گردشگري كم‌شتاب تجربه‌اي نو در كاهش مصرف و تخريب طبيعت

كم‌شتاب به معني كاستن از سرعت زندگي و كاهش سرعت مصرف است كه برخي آن را پاسخ مناسبي در شرايط مصرف فزاينده و تهديدهاي روزافزون آب و هوايي مي‌دانند. هر چند به رغم موفقيت‌هاي نسبي آن در برخي جنبه‌ها در حوزه توريسم پديده‌اي كاملاً نوظهور تلقي مي‌شود. توجه به جزييات در نزديكي شما، اصلي مهم در توريسم كم شتاب به گزارش CHN،توريسم كم‌شتاب در نهايت به معني كاستن از سرعت زندگي و در نتيجه كاهش سرعت مصرف است كه برخي آن را پاسخ مناسبي در شرايط مصرف فزاينده و تهديدهاي روزافزون آب و هوايي مي‌دانند هرچند به‌رغم موفقيت‌هاي نسبي آن در برخي جنبه‌ها در حوزه توريسم پديده‌اي جهاني اما كاملاً نوظهور و تجربه نشده تلقي مي‌شود. توريسم يا سفر كم‌شتاب يكي از راهكارهاي رايج در پاسخ به نگراني‌هاي ناشي از تغييرات آب و هوايي است. زيرا سه هدف و توصيه اصلي در اين نگرش كه به نوعي ملهم از نگرش‌هاي ميني‌ماليستي در هنر نيز هست، نقش موثري در كاهش ميزان سفرها و درپي آن كاهش ميزان مصرف انواع وسايل نقليه پرسرعت دارد كه در مقايسه با وسايلي چون دوچرخه، اغلب متكي به سوخت‌هاي فسيلي هستند. اصل‌هاي مهمي ‌در توريسم كم شتاب به عنوان فلسفه اين نوع سفر مطرح است كه شامل ماندن حداقل يك هفته در هر مقصد توريستي با خودداري از سفر‌هاي متعدد در زمان كوتاه است. دقت در جزييات به اين معنا كه هر آن چه را كه در نزديكي ماست، دقيق ببينيم. به عبارت بهتر دقت در جزييات نيز اصل مهم ديگري است كه تا حدي فلسفه اين نوع سفر يا توريسم را توضيح مي‌دهد. همچنين اقامت در خانه‌ها و اتاق‌هاي اجاره‌اي به جاي اقامت در هتل‌هاي لوكس و پرمصرف ، خريد از فروشگاه‌هاي ساده محلي و از همه مهم‌تر خريد كالاهاي محلي به جاي كالاهاي مارك‌دار وارداتي نيز از ديگر عواملي است كه سبب كاهش سرعت حركت و عملكرد توريست و در نهايت ميزان مصرف مي‌شود. اين نگرش يعني مفاهيم مطرح در توريسم كم‌شتاب اغلب در رسانه‌هاي جمعي به عنوان جايگزيني براي سفرهاي هوايي تلقي مي‌شود. جريان‌هاي متعدد سفر يا توريسم كم‌شتاب پيوسته مردم را تشويق مي‌كنند كه با آهستگي و تمركز بيشتر به مقاصد مختلف سفر كنند و مدت زمان تعطيلات خود را فقط در يك مقصد بگذرانند. دوران اقامت خود را در نواحي مختلف طولاني‌تر كنند و ميزان رفت و آمد خود را كاهش دهند. اما آنچه كه در عرصه نظري در سال‌هاي اخير به عنوان توريسم كم‌شتاب مطرح شده از نظر كارشناسان توريسم در عرصه عمل چنان كه انتظار مي‌رود نمود چشمگيري نداشته است. بخشي از اين مسئله به دليل هزينه‌هاي مادي در تامين امكانات و بخشي نيز به دليل كمي‌بازار تقاضا براثر تداوم و سلطه عادت‌هاي ذهني درباره الگوهاي رايج و قديمي ‌مسافرت و توريسم در ميان توريست‌هاست. در نتيجه آنچه كه اكنون درعرصه عمل درباره توريسم كم‌شتاب مي‌توان يافت و ديد، جز معدودي تورهاي مسافرتي در اروپا نمود جدي و فراگيري نداشته است. درواقع صنايع مسافرتي و انواع خدمات وابسته به صنعت گردشگري همچون بسياري ديگر از جنبه‌هاي زندگي غربي و مدرن طي 40 تا50 سال اخير هنوز هم تحت سلطه تصورات و تعاريف قديمي‌ و سنتي از سفر و گردشگري همچنان قرباني سرعت و بي‌دقتي و مصرف انبوه و آزمندي شديدي شده است كه حاصل تشويق به مصرف بيشتر براي توليد بيشتر و باز هم بيشتر و آن هم براي كسب سود بيشتر در پاسخ به روند كنترل نشده افزايش جمعيت و در نتيجه افزايش نياز به اشتغال و تامين معيشت است. اما در برابر اين رويه مخرب، كشف لذت‌هاي حقيقي و يادگيري و مشاركت آن با ديگران قرار دارد كه حاصل شكل گيري جريان‌هاي نوين فكري و سبك‌هاي زندگي جديد است. اين نگرش‌ها در تقابل با نوعي اعتياد به سفر سريع يا توريسم شتابناك است كه درست همانند غذاي سريع يا فست فود سرعت براي هيچ را در ذهن تداعي مي‌كند كه درنهايت چيزي جز مصرف بيشتر و بهره‌برداري بيشتر از طبيعت و تخريب بيشتر و بي‌محاباي آن نيست. بنابراين هدف از شكل‌گيري توريسم كم‌شتاب تشويق مردم به نوعي سفر تفريحي همراه با دقت در جزييات براي يادگيري بيشتر و ارتباط بيشتر است كه با احترام كامل به فرهنگ و تاريخ‌هاي محلي و نيز حمايت و حفاظت از محيط زيست همراه باشد. ايده‌اي كه در نهايت به توريسم مسئوليت‌پذير و پاسخگو مي‌انجامد. در صورت توجه به اين نكات توريسم برخلاف عوارض مخرب و ناخوشايندي كه در دهه‌هاي اخير ايجاد كرده، كاركرد مناسب خود را به دست مي‌آوردكه به معني احترام به تنوع‌هاي، انساني و فرهنگي و طبيعي و ايجاد ارتباط ميان مردم و احياي دوباره لذت كشف و يادگيري از ساده‌ترين امور زندگي است كه به دليل سرعت و سلطه تفكر هدفمندي همواره از ديده‌ها به دور مانده است. تشويق به نگاه دوباره و دقيق و كسب تجربه كامل و حداكثري از حداقل امكانات همچون همه جريان‌ها يا جنبش‌هاي موسوم به آهستگي- هدف اصلي و نهايي صنعت توريسم كم‌شتاب است. اين پديده كه به معني كاهش از حجم و كميت در تجربه‌هاي توريستي و به جاي آن تمركز بر كيفيت اين تجربه‌هاست هنوز خود، گام‌هاي كم‌شتابي را در حوزه صنعت گردشگري جهان و آن هم صرفاً در كشورهاي توسعه يافته اروپا و آمريكا برداشته است. به همين دليل تورهايي كه ارائه‌دهنده خدمات و برنامه‌هاي مسافرتي طبق اصول مشخص توريسم كم‌شتاب باشند و بر سفرهاي كوتاه‌مدت، با حداقل استفاده از وسايل حمل و نقل و مصرف سوخت‌هاي فسيلي و بر ارتباط متقابل ميان توريست با مردم و مناطق محلي و ناشناخته در هر سفر توريستي تاكيد داشته باشد، هنوز در گام‌هاي كم‌شتاب و كند فقط در معدودي انگشت شمار از كشورهاي اروپايي رواج دارد. اين پديده چنان نوظهور و ناآزموده است كه حتي كتاب‌هاي راهنماي توريسم كم‌شتاب در جريان پروژه‌اي با همين عنوان اخيراً از ماه مه 2010 راه‌اندازي شده و درواقع هنوز كتاب راهنماي جامعي در اين زمينه كه راهنماي كار تورگردان‌ها باشد ارائه نشده است. با اين حال عملكرد تورهاي فعال در زمينه توريسم كم‌شتاب كه اين نوع خدمات را به توريست‌هاي عمدتاً علاقمند به روش‌هاي نوين و نگرش‌هاي عمدتاً پست مدرن به زندگي ارائه مي‌كند، تا حدي قابل شناسايي و رديابي است. در ميان همين اندك گروه‌هاي توريستي، اما پررنگ‌ترين و فعال‌ترين گروه‌ها در اين زمينه گروهي است تحت عنوان تورهاي كم‌شتاب -كه از پيوند تورگردان‌هاي چند گروه كوچك تورگرداني تشكيل شده است كه سفرهاي اختصاصي به مقصد ايتاليا، فرانسه و ديگر كشورهاي اروپايي را به علاقه‌مندان عرضه مي‌كند. در واقع براي درك بهتري يا دستيابي به تجربه‌هاي عملي دراين حوزه فقط مي‌توان به تجربه‌هاي محدود همين تورگردان‌ها توجه و اتكا كرد كه در همين زمينه فعاليت و انگيزه‌هاي خود را به صورت بيانيه‌اي توضيحي در پنج بند اين‌گونه شرح مي‌دهند: ـ ما تورگردان‌هاي كوچك ارائه‌كننده توريسم كم‌شتاب در كشورهاي اروپايي در احساس تعلق به مقاصد ويژه‌اي در اروپا با هم اشتراك نظر داريم. مقاصدي كه قــادرند ما را در اعماق درون‌مان به وجـــد آورند. مقاصد و مكان هايي كه در ديدار از آن‌ها با مردمان ديگري كه در جستجوي نوع متفاوتي از خدمات توريستي و گردشگري هستند، اشتراك نظر داريم. ـ ما فعالان توريسم كم‌شتاب در كشورهاي اروپايي نگرش واحد و مشتركي درباره سفر و فلسفه سفر داريم. ما معتقديم كه مسافرت‌ها بايد كم‌شتاب‌تر و با هدف ديدن همه چيزهايي باشد كه پيرامون ما رخ مي‌دهد. مشاهده‌اي كه به كمك آن بتوانيد خود را در چشم‌اندازهاي محلي، تاريخي و فرهنگي متفاوتي رها كنيد و در ميان مردمي ‌متفاوت با آداب و رسوم و عقايد و غذاهاي متفاوت غرق كنيد. ـ ما گروه‌هاي ارائه‌كننده تورهاي كم‌شتاب معتقديم كه يك گروه كوچك با اين نگرش مي‌تواند سبب ارتقاي سطح كيفي تجربه‌هاي توريستي شود و ما را قادر ‌سازد تا از همراهي و رفاقت و همفكري مسافران با يكديگر نيز لذت ببريم. مردمي‌ كه به گروه ما مي‌پيوندند در واقع از پيش، دوستان و همفكران ما هستند. ـ ما به كاري كه مي‌كنيم و جايي كه مي‌رويم كاملاً علاقمند هستيم .ما صاحبان مشاغل كوچك هستيم كه تورهاي مسافرتي خود را شخصاً مديريت و هدايت مي‌كنيم و در مقاصد توريستي مشخصي كار مي‌كنيم كه كاملاً به آن اشراف داريم و با گروه‌ها و مردم محلي آن درارتباط نزديك و كاملاً دوستانه هستيم.‏ ‏ـ برخي از ما در اروپا زندگي مي‌كنيم و برخي ديگر سالانه بارها از اين مقاصد ديدار كرده‌ايم. كار و فعاليت ما صرفاً تلاشي شغلي نيست بلكه ما خود نيز مسافراني هستيم كه درباره تورهاي مسافرتي كم‌شتاب كه هنوز پديده‌اي كم‌تجربه شده است، مي‌آموزيم. اين گروه به هم پيوسته از تورگردان‌هاي فعال در حوزه توريسم كم‌شتاب در تلاش‌هاي خود كه در واقع نخستين گام‌هاي تجربي در حوزه اين نوع توريسم محسوب مي‌شوند، به طور مشخص در كشور‌هاي فرانسه دو تور مجزا و در كشور ايتاليا چهار تور، و دو تور ديگر هم به مقصد كشورها و شهرهاي ديگر اروپايي نظير پراگ و آمستردام ارائه مي‌كنند. در ميان تورهاي محدود اما جالب اين گروه‌ها هم اكنون تور ويژه‌اي كه از توسكاني تا پراگ و از آمستردام تا پروانس به علاقه‌مندان خدمات ويژه كم‌شتاب ارائه مي‌كند، بيش از ساير تورها جلب نظر مي‌كند كه در اصل يك تور موسيقي است.
منبع: ‏slowtraveltours.com /slowtrav.com/vr/index.htm
ارسالي از طرف کاربر محترم : rafiei.m
/ج