ماده 6: قاعده طبقهبندی سیستمهای هوش مصنوعی پرریسک
۱. صرفنظر از اینکه آیا یک سیستم هوش مصنوعی به طور مستقل در بازار عرضه یا راهاندازی میشود یا خیر، مستقل از محصولات اشارهشده در بندهای (الف) و (ب)، آن سیستم هوش مصنوعی در صورتی پرریسک تلقی خواهد شد که هر دو شرط زیر محقق شوند:(الف) سیستم هوش مصنوعی برای استفاده به عنوان جزئی از ایمنی یک محصول در نظر گرفته شده است، یا خود سیستم هوش مصنوعی یک محصول است که مشمول قوانین هماهنگسازی اتحادیه فهرستشده در پیوست I میشود؛
(ب) محصولی که سامانه هوش مصنوعی جزء ایمنی آن محسوب میشود، یا خود سامانه بهعنوان محصول مستقل، مطابق قوانین هماهنگسازی اتحادیه مندرج در پیوست شماره ۱، ملزم به undergo (طی کردن) ارزیابی انطباق توسط شخص ثالث پیش از عرضه در بازار یا بهرهبرداری باشد.مرتبط: بندهای ۴۷، ۵۰ و ۵۱
۲. افزون بر سامانههای هوش مصنوعی مذکور در بند ۱، سامانههای هوش مصنوعی اشارهشده در پیوست شماره ۳ نیز پرریسک تلقی میشوند. مرتبط: بندهای ۴۸، ۵۲، ۵۴، ۵۵، ۵۶، ۵۷، ۵۸، ۵۹، ۶۰، ۶۱، ۶۲ و 63
۳. به استثنای بند ۲، سامانههای هوش مصنوعی مندرج در پیوست شماره ۳ در صورتی پرریسک محسوب نمیشوند که خطر قابل توجهی برای سلامت، ایمنی یا حقوق بنیادین اشخاص حقیقی نداشته باشند، از جمله در مواردی که تأثیر مادی بر نتایج تصمیمگیری نگذارند. این حکم در صورتی اعمال میشود که یکی از شرایط زیر برقرار باشد:
(الف) سامانه هوش مصنوعی صرفاً برای انجام یک وظیفه رویهای محدود طراحی شده باشد؛
(ب) سامانه برای بهبود نتیجه یک فعالیت انسانی که قبلاً انجام شده طراحی شده باشد؛
(ج) سامانه برای شناسایی الگوهای تصمیمگیری یا انحراف از الگوهای پیشین طراحی شده باشد، بدون اینکه جایگزین یا تأثیرگذار بر ارزیابی انسانی قبلی باشد، مگر با بازبینی انسانی مناسب؛
(د) سامانه برای انجام یک وظیفه مقدماتی در راستای ارزیابی مرتبط با موارد استفاده مندرج در پیوست شماره ۳ طراحی شده باشد.
با وجود موارد فوق، هر سامانه هوش مصنوعی که اقدام به پروفایلسازی (profiling) اشخاص حقیقی کند، همواره پرریسک تلقی خواهد شد.
۴. ارائهدهندهای که بر این باور است سامانه هوش مصنوعی مندرج در پیوست شماره ۳ پرریسک نیست، باید ارزیابی خود را پیش از عرضه آن سامانه به بازار یا یا راهاندازی آن مستند کند. این ارائهدهنده موظف است سامانه را مطابق ماده ۴۹(۲) به ثبت برساند. در صورت درخواست مراجع صلاحیتدار ملی، مستندات ارزیابی باید ارائه شود.مرتبط: بند ۵۳
۵. کمیسیون اروپا موظف است پس از مشورت با هیئت هوش مصنوعی اروپا («هیئت») و حداکثر تا تاریخ ۲ فوریه ۲۰۲۶، دستورالعملهایی را در راستای اجرای عملی این ماده طبق ماده ۹۶ منتشر کند. این دستورالعملها باید شامل فهرستی جامع از نمونههای عملی موارد استفاده از سامانههای هوش مصنوعی پرریسک و غیرپرریسک باشند.مرتبط: بند ۵۳
۶. کمیسیون اختیار دارد مطابق ماده ۹۷، اقدامات تفویضی را تصویب کند تا بند دوم از بند ۳ این ماده را اصلاح نماید؛ از جمله با افزودن یا تغییر شرایط موجود، در صورتی که شواهد مشخص و قابل اعتمادی وجود داشته باشد که برخی سامانههای هوش مصنوعی مندرج در پیوست شماره ۳، در عمل خطر قابل توجهی برای سلامت، ایمنی یا حقوق بنیادین اشخاص حقیقی ایجاد نمیکنند.مرتبط: بند ۵۳
۷. کمیسیون موظف است مطابق ماده ۹۷، اقدامات تفویضی لازم را برای حذف هر یک از شرایط مندرج در بند دوم از بند ۳ اتخاذ کند، در صورتی که شواهد مشخص و قابل اعتمادی نشان دهد انجام این کار برای حفظ سطح حفاظت از سلامت، ایمنی و حقوق بنیادین مقرر در این مقررات ضروری است.مرتبط: بند ۵۳
۸. هرگونه اصلاح شرایط مندرج در بند دوم از بند ۳ که مطابق بندهای ۶ و ۷ این ماده انجام گیرد، نباید موجب کاهش سطح کلی حفاظت از سلامت، ایمنی و حقوق بنیادین مقرر در این مقررات شود. همچنین باید با اقدامات تفویضی صادرشده طبق ماده ۷(۱) سازگار بوده و تحولات بازار و فناوری را نیز مدنظر قرار دهد.مرتبط: بند ۵۳
منبع: تهیه شده در واحد فناوری های نوین راسخون