گفتگو با دکتر مريم سقازاده درباره بهداشت دهان و دندان در دوران بارداري
بسياري از زنان چه قبل از حاملگي و چه در جريان بارداري، فقط در شرايط اورژانس و براي رفع مشكلي كه باعث درد و ناراحتي شديد شده است به مراكز دندانپزشكي مراجعه مينمايند. لذا بايد با ارايه اطلاعات لازم از طريق وسايل ارتباط جمعي و يا مراكز پزشكي مورد مراجعه زنان، نقش و اهميت برقراري سلامت دهان قبل از بارداري و حفظ آن را در طول مدت بارداري مورد توجه و آموزش قرار داد و اين مطلب را به اعتقاد عمومي تبديل كرد كه: «برقراري سلامت دهان زنان قبل از باردار شدن و بررسي مرتب آن در طول مدت بارداري، براي تامين سلامتي مادر و جنين، ضروري است». در گفتگويي با دکتر مريم سقازاده، متخصص بيماري‌ها و جراحي لثه و استاديار دانشگاه علوم پزشکي تهران، به اين موضوع پرداختيم.
اين درست است که حاملگي باعث ايجاد بيماري لثه مي‌شود؟
نه، حاملگي باعث بيماري و التهاب لثه نميشود و علت التهاب لثه در اين دوران نيز مانند همة مواقع ديگر، رسوبات ميكروبي موجود در دهان ميباشد؛ ولي حاملگي شرايطي را ايجاد ميكند كه باعث مي‌شود اگر رسوبات ميكروبي در دهان وجود داشته باشد، التهاب لثه شديدتر شود.
با اين حساب، بيماري لثه در تمام زنان باردار ديده مي‌شود؟
با اينکه گزارش‌هاي مختلف شيوع التهاب لثه حاملگي را در 50 تا 100 زنان باردار اعلام نمودهاند اما به طور كلي بايد گفت اين عارضه لزوماً در تمام زنان باردار ايجاد نميشود و نيز با رعايت كامل بهداشت دهان قابل پيشگيري است.
مهم‌ترين سوال ما اين است که التهاب لثه در دوران بارداري از چه زماني شروع مي‌شود و آيا پس از زايمان خودبخود بهبود پيدا ميكند؟
معمولاً افزايش شدت التهاب لثه در دوره بارداري، در ماه دوم يا سوم شروع مي‌شود و تا ماه هشتم افزايش مييابد و بعد در ماه نهم مقداري كمتر مي‌شود و تا دو ماه بعد از زايمان تناسب بين ميزان رسوبات ميكروبي موجود در دهان و شدت التهاب لثه به وضعيت قبل از بارداري بر ميگردد. البته اگر در دوران بارداري به دليل وجود حالت تهوع، زن باردار از مسواك و نخ دندان كمتر از دوران قبل از بارداري خود استفاده كرده باشد ميزان جرم و ديگر رسوبات ميكروبي در دهانش بيشتر از مقدار قبل از حاملگي خواهد بود و در نتيجه شدت التهاب لثه كه اكنون (دو ماه بعد از زايمان) متناسب با مقدار رسوبات است، بيشتر از دوره قبل از بارداري خواهد بود.
علايم التهاب لثه ناشي از حاملگي چيست؟
علايم التهاب لثه در دوران بارداري نيز مانند هر زمان ديگري شامل قرمزي، تورم و بزرگ شدن لثه (افزايش حجم لثه) است. همچنين لثه با تحريكات بسيار مختصر مانند گاز زدن ميوهها، جويدن غذا يا مسواك زدن خونريزي ميكند. اگر بيماري لثه و از بين رفتن استخوان اطراف دندان‌ها از قبل هم وجود داشته باشد علايم ذكر شده همراه با لقي دندان‌ها و ايجاد فاصله بين آنها، ممكن است در دوران حاملگي شديدتر شود. ضمناً گاهي تورم و افزايش حجم لثه در اين دوران به صورت برآمدگيهايي در بعضي از نواحي لثه ديده مي‌شود كه سطح آن قرمز بوده حالت تمشكي شكل دارد. به اين برجستگيها «تومور حاملگي» هم گفته شده است.
نگراني ديگر اينکه بيماري لثه زن باردار مي‌تواند روي روند طبيعي بارداري و يا سلامتي جنين اثري داشته باشد؟
گزارش‌هاي ارايه شده که نشان مي‌دهد در زناني که به بيماري لثه و بافت‌هاي اطراف دندان که اصطلاحا «پريودنتيت» گفته مي‌شود، مبتلا هستند؛ احتمال پي آمدهاي نامطلوبي مانند زايمان زودرس و تولد نوزادي با وزن کمتر از حد طبيعي و نيز مسموميت حاملگي(پره اکلامپسيا)، بيشتر از زناني است که به اين بيماري مبتلا نيستند. هريک ازاين پي آمدها مي‌تواند براي مادر و جنين خطرناک باشد.
بعضي از زنان معتقدند كه در دوران حاملگي و به علت حاملگي به پوسيدگي دندان‌ها دچار شدهاند؛ اين باور صحت دارد؟
خير. تحقيقات نشان داده است كه افزايش پوسيدگي به علت حاملگي اتفاق نميافتد. و رابطه بين پوسيدگي دندان و بارداري، رابطة غير مستقيم است يعني حاملگي باعث پوسيدگي نميشود ولي اگر حالت تهوع شديد مانع مسواك و نخزدن دندان‌ها شود؛ زن باردار ميل و ويار خوردن مكرر مواد شيرين مؤثر در ايجاد پوسيدگي داشته باشد و در نتيجه به‌طور مكرر از اين نوع مواد غذايي بخورد و به‌خصوص اگر بلافاصله دهانش را تميز نكند؛ اگر زن باردار به دلايلي از جمله براي جلوگيري از حالت تهوع، ناچار شود به دفعات زياد و با فاصله كم غذا بخورد به‌خصوص در صورتي كه پس از هر بار غذا خوردن دهانش را نشويد و اگر تركيبي از حالت‌هاي فوق وجود داشته باشد؛ ايجاد پوسيدگي دندان در دوره بارداري مي‌تواند بيشتر از مواقع عادي زندگي باشد.
پس اين تصور غلطي است که حاملگي باعث مي‌شود براي تأمين كلسيم مورد نياز جنين، كلسيم از دندان‌هاي مادر برداشته شود و در نتيجه دندان‌هاي مادر دچار پوسيدگي مي‌شود؟
بله. تأمين كلسيم مورد نياز بدن جنين، ربطي به ايجاد پوسيدگي دندان زن باردار ندارد. زيرا كلسيم موجود در ساختمان مينا و عاج دنداني كه در دهان رويش پيدا كرده، قابل برداشت و انتقال از طريق خون مادر و جفت، به جنين نميباشد. در عين حال بايد دانست كه تهوع و استفراغهاي مكرر و طولاني مدت زن باردار به علت حالت اسيدي موادي كه با استفراغ از معده به دهان برميگردد، ممكن است به تدريج به‌خصوص در سطح داخلي دندان‌هاي فك بالا حالت سايش ايجاد نمايد. اين سايش دندان‌هاي مادر نيز ارتباطي به برداشت كلسيم براي تأمين نياز جنين ندارد.
منبع:http://salamat.com
/ك
