آشنايي با مهم‌ترين ضايعات پوستي که تبديل به سرطان پوست مي‌شوند
مي‌دانيد آدم‌ها چگونه سرطان پوست مي‌گيرند؟ سرطان پوست با زخم‌هاي پيش‌سرطاني شروع مي‌شود؛ زخم‌هايي که سرطان نيستند اما به مرور زمان سرطاني مي‌شوند. تحقيقات نشان داده که 40 تا 50 درصد سفيدپوستاني که به 65 سالگي رسيده‌اند، حداقل به يکي از انواع سرطان پوست مبتلا مي‌شوند. بنابراين بهتر است زخم‌هاي پيش‌سرطاني يا ابتدايي‌ترين نشانه‌هاي سرطان پوست را بشناسيد و از همان مراحل اوليه درمان را شروع کنيد.
شاخي‌شدن اکتينيک
اين زوايد تکه‌هاي کوچک فلس‌مانندي هستند که در اثر قرار گرفتن بيش از حد در معرض آفتاب معمولا روي سر، گردن يا دست‌ها (مي‌توانند در قسمت‌هاي ديگر هم باشند) به وجود مي‌آيند. اين ضايعات پيش سرطاني عموما در افراد 40 سال به بالا ديده مي‌شوند. افرادي که پوست و چشم‌هاي روشن و موهاي بور يا قرمز دارند، بيشتر در معرض خطرند و البته تشخيص و درمان به‌موقع مي‌تواند از پيشرفت اين وضعيت ناخوشايند جلوگيري کند.
لب کشاورزان
برخي زخم‌هاي پيش‌سرطاني مثل مورد قبل‌اند اما معمولا در لب پاييني ديده مي‌شوند و آن را فلس‌مانند، خشک و ترک‌خورده مي‌کنند. گاهي هم لب باد مي‌کند و خطوط مرزي آن محو و چروک‌هايش برجسته مي‌شوند. سهل‌انگاري در مواجهه با اين زخم‌هاي پيش‌سرطاني، مي‌تواند آنها را به سرطان سلول‌هاي سنگفرشي تبديل کند.
سرطان شاخي
در قسمت‌هاي قرمز پوست، زوايد قيفي يا شاخي‌شکلي از جنس ترکيب‌هاي کراتيني (پروتئين ناخن) رشد مي‌کنند. شکل و اندازه اين ضايعات در افراد مختلف متفاوت است و مي‌توانند به سرطان سلول‌هاي سنگفرشي منجر شوند. بزرگسالاني که پوست روشن و سابقه قرار گرفتن در معرض آقتاب شديد را دارند کانديداي خوبي براي اين ناراحتي پوستي هستند.
خال‌ها
به ندرت اتفاق مي‌افتد که خالي سرطاني شود اما خال‌هاي غيرطبيعي و خاص ممکن است به مرور زمان سرطاني شوند. خال‌هاي معمولي در طول زمان صاف يا برآمده مي‌شوند. سطح آنها نرم، دايره‌اي يا بيضوي شکل است و درنهايت به اندازه يک مداد پاک‌کن رشد مي‌کنند. خال هاي معمولي در نوجواني و جواني رشد خود را مي‌کنند بنابراين اگر خالي از دوران ميانسالي به بعد رشد کرد بايد به آن مشکوک شد. خال‌هاي گوشتي غيرمعمول، خال‌هاي غيرطبيعي سرطاني نيستند اما مي‌توانند سرطاني بشوند. اين خال‌ها در قسمت‌هاي مختلف بدن رشد مي‌کنند؛ چه قسمت‌هايي که در معرض آفتاب‌اند چه قسمت‌هايي که از آفتاب محافظت مي‌شوند، بزرگ‌اند (بزرگ‌تر از نيم سانتي‌متر) و اشکال غيرطبيعي و رنگ‌هاي متنوعي از جمله صورتي قرمز، قهوه‌اي مايل به زرد و قهوه‌اي دارند.
کدام خال‌ها غيرطبيعي‌اند؟
بيشتر خال‌هاي بدن هر فردي مشابه هم هستند. اگر خالي با بقيه خال‌ها متفاوت بود بايد به متخصص پوست نشان داده شود. ويژگي‌هايي که خال را غيرمعمول مي‌کنند، عبارتند از:
• خال نامتقارن؛ يعني يک نيمه خال با نيم ديگر شبيه نيست. خال‌هاي عادي متقارن‌اند.
• خال حاشيه‌دار؛ اين خال‌ها سطح ناصاف، مات و غيرطبيعي دارند. لبه زايده‌هاي ملانوما معمولا ناهموار است.
• رنگ خال؛ خال‌هايي که رنگشان يکنواخت نيست. مثلا رگه‌ها و سايه‌هاي قهوه‌اي، سياه، آبي، سفيد و قرمز در آنها ديده مي‌شود مشکوک‌اند.
• قطر خال؛ خال‌هاي عادي تقريبا به اندازه مداد پاک‌کن‌اند. قطر خال‌هاي خوش‌خيم معمولا کمتر از 6 ميلي‌متر است.
• ارتفاع خال؛ اگر بخشي از خال بلندتر از ساير قسمت‌هاي آن شد بايد آن را به پزشک متخصص نشان داد.
معاينه خانگي خال‌ها
بعد از استحمام، هنگامي که هنوز پوستتان خيس است خال‌هايتان را بررسي کنيد. ملانوما براي آقايان بيشتر در پشت و براي خانم‌ها روي قسمت‌هاي پايين پايشان ظاهر مي‌شود اما شما تمام قسمت‌هاي بدنتان را به خوبي معاينه کنيد؛ لاي انگشتان پا و دست، کشاله‌هاي ران، پشت زانو‌ها، سر و گردنتان را بادقت‌تر ببينيد. مي‌توانيد از آينه يا يکي از اعضاي خانواده‌تان کمک بگيريد. اگر لک يا نقاط مشکوکي يا تغييراتي در خال‌هاي قديمي ديديد، مشکوک شويد و از آن عکس بگيريد و تاريخ مشاهده آن را يادداشت کنيد و بلافاصله به پزشک مراجعه کنيد. اگر نوجوان، باردار، در دوران پيش يائسگي و يائسگي هستيد به خال‌هايتان توجه بيشتري کنيد.
ملانوما
اين نوع از سرطان پوست به اندازه انواع ديگر، شايع نيست اما بسيار جدي است و مي‌تواند کشنده باشد. علايم ملانوما عبارتند از: تغيير ظاهر خال يا منطقه‌اي رنگي بر پوست. اگر مي‌بينيد خالتان در حال تغيير شکل، رنگ، اندازه و رشد در لبه‌ها است، نامتقارن شده يا خارش گرفته، ترواش يا خون‌ريزي دارد به پزشک مراجعه کنيد.
سرطان سلول‌هاي سنگفرشي
اين نوع از سرطان پوست مي‌تواند به صورت گره‌هاي قرمز، فلس‌هاي رو به رشد، خون‌ريزي‌کننده يا زخمي که درمان نمي‌شود، بروز کند. اين سرطان بيشتر نواحي بيني، پيشاني، لب پايين، دست‌ها و ديگر مناطقي که در معرض آفتاب‌اند را درگير مي‌کند و با تشخيص و درمان به موقع قابل بهبودي است. نام ديگر سرطان سلول‌هاي سنگفرشي «درجا» است. اين نوع سرطان از نقطه‌اي شروع شده و به سمت خارج پوست گسترش مي‌يابد. در عوض سرطان سلول‌هاي سنگفرشي «مهاجم» زير پوست و داخل بدن گسترش مي‌يابند. در اين بيماري فلس‌هاي قرمزي به صورت تکه‌اي بر پوست ديده مي‌شوند و ممکن است با اگزما، التهاب، قارچ و پسوريازيس اشتباه شوند.
سرطان سلول‌هاي پايه‌اي
سرطان سلول‌هاي پايه‌اي شايع‌ترين نوع سرطان پوست است و از آنجا که به آهستگي گسترش مي‌يابد درمان راحت‌تري دارد. اين سرطان معمولا در بزرگسالان بروز مي‌کند و خود را به اشکال مختلف (مرواريد سفيد مانند يا برآمدگي‌هاي مومي‌غالبا با رگ‌هاي خوني مشخص) غالبا در گوش‌ها، گردن و صورت نشان مي‌دهد. تومور‌ها ممکن است به صورت فلس‌هاي مسطح و به رنگ پوست يا لکه‌هاي قهوه‌اي در پشت و روي سينه هم ديده شوند.
منبع:www.salamat.com
/ع
