به، این میوه خوش عطر و پاییزی، با طعم دلپذیر و خواص بی شمارش برای سلامت بدن، جایگاه خاصی در طب سنتی و درمان برخی بیماری ها یافته است. این میوه به شکل های متنوعی مانند خام، پخته، مربا، خورش و دمنوش مورد استفاده قرار می گیرد. طعم منحصر به فرد آن، همراه با مجموعه ای از ویتامین ها، مواد معدنی و آنتی اکسیدان ها، به را به گزینه ای ایده آل برای تقویت سیستم ایمنی، بهبود عملکرد دستگاه گوارش و ارتقای سلامت عمومی تبدیل کرده است.
دمنوش به یکی از نوشیدنی های مفید و معطر است که تهیه آن بسیار ساده است. این نوشیدنی گرم گزینه ای عالی برای تمام فصل ها به ویژه پاییز و زمستان محسوب می شود.
آشنایی با مراحل آماده کردن دمنوش به
به، میوه ای زرد رنگ است که مربای آن در میان ایرانیان محبوبیت زیادی دارد. در کتاب های طب سنتی ایران، از این میوه با نام «سفرجل» یاد شده است. میوه به به صورت خام دیر هضم بوده و به کندی از معده عبور می کند، همچنین مصرف آن می تواند به شدت موجب یبوست شود. با این حال، دمنوش به یا نوع پخته آن چنین عوارضی را ندارد.مرحله اول: خشک کردن به
گرچه تهیه دمنوش خانگی کمی زمان بر است، اما این کار دلنشین و لذت بخش است. برای آماده کردن دمنوش به، ابتدا باید میوه های رسیده و شیرین ایرانی را تهیه کنید. به های وارداتی، با وجود ظاهر مرتب تر و هندسیشان، عموماً عطر و طعم مطلوبی ندارند و بیشتر برای تزئین ظرف میوه مناسبند تا مصارف درمانی یا تهیه دمنوش.۱- ابتدا به ها را به خوبی شستشو دهید تا پرز های سطحی آنها از بین برود. اگر پوست میوه کاملاً زرد و رسیده باشد، نیازی به پوست کندن نیست.
۲- پس از شستشو، میوه ها را با استفاده از رنده فلزی به شکل خلال درآورید، تا قطعاتی به طول تقریباً ۳ سانتی متر و ضخامت حدود ۲ میلی متر حاصل شود. قطعات خرد شده تر یا درشت تر ممکن است در ادامه کار مشکلاتی ایجاد کنند.
3- به های رنده شده را در یک سینی پهن کنید و روی منبع گرمایی با دمای ملایم و یکنواخت، مانند شوفاژ، قرار دهید. مدت زمان لازم برای خشک شدن بسته به میزان رطوبت هوا و دمای منبع گرما بین ۱ تا ۲ روز متغیر است. در این مرحله، قطعات نباید به اندازه ای خشک شوند که بتوان آنها را مثل چوب کبریت شکست.
4- آخرین گام در تهیه دمنوش به، بو دادن قطعات است که نیازمند دقت و مهارت خواهد بود. در غیر این صورت، ممکن است کیفیت نهایی دمنوش مطلوب نباشد. برای بو دادن، یک ماهیتابه فلزی را روی شعله گاز بگذارید و اجازه دهید کاملاً داغ شود؛ به حدی که اگر قطره ای آب داخل آن بریزید بجوشد و سریعا تبخیر شود. سپس خلالهای خشک شده را به یکباره داخل ماهیتابه بریزید و با قاشق چوبی سریع هم بزنید تا حرارت به طور یکنواخت به همه قطعات برسد.
این کار را آنقدر ادامه دهید تا رنگ خلالها به قهوه ای تیره تبدیل شود. حتما مراقب باشید، زیرا قطعات خردتر سریع تر می سوزند؛ در نتیجه باید مرتب آنها را هم بزنید.
اگر مقدار کمی دود بلند شد جای نگرانی نیست، بلکه حتی می تواند باعث بهبود رنگ و طعم دمنوش شود. بنابراین از بلند شدن اندکی دود نترسید.
5- پس از تغییر رنگ و بو دادن، ماهیتابه را از روی حرارت بردارید و اجازه دهید خلالها خنک شوند. سپس آنها را در یک ظرف شیشه ای دربسته و دور از رطوبت نگهداری کنید.
مرحله دوم: تهیه دمنوش
برای تهیه دمنوش به، کافی است حدود یک قاشق غذاخوری از آن را برای هر نفر در یک قوری با یک لیوان آب جوش ترکیب کرده و به مدت ۲۰ دقیقه روی بخار به خوبی دم کنید. سپس آن را میل کنید.اضافه کردن مقدار کمی زعفران نه تنها اثرات مثبت آن بر قلب و مغز را افزایش می دهد، بلکه رنگ و طعم دمنوش را نیز بهبود می بخشد.
اگر میوه به شما به طور طبیعی شیرین باشد، نیازی به اضافه کردن شیرین کننده نخواهید داشت. اما در صورت تمایل می توانید با کمی نبات طعم شیرین تری به آن بدهید و از نوشیدن آن لذت ببرید.
در روشی دیگر برای تهیه دمنوش به، یک قاشق غذاخوری از به خشک شده را به همراه مقداری هل و دارچین در یک لیوان آب جوش داخل یک قوری چینی بریزید. قوری را روی بخار آب قرار دهید و اجازه دهید این ترکیب حدود ۲۰ دقیقه دم بکشد.
پس از آن، دمنوش را صاف کرده و یک قاشق چایخوری زعفران آب کرده به آن اضافه کنید.
اگر تمایل داشته باشید، می توانید برای طعم دهی بیشتر، یک تکه نبات داخل دمنوش بیندازید و آن را با لذت بیشتری شیرین میل کنید.
نکاتی که لازم است در تهیه دمنوش به بدانیم
1- در فصل هایی که بخاری یا شوفاژ روشن است، می توانید به ها را داخل یک سینی روی بخاری یا شوفاژ قرار دهید تا به خوبی خشک شوند. البته امکان خشک کردن در دمای محیط نیز وجود دارد، اما ممکن است چند روز زمان ببرد. برای تسریع فرایند، بهتر است روزانه دو تا سه بار آن ها را زیر و رو کنید.2- اگر در شهری با رطوبت بالا زندگی می کنید، بهتر است اجازه ندهید به ها در محیط آزاد خشک شوند، چون ممکن است کپک بزنند. در این شرایط، استفاده از فر با دمای بسیار پایین و زمان طولانی یا خشک کردن روی بخاری با شعله ملایم یا پیلوت مناسب تر است.
3- توصیه می شود به ها را بیشتر از یک ساعت روی حرارت غیر مستقیم قرار ندهید، چون این کار مزه آن ها را تغییر داده و به طعم پخته شده یا شبیه مربای به می رساند.
4- هنگام تفت دادن به ها، حتماً مرتب آن ها را هم بزنید تا یکنواخت طلایی یا قهوه ای شوند. اگر به ها را خوب تفت ندهید، هنگام دم کردن چای رنگ کافی نمی دهند و عطرشان نیز کمتر خواهد بود.
خواص به برای سلامتی
در روایات و قرآن به ویژگی های میوه به اشاره شده که به گفته ها دل را تقویت می کند، عقل را افزایش می دهد، معده را پاکسازی می کند و نیروی قلب را بیشتر می سازد. همچنین، گفته شده خوردن آن ترسو را شجاع می کند، فرزند را نیکو قرار می دهد و فردی که آن را مصرف کند، تا چهل روز حکمت الهی بر زبانش ساری خواهد بود. این میوه نگرانی را از بین می برد، انسان بخیل را بخشنده می کند و اگر کسی آن را به مدت سه روز ناشتا مصرف کند، ذهنش صاف تر شده، بر بردباری و دانشش افزوده می شود و از مکر شیطان و پیروانش در امان خواهد بود.در ادامه به برخی خواص به می پردازیم
به و سلامت قلب
میوه به، به دلیل داشتن ترکیبات آنتی اکسیدانی مانند اسید کلروژنیک، فلاونوئید ها و پتاسیم، تاثیر چشمگیری در کاهش چربی خون، تنظیم فشار خون و پیشگیری از بیماری های قلبی دارد. به همین علت، این میوه به عنوان گزینه ای طبیعی و مفید برای حفظ سلامت قلب شناخته می شود.به و سلامت زنان
خواص میوه به برای زنان شامل تقویت رحم، حمایت از سلامت بارداری، پیشگیری از سقط جنین، کنترل خونریزی، کاهش تهوع، مقابله با کم خونی و مبارزه با عفونت ها می شود. این میوه به دلیل دارا بودن ویژگی های آنتی اکسیدانی و ضد باکتریایی، گزینه ای طبیعی و مؤثر برای حفظ و ارتقای سلامت زنان به ویژه در دوران بارداری محسوب می شود.کبد را تقویت می کند
خواص به برای کبد شامل کاهش سطح آنزیم های کبدی، کاهش تجمع چربی در کبد، سم زدایی و بهبود عملکرد کبد به ویژه در افراد مبتلا به دیابت می باشد. این میوه با دارا بودن ترکیبات آنتی اکسیدانی و خاصیت تنظیم چربی خون، یک گزینه طبیعی و مفید برای حفظ سلامت و پاکسازی کبد به شمار می رود.به و سلامت آقایان
خواص به برای مردان شامل افزایش انرژی، تقویت سلامت جنسی و باروری، پیشگیری از التهابات پروستات و مثانه، بهبود عملکرد قلب و دستگاه گوارش، و کمک به مقابله با سرطان می باشد. این میوه سرشار از آنتی اکسیدان های قوی و ترکیبات مغذی است و به عنوان یک گزینه طبیعی و مؤثر برای بهبود سلامت جسمانی مردان شناخته می شود.به سرشار از ویتامین ها
به منبعی غنی از مواد معدنی ضروری برای بدن، فیبر و چند نوع ویتامین است که می توان آن را به عنوان یک مکمل مغذی در رژیم های غذایی گنجاند. اگر بخواهیم ترکیبات موجود در به را بررسی کنیم، شامل پروتئین، فیبر، کربوهیدرات، ویتامین C، تیامین، ویتامین B6، مس، آهن، پتاسیم و منیزیم می شود. این ترکیبات، ویتامین ها و مواد معدنی مورد نیاز بدن را به مقدار کافی تأمین می کنند.به سرشار از آنتی اکسیدان
به را می توان به عنوان منبعی غنی از آنتی اکسیدان ها معرفی کرد. این ترکیبات مفید با کاهش التهاب و استرس متابولیک، از سلول ها در برابر آسیب های ناشی از رادیکال های آزاد محافظت می کنند. تحقیقات نشان داده اند که برخی آنتی اکسیدان های موجود در به، مانند فلاونول هایی نظیر کورستین و کامفرول، علاوه بر کاهش التهاب، نقش مؤثری در محافظت از بدن در برابر بیماری های مزمن نظیر بیماری های قلبی دارند.حالت تهوع بارداری را کاهش می دهد
از جمله علائم شایع در اوایل بارداری می توان به حالت تهوع و استفراغ اشاره کرد. بعضی تحقیقات نشان داده اند که میوه به ممکن است در کاهش این علائم مؤثر باشد. در مطالعه انجام شده روی ۷۶ زن باردار، مشاهده شد که وجود ویتامین B6 در این میوه می تواند به کاهش حالت تهوع کمک کند. با این حال، برای تأیید قطعی این موضوع، نیاز به تحقیقات بیشتری وجود دارد.مشکلات گوارشی را درمان می کند
در طب سنتی و میان عموم مردم، از میوه به برای درمان اختلالات گوارشی استفاده می شود. مطالعات اخیر حاکی از آن است که عصاره به ممکن است بافت روده را در برابر آسیب های ناشی از بیماری های التهابی محافظت کند. در تحقیقی که روی موش های مبتلا به کولیت اولسراتیو صورت گرفته، یافته های قابل توجهی به دست آمده است. نتایج نشان داد که موش هایی که عصاره به دریافت کرده بودند، در مقایسه با گروه کنترل، کاهش چشمگیری در آسیب بافت روده داشتند.اسهال را درمان می کند
میوه به، به دلیل وجود ترکیبی به نام پکتین، که نوعی کربوهیدرات پیچیده است، دارای خواص درمانی می باشد و در بهبود اسهال موثر است.زخم معده را درمان می کند
یکی از خواص قابل توجه به، احتمال کمک به درمان زخم معده است. ترکیبات موجود در این میوه ممکن است در پیشگیری و درمان زخم معده نقش مؤثری ایفا کنند. تحقیقات مختلفی در این زمینه انجام شده که یکی از آن ها بیانگر تأثیر این میوه در جلوگیری از رشد باکتری عامل زخم معده است. همچنین در مطالعه ای دیگر که بر روی موش ها صورت گرفته، مشخص شده است که عصاره به می تواند از زخم معده محافظت کند.رفلاکس معده را درمان می کند
به در درمان بیماری رفلاکس معده به مری، که با عنوان رفلاکس اسید شناخته می شود، نقش مؤثری دارد. مصرف آن پس از غذا می تواند در کاهش علائم این بیماری به اندازه دارو های رایج مؤثر باشد. همچنین استفاده از کنسانتره به همراه دارو های معمول، نسبت به مصرف دارو به تنهایی، تأثیر بیشتری در بهبود علائم خواهد داشت.واکنش های آلرژیک را درمان می کند
به با مهار فعالیت برخی از سلول های ایمنی که در واکنش های آلرژیک نقش دارند، می تواند علائمی مانند آبریزش بینی، عطسه، سرفه و موارد مشابه را کاهش دهد. نتایج مطالعه ای روی موش ها نشان داده است که عصاره دانه و میوه به ممکن است از بروز درماتیت آلرژیک مصنوعی جلوگیری کرده و حتی در درمان آن مؤثر باشد. برخی متخصصان نیز بر این باورند که به توانایی تبدیل شدن به جایگزینی ایمن برای دارو های آلرژی را دارد.سیستم ایمنی را افزایش می دهد
«به» دارای ویژگی های ضد باکتریایی است و با مهار رشد بی رویه برخی از باکتری های آسیب رسان، به طور بالقوه می تواند به تقویت سیستم ایمنی بدن کمک کند. علاوه بر این، منبعی از ویتامین C است که وجود آن برای عملکرد صحیح سیستم ایمنی ضروری است. همچنین، فیبر موجود در آن برای محافظت از باکتری های سودمند دستگاه گوارش حیاتی است و به کاهش التهاب و افزایش مقاومت در برابر عفونت های ناشی از باکتری های مضر در دستگاه گوارش کمک می کند. بنابراین، مصرف روزانه «به»، فیبر مورد نیاز بدن شما را تأمین خواهد کرد.لاغری و تناسب اندام
«به» میوه ای سرشار از فیبر است که می تواند به تقویت حس سیری کمک کند. به همین دلیل، بسیاری از متخصصان تغذیه آن را یک ماده شگفت انگیز برای کاهش وزن تلقی می کنند. یکی دیگر از خواص فوق العاده «به»، وجود ترکیبات آنتی اکسیدانی در آن است که پتانسیل افزایش سرعت متابولیسم بدن را دارد. با بالا رفتن نرخ سوخت و ساز، بدن شما با کارایی بیشتری کالری ها و چربی ها را می سوزاند و در نتیجه، این فرآیند به کاهش وزن منجر خواهد شد.درمان بیماری های کلیوی
قابلیت ضد التهابی میوه به می تواند به کاهش التهاب مزمن که از دلایل اصلی بسیاری از بیماری های کلیوی به شمار می رود، کمک کرده و در نتیجه باعث بهبود عملکرد کلیه ها شود. علاوه بر این، از آنجایی که «به» حاوی پتاسیم اندکی است، می تواند گزینه مناسبی برای گنجاندن در رژیم غذایی افرادی باشد که دچار مشکلات کلیوی هستند. با این وجود، لازم است پیش از افزودن این میوه به برنامه غذایی خود، حتماً با یک پزشک متخصص مشورت نمایید.درمان یبوست
میوه «به»، به واسطه محتوای فیبر بالای خود، در بهبود فرآیند هضم و تسکین یبوست مؤثر است. فیبر موجود در این میوه، با تقویت حرکات روده ای، دفع را آسان تر می سازد. افزون بر این، آنتی اکسیدان های موجود در «به» با کاهش التهاب در سیستم گوارش، به حفظ سلامت روده کمک می کنند.پاکسازی و بهبود سلامت پوست
میوه «به» به دلیل مجموعه غنی از مواد مغذی، از جمله ویتامین های C و E و انواع آنتی اکسیدان ها، مزایای متعددی برای پوست دارد و افزودنی ایده آلی برای برنامه مراقبت پوستی محسوب می شود:آنتی اکسیدان ها و پلی فنول های موجود در «به»، با محافظت از پوست در برابر آسیب های ناشی از استرس اکسیداتیو، به کند شدن فرآیند پیر شدن کمک می کنند.
ویتامین C موجود در این میوه، نقش حیاتی در تحریک سنتز کلاژن دارد که برای حفظ استحکام و انعطاف پذیری پوست ضروری است.
«به» به عنوان یک مرطوب کننده ذاتی عمل کرده و به پوست یاری می رساند تا سطح رطوبت طبیعی خود را حفظ نماید.
آنتی اکسیدان ها به تسکین التهابات پوستی کمک کرده و علائمی نظیر قرمزی و جوش های آکنه را کاهش می دهند.
این میوه با کمک به کوچکتر شدن اندازه منافذ، به بهبود کلی ساختار و بافت پوست کمک می کند.
مضرات به
«به»، با وجود طعم دلپذیر و غنی بودن از مواد مغذی، مانند هر خوراکی دیگری، در صورت مصرف بیش از اندازه، ممکن است در برخی اشخاص موجب بروز عوارض جانبی ناخواسته گردد.مضرات برگ به
برگ درخت «به» در طب سنتی جهت تهیه دمنوش ها دارای کاربرد دارویی است؛ با این حال، مصرف این برگ گیاهی نیز می تواند با عوارضی همراه باشد. برخی افراد نسبت به برگ «به» حساسیت نشان داده و پس از نوشیدن دمنوش آن دچار خارش های پوستی یا اختلالات تنفسی می شوند.یکی دیگر از ملاحظات مهم، احتمال تداخلات دارویی است؛ چرا که مصرف برگ «به» می تواند اثر بخشی دارو های مصرفی را تغییر داده و منجر به بروز مشکلات جدی تری گردد. از این رو، مشورت با پزشک پیش از استفاده از هر نوع فرآورده گیاهی و دمنوش ضروری است.
علاوه بر این، افراط در مصرف دمنوش برگ «به» می تواند موجب بروز ناراحتی های گوارشی، به ویژه در افرادی که سیستم گوارشی حساسی دارند، شده و در صورت وجود مشکلات زمینه ای گوارشی، این شرایط را تشدید نماید.
با وجود آنکه برگ درخت «به» مانند خود میوه فواید بسیاری دارد، توصیه می شود مصرف آن حتماً تحت نظارت پزشک و برای مدت زمان محدود صورت پذیرد تا ضمن بهره مندی از خواص آن، از عوارض احتمالی جلوگیری شود.
مضرات دانه به
درون هسته میوه «به»، ترکیباتی به نام سیانید موجود است که مصرف بیش از حد آن ها می تواند برای بدن بسیار خطرناک و حتی کشنده باشد. این ترکیبات که به طور طبیعی در هسته بسیاری از میوه ها یافت می شوند، در مقادیر پایین خطری ندارند، اما مصرف زیاد آن ها می تواند منجر به مسمومیت با سیانید گردد. بنابراین، اکیداً توصیه می شود که برای پیشگیری از عوارض جانبی جدی، از جویدن یا مصرف بیش از حد دانه های «به» و سایر میوه های حاوی این ترکیب پرهیز شود.مضرات خوردن به خام
خوردن خام میوه «به» ممکن است برای برخی افراد، به ویژه اشخاصی که دارای طبع گرم هستند، مناسب نباشد. این میوه ذاتاً دارای طبع گرمی است و احتمال دارد این ویژگی باعث انسداد عروق و بروز اختلالاتی در سیستم گردش خون بدن گردد. در نتیجه، توصیه می شود افرادی که طبع گرم دارند یا مستعد مشکلات مرتبط با جریان خون هستند، از مصرف این میوه به صورت خام صرف نظر کرده و روش های دیگری را برای بهره مندی از مزایای آن، بدون مواجهه با این خطرات، انتخاب کنند.منبع: پژوهش راسخون