گرفتگي صدايتان را جدي بگيريد

منشا توليد صدا حنجره است و مؤثرترين قسمت حنجره، تارهاي صوتي هستند که مهم ترين نقش را در توليد صدا دارند. صداي توليد شده با تارهاي صوتي که صوت با فرکانس پايه اي گفته مي شود، کيفيت کلام را ندارد. اين صوت اوليه با عبور از قسمت هاي مختلف حلق، دهان و بيني که در اصطلاح آن را تونل صوتي گويند، فرم کلامي پيدا مي کند. فرکانس پايه اي حنجره در خانم ها 240 هرتز است.
يعني 240 بار در ثانيه اين تارها به لرزش در مي آيند و در آقايان اين فرکانس 140 هرتز مي باشد. علت اختلاف اصلي بين صداي آقايان وخانم ها همين تفاوت فرکانس پايه اي است و به همين دليل صداي خانم ها زيرتر از آقايان است. درست است که با گذشت زمان ظاهر انسان ضعيف مي شود و صدا هم از اين امر مستثنا نيست، اما مي توان شرايط مناسبي را براي حفظ کيفيت صدا فراهم کرد. ايجاد صدا به 2 عامل بستگي دارد:
1-حجم هواي ذخيره شده در ريه در موقع بازدم
2-توانايي عضلات تارهاي صوتي و منضمات آن که با مشاوره با متخصصان آسيب شناسي گفتار و انجام تمرينات ورزشي و تنفسي مي توان بر اين کاستي ها فائق آمد. استفاده ازدخانيات در سنين بالا آسيب شديدي به حنجره وارد مي کند.

گرفتگي صدا در خانم ها تحت عوامل مختلفي صورت مي گيرد
 

تغييرات هورموني در دوران تخمک گذاري، حاملگي و دوران يائسگي هر کدام مي تواند موجب تغيير صدا شود. عامل تغييرات روحي و خلقي که در ساعات مختلف روز رخ مي دهد و گفتني است که اولين تظاهرات و تغييرات روحي و خلقي در کيفيت صدا اثرگذار است. در صورت بروز بيماري هاي التهابي حنجره، بهبودي به علت بالا بودن فرکانس پايه اي و رعايت نکردن استراحت صوتي با تأخير رخ مي دهد. همچنين صحبت کردن بيش از حد با تلفن، حنجره را خسته مي کند و مخصوصاً در زمان بيماري لارنژيت باعث تأخير در بهبودي مي شود. همچنين استفاده بيش از حد از مواد شوينده شيميايي و همچنين لوازم آرايشي و استنشاق انواع عطر و اسپري عامل مؤثر گرفتگي صدا در خانم هاست. لازم به ذکر است استفاده از داروهاي محرک، تأثير نامطلوب برلايه هاي مخاطي محافظتي حنجره دارد و در برخي موارد اين تغييرات در خانم ها غير قابل برگشت است و باعث تغيير صداي ماندگار خواهد شد.

گرفتگي صدا و حرفه اي ها
 

افرادي که حرفه آنها به صحبت کردن وابسته است، بايد بيش از افراد معمولي به حفظ و سلامتي صداي خود توجه کنند. چنانچه فردي در موقع سرمازدگي استراحت صوتي را رعايت نکند و با شدت و بلند صحبت کند، باعث خونريزي هاي کوچک در تارهاي صوتي مي شود که تدريجاً اين تغييرات به علت رعايت نکردن بهداشت حنجره به گره صوتي تبديل مي شود که نياز به عمل جراحي دارد. تعداد کمي از مدرسان در ساعات استراحت و پس از تدريس از سيگار استفاده مي کنند که بسيار مضراست، زيرا بيشترين آسيب تارهاي صوتي در مواقع خستگي و خشکي مخاط پوششي تارهاي صوتي رخ مي دهد که به مدرسان توصيه مي شود با مصرف آب باعث افزايش رطوبت و لطافت تارهاي صوتي شوند و از آسيب هاي متعدد در امان باشند. اما چند کلامي با آنهايي که مي خواهند صداي حرفه اي داشته باشند: صداي حرفه اي داراي شرايط خاصي از نظر فيزيولوژي و آناتومي تارهاي صوتي و همچنين توانايي هاي ويژه است که پس از بررسي هاي دقيق با تمرينات صحيح مي توان اين توانايي را افزايش داد. در غير اين صورت، صرفاً به دليل يک ميل و تفکر احساسي و تمرينات ناصحيح و غير استاندارد توانايي ذاتي و اصلي حنجره مختل شده و تغييرات غير قابل جبران در تارهاي صوتي ايجاد مي کند. نکته ديگر اين که بعضي افراد با تقليد صداي خواننده هاي حرفه اي در زمان کوتاهي کيفيت صداي واقعي خود را از دست مي دهند که اين اتفاق در بعضي قاريان و مداحان ديده شده است. به اين افراد توصيه مي شود با ارزيابي هاي دقيق و بررسي توانايي هاي حنجره و مشورت با کارشناسان قدم به ورطه صوت حرفه اي بگذارند.

گرفتگي صدا در کودکان
 

گرفتگي صدا در کودکان جز تعداد محدودي که به صورت مادرزادي است، بيشتر اکتسابي است و قابل ذکر است که گريه يک پديده طبيعي است و نمي تواند ايجاد آسيب در حنجره کند. جيغ زدن هاي ناگهاني کودکان که بيشتر منشا خلقي دارد و علت اصلي آن اختلالات و ناهنجاري هاي رفتاري در خانواده است، مي تواند نقش مهمي در گرفتگي صداي اطفال داشته باشد. سرفه هاي شديد نيز ناشي از بيماري هاي التهابي ريه، حلق و سينوس که به طور ناقص درمان شده است يا وجود عامل آلرژي در محيط زندگي و يا آلرژي به مواد غذايي در کنار تقليد از صداهاي مختلف شخصيت هاي تلويزيوني يا ديگران نيز مي تواند به وارد آمدن آسيب هايي به حنجره منجر شود. شايان ذکر است که تشخيص به موقع گرفتگي صدا در کودکان و درمان بهنگام، دربهبودي مؤثر است.

گرفتگي صدا ناشي از تروما
 

امروزه با افزايش آمار تصادفات و نزاع ها آمار آسيب و تروماي حنجره بالا رفته که بيشترين آنها مربوط به تصادفات اتومبيل است. دراثراستفاده نکردن از کمربند ايمني در هنگام تصادف صورت و گردن به فرمان اتومبيل برخورد مي کند و باعث آسيب گردن مخصوصاً حنجره که برجسته ترين عضو گردن است، مي شود در نزاع ها و استفاده غير صحيح از فنون ورزش هاي رزمي نيز همان اتفاق و آسيب به گردن و حنجره وارد مي شود. علامت اوليه اين عارضه تنگي نفس است که به درجات مختلف صورت مي گيرد و مصدوم بايد به بخش اورژانس منتقل شود. علامت ديگري که به علت شکستگي غضروف حنجره ايجاد مي شود؛ ادم و خونريزي زير مخاطي است که پس از حادثه رخ مي دهد وعوارض ناشي از آن شامل گرفتگي صدا، تنگي نفس و احساس در هنگام بلع غذا است. نکته قابل توجه در زمان کمک رساني به اين گونه مصدومان، خودداري از جابه جايي و کشش گردن آنها است.

گرفتگي صدا در سرطان حنجره:
 

شناخت بيشتر ما از يک بيمار با سرطان حنجره فردي است که قدرت تکلم ندارد و با يک دستگاه با صداي خاصي صحبت مي کند و سوراخي در جلوي گردن براي تنفس دارد. نکته قابل توجه اين است که اين بيماران اگر چه از نظر عارضه سرطان بهبود کامل يافته اند و بيماري آنها مسري نيست، اما آشنايي بيشتر مردم با اين بيماري لازم است به نحوي که چنانچه فردي دچار گرفتگي صدا و عدم بهبودي آن در 3 هفته شد بايد به پزشک متخصص گوش و حلق و بيني مراجعه کند تا با معاينات دقيق و بررسي هاي لازم و با تشخيص و بررسي نسج مخاط حنجره، علت گرفتگي صدا مشخص شود ودر صورتي که احتمال عارضه سرطان ابتدايي حنجره، مطرح شد، با انجام معاينات دقيق تر تحت بيهوشي عمومي و با استفاده از ميکروسکوپ و انجام بيوپسي ( نمونه برداري از سنج) به تشخيص صد درصد رسيده و با استفاده ميکروسکوپ و جراحي به درمان عارضه سرطان ابتدايي حنجره پرداخت. گاه با استفاده از روش پرتودرماني مي توان درمان را کامل کرد و مي توانيم مطمئن باشيم که درمان بدون از دست دادن حنجره انجام پذيرفته است. متأسفانه بيماران مبتلا به عارضه سرطان ابتدائي با بي توجهي، باعث پيشرفت عارضه سرطان به قسمت هاي مختلف حنجره مي شوند که به ناچار نياز به اعمال جراحي وسيع تر و با نقص عضو بيشتر مي شود.
منبع:نشريه دنياي سلامت، شماره55.
/ج