آنژين صدري چيست؟

آنژين واژه اي است که براي توصيف درد قفسه سينه ناشي از ايسکمي ( نرسيدن خون) به عضله قلب به کار مي رود. عوامل بروز آنژين دو دسته هستند:
الف) عواملي که خون يا اکسيژن رساني به قلب را کاهش مي دهند؛ مانند تصلب شرائين، اسپاسم ( گرفتگي) شرياني، کاهش فشار خون، نارسايي يا تنگي آئورت، هيپوکسمي ( کاهش ميزان اکسيژن گيري خون) و کم خوني، پلي سيتمي (افزايش گلبول هاي خون) که منجر به کاهش جريان خون در شريان کرونر مي شود.
ب) عواملي که نيازهاي عضله قلب را افزايش مي دهند؛مانند: اعمال نيرو و فشار، هيجان، صرف و هضم يک وعده غذايي سنگين،کم خوني، هيپرتيروئيدسيم ( پر کاري تيروئيد)، ضايعه عضله قلب، هيپروتروفي ( بزرگي) قلب و نارسايي يا تنگي آئورت.

علائم باليني:
 

حملات شديد گذرا از زير جناغ سينه يا درد جلوي قلبي که به صورت احساس فشار و سوزش، با شدت خفيف تا متوسط، در پشت جناغ سينه يا کمي به سمت چپ جناغ سينه با انتشار به گردن، فک، شانه ها و سطوح دروني اندام فوقاني بروز مي کنند. طول مدت درد عموماً کمتر از 5 دقيقه بوده و با مصرف نيتروگليسيرين به صورت زيرزباني و استراحت از بين مي رود. ديسپنه ( تنگي نفس)، رنگ پريدگي، تعريق، تپش قلب و غش از ديگر علائم اين عارضه هستند.

انواع آنژين:
 

1-پايدار ( قديمي): درد قفسه سينه در اثر فشار زياد يا هيجان قابل پيش بيني، شروع مي شود و به ندرت در هنگام استراحت رخ مي دهد.
2-ناپايدار ( شدت يابنده): افزايش فزاينده در تعداد حملات، شدت و مدت آنژين احتمال خطر انفارکتوس ميوکارد در 3 تا 18 ماه آينده بيشتر مي شود.
3- متغير (پرنيزمتال): مشابه آنژين قديمي است، ولي با مدت زمان طولاني تر که ممکن است در حال استراحت نيز بروز کند و در ساعات اوليه روز بيشتر روي مي دهد که شايد به دليل اسپاسم شريان کرونري باشد.
4- شبانه: اين درد معمولاً شب در حالت خواب ايجاد مي گردد و مي تواند با راست نشستن برطرف شود و معمولاً مربوط به نارسايي بطن چپ است.
5- بستر: درد قفسه سينه هنگام دراز کشيدن رخ مي دهد و با ايستادن يا نشستن کمتر مي شود.
6- مهار نشدني: آنژين مزمن و توان فرسايي است که به اقدامات درماني پاسخ نمي دهد.

درمان:
 

اين بيماري با دو روش « دارويي» و « جراحي» مي تواند درمان شود.
درمان دارويي: اهداف مراقبت و درمان طبي آنژين شامل کاهش دادن نياز ميوکارد به اکسيژن و افزايش ارسال اکسيژن به ميوکارد مي باشد. منبسط کننده هاي عروق ( نيترات ها و نيتروگليسيرين، دي نيترات ايزوسوربيد) ماهيچه صاف عروق خوني محيطي و کرونر را منبسط کرده و بار قلب را کاهش مي دهند و در نتيجه تقاضا براي اکسيژن کم مي شود. ترکيبات بلوک کننده بتا (پروپرانولول و آتنولول) با کاهش قدرت انقباضي، تعداد ضربان قلب، نياز اکسيژن و کار عضله قلب را کم مي کنند. بلوک کننده هاي کانال کلسيم (نيفيدپين و وراپاميل) تون عضله صاف عروق را کم کرده و با گشاد کردن آرترويول هاي کرونري تحويل اکسيژن به ماهيچه قلب را افزايش مي دهند. از طريق کم کردن فشارسرخرگ هاي سيستميک و در نتيجه فشار کاربطن چپ، نياز ميوکارد به اکسيژن کاهش مي يابد.
مسکن ها: سولفات مرفين به علت کاهش بازگشت وريدي و کار عضله قلب مورد استفاده است.

جراحي:
 

جراحي اقدام بعدي درماني است که به دليل تخصصي بودن و آموزش همگاني از توضيح آن صرف نظر مي شود. فراموش نکنيد هيچ گاه شخصي که دچار آنژين صدري يا حملات قلبي شده است را نبايد وادار به راه رفتن کرد؛ چرا که مي تواند موجب بدتر شدن حال مريض و در مراحل حاد منجر به ايست قلبي شود. لذا پيشنهاد مي گردد براي جابه جايي او از پتو يا صندلي استفاده کنيد. به اين صورت که فرد را وسط پتو گذاشته و از چهار طرف او را بلند کنيد يا بر روي صندلي نشانده و يک نفر پايه ها و ديگر پشت صندلي را بگيرد و او را جابه جا نماييد. البته بهترين کار، تماس بي درنگ با مرکز فوريت هاي پزشکي خواهد بود.
در زير برخي نکات مؤثر در کاهش پيشرفت عارضه و مراقبت هاي اوليه تا رسيدن عوامل اورژانس ذکر شده اند:
1-ثابت نگه داشتن بيمار و جلوگيري از راه رفتن او (حتي يک قدم)!!
2-لباس هاي تنگ ودکمه ها يا گره کراوات را شل کنيد.
3-از تجمع در اطراف مريض خودداري نموده و سعي در آرام کردن وي نماييد.
4- مصرف داروهايي که قبلاً پزشک معالج تجويز کرده است، مانند پرل نيتروگليسيرن در زير زبان يا جويدن قرص آسپرين به کاهش عوارض کمک مي کند.
5-در صورت وجود کپسول اکسيژن، حداقل 2-3 ليتر در دقيقه به وي اکسيژن بدهيد.
6-از درمان هاي خانگي وخورانيدن جوشانده هاي گياهي ( به دليل اطلاعات کم در مورد عوارض آنها) يا آب قند جدا پرهيز کنيد.
منبع:نشريه دنياي سلامت، شماره55.
/ج