سفري به اعماق مغز
گرچه مخ متقارن به نظر مي‌رسد، دو نيم کره آن از لحاظ اندازه، شکل و کارکرد تفاوت دارند. نيم کره راست، طرف چپ بدن را کنترل مي‌کند و بالعکس. در اغلب افراد نيم کره چپ به خاطر کنترل زبان و منطق غالب به نظر مي‌رسد،و نيم کره راست مسئول درک فضايي، هنر، موسيقي و انديشه خلاق است. اين دو نيم کره از طريق نوارهاي متراکمي از رشته‌هاي عصبي به نام رابط پينه‌اي (کورپوس کالوزوم) به هم پيوند دارند.
در عمق نيم کره‌ها اين ساختمان‌ها قرار دارند:
• عقده‌هاي پايه‌اي که ماده خاکستري هستند که پيام حرکت را به عضلات مي‌فرستد.
• تالاموس که به عنوان مرکز تقويت و توزيع اطلاعات حسي ورودي عمل مي‌کند.
• هيپوتالاموس به اندازه يک گيلاس که ضربان قلب، درجه حرارت بدن، تشنگي و اشتها را کنترل مي‌کند.
• غده هيپوفيز به اندازه يک نخود که هورمون‌هايي را توليد مي‌کند که رشد، نمو جنسي و بسياري از فرايندهاي ديگر را کنترل مي‌کنند.
• لوب پيشاني که در تفکر، سازماندهي رفتار و عواطف دخالت دارد.
• لوب پس‌سري در عقب مغز که اطلاعات بينايي را پردازش مي‌کند.
• لوب‌هاي جانبي که در دو طرف مغز قرار دارند و کنترل لمس، فشار و حس دقيق مانند قضاوت درباره قوام، وزن، اندازه و شکل اشيا را به عهده دارد.
• دو لوب گيجگاهي نزديک قاعده مغز که بوها و صداها را تشخيص مي‌دهند، اطلاعات جديد را تنظيم مي‌کنند و تصور مي‌رود مسئول حافظه کوتاه‌مدت باشند.
همچنين دوازده زوج عصب وجود دارد که مستقيما به مخ و ساقه مغز اتصال دارند. اينها را اعصاب جمجمه‌اي مي‌نامند و کنترل بويايي، بينايي، چشايي، شنوايي، تنفس، زبان و حرکات عضلات گردن و پشت را به عهده دارند. ساقه مغز کارکردهاي ضروري براي بقا مانند تنفس، گوارش، ضربان قلب، فشار خون، بيداري و هشياري را کنترل مي‌کند.مخچه به هماهنگ‌کردن حرکت، عضلات، تعادل و وضع قرارگيري بدن کمک مي‌کند. هم ساقه مغز و هم مخچه از طريق عمل بازتابي عمل مي کنند يعني بدون اينکه فکر کردن خودآگاه در کار آنها دخيل باشد. آنها اطلاعات حسي مانند حرارت يا سرما، فشار يا درد را از گيرنده‌هايي از همه بدن دريافت مي‌کنند و پاسخ‌هاي جسمي مقتضي را منتقل مي‌کنند. بنابراين پلک زدن و از جا پريدن نيازي به تفکر خودآگاه ندارد.
منبع:www.salamat.com
/ع
در عمق نيم کره‌ها اين ساختمان‌ها قرار دارند:
• عقده‌هاي پايه‌اي که ماده خاکستري هستند که پيام حرکت را به عضلات مي‌فرستد.
• تالاموس که به عنوان مرکز تقويت و توزيع اطلاعات حسي ورودي عمل مي‌کند.
• هيپوتالاموس به اندازه يک گيلاس که ضربان قلب، درجه حرارت بدن، تشنگي و اشتها را کنترل مي‌کند.
• غده هيپوفيز به اندازه يک نخود که هورمون‌هايي را توليد مي‌کند که رشد، نمو جنسي و بسياري از فرايندهاي ديگر را کنترل مي‌کنند.
• لوب پيشاني که در تفکر، سازماندهي رفتار و عواطف دخالت دارد.
• لوب پس‌سري در عقب مغز که اطلاعات بينايي را پردازش مي‌کند.
• لوب‌هاي جانبي که در دو طرف مغز قرار دارند و کنترل لمس، فشار و حس دقيق مانند قضاوت درباره قوام، وزن، اندازه و شکل اشيا را به عهده دارد.
• دو لوب گيجگاهي نزديک قاعده مغز که بوها و صداها را تشخيص مي‌دهند، اطلاعات جديد را تنظيم مي‌کنند و تصور مي‌رود مسئول حافظه کوتاه‌مدت باشند.
همچنين دوازده زوج عصب وجود دارد که مستقيما به مخ و ساقه مغز اتصال دارند. اينها را اعصاب جمجمه‌اي مي‌نامند و کنترل بويايي، بينايي، چشايي، شنوايي، تنفس، زبان و حرکات عضلات گردن و پشت را به عهده دارند. ساقه مغز کارکردهاي ضروري براي بقا مانند تنفس، گوارش، ضربان قلب، فشار خون، بيداري و هشياري را کنترل مي‌کند.مخچه به هماهنگ‌کردن حرکت، عضلات، تعادل و وضع قرارگيري بدن کمک مي‌کند. هم ساقه مغز و هم مخچه از طريق عمل بازتابي عمل مي کنند يعني بدون اينکه فکر کردن خودآگاه در کار آنها دخيل باشد. آنها اطلاعات حسي مانند حرارت يا سرما، فشار يا درد را از گيرنده‌هايي از همه بدن دريافت مي‌کنند و پاسخ‌هاي جسمي مقتضي را منتقل مي‌کنند. بنابراين پلک زدن و از جا پريدن نيازي به تفکر خودآگاه ندارد.
منبع:www.salamat.com
/ع
