فرمول رفع خستگي

چرا خسته مي شويم؟
وقتي خسته مي شويم بايد چه کار کنيم؟
 

خستگي يکي از آشناترين تجربه هاي مشترکي است که همه مان هر ازگاه مجبوريم با آن دست و پنجه نرم کنيم. گاهي اوقات براي خستگي هايمان مي توانيم دليل تراشي کنيم. اما گاهي اوقات خستگي هايمان دليل موجهي هم ندارند و ريشه اش بيشتر رواني است، تا جسمي. در هر صورت، خستگي مي تواند سلامت روان ما را تهديد کند و به همين منظور بايد علل و راه حل آن را بشناسيم.
خستگي معمولاً سبب نگراني و اضطراب مي شود و يا حداقل، شخصي را مستعد نگراني و اضطراب مي کند. وقتي استراحت و آرامش حکم فرماست، معمولاً حالت عصبي و احساساتي در ما بروز نمي کند. بنابراين پيش از آنکه کاملاً خسته شويد به طور مکرر استراحت کنيد چون خستگي به سرعت در بدن متجمع و سرريز مي شود. دليل آن را با دقت کردن در کار قلب خواهيد يافت. خوني که قلب هر روز پمپاژ مي کند، مي تواند يک واگن نفت کش را پر کند و اين کار شگفت انگيز را براي ساليان متمادي انجام مي دهد. اما سوال اين است که قلب چگونه از پس کار بر مي آيد؟ پاسخ بسيار آسان است. در فاصله بين انقباضات و پمپاژخون، قلب به استراحت مي پردازد! هنگامي که ضربان قلب در حدود 70 بار در دقيقه است، قلب در واقع فقط 9 ساعت از 243 ساعت را کار مي کند و در روز 15 ساعت استراحت مي کند. اديسون انرژي و قدرت و تحمل فوق العاده خود را مرهون آن عادت خود مي دانست که هر وقت احساس خستگي مي کرد، مي خوابيد. بنابراين اگر مي توانيد، بعدازظهر استراحت مختصري داشته باشيد يا حداقل شب قبل از صرف شام ساعتي را دراز بکشيد. زيرا اثر اين استراحت به مراتب بيشتر از يک استراحت ممتد و طولاني خواهد بود. استراحت و خوابيدن در نيمه روز به حافظه انسان نيز کمک مي نمايد.
در حديثي نقل شده است که شخصي به پيامبر اکرم (صلي الله عليه و آله وسلم) گفت: «من قبلاً حافظه ام خوب بود و محفوظات ذهني ام زود به خاطرم مي آمد، اما اکنون فراموشي و نسيان عارضم گرديده» و پيامبر (صلي الله عليه وآله وسلم) فرمودند: «آيا عادت داشته اي هنگام ظهر استراحت کني و اکنون آن عادت را ترک نموده اي؟» آن شخص گفت: «آري!» پيامبر (صلي الله عليه وآله و سلم) فرمود: «استراحت نيم روز را ترک مکن تا حافظه ات بهبود يابد.»

چرا خسته مي شويم؟
 

کار فکري، به تنهايي، چندان خسته کننده نيست. مغز ما مي تواند حتي پس از 12 ساعت کار متوالي به همان خوبي و سرعت اوليه کار کند و بايد گفت که مغز تا حدودي خستگي ناپذير است. اما روان شناسان مي گويند خستگي ناشي از عوامل احساسي از قبيل ملالت، عصبانيت، احساس قدرنشناسي از طرف ديگران، احساس بيهودگي و پوچي، عجله و اضطراب است. بله، ما خسته مي شويم چون احساسات ما سبب توليد فشارهاي عصبي در بدن مي شوند. کار سخت به تنهايي موجب خستگي زياد نمي شود و معمولاً اضطراب، هيجان و التهابات روحي مسوول خستگي هايي هستند که به کارهاي جسمي و فکري نسبت مي دهيم.

چه بايد کرد؟
 

اگر همين حالا که مشغول مطالعه اين مطالب هستيد تمام بدن شما سست و به حال آزاد نباشد، شما درگير تنش هاي عصبي و عضلاني هستيد. عضلات خودتان را شل کنيد و نيروي خود را براي کارهاي مهم ذخيره کنيد. براي رفع خستگي، استراحت را از عضلات خودتان آغاز کنيد و به چشمان تان بگوييد: «راحت باش، به خود فشار نياور، اخم نکن!» و اين قبيل جملات را يک دقيقه تکرار کنيد. خواهيد ديد که عضلات چشم دستورات شما را رعايت خواهند کرد. شما ممکن است در هر لحظه نياز به استراحت پيدا کنيد اما نبايد براي آن تقلا کنيد زيرا استراحت عبارت است از آرامش عضلات. رعايت توصيه هاي کلي زير نيز مي تواند مفيد باشد:
1-بدنتان را در اوقات مختلف سست کنيد و به قول مرتاضان هندي فن استراحت را از خوابيدن گربه ياد بگيريد.
2-هرگز به عضلاتتان فشار نياوريد، چون موجب بدن درد و خستگي عصبي خواهد شد.
3-از موارد ديگري که در رفع خستگي مزمن بسيار مفيد خواهد بود، آن است که مشکلات خود را با افراد مورد اعتماد خود در ميان گذاريم و به اصطلاح «درد دل» کنيم. فکر کردن بيش از حد درباره نگراني ها و مخفي کردن آنها از ديگران، موجب هيجانات عصبي و در نتيجه منجر به خستگي مزمن خواهد شد. شخص مورد اعتماد ما بهتر است يکي از بستگان دلسوز ما و يا يک روحاني يا روان شناس باشد، دعا کردن و راز و نياز با خدا با تسکين فوري همراه است.
4- روان شناسان معتقدند رعايت بسياري از توصيه هاي اخلاقي نيز مي تواند در برطرف کردن خستگي هاي رواني تاثير گذار باشد؛ از جمله اين که درباره عيب هاي ديگران خيلي سخت گير نباشيد، محاسن آنها را بيشتر ياد کنيد و از تنش با آنان پرهيز کنيد. نسبت به اقوام و همسايگان خود علاقه به خرج دهيد و صله رحم را فراموش نکنيد.
منبع: روزنامه سلامت ،شماره 233
/س