها را تمیز کرد و لکه های روی آنها را از بین برد. در صورتی که این دستگاه ها سیلور هستند، بهتر است از یک شوینده یا یک محلول جرم گیر برای از بین بردن لکه ها و چربی های روی دستگاه کمک بگیرید. در نهایت نیز با یک دستمال تمیز و خشک، تمام شوینده ها را از روی بدنه پاک کنید. برای دستگاه هایی با بدنه سفید نیز می توان از ترکیب آب گرم و جوش شیرین برای لکه زدایی استفاده کرد. در پایان تمیز کردن وسایل برقی نیز می توان با استفاده از یک پنبه آغشته به الکل، بدنه این دستگاه ها را برق انداخت.
بخش مهم دیگر تمیز کردن وسایل برقی، تمیز کردن کابین داخلی این وسایل است. البته در اینجا هدف بیشتر ضد عفونی کردن این بخش هاست. در خصوص ماشین لباسشویی می توان از یک پارچه خشک و تمیز برای تمیز کردن لاستیک های درب استفاده کرد و هرگونه ترکیب و ضایعاتی که در آنجاست را تمیز کرد. برای ضد عفونی کردن این دستگاه نیز می توان از پودر مخصوص جرم گیری ماشین ظرفشویی و ماشین لباسشویی استفاده کرد و طبق دستورالعمل هر دستگاه، کار شست و شو و ضدعفونی آنها را انجام داد. معمولا روند کار به این صورت است که این پودرها را درون دستگاه ریخته و اجازه می دهند ماشین لباسشویی یا ظرفشویی برای مدت یک تا دو ساعت، به صورت خالی کار کند و کار جرم گیری آن انجام شود.
تمیز کردن جاروبرقی
برای نظافت جاروبرقی باید به مدل آن دقت کنید. بنا به مدل جاروبرقی اگر قابلیت نظافت را داشته باشد، میتوانید نظافت فیلترهای داخلی و فیلتر خروجی هوا که هر مدل در جای مختلفی قرار دارد را تمیز کنید. برای آگاهی از قابل تمیز بودن و نبودن فیلترها بهترین راهنما، دفترچه راهنمای محصول شما میباشد که در سایت گلدیران برای شما قابل دسترسی است. اما به طور کلی برس و لولهها، قابل نظافت و شستشو هستند و میتوانید به راحتی آنها را تمیز کنید و برق بیندازید.تمیز کردن کولر گازی
شاید بنظر شما کولر گازی قسمت خاص و مهمی برای تمیز کردن نداشته باشد چون معمولا در بالاترین قسمت دیوار خانه چشم نوازی میکند. اما به هر حال برای اینکه به عملکرد هر دستگاهی کمک شود، نیاز دارد که گاهی دستی به سر و روی آن بکشید. اگر از حالت گرمایش و سرمایش کولرگازی خود استفاده میکنید، میتوانید فیلترهای آن را بسته به مدل دستگاهتان نظافت کنید. اما اگر فقط از سیستم سرمایشی کولر استفاده میکنید، تمیز کردن فیلترها قبل از شروع فصل گرما، یکی از واجبات است. که البته برای اینکه، این کار بهتر انجام شود، میتوانید از کارشناسان متخصص، جهت سرویس دورهای کولر گازی کمک بگیرید.برای تمیز کردن بدنهی کولرگازی خود فقط کافیست که از دستمال نم دار و اگر خیلی دچار لک و کثیفی شده، از مواد شویندهی خنثی و بدون بویی مثل شامپو بچه استفاده کنید تا به خوبی ظاهر آن را نیز برق بیندازید.
تمیز کردن تصفیه هوا
نظافت تصفیه هوا نیز مثل سایر دستگاهها به دو قسمت بدنه و داخل تقسیم میشود. نظافت استاندارد بدنه هر وسیلهی برقی فقط به یک شیوه قابل انجام است، دستمال نم دارد و شامپو بچه.تمیز کردن فیلترهای تصفیه هوا مانند جاروبرقی بسته به مدل دستگاه شما متفاوت دارد. بعضی از فیلترها قابل شستشو هستند و بعضی از آنها امکان شستشو را ندارند. برای فیلترهای قابل شستشو فقط با آب خالی باید این کار انجام شود. اما دقت داشته باشید برای اطلاع دقیق از این موضوع حتما دفترچه راهنمای محصول خود را مطالعه کنید و هر 6ماه یکبار از سرویس دورهای تصفیه هوای خود غافل نشوید.
نکاتی برای بهتر پیش رفتن تمیز کردن وسایل برقی
برای جرم گیری لوازم برقی از اسفنج نرم و پارچه ی میکرو فایبر استفاده کنید و هرگز از پدهای تمیزکاری استیل استفاده نکنید، زیرا سبب خط افتادن روی دستگاه می شود. از پدهای شستشوی پلاستیکی برای لکه های سخت استفاده کنید.برای تمیز کردن وسایل سیلوراز مایع شوینده یا محلول های جرم گیری لوازم برقی کمک بگیرید و سپس با یک دستمال تمیز و مرطوب بدون هیچ ماده پاک کننده ای روی سطح وسیله را مجدد پاک کنید.
برای تمیز کردن وسایل برقی سفید و از بین بردن رنگ زرد آن، سفیدکننده، جوش شیرین و آب گرم را با هم مخلوط کنید و ابر یا اسفنج تمیز را به محلول آغشته کنید و روی وسیله برقی و 10 دقیقه صبر کنید. پس از ده دقیقه وسیله را به خوبی با اسفنج تمیز مرطوب خوب پاک کنید و بگذارید در معرض هوا خشک شود.
برای تمیز کردن خانه لازم است هر روز بخشی از خانه را انتخاب کرده و تمیز کنید و همه خانه را یک دفعه به هم نریزید و کارها را با نظم پیش ببرید تا سردرگم و کلافه نشوید. از آنجا که برای بسیاری از افراد تمیز کردن خانه کاری بسیار کسل کننده و سخت است و نمی دانند که از کجا، کار تمیزکردن را شروع کنند.اما با یک برنامه ریزی دقیق و مراعات آیتم های خاصی می توان این مشکل را تا حدودی حل کرد و از تمیز کاری و خانه تکانی لذت برد در ادامه به برخی از این آیتم ها پرداخته ایم.
برای اینکه بتوانید در سریع ترین زمان ممکن خانه ای مرتب و تمیز داشته باشید لازم است که در ابتدا کارهای مهم خود را لیست کرده و اولویت بندی کنید و بر اساس آن کار تمیز کردن خانه خود را انجام دهید. در ادامه برای آشنایی بیشتر شما یک لیست برایتان آماده کرده ایم که البته تنها یک پیشنهاد است و شما بر اساس میزان کثیفی و نامرتبی خانه خود می توانید لیست مخصوص خود را تهیه کنید.
بهتر است قبل از شروع کار، کارهایی را که به ذهنتان می رسد فهرست کنید و روی یخچالتان نصب کنید و بعد از تمام شدن هر مرحله کنارش یک تیک بزرگ بزنید. اما بدانید همه کارهای خانه به چیزهایی که نوشتید محدود نمی شود.
در زمان انجام کار جمله « بعدا این کار را انجام می دهم» و « الان موقع این کار نیست» را از ذهنتان کاملا بیرون کنید.
از کارهای سخت تر شلوغ کنید. چون پاکسازی قسمت های به هم ریخته تر به شما انرژی بسیار بالایی می دهد.
دستمال هایتان را بلافاصله بعد از کار بشویید و خشک کنید.
از قبل چند کیسه زباله بزرگ خریداری کنید و دور ریختنی هایتان را داخل آنها بریزید. یکی از لذت های خانه تکانی بردن این کیسه ها به بیرون از خانه است.
تا می توانید وسایل مختلف و همسو را تفکیک کنید. آنقدر که به این نتیجه برسید تفکیک بیشتر از این امکان پذیر نیست. وسیله های تفکیک کننده نیز مانند تخته های تفکیک کننده و یا قفسه ها می توانند به نظم خانه شما بیشتر کمک کنند.
حتما از یک ماه مانده به فروردین ماه، شروع به تمیز کاری کنید زیرا نگهداشتن انجام کارها برای روزهای آخر، فشار زیادی به سلامت بدن وارد می کند و احتمال آسیب دیدن را افزایش می دهد. هر روز مقداری از کارها را انجام دهید و به اندازه مناسب استراحت کنید تا با رسیدن به ایام عید، انرژی کافی داشته باشید.البته این خانه تکانی را نباید فقط به محل زندگی خود معطوف کنید. دیدن یک خانه تمیز توام با تغییرات، در روحیه شما تاثیر زیادی خواهد گذاشت.
منبع: گروه خانواده راسخون