ديابتي‌ها و دردسرهاي پوستي
نويسنده: دکتر محمدعلي نيلفروش‌زاده*
حدود يک‌سوم بيماران ديابتي در طول زندگي‌شان به مشکل‌هاي پوستي ناشي از ديابت مبتلا مي‌شوند.حتي گاهي اين مشکل‌ها، اولين علايمي هستند که شخص را متوجه وجود بيماري ديابت مي‌کنند. در پاي ديابتي، پوست خشک و پوسته‌پوسته مي‌شود و عروق وريدي برجسته قابل مشاهده است و کاهش مو در پا ديده مي‌شود. آتروفي يا نازک شدن لايه زيرجلدي، باعث ايجاد پوست نازک، براق و چروک‌خورده مي‌شود. تاول اصولا اولين علامت آسيب پوستي در پاي دچار کاهش خون‌رساني است. خشکي پا در ناحيه پاشنه مي‌تواند به بروز ترک‌هاي عميق پوستي منجر شود؛ مگر اينکه مرتب از چرب‌کننده پاشنه پا استفاده شود. از شايع‌ترين مشکلات پوستي که مي‌تواند پاي يک فرد ديابتي را درگير کند، مي‌توان به موارد زير اشاره کرد:
پينه و ميخچه:
اينها در واقع نواحي ضخيم‌شده پوست هستند که به دليل ايجاد فشار و اصطکاک به وجود مي‌آيند. ميخچه معمولا قطر بيش از يک سانتي‌متر هم ندارد و معمولا چند ميلي‌متر به داخل پوست نفوذ مي‌کند. ميخچه بيشتر به فرم پلاک منتشر است. در بيماران ديابتي اين 2 عارضه مي‌توانند به بروز زخم منجر شوند. به دليل اينکه پاي افراد ديابتي اختلال عصبي (نوروپاتي) دارد که باعث عدم حس مناسب آنها از فشار روي پا و بروز زخم مي‌شود.
درگيري ناخن‌ها:
بررسي مرتب ناخن‌ها به خصوص کناره‌هاي ناخن که مي‌تواند شروعي براي بروز زخم باشد، بسيار ضروري است. ناخن‌ها در يک پاي ديابتي ضخيم‌تر مي‌شود و فشار روي اين ناخن ضخيم شده مي‌تواند باعث بروز خون‌ريزي زير بستر ناخن شود يا ايجاد زخم کند. فرو رفتن ناخن به داخل گوشت پا به دليل تغيير فرم ظاهري ناخن يا بد گرفتن ناخن‌ها يا فشار بر لبه ناخن مي‌تواند رخ دهد. اگر رنگ ناخن‌ها، قرمز، قهوه‌اي يا سياه باشد مي‌تواند به دليل خون‌ريزي زير ناخن باشد. علت اين مشکل ضربات حاد يا مزمن مانند فشار ناشي از کفش نامناسب است. عفونت قارچي ناخن نيز مي‌تواند باعث کنده شدن ناخن شده يا ناخن بسيار ضخيمي ايجاد کند. عفونت، عمدتا ناخن‌هاي خميده را درگير مي‌کند. التهاب پارونيشيا نيز در کنار ناخن‌هاي خميده رخ مي‌دهد و فشارهاي مکرر به پا مي‌تواند اين وضعيت را تشديد و تکرار کند.
ورم پا:
ورم مي‌تواند عامل مستعدکننده پاي فرد ديابتي براي بروز زخم شود. بنابراين بررسي علت و درمان آن ضروري است.
تغيير شکل پا:
شست چکشي، هالوس والگوس، بدشکلي غضروف کنار انگشت شست پا و... معمولا توسط متخصصان ارتوپدي بررسي و درمان مي‌شود.
تغييرات رنگ پا:
بررسي رنگ پا، به خصوص شست پا، از اهميت ويژه‌اي برخوردار است. تغييرات رنگ پا مي‌تواند محدود يا منتشر باشد. اين تغييرات رنگ به خصوص رنگ قرمز يا آبي پا بايد بادقت بيشتري مورد توجه قرار گيرد.
/ع
پينه و ميخچه:
اينها در واقع نواحي ضخيم‌شده پوست هستند که به دليل ايجاد فشار و اصطکاک به وجود مي‌آيند. ميخچه معمولا قطر بيش از يک سانتي‌متر هم ندارد و معمولا چند ميلي‌متر به داخل پوست نفوذ مي‌کند. ميخچه بيشتر به فرم پلاک منتشر است. در بيماران ديابتي اين 2 عارضه مي‌توانند به بروز زخم منجر شوند. به دليل اينکه پاي افراد ديابتي اختلال عصبي (نوروپاتي) دارد که باعث عدم حس مناسب آنها از فشار روي پا و بروز زخم مي‌شود.
درگيري ناخن‌ها:
بررسي مرتب ناخن‌ها به خصوص کناره‌هاي ناخن که مي‌تواند شروعي براي بروز زخم باشد، بسيار ضروري است. ناخن‌ها در يک پاي ديابتي ضخيم‌تر مي‌شود و فشار روي اين ناخن ضخيم شده مي‌تواند باعث بروز خون‌ريزي زير بستر ناخن شود يا ايجاد زخم کند. فرو رفتن ناخن به داخل گوشت پا به دليل تغيير فرم ظاهري ناخن يا بد گرفتن ناخن‌ها يا فشار بر لبه ناخن مي‌تواند رخ دهد. اگر رنگ ناخن‌ها، قرمز، قهوه‌اي يا سياه باشد مي‌تواند به دليل خون‌ريزي زير ناخن باشد. علت اين مشکل ضربات حاد يا مزمن مانند فشار ناشي از کفش نامناسب است. عفونت قارچي ناخن نيز مي‌تواند باعث کنده شدن ناخن شده يا ناخن بسيار ضخيمي ايجاد کند. عفونت، عمدتا ناخن‌هاي خميده را درگير مي‌کند. التهاب پارونيشيا نيز در کنار ناخن‌هاي خميده رخ مي‌دهد و فشارهاي مکرر به پا مي‌تواند اين وضعيت را تشديد و تکرار کند.
ورم پا:
ورم مي‌تواند عامل مستعدکننده پاي فرد ديابتي براي بروز زخم شود. بنابراين بررسي علت و درمان آن ضروري است.
تغيير شکل پا:
شست چکشي، هالوس والگوس، بدشکلي غضروف کنار انگشت شست پا و... معمولا توسط متخصصان ارتوپدي بررسي و درمان مي‌شود.
تغييرات رنگ پا:
بررسي رنگ پا، به خصوص شست پا، از اهميت ويژه‌اي برخوردار است. تغييرات رنگ پا مي‌تواند محدود يا منتشر باشد. اين تغييرات رنگ به خصوص رنگ قرمز يا آبي پا بايد بادقت بيشتري مورد توجه قرار گيرد.
پي نوشت :
*متخصص پوست و مو
منبع:www.salamat.com/ع
