درمان هيپنوتيزم سندرم پيش از قاعدگي (پي .ام .اس )
نويسنده :دکتر عنايت الله شهيدي
بسياري از خانم ها در روزهاي قبل از قاعدگي ، با مشکلات جسمي و روحي به نام سندرم ( بيماري ) پيش از قاعدگي ( پي . ام . اس ) مواجه مي شوند . علائم اين بيماري شايع که حدود 40 درصد خانم ها از آن رنج مي برند ، به طور معمول حدود يک هفته قبل از قاعدگي شروع مي شود و طي 2 تا 3 روز پس از آغاز آن ، به تدريج کاهش مي يابد . گفته مي شود اين بيماري ، حدود 150 نشانه ي آزاردهنده دارد . عمده ترين نشانه هاي جسمي « پي . ام .اس » عبارتند از : سردرد ، کمردرد ، افزايش اشتها و ميل به غذاهاي شيرين ، تپش قلب ، خستگي ، سرگيجه و ضعف عمومي ، افزايش موقت وزن ، تورم اندام ها ، دردناک شدن بافت سينه و ورم کردن .
اين سندرم با تغييرات خلقي و روحي فراواني نيز همراه است . مهمترين نشانه هاي روان شناختي «پي .ام .اس » شامل اضطراب ، تنش عصبي ، نوسانات خلقي ، تحريک پذيري ، افسردگي ، تمايل به گريه کردن ، فراموش کاري ، کاهش هوشياري و بي خوابي است .
در صورت عدم درمان مناسب ، « پي .ام .اس » مي تواند بر سلامت رواني فرد و تعاملات اجتماعي او ، اثرات نامطلوب و غير قابل جبراني بگذارد .روابط بين فردي و خانوادگي خانم هاي مبتلا به «پي .ام .اس » ، به دليل نوسانات خلقي و تحريک پذيري بالا ، دست خوش مشکلات جدي مي شود .گاه اين روابط ، به حدي مختل مي شود که ترميم دوباره ي آنها ، غير ممکن يا بسيار دشوار است . مبتلايان ، در يک سوم از ماه با علائم اين بيماري دست به گريبان اند و در موارد شديد ، دو سوم باقي را نيز در اضطراب و تنش ناشي از انتظار شروع علائم مي گذرانند .
هدف از درمان «پي .ام .اس » ، کاهش علائم و کمک به شخص براي حفظ کارآيي عمومي و کنترل هيجانات است . درمان هاي متداول عبارت اند از :آموزش به خود شخص و خانواده ي او براي درک بهتر نشانه ها و فراهم نمودن حمايت هاي روان شناختي لازم ، ورزش ، رژيم غذايي مناسب ، هيپنوتيزم و در صورت نياز ، استفاده از دارو درماني . در اين ميان ، هيپنوتيزم با تاثير مستقيم بر فرآيندهاي فيزيولوژيک ، از کارآيي بسيار بالايي برخوردار است . بر اساس پژوهش هاي علمي موجود ، امروزه تاثير فرآيندهاي ذهني بر نشانه ها و حالات جسمي ، به خوبي شناخته شده است . در واقع ذهن و بدن ، دو واحد مجزا نيستند که هر کدام به تنهايي بيمار شوند بلکه بايد آنها را دو جزء ازيک واحد متحدي به نام ذهن ـ بدن دانست .
از يک سو مي دانيم که تمامي بيماري هاي به ظاهر جسمي ، اثراتي غير قابل انکار بر ذهن و روان آدمي مي گذارند و از سوي ديگر ، تمامي اختلال هاي به ظاهر رواني و عصبي ، هميشه نشانه هاي واضح جسمي نيزدارند . اگر چه ساختار ژنتيکي فرد و ميزان ترشح هورمون هاي زنانه ، از عوامل مهم ايجاد کننده ي «پي .ام .اس » است ، اما هيپنوتيزم با اثرگذاري بر واحد ذهن ـ بدن ، ابزار قدرتمندي براي کاهش هر دو دسته ي نشانه هاي جسمي و روحي اين بيماري به شمار مي رود . بر اساس پژوهش هاي انجام شده ، تکنيک هاي تن آرامي و خودهيپنوتيزم ، از قدرت شفادهندگي ذهن خود بيمار استفاده مي شود ، بنابراين نه تنها موجب هيچ گونه عارضه ي جانبي نمي شود ، بلکه اثرات درماني بسيار قدرتمند و پايداري نيز دارد .
هيپنوتيزم با چند مکانيسم به درمان «پي .ام .اس » کمک مي کند :
خانم هاي مبتلا به «پي .ام .اس » به خوبي مي دانند که در شرايط پر استرس ، نشانه هاي اين بيماري ، به صورت شديدتري بروز مي کند . که خود ، باعث ايجاد استرس و تنش هاي بيشتر مي گردد و در واقع ، چرخه ي معيوبي ايجاد مي شود که به طور مستمر ، بر شدت علائم جسمي و رواني فرد مي افزايد . هيپنوتيزم ، با مديريت استرس ، ايجاد آرامش و کنترل هيجانات ناخوشايند ، اين چرخه ي معيوب را قطع و نشانه ها را به طور قابل ملاحظه اي بهبود مي بخشد .
از انتهاي برخي رشته هاي عصبي ، دسته اي از مواد طبيعي به نام آندروفين ها ترشح مي شوند . اين ترشحات ، ضد دردهايي طبيعي هستند و ترشح شان در بدن ، موجب کاهش درد و ايجاد حالاتي از شرخوشي و شعف مي شود .
مطالعات به عمل آمده در مورد «پي .ام .اس » نقش کاهش ترشح آندروفين ها را در ايجاد علائم اين بيماري ، ثابت نموده است . کاهش آندروفين ها ، دليل اصلي احساس درد ، افزايش تحريک پذيري و همچنين افسردگي در مبتلايان به «پي.ام .اس » است . از سوي ديگر ، مشخص شده هيپنوتيزم ، باعث افزايش طبيعي ترشح آندروفين ها از پايانه هاي عصبي مي گردد . حتي مي توان با تلقينات و تکنيک هاي مناسب هيپنوتيزمي ، ترشح آندروفين ها را باز هم بيشتر نمود و بدين ترتيب ، قسمت عمده ي نشانه هاي «پي .ام .اس » را کنترل کرد .
همان طور که پيش تر بيان شد ، تمامي فرآيندهاي ذهني و بدني ، متاثر از يکديگرند . يکي از دلايل ايجاد يا تشديد نشانه هاي « پي .ام .اس » اختلال در ارتباط سالم و طبيعي ذهن و بدن است . توسط هيپنوتيزم مي توان ذهن را براي ارتباطي سالم تر با بدن برنامه ريزي نمود و بدين ترتيب ، فرد حتي بدون آنکه آگاهانه تلاش نمايد ، در اعماق ذهن ناخودآگاه خويش ، اثرات درماني را دريافت مي دارد .
بروز افسردگي و همچنين رفتارهاي غير قابل کنترل و مشکل آفرين در خانم هاي دچار «پي .ام .اس » موجب اختلال در روابط بين فردي و خانوادگي آنان مي شود . هيپنوتيزم ، ابزار مناسبي براي کنترل هيجانات و رفتارهاي غير ارادي افراد در موقعيت هاي پراسترس است . بدين ترتيب ، حتي با وجود نامساعد بودن شرايط ، فرد مي تواند هيجانات و رفتارهاي خويش را کنترل نمايد .
همان طور که گفتيم ، سردرد ، کمردرد و دردناک شدن بافت سينه ، از علائم جسماني شايع در «پي .ام .اس » است . کنترل درد ، يکي از موثرترين و بهترين کاربردهاي هيپنوتيزم است . با استفاده از تکنيک هاي هيپنوتيزمي ، حتي مي توان دردهاي شديد را به خوبي کنترل يا حتي بر طرف نمود .
مدت زمان دوام نشانه ها در «پي .ام .اس » (از ابتداي بروز تا زمان فرونشاني کامل )، گاهي تاده روز به طول مي انجامد . افزايش اشتها و ميل به غذاهاي شيرين ، در اين مدت به نسبت طولاني (که هر ماه نيز تکرار مي شود ) ، در دراز مدت مي تواند موجب افزايش قابل توجه وزن گردد . بارها ديده شده که خانم ها با وجود اين که در شرايط معمول ، با رعايت رژيم غذايي ، قادر به کنترل مناسب وزن خود بوده اند ، تنها به دليل پرخوري يا مصرف بيش از حد شيريني و شکلات در روزهاي قبل از قاعدگي ، دچار افزايش وزن شده اند .
هيپنوتيزم به عنوان ابزار قدرتمندي براي تقويت تمرکز و هوشياري ، اختلال هاي مربوط به اين فرآيندهاي مهم مغزي را که از نشانه هاي متداول « پي . ام .اس » است ، بر طرف مي نمايد .
خواب کافي ، در کاهش تحريک پذيري و تنش هاي عصبي مبتلايان ، بسيار موثر است . هيپنوتيزم با ايجاد آرامش عميق جسمي و رواني ، بي خوابي ناشي از « پي .ام .اس » را درمان مي نمايد .
از آنجايي که «پي .ام .اس » اختلالي است که هر ماه براي بيمار اتفاق مي افتد ، آموزش تکنيک قدرتمند و کارآمد خود هيپنوتيزم ، فرد را به ابزار موثري براي روياروي با علائم آن ، مجهز مي نمايد . در واقع فرد با استفاده از خود هيپنوتيزم ، نه تنها از دست نشانه هاي آزار دهنده ي اين بيماري خلاص مي شود ، بلکه خود را در برابر استرس و بيماري هاي ناشي از آن ، مصون مي نمايد .
منبع:مجله ي شادکامي و موفقيت شماره ي 66
/س
اين سندرم با تغييرات خلقي و روحي فراواني نيز همراه است . مهمترين نشانه هاي روان شناختي «پي .ام .اس » شامل اضطراب ، تنش عصبي ، نوسانات خلقي ، تحريک پذيري ، افسردگي ، تمايل به گريه کردن ، فراموش کاري ، کاهش هوشياري و بي خوابي است .
در صورت عدم درمان مناسب ، « پي .ام .اس » مي تواند بر سلامت رواني فرد و تعاملات اجتماعي او ، اثرات نامطلوب و غير قابل جبراني بگذارد .روابط بين فردي و خانوادگي خانم هاي مبتلا به «پي .ام .اس » ، به دليل نوسانات خلقي و تحريک پذيري بالا ، دست خوش مشکلات جدي مي شود .گاه اين روابط ، به حدي مختل مي شود که ترميم دوباره ي آنها ، غير ممکن يا بسيار دشوار است . مبتلايان ، در يک سوم از ماه با علائم اين بيماري دست به گريبان اند و در موارد شديد ، دو سوم باقي را نيز در اضطراب و تنش ناشي از انتظار شروع علائم مي گذرانند .
هدف از درمان «پي .ام .اس » ، کاهش علائم و کمک به شخص براي حفظ کارآيي عمومي و کنترل هيجانات است . درمان هاي متداول عبارت اند از :آموزش به خود شخص و خانواده ي او براي درک بهتر نشانه ها و فراهم نمودن حمايت هاي روان شناختي لازم ، ورزش ، رژيم غذايي مناسب ، هيپنوتيزم و در صورت نياز ، استفاده از دارو درماني . در اين ميان ، هيپنوتيزم با تاثير مستقيم بر فرآيندهاي فيزيولوژيک ، از کارآيي بسيار بالايي برخوردار است . بر اساس پژوهش هاي علمي موجود ، امروزه تاثير فرآيندهاي ذهني بر نشانه ها و حالات جسمي ، به خوبي شناخته شده است . در واقع ذهن و بدن ، دو واحد مجزا نيستند که هر کدام به تنهايي بيمار شوند بلکه بايد آنها را دو جزء ازيک واحد متحدي به نام ذهن ـ بدن دانست .
از يک سو مي دانيم که تمامي بيماري هاي به ظاهر جسمي ، اثراتي غير قابل انکار بر ذهن و روان آدمي مي گذارند و از سوي ديگر ، تمامي اختلال هاي به ظاهر رواني و عصبي ، هميشه نشانه هاي واضح جسمي نيزدارند . اگر چه ساختار ژنتيکي فرد و ميزان ترشح هورمون هاي زنانه ، از عوامل مهم ايجاد کننده ي «پي .ام .اس » است ، اما هيپنوتيزم با اثرگذاري بر واحد ذهن ـ بدن ، ابزار قدرتمندي براي کاهش هر دو دسته ي نشانه هاي جسمي و روحي اين بيماري به شمار مي رود . بر اساس پژوهش هاي انجام شده ، تکنيک هاي تن آرامي و خودهيپنوتيزم ، از قدرت شفادهندگي ذهن خود بيمار استفاده مي شود ، بنابراين نه تنها موجب هيچ گونه عارضه ي جانبي نمي شود ، بلکه اثرات درماني بسيار قدرتمند و پايداري نيز دارد .
هيپنوتيزم با چند مکانيسم به درمان «پي .ام .اس » کمک مي کند :
خانم هاي مبتلا به «پي .ام .اس » به خوبي مي دانند که در شرايط پر استرس ، نشانه هاي اين بيماري ، به صورت شديدتري بروز مي کند . که خود ، باعث ايجاد استرس و تنش هاي بيشتر مي گردد و در واقع ، چرخه ي معيوبي ايجاد مي شود که به طور مستمر ، بر شدت علائم جسمي و رواني فرد مي افزايد . هيپنوتيزم ، با مديريت استرس ، ايجاد آرامش و کنترل هيجانات ناخوشايند ، اين چرخه ي معيوب را قطع و نشانه ها را به طور قابل ملاحظه اي بهبود مي بخشد .
از انتهاي برخي رشته هاي عصبي ، دسته اي از مواد طبيعي به نام آندروفين ها ترشح مي شوند . اين ترشحات ، ضد دردهايي طبيعي هستند و ترشح شان در بدن ، موجب کاهش درد و ايجاد حالاتي از شرخوشي و شعف مي شود .
مطالعات به عمل آمده در مورد «پي .ام .اس » نقش کاهش ترشح آندروفين ها را در ايجاد علائم اين بيماري ، ثابت نموده است . کاهش آندروفين ها ، دليل اصلي احساس درد ، افزايش تحريک پذيري و همچنين افسردگي در مبتلايان به «پي.ام .اس » است . از سوي ديگر ، مشخص شده هيپنوتيزم ، باعث افزايش طبيعي ترشح آندروفين ها از پايانه هاي عصبي مي گردد . حتي مي توان با تلقينات و تکنيک هاي مناسب هيپنوتيزمي ، ترشح آندروفين ها را باز هم بيشتر نمود و بدين ترتيب ، قسمت عمده ي نشانه هاي «پي .ام .اس » را کنترل کرد .
همان طور که پيش تر بيان شد ، تمامي فرآيندهاي ذهني و بدني ، متاثر از يکديگرند . يکي از دلايل ايجاد يا تشديد نشانه هاي « پي .ام .اس » اختلال در ارتباط سالم و طبيعي ذهن و بدن است . توسط هيپنوتيزم مي توان ذهن را براي ارتباطي سالم تر با بدن برنامه ريزي نمود و بدين ترتيب ، فرد حتي بدون آنکه آگاهانه تلاش نمايد ، در اعماق ذهن ناخودآگاه خويش ، اثرات درماني را دريافت مي دارد .
بروز افسردگي و همچنين رفتارهاي غير قابل کنترل و مشکل آفرين در خانم هاي دچار «پي .ام .اس » موجب اختلال در روابط بين فردي و خانوادگي آنان مي شود . هيپنوتيزم ، ابزار مناسبي براي کنترل هيجانات و رفتارهاي غير ارادي افراد در موقعيت هاي پراسترس است . بدين ترتيب ، حتي با وجود نامساعد بودن شرايط ، فرد مي تواند هيجانات و رفتارهاي خويش را کنترل نمايد .
همان طور که گفتيم ، سردرد ، کمردرد و دردناک شدن بافت سينه ، از علائم جسماني شايع در «پي .ام .اس » است . کنترل درد ، يکي از موثرترين و بهترين کاربردهاي هيپنوتيزم است . با استفاده از تکنيک هاي هيپنوتيزمي ، حتي مي توان دردهاي شديد را به خوبي کنترل يا حتي بر طرف نمود .
مدت زمان دوام نشانه ها در «پي .ام .اس » (از ابتداي بروز تا زمان فرونشاني کامل )، گاهي تاده روز به طول مي انجامد . افزايش اشتها و ميل به غذاهاي شيرين ، در اين مدت به نسبت طولاني (که هر ماه نيز تکرار مي شود ) ، در دراز مدت مي تواند موجب افزايش قابل توجه وزن گردد . بارها ديده شده که خانم ها با وجود اين که در شرايط معمول ، با رعايت رژيم غذايي ، قادر به کنترل مناسب وزن خود بوده اند ، تنها به دليل پرخوري يا مصرف بيش از حد شيريني و شکلات در روزهاي قبل از قاعدگي ، دچار افزايش وزن شده اند .
هيپنوتيزم به عنوان ابزار قدرتمندي براي تقويت تمرکز و هوشياري ، اختلال هاي مربوط به اين فرآيندهاي مهم مغزي را که از نشانه هاي متداول « پي . ام .اس » است ، بر طرف مي نمايد .
خواب کافي ، در کاهش تحريک پذيري و تنش هاي عصبي مبتلايان ، بسيار موثر است . هيپنوتيزم با ايجاد آرامش عميق جسمي و رواني ، بي خوابي ناشي از « پي .ام .اس » را درمان مي نمايد .
از آنجايي که «پي .ام .اس » اختلالي است که هر ماه براي بيمار اتفاق مي افتد ، آموزش تکنيک قدرتمند و کارآمد خود هيپنوتيزم ، فرد را به ابزار موثري براي روياروي با علائم آن ، مجهز مي نمايد . در واقع فرد با استفاده از خود هيپنوتيزم ، نه تنها از دست نشانه هاي آزار دهنده ي اين بيماري خلاص مي شود ، بلکه خود را در برابر استرس و بيماري هاي ناشي از آن ، مصون مي نمايد .
منبع:مجله ي شادکامي و موفقيت شماره ي 66
/س
