با ماموگرافي به جنگ سرطان برويد
گفتگو با دکتر محمد رضا مير، جراح اونکولوژي
آقاي دکتر! درباره الفباي ماموگرافي برايمان توضيح ميدهيد؟
ماموگرافي نوع خاصي از تصويربرداري به وسيله اشعه ايکس است که براي تهيه تصاوير دقيق از پستان استفاده ميشود. در ماموگرافي از اشعه ايکس با دوز پايين استفاده ميکنند تا تصاويري با وضوح بالا تهيه شود. طبق آمار اداره دارو و غذاي آمريکا، با ماموگرافي ميتوان 85 تا90 درصد سرطانهاي پستان را حداقل دو سال قبل از امکان لمس آنها، تشخيص داد. ماموگرافي ميتواند تغييرات پديدآمده در بافت پستان را قبل از آنکه خود بيمار ويا پزشک وي احساس کند، کشف کند. زماني که توده قابل لمس باشد، ماموگرافي ميتواند به عنوان راهنمايي براي ارزيابي توده عمل کرده و به تشخيص خوشخيم يا بدخيم بودن آن کمک کند و اگر يک ناهنجاري در پستان با ماموگرافي اثبات شود، آزمايشات اضافي مانند سونوگرافي يا بيوپسي (نمونهبرداري از توده) انجام ميگيرند.
اگر خانمي بخواهد ماموگرافي کند، چه نکاتي را بايد مدنظر داشته باشد؟
براي انجام ماموگرافي حتمال بايد نكات چهارگانه زير را رعايت كنيد:
• در روز انجام ماموگرافي از هيچ دئودورانت، لوسيون، عطر يا پودري استفاده نكنيد چرا كه اين مواد ممكن است بر كيفيت تصوير تاثير بگذرانند.
• لباسهاي راحت بپوشيد و سعي كنيد لباستان دو تكه باشد؛ مثلا بلوز و دامن، چرا كه بايد هنگام انجام اين تست بالاتنه بدون لباس باشد.
• پيش از انجام ماموگرافي از خوردن و نوشيدن هر چيزي كه حاوي كافئين باشد، خودداري كنيد چرا كه ممكن است باعث حساسشدن سينه شود.
• فيلمهاي ماموگرافيهاي قبليتان را همراه بياوريد.
آيا سن خاصي را براي غربالگري پيشنهاد ميکنيد؟
در کشور ما سرطان پستان شايعترين سرطان زنان مي باشد ولي ميزان بروز وشيوع آن از کشورهاي غربي کمتر است. همچنين سن شايع ابتلا به اين سرطان در کشور ما نسبت به کشورهاي غربي ده تا دوازده سال پايين تر است. در کشور ما دستورالعمل کشوري در مورد نحوه غربالگري مناسب سرطان پستان ابلاغ نشده است وبهتر است از معاينه پستان توسط خود، معاينه پستان توسط پزشک ونيز ماموگرافي بسته به ريسک فاکتورهاي مربوط به اين سرطان در خودتان و با مشورت با مراکز بهداشتي درماني و يا پزشک خود استفاده کنيد.
در ماموگرافي چه چيزي ديده ميشود و چقدر اهميت دارد؟
تغيير مهمي که معمولاً در ماموگرام مشاهده ميشود وجود يک توده است که ميتواند در اثر کلسيفيه شدن و يا عوامل ديگري به وجود بيايد. توده عبارت است از سلولهايي که به صورت خوشهاي دور هم جمع شدهاند و متراکمتر از ساير قسمتهاي بافت ديده ميشوند. اين تودهها ممکن است به وسيله بيماريهاي خوشخيم و يا سرطان ايجاد شود. ممکن است تودهاي سالها وجود داشته باشد و بدون تغيير باقي بماند که حاکي از خوشخيم بودن است. اگر ماموگرافي احتمال وجود سرطان پستان را تأييد کند، عکسبرداريهاي بيشتر و بيوپسي تجويز ميشود. تحقيقات انجام شده در اروپا و آمريکا نشان داده است که انجام ماموگرافي سالانه در زنان بالاي 40 سال ميزان مرگ و مير را تا حد 40 درصد کاهش ميدهد.
آمارهاي سازمان غذا و داروي آمريکا نيز نشان ميدهد ماموگرافي قادر به تشخيص تودههاي موجود در پستان بيماران بالاي 50 سال است، در حالي که اين تودهها تا دوسال بعد نيز قابل لمس نيستند. تودههايي که در زنان 40 سال به بالا توسط ماموگرافي رؤيت ميشود در مراحل بسيار ابتدايي هستند و اين براي پزشکان بسيار مفيد است. دوز اشعه ايکسي که در ماموگرافي استفاده ميشود بيخطر بوده و داراي عوارض قابل توجهي نيست.
پيشرفتهاي اخير: ماموگرافي ديجيتالي
يکي از آخرين پيشرفتهاي حاصل شده در زمينه ماموگرافي، ماموگرافي ديجيتال يا ماموگرافي با کمک کامپيوتر است. ماموگرافي ديجيتال شبيه ماموگرافي معمولي است و در آن از اشعه ايکس براي توليد تصاوير استفاده ميشود با اين تفاوت که در ماموگرافي ديجيتال از سيستمي استفاده ميشود که مجهز به يک کامپيوتر ديجيتال است و به جاي فيلم ماموگرام از يک گيرنده ديجيتال و کامپيوتر استفاده ميشود.
تحقيقات نشان داده که ماموگرافي ديجيتال از دقت ماموگرافي معمولي برخوردار است. ماموگرافي ديجيتال امکان بيوپسي دقيق و سريع را به ما ميدهد. اين عمل به مدت زمان کمتر، کاهش درد و ناراحتي بيمار در طول آزمايش منجر ميشود.
در اين سيستم، تصاوير از دقت و وضوح بسيار بالايي برخوردار بوده و بلافاصله روي نمايشگر دستگاه قابل ملاحظه هستند. ماموگرافي ديجيتال داراي مجوز اداره دارو و غذاي ايالات متحده براي هدايت بيوپسي است.
علاوه بر ماموگرافي ديجيتالview-spot روش ديگري از ماموگرافي ديجيتال به نام field-full در حال پيدايش است که به زودي جايگزين روش معمولي ماموگرافي خواهد شد.
در مقالهاي که در سال 2004 در مجله راديولوژي آمريکاي شمالي به چاپ رسيد، آمده بود که ماموگرافي ديجيتال هيچ برتري خاصي نسبت به ماموگرافي معمولي ندارد اما محققان ثابت کردند که ماموگرافي ديجيتال به علت حساسيت بالاي آن نسبت به ناهنجاري کوچک بافت پستان، از يک سو و از سوي ديگر به علت استفاده از دوزاژ پايين اشعه ايکس، نسبت به ماموگرافي معمولي از برتري محسوسي برخوردار است.
محققان آلماني ثابت کردهاند که با ماموگرافي ديجيتال ميتوان دوز اشعه ايکس مضر را تا 50 درصد کاهش داد که اين امر براي افرادي که نگران تأثير منفي اشعه ايکس هستند، خبر اميدوارکنندهاي است.
منبع:http://salamat.com
/ج
آقاي دکتر! درباره الفباي ماموگرافي برايمان توضيح ميدهيد؟
ماموگرافي نوع خاصي از تصويربرداري به وسيله اشعه ايکس است که براي تهيه تصاوير دقيق از پستان استفاده ميشود. در ماموگرافي از اشعه ايکس با دوز پايين استفاده ميکنند تا تصاويري با وضوح بالا تهيه شود. طبق آمار اداره دارو و غذاي آمريکا، با ماموگرافي ميتوان 85 تا90 درصد سرطانهاي پستان را حداقل دو سال قبل از امکان لمس آنها، تشخيص داد. ماموگرافي ميتواند تغييرات پديدآمده در بافت پستان را قبل از آنکه خود بيمار ويا پزشک وي احساس کند، کشف کند. زماني که توده قابل لمس باشد، ماموگرافي ميتواند به عنوان راهنمايي براي ارزيابي توده عمل کرده و به تشخيص خوشخيم يا بدخيم بودن آن کمک کند و اگر يک ناهنجاري در پستان با ماموگرافي اثبات شود، آزمايشات اضافي مانند سونوگرافي يا بيوپسي (نمونهبرداري از توده) انجام ميگيرند.
اگر خانمي بخواهد ماموگرافي کند، چه نکاتي را بايد مدنظر داشته باشد؟
براي انجام ماموگرافي حتمال بايد نكات چهارگانه زير را رعايت كنيد:
• در روز انجام ماموگرافي از هيچ دئودورانت، لوسيون، عطر يا پودري استفاده نكنيد چرا كه اين مواد ممكن است بر كيفيت تصوير تاثير بگذرانند.
• لباسهاي راحت بپوشيد و سعي كنيد لباستان دو تكه باشد؛ مثلا بلوز و دامن، چرا كه بايد هنگام انجام اين تست بالاتنه بدون لباس باشد.
• پيش از انجام ماموگرافي از خوردن و نوشيدن هر چيزي كه حاوي كافئين باشد، خودداري كنيد چرا كه ممكن است باعث حساسشدن سينه شود.
• فيلمهاي ماموگرافيهاي قبليتان را همراه بياوريد.
آيا سن خاصي را براي غربالگري پيشنهاد ميکنيد؟
در کشور ما سرطان پستان شايعترين سرطان زنان مي باشد ولي ميزان بروز وشيوع آن از کشورهاي غربي کمتر است. همچنين سن شايع ابتلا به اين سرطان در کشور ما نسبت به کشورهاي غربي ده تا دوازده سال پايين تر است. در کشور ما دستورالعمل کشوري در مورد نحوه غربالگري مناسب سرطان پستان ابلاغ نشده است وبهتر است از معاينه پستان توسط خود، معاينه پستان توسط پزشک ونيز ماموگرافي بسته به ريسک فاکتورهاي مربوط به اين سرطان در خودتان و با مشورت با مراکز بهداشتي درماني و يا پزشک خود استفاده کنيد.
در ماموگرافي چه چيزي ديده ميشود و چقدر اهميت دارد؟
تغيير مهمي که معمولاً در ماموگرام مشاهده ميشود وجود يک توده است که ميتواند در اثر کلسيفيه شدن و يا عوامل ديگري به وجود بيايد. توده عبارت است از سلولهايي که به صورت خوشهاي دور هم جمع شدهاند و متراکمتر از ساير قسمتهاي بافت ديده ميشوند. اين تودهها ممکن است به وسيله بيماريهاي خوشخيم و يا سرطان ايجاد شود. ممکن است تودهاي سالها وجود داشته باشد و بدون تغيير باقي بماند که حاکي از خوشخيم بودن است. اگر ماموگرافي احتمال وجود سرطان پستان را تأييد کند، عکسبرداريهاي بيشتر و بيوپسي تجويز ميشود. تحقيقات انجام شده در اروپا و آمريکا نشان داده است که انجام ماموگرافي سالانه در زنان بالاي 40 سال ميزان مرگ و مير را تا حد 40 درصد کاهش ميدهد.
آمارهاي سازمان غذا و داروي آمريکا نيز نشان ميدهد ماموگرافي قادر به تشخيص تودههاي موجود در پستان بيماران بالاي 50 سال است، در حالي که اين تودهها تا دوسال بعد نيز قابل لمس نيستند. تودههايي که در زنان 40 سال به بالا توسط ماموگرافي رؤيت ميشود در مراحل بسيار ابتدايي هستند و اين براي پزشکان بسيار مفيد است. دوز اشعه ايکسي که در ماموگرافي استفاده ميشود بيخطر بوده و داراي عوارض قابل توجهي نيست.
پيشرفتهاي اخير: ماموگرافي ديجيتالي
يکي از آخرين پيشرفتهاي حاصل شده در زمينه ماموگرافي، ماموگرافي ديجيتال يا ماموگرافي با کمک کامپيوتر است. ماموگرافي ديجيتال شبيه ماموگرافي معمولي است و در آن از اشعه ايکس براي توليد تصاوير استفاده ميشود با اين تفاوت که در ماموگرافي ديجيتال از سيستمي استفاده ميشود که مجهز به يک کامپيوتر ديجيتال است و به جاي فيلم ماموگرام از يک گيرنده ديجيتال و کامپيوتر استفاده ميشود.
تحقيقات نشان داده که ماموگرافي ديجيتال از دقت ماموگرافي معمولي برخوردار است. ماموگرافي ديجيتال امکان بيوپسي دقيق و سريع را به ما ميدهد. اين عمل به مدت زمان کمتر، کاهش درد و ناراحتي بيمار در طول آزمايش منجر ميشود.
در اين سيستم، تصاوير از دقت و وضوح بسيار بالايي برخوردار بوده و بلافاصله روي نمايشگر دستگاه قابل ملاحظه هستند. ماموگرافي ديجيتال داراي مجوز اداره دارو و غذاي ايالات متحده براي هدايت بيوپسي است.
علاوه بر ماموگرافي ديجيتالview-spot روش ديگري از ماموگرافي ديجيتال به نام field-full در حال پيدايش است که به زودي جايگزين روش معمولي ماموگرافي خواهد شد.
در مقالهاي که در سال 2004 در مجله راديولوژي آمريکاي شمالي به چاپ رسيد، آمده بود که ماموگرافي ديجيتال هيچ برتري خاصي نسبت به ماموگرافي معمولي ندارد اما محققان ثابت کردند که ماموگرافي ديجيتال به علت حساسيت بالاي آن نسبت به ناهنجاري کوچک بافت پستان، از يک سو و از سوي ديگر به علت استفاده از دوزاژ پايين اشعه ايکس، نسبت به ماموگرافي معمولي از برتري محسوسي برخوردار است.
محققان آلماني ثابت کردهاند که با ماموگرافي ديجيتال ميتوان دوز اشعه ايکس مضر را تا 50 درصد کاهش داد که اين امر براي افرادي که نگران تأثير منفي اشعه ايکس هستند، خبر اميدوارکنندهاي است.
منبع:http://salamat.com
/ج