پوكي استخوان
نام بيماري به انگليسي: osteoporosis
اطلاعات اوليه
شرح بيماري
علايم شايع
مراحل اوليه:
بدون علامت (اغلب)
مراحل پيشرفته:
درد ناگهاني پشت همراه به يك صداي خردشدگي كه نشانه بروز شكستگي مهره‌هاست.
تغيير شكل ستون فقرات به صورت قوز كردن
كاهش قد
بروز شكستگي با ضربه خفيف، به ويژه در ناحيه استخوان ران و بازو
علل
كمبود طولاني مدت كلسيم و پروتئين در رژيم غذايي
سطح پايين استروژن پس از يائسگي
كاهش فعاليت در زمان ابتلا به اين بيماري با افزايش سن
استعمال دخانيات (احتمالاً)
مصرف داروهاي استروييد (كورتوني)
بيماري‌هاي مزمن از جمله اعتياد به الكل
كمبود ويتامين‌ها (به ويژه ويتامين ـ ث)
پركاري تيروييد
سرطان
زمينه ژنتيكي مساعد
عوامل تشديد كننده بيماري
جراحي برداشت تخمدان‌ها
اشعه‌درماني براي سرطان تخمدان
فقر تغذيه‌اي، به خصوص كمبود كلسيم و پروتئين رژيم غذايي
نوع ساختار بدن. خانم‌هاي لاغر با استخوانبندي كوچك نسبت به اين عارضه مستعدترند.
سابقه خانوادگي پوكي استخوان
استعمال دخانيات
مصرف الكل
مصرف داروهاي تيروييد
پيشگيري
مصرف مقادير كافي كلسيم تا 1500 ميلي‌گرم در روز با مصرف شير و فرآورده‌هاي لبني يا مكمل‌هاي كلسيم
ورزش منظم نظير پياده‌روي تُند كه در پيشگيري از پوكي استخوان بهتر از شناست.
در مورد مصرف استروژن، كلسيم و فلوريد پس از بروز يائسگي يا برداشت تخمدان‌ها با جراحي با پزشك مشورت شود.
اجتناب از عوامل تشديد كننده بيماري ذكر شده در بالا تا حدامكان
عواقب مورد انتظار
با رژيم غذايي مناسب، مكمل‌هاي كلسيم و فلوريد، ويتامين ـ د، ورزش و استروژن مي‌توان سير پوكي استخوان را متوقف كرده و احتمالاً روند آن را در جهت رسيدن به حالت طبيعي معكوس كرد. شكستگي‌هاي عارض شده، با درمان قابل علاج است.
عوارض احتمالي
درد شديد و ناتوان‌كننده
درمان
اصول كلي
- درمان با هدف تخفيف درد و پيشگيري از بروز شكستگي و گاهي، بازسازي ساختار استخوان‌ها انجام مي‌شود.
- دوري از هر موقعيتي كه ممكن است منجر به آسيب‌ديدگي گردد. از راه رفتن در خيابان‌هاي يخ‌زده يا برروي سطوح خيس يا لغزنده خودداري كنيد. هنگام بالا يا پايين رفتن از پلكان، نرده‌هاي پلكان را بگيريد و قبل از آن اطمينان حاصل كنيد كه نرده‌ها به اندازه كافي محكم باشند.
- در صورت تجويز استروژن، براي معاينه لگني و انجام پاپ اسمير به طور منظم به پزشك مراجعه كنيد. ماهي يك بار پستان‌ها را از نظر وجود توده بررسي كنيد. هرگونه خونريزي يا ترشح مهبلي را به پزشك گزارش دهيد.
- از كمپرس گرم يا سرد به هر شكل براي تخفيف درد استفاده كنيد.
- براي خوابيدن از تشك سفت استفاده كنيد.
- در صورت صلاحديد پزشك از كمربند طبي استفاده كنيد؛ وضعيت صحيح بدن را حفظ كند.
- از مصرف داروهاي مؤثر بر هوشياري نظير داروهاي خواب‌آور و آرامبخش‌ها، كه ممكن است باعث افتادن و بروز شكستگي گردند، خودداري كنيد.
داروها
مكمل‌هاي كلسيم و ويتامين ـ د، درمان جايگزين هورموني يا فلوريد ممكن است تجويز شود.
ساير داروهايي كه روند تحليل رفتن استخوان را كُند كرده يا رشد استخوان را افزايش مي‌دهند نيز ممكن است تجويز شوند.
فعاليت در زمان ابتلا به اين بيماري
ضمن حفظ فعاليت در زمان ابتلا به اين بيماري طبيعي خود از موقعيت‌هايي كه با خطر افتادن همراهند، اجتناب كنيد. ورزش، به خصوص ورزش‌هاي تحمل‌كننده وزن نظير پياده‌روي يا دويدن براي حفظ قدرت استخواني توصيه مي‌شود.
رژيم غذايي
درچه شرايطي بايد به پزشك مراجعه نمود؟
بروز درد به ويژه پس از ضربه
اگر دچار علايم جديد و غيرقابل توجيه نظير خونريزي مهبلي شده ايد داروهاي تجويز ممكن است با عوارض جانبي همراه باشند.
منبع:www.irteb.com
/م
