تا دو، سه سال پیش، لامپهای LED صرفا لامپهایی تزیینی بودند که در دکوراسیون خانهها جایگاه کوچکی را به خود اختصاص داده بودند اما به نظر میرسد این لامپها کمکم دارند جایگاه خود را پیدا میکنند و به منابع روشنایی آینده تبدیل میشوند.
پیش از این لامپهای LED تنها در تابلوهای شهری، چراغهای راهنمایی و برخی دستگاههای الکتریکی مانند برخی چراغهای مطالعه یا تلویزیونها استفاده میشد اما امروزه جایگاه آنها وسیعتر شده و از آنها برای روشنایی منازل، برخی محصولات نوردرمانی و حتی برخی وسایل بازی کودکان استفاده میشود. تنها نگرانی موجود درباره این لامپها آن است که طبق تحقیقات اخیر آژانس ملی ایمنی و بهداشت مواد غذایی و محیط کار، لامپهای LED میتوانند سبب بروز ناراحتیهای چشمی شوند و سلامت افراد، بهویژه کارمندان شاغل در محیط را به طور خاص تحت تاثیر قرار دهند.
اولین لامپ LED در سال 1962 تولید شد که شدت نورش فوقالعاده پایین بود. در سال 1990 دیودهای آبی و بعد دیودهای سفید وارد بازار شدند و لامپهای چندواتی را به چند 10 واتی تبدیل کردند. این لامپها مزایای بیشماری داشتند؛ از جمله اینکه مصرف انرژی آنها در مقایسه با لامپهای معمولی، پایینتر بود. از سوی دیگر، دوام و عمر بالایی داشتند و برخلاف لامپهای کممصرف که 8 هزار ساعت عمر میکردند، LEDها 50 هزار ساعت دوام داشتند. اما برخلاف لامپهای معمولی، شدت نور آنها هزاربرابر بیشتر بود و چشم را میزد. نور این چراغها که عمدتا آبی است، برای 3 گروه میتواند مضر باشد؛ کودکان، افرادی که چشمانشان به نور حساس است (مبتلایان به نوعی از بیماریهای چشمی یا پوستی) و افرادی که به دلیل شغلشان مدام با نورهای LED مواجهاند.
مضرات لامپهای LED برای چشم
نورهای ال ای دی دارای سطح بالایی از تشعشع در نوار آبی شعاع نور رنگین کمان هستند به همین دلیل میتوانند با گذشت زمان به شبکیه چشم صدمه وارد کنند. این موضوع از آنجایی اهمیت دارد که شبکیه یک بافت بسیار حساس است که چشم را پوشانده و هرگز دوباره رشد نمی کند و یا زمانی که صدمه ببیند، قابل تعویض نیست.نور ال ای دی برای کودکان، افرادی که چشمانشان به نور حساس است و افرادی که به دلیل شغل شان مدام با نورهای LED روبرو هستند هم مضر است. برای جلوگیری از این ضررها بهتر است مصرف غذاهای غنی از ویتامین A چون فلفل و اسفناج بیشار شود. استفاده از محافظ چشمی هم روی کاهش مضرات لامپ های ال ای دی موثر خواهد بود.
میزان مواد سمی لامپ هایLED
با وجود آن که لامپهای ال ای دی دارای وضعیت مناسبی از لحاظ سالم بودن هستند اما محققان به نتایج جدیدی در مورد ضررهای آنها رسیده اند. برای مثال نتیجه یک تحقیق جدید نشان میدهد که این نوع لامپها حاوی مواد سمی از جمله سرب و آرسنیک است. پیش از این هم آزمایشی در مورد میزان سرب موجود در چراغهای تزئینی، چراغهای راهنمایی و رانندگی و چراغ ترمز خودروها انجام شده بود.بر اساس نتایج این تحقیق، لامپ های ال ای دی قرمز رنگ با شدت کم، هشت برابر سرب بیشتر نسبت به انواع دیگر این لامپ ها دارند. بنابراین بهتر است که فرد طی چرخه ۲۴ ساعت روزانه خود با آنها برخوردی نداشته باشد و تا جای ممکن از آنها دوری کند.
ضرورت تدوین یک آیین نامه
تکنولوژی تولید محصولات الکترونیکی ایجاب می کند که تولید و استفاده از آن تابع مقررات خاصی باشد تا استفاده کنندگان را دچار مشکل و عوارض نکند این مقررات در عرف بین المللی پروتکل نامیده می شود و اکنون احداث شرکت های بزرگ صنایع، استفاده از تولیدات صنعتی، قرارگرفتن تولیدات فرسوده در چرخه بازیافت، جمع آوری، بسته بندی و دپوی ضایعات صنعتی دارای پروتکل ویژه است.کارشناسان بر این باورند با توجه به نوین بودن لامپ های یک بار مصرف و ناآشنایی استفاده کنندگان از این محصولات، باید مردم آموزش های لازم را در این خصوص ببینند تا کمتر دچار مشکل شوند.
در این پروتکل باید نحوه شناسایی لامپ های یک بار مصرف، شیوه محاسبه نور مورد نیاز، آموزش حذف ضایعات این لامپ ها و به کارگیری لامپ متناسب با محل مصرف و رعایت نکات بهداشتی درباره این محصول را آموزش داد. همان گونه که در بسیاری از کشورهای جهان برای کوچک ترین ادوات الکترونیکی پروتکل تدوین می شود و از طریق رسانه های عمومی به مردم آموزش داده می شود.
به هر حال روند استفاده از لامپ های کم مصرف و تبلیغ روزافزون آن در رسانه ها ایجاب می کند که مردم به صورت آگاهانه با معایب و مضرات آن آشنا شوند و با توجه به اجرای طرح هدفمند سازی یارانه ها و گرایش مردم به استفاده از لامپ های کم مصرف، این ضرورت بیش از پیش اهمیت پیدا می کند.
منبع:www.salamat.com
/ع