گفتگو با آقای دکتر رضا ملک‌زاده*
احساس ترش كردن و سنگيني معده، احساسي است كه دست‌کم براي يك بار هم که شده، همه‌مان تجربه‌اش را كرده‌ايم اما اگر ترش‌كردن مدام تكرار شود، اختلالي به نام ريفلاكس، خود را نشان مي‌دهد؛ اختلالي که اين روزها رو به افزايش است و تحقيقات نشان مي‌دهد که 20 درصد تهراني‌ها را مبتلا کرده است.
60 درصد ايراني‌ها هم اضافه وزن دارند و پزشکان، اضافه وزن را يكي از مهم‌ترين عوامل بروز ريفلاكس مي‌دانند. دكتر رضا ملك‌زاده، فوق‌تخصص بيماري‌هاي گوارشي و استاد دانشگاه علوم پزشكي تهران درباره اين مشکل و علل به وجود آمدنش توضيح مي‌دهد.
آقاي دکتر! احساس ترش کردن و سوزش سردل چقدر شيوع دارد؟
تحقيقات متعددي درباره اين مشکل که در طب به آن ريفلاكس مي‌گويند، انجام شده و نتايج اين تحقيقات نشان مي‌دهند که ريفلاكس، شيوع وسيعي پيدا كرده است؛ به گونه‌اي كه 20 درصد تهراني‌ها ريفلاكس دارند. اگر هر فردي به
طور متوسط حداقل هفته‌اي يك بار ترش كند، ريفلاكس دارد و معمولا با علايمي همچون حالت تهوع صبحگاهي، سوزش سر جناغ
سينه، احساس ترش كردن، احساس درد گلو، گير كردن غذا در گلو خود را نشان مي‌دهد و حتي گرفتگي صدا در صبح، گوش درد، گلودرد و سينوزيت هم مي‌تواند به دليل برگشت اسيدمعده يا همان ريفلاكس باشد.
چه عواملي سبب بروز ريفلاكس مي‌شوند؟
ريفلاكس چند علت مهم دارد كه به عنوان ريسك‌فاكتورهاي احتمالي در بروز آن موثر هستند. يكي از علل آن، چاقي است. در حال حاضر وزن بيش از 60 درصد ايراني‌ها بالاتر از حد طبيعي است و 20 درصد مردم هم چاق هستند. اين چاقي يكي از عواملي است كه باعث افزايش ريفلاكس در كشور ما شده است. دومين علت، نوع مواد
غذايي است كه مصرف مي‌شود. در گذشته موادغذايي
اي كه مردم مصرف مي‌كردند، بسيار سالم‌تر و كم
حجم‌تر بود اما در حال حاضر، مصرف غذاهاي سرخ‌كرده و حجيم، جايگزين غذاهاي سنتي و سالم سابق شده است. اين نوع موادغذايي باعث بروز ريفلاكس مي‌شوند.
آيا مي‌توان گفت مصرف موادغذايي آماده و فست‌فودها نيز در بروز ريفلاكس نقش دارند؟
بله؛ در حال حاضر مصرف موادغذايي بسته‌بندي‌شده و آماده افزايش پيدا كرده و به اين موادغذايي، مواد افزودني زيادي مي‌افزايند. اين مواد افزودني معمولا سديم و نيترات است كه در بروز ريفلاكس تاثير دارد. احتمال ريفلاكس در افرادي كه از کودکي عادت به مصرف فست‌فودها، چيپس، پفك، نوشابه‌هاي گازدار و سس كچاپ دارند، در بزرگسالي بيشتر است.
چه افرادي بيشتر در معرض ابتلا به ريفلاكس هستند؟
2 گروه بيشتر از بقيه در معرض ابتلا به ريفلاكس هستند؛ يكي افرادي كه پرخور و چاق هستند، به ويژه اگر چاقي‌شان در نواحي شكم و لگن باشد. دومين گروه، دختران در سنين 17، 18 ساله‌اند كه چاق نيستند ولي عادت به خوردن موادغذايي ترشي مانند لواشك و آلوچه دارند که سبب بيماري ريفلاكس مي‌شود.
آيا استرس هم مي‌تواند عاملي براي ابتلا به ريفلاكس باشد؟
معمولا آدم‌هايي كه مضطرب هستند و استرس دارند، نشانگان روده تحريك‌پذير دارند و بر همين اساس 50 درصد كساني كه ريفلاكس دارند، نشانگان روده تحريك‌پذير نيز دارند. بنابراين افراد مبتلا به ريفلاكس، نبايد حرص و جوش بخورند، بايد تمرين كنند كه تحملشان زياد باشد و آدم‌هاي صبوري باشند، چون استرس بر بروز ريفلاكس موثر است.
ريفلاكس قابل‌درمان است؟
بله. درمان بيماري ريفلاكس همراه رژيم غذايي مناسب موثر خواهد بود. فردي كه مبتلا به ريفلاكس است اگر از غذاهاي شور، ترش و تند و چرب پرهيز كند و در كنار آن دارو هم مصرف كند، به راحتي درمان مي‌شود اما اگر فرد مبتلا به ريفلاكس رژيم غذايي را رعايت نكند، ريفلاكس تا آخر عمر با او خواهد بود.
ريفلاكس عمدتا در چه سني بروز پيدا مي‌كند؟
ريفلاكس در هر سني مي‌تواند به وجود بيايد اما اوج آن در سن 17، 18 سالگي است. زماني كه نوجوانان غذاهاي ترش و شور و چرب مصرف مي‌كنند و احتمال ابتلا به ريفلاكس از 40 سالگي به بعد در افرادي كه چاق و بي‌تحرك هستند، بيشتر است
.
پي نوشت ها :
* فوق‌تخصص بيماري‌هاي گوارشي و استاد دانشگاه علوم پزشكي تهران
منبع:www.salamat.com
/م
