دندان عالي، مستحکم!

 

توصيه‌هاي مهم درباره دندان
 

جاده دو طرفه
 

تحقيقات جديد نشان مي‌دهند که بيماري‌هاي لثه فقط خسارت‌هاي لثه‌اي وارد نمي‌کنند بلکه پايشان را فراتر هم مي‌گذارند و در سلامت عمومي بدن اختلال ايجاد مي‌کنند. به‌طور مثال اگر شما ديابت و هم‌زمان بيماري لثه هم داشته باشيد، کنترل قند خونتان در حد طبيعي دشوارتر از ساير افراد ديابتي است که لثه‌هايشان سالم است. از طرف ديگر خود بيماري ديابت هم مي‌تواند موجب تشديد بيماري لثه‌هاي شما شود. دندانپزشک اين مورد را يک «جاده دوطرفه» مي‌داند. هنوز دقيقا معلوم نيست که چرا ديابت و بيماري‌هاي لثه اثر متقابل روي يکديگر دارند ولي محققان اعتقاد دارند اگر شما بيماري لثه‌اي داشته باشيد، التهابي مزمن در بدن‌تان حضور خواهد داشت که موجب مقاومت سلول‌ها به ورود انسولين (هورمون کاهنده قند خون) مي‌شود و سلول‌ها نمي‌توانند به خوبي قند خون را برداشته و بسوزانند و از آن طرف قند خونتان افزايش مي‌يابد. همچنين باکتري‌ها راحت‌تر مي‌توانند در بدنتان عفونت ايجاد کنند. محققان دانشگاه کاروليناي شمالي مي‌گويند: «ديابت موجب ايجاد زخم‌هاي کوچکي در دهان مي‌شود که باکتري‌ها مي‌توانند از آن راه وارد بدن‌تان شوند.»
اگر شما بيماري لثه‌اي داشته باشيد، احتمال اينکه دچار حمله قلبي، سکته مغزي و حتي بيماري‌هاي عروقي شويد بيشتر است. ردپاي باکتري‌هاي دهاني داخل پلاک‌هاي تشکيل شده در رگ‌ها هم پيدا شده است و حتي اين باکتري‌ها مي‌توانند باعث به وجود آمدن لخته‌هاي خوني شوند.

دهاني سالم؛بدني سالم
 

دندانپزشکان مي‌گويند: «دهاني سالم يعني بدني سالم» اين جمله يک شعار نيست بلکه يک واقعيت است. به تازگي مقاله جديدي در مجله نيوانگلند به چاپ رسيده است که نشان مي‌دهد که بيماراني که بيماري لثه خودشان را اساسي درمان کردند، رگ‌هايشان بسيار بسيار بهتر عمل انتقال خون را انجام مي‌دهد اين در حالي بود که کساني که فقط به يک مسواک‌زدن ساده و برداشتن پلاک از روي دندان‌ها اکتفا کردند، رگ‌هايشان به مراتب بدتر عمل مي‌کرد.

 

شما در خطريد؟
 

دوست داريد بدانيد چه کساني در خطر بيشتري براي ابتلا به بيماري‌هاي لثه هستند و آيا شما جزو اين گروه هستيد يا نه؟
• خانم‌هاي يائسه: تغييرات هورموني در دوران يائسگي، شانس ابتلا به بيماري‌هاي لثه را هم افزايش مي‌دهد. در عين حال پوکي استخوان که به دنبال کاهش هورمون‌ها در بدن رخ مي‌دهد مي‌توانند استخوان فک را نيز گرفتار کند و باعث تحليل استخوان فک شود از طرف ديگر اگر دندان‌هايتان را از دست دهيد کارگذاشتن ايمپلنت در اين چنين فک‌هايي دشوار است.
• خانم‌هاي باردار: اگر قصد داريد باردار شويد و يا بارداريد، حتما سلامت لثه‌هايتان را به وسيله دندانپزشک‌تان کنترل کنيد. در مراکز بهداشتي درماني وابسته به وزارت بهداشت اين کار به رايگان انجام مي‌شود. پزشکان مي‌گويند اگر مادر بارداري بيماري لثه داشته باشد شانس زايمان زودرس و به دنياآوردن کودک کم‌وزن در او بيشتر است.
• سيگاري‌ها: سيگارکشيدن شانس ابتلا به بيماري‌هاي لثه‌اي را افزايش مي‌دهد و بدتر از آن تغيير رنگ‌هاي شديد و بدرنگ را روي دندان‌ها بر جاي مي‌گذارد. سيگار دشمن اصلي دهان و دندان سالم است.

لبخندي سفيد
 

داشتن لبخندي مانند آنجلينا جولي، براد پيت و جورج کلوني، آرزوي هر کسي است و هر روز بيماران زيادي با عکسي در دست روي صندلي دندانپزشکي مي‌نشينند و از دندانپزشکان مي‌خواهند که دندان‌هايشان را مثل اين ستاره‌ها سفيد و براق کنند.
قهوه، چاي، انواع ادويه رنگي داخل غذاها و رنگ‌هاي افزودني غذايي همه و همه باعث تغيير رنگ دندان‌ها مي‌شوند و نتيجه همه اينها يک رنگ زرد نچسب در لبخند شماست. به همين دليل است که «درمان سفيدکردن دندان‌ها» يکي از پرطرف‌دارترين، درمان‌هاي دندانپزشکي در دنيا به شمار مي‌رود. انجمن دندانپزشکان زيبايي آمريکا مي‌گويد از سال 2005 تاکنون هر سال تقاضا براي سفيدکردن دندان‌ها 50 درصد رشد کرده است. کارهايي که دندانپزشکان زيبايي براي زيباترکردن لبخند شما انجام مي‌دهند محدود به «سفيدکردن دندان‌ها» به تنهايي نيست. روکش‌هاي چيني و لامينيت‌ها، گزينه‌هايي ديگر براي لبخند صدفي هستند که مي‌توانند ترک‌ها و شکستگي‌ها و بدفرمي و حتي بدرنگي‌هاي دندان‌هاي جلويي شما را بپوشانند و نقش لبخندي رويايي را در چهره شما بيندازند.

قبل از سفيدي
 

قبل از درمان سفيدکردن دندان‌ها يک کار ديگر هم بايد انجام دهيد. آن هم اين است که تمام پوسيدگي‌هاي دندان‌ها و بيماري‌هاي لثه و تحليل لثه و بيماري‌هاي ريشه دندان‌ها‌يتان را درمان کنيد. در حقيقت درمان سفيدکردن دندان‌ها بايد در سلامت کامل لثه و دندان‌هايتان انجام شود. روش‌هاي گوناگوني براي سفيدکردن دندان‌هايتان وجود دارد که مي‌توانيد با مشورت دندانپزشک‌تان، بهترين و مناسب‌ترين روش را براي خودتان انتخاب کنيد:
• خميردندان‌هاي سفيدکننده: اين روش از همه ارزان‌تر تمام مي‌شود چون فقط بايد پول يک لوله خميردندان را بپردازيد. هر مارک معروف‌ تجاري خميردندان، چندين نوع خميردندان سفيدکننده را روانه بازار فروش، داروخانه‌ها و سوپرمارکت‌ها کرده است ولي واقعا اين خميردندان‌ها مي‌توانند معجزه کنند؟ دندانپزشکان مي‌گويند اين بستگي به ميزان تغيير رنگ دندان‌هايتان و غلظت مواد سفيدکننده خميردندان دارد. بيشتر مارک‌هاي تجاري خميردندان‌هاي سفيدکننده غلظتي در حدود يک تا دو درصد از «پراکسايد» (ماده سفيدکننده دندان) دارند. اين غلظت از ماده سفيدکننده مي‌تواند رنگ‌دانه‌هاي سطحي را از روي دندان‌ها بردارد ولي براي براق و سفيدکردن کامل دندان‌ها کافي نيست. به طور معمول اين خميردندان‌ها براي پاک‌کردن سطح دندان‌ها از رنگ‌هاي غذايي که در طول روز مي‌خوريم، مفيدند.
• چسب‌ها و لاک‌هاي سفيدکننده خانگي: تبليغ اين چسب‌ها يا لاک‌هاي سفيدکننده دندان‌ها که مي‌توانيد آنها را خودتان در منزل استفاده کنيد، در تلويزيون زياد ديده‌ايد. بهترين محصولات اين گروه، «نوارها يا همان چسب‌هاي سفيدکننده دندان» هستند که مستقيم روي دندان‌ها چسبانده مي‌شوند. قالب‌هاي مخصوص که ژل سفيدکننده درون‌شان قرار مي‌گيرد هم بد نيستند. ولي مواد سفيدکننده اين محصولات اگر در استفاده از آنها دقت نکنيد مي‌توانند موجب تحريک، سوزش و يا حتي زخم در لثه‌ها، لب و زبان شما شوند. براي کاهش اين خطر، شرکت‌هاي سازنده غلظت مواد سفيدکننده اين محصولات را پايين انتخاب مي‌کنند بنابراين شما بايد انتظار اندکي تغيير رنگ را در زمان استفاده طولاني داشته باشيد.
• سفيدکردن دندان‌ها در مطب دندانپزشکي: اگر مي‌خواهيد در يک يا دو جلسه رنگ لبخندتان تغيير کند و ناگهان چند درجه سفيدتر شود به شما توصيه مي‌کنيم که اين روش سفيدکردن دندان‌ها را انتخاب کنيد. در اين روش دندانپزشک از غلظت بالاتري از مواد سفيدکننده استفاده مي‌کند و از نور ليزر و يا نوعي نور آبي براي فعاليت بهتر مواد سفيدکننده روي دندان شما استفاده خواهد کرد. اگر شما پس از سفيدکردن دندان‌ها با اين روش، بهداشت دهان و دندانتان را در منزل خوب رعايت کنيد اين درمان تا پنج سال هم دوام مي‌آورد و دندان‌هايتان همچنان سفيد خواهد ماند. براي اينکه رنگ دندان‌هايتان در نخستين روزهاي پس از سفيدکردن، تغيير نکند، بايد از «رژيم غذايي سفيد» استفاده کنيد که شامل ماهي، مرغ، برنج و آب است.
• سفيدکردن دندان‌ها در خانه: شما مي‌توانيد از دندانپزشک بخواهيد ژل سفيدکننده دندان را همراه قالب‌هاي مخصوص دندان‌هايتان به شما بدهد تا در منزل خودتان دندان‌هايتان را سفيد کنيد. در اين صورت بايد به مدت دو هفته و هر روز يک ساعت اين ژل را درون قالب‌ها بريزيد و داخل دهان‌تان بگذاريد. اين روش مطمئن‌تر و ايمن‌تر است ولي فراموش نکنيد پس از سفيدکردن دندان‌هايتان نبايد سيگار بکشيد و با چاي، قهوه يا نوشابه بنوشيد. مهم‌ترين عارضه سفيدکردن دندان‌ها «حساسيت» دنداني است.
• مواد هم‌رنگ دندان: اگر يکي از دندان‌هايتان بدرنگ يا بدفرم است، بين دندان‌هايتان فاصله است و دندانتان لب‌پر شده است، مواد هم‌رنگ دندان بهترين گزينه براي خلق لبخندي زيبا براي شما هستند.
• لامينيت: اين چيني‌ها که به نازکي پوست پياز هستند روي دندان‌هاي به شدت بدرنگ و بدفرم چسبانده مي‌شوند و ظاهر لبخندتان را صدفي و يکدست مي‌کند: البته شما نبايد دندان قروچه داشته باشيد و يا دندان‌هايتان را از روي عادت به هم فشار دهيد چون اين چيني‌ها مي‌شکنند و درمان شما شکست مي‌خورد.
اولين ملاقات با دندانپزشک قبل از جشن تولد يک سالگي

بعضي از پدرها و مادرها فکر مي‌کنند که چون دندان‌هاي شيري چند سالي در دهان نيستند و بعد مي‌افتند پس ديگر نيازي به مسواک‌زدن دقيق ندارند و يا حتي لازم نيست کودکان را براي معاينه و ترميم دندان‌ها هر چند وقت يک بار نزد دندانپزشک کودکان ببرند. ولي به چند دليل مهم بايد کودکان زير 6 سال را از همان 6 ماهگي که اولين دندان‌شان جوانه مي‌زند به دندانپزشکي ببريد:
• پوسيدگي دندان‌هاي دايمي: جوانه‌هاي دندان‌هاي دايمي در زير دندان‌هاي شيري، درون لثه کودک شما در حال شکل‌گيري است و هر روز به يک دندان دايمي شبيه‌تر مي‌شود. ميکروب‌هاي پوسيدگي‌زاي دندان‌هاي شيري مي‌توانند از روي اين دندان‌ها به تاج دندان‌هاي دايمي زيرين برسند و آنها را قبل از رويش پوسيده کنند. بنابراين اگر وقتي خال‌ها و پوسيدگي سطح دندان شيري را روي دندان‌هاي کوچک کودک خردسال‌تان ديديد، به سرعت براي ترميم آن اقدام کنيد. با اين کار از پرداخت هزينه‌هاي اضافي درمان دندان‌هاي دايمي هم در امان مي‌مانيد.
• ارتودنسي هرگز: گاهي هم وقتي دندان شيري زودتر مي‌افتد و يا به دليل پوسيدگي و آبسه شديد نياز به خارج‌کردن آن از دهان کودک است، جاي آن خالي مي‌ماند. اگر شما به عنوان والدين به فکر نباشيد و از دندانپزشک نخواهيد فضاي دندان از دست رفته را با فضا نگهدار براي شما حفظ کند، دندان‌هاي ديگر جاي اين دندان را مي‌گيرند و در نتيجه دندان‌هاي دايمي فضاي کافي براي رويش در محل‌ طبيعي خود ندارند و کج و معوج بيرون مي‌آيند و شما بايد در آينده هزينه‌هاي اضافي ارتودنسي کودکتان را نيز بپردازيد. کاري که با يک هزينه اندک و گذاشتن يک فضا نگهدارنده ساده در دوران کودکي به راحتي قابل پيشگيري است.
• اولين ملاقات کودک شما با دندانپزشک: اولين ملاقات کودک شما با دندانپزشک نبايد ديرتر از جشن تولد يک سالگي‌اش باشد. در جلسات مشاوره با دندانپزشک کودکان، دندانپزشک با «درمان‌هاي فلورايد» جلوي پوسيدگي دندان‌هاي کودکان را مي‌گيرد و گاهي با مهر و موم‌کردن شيارهاي دندان‌ها، از پوسيدگي دندان‌ها پيشگيري مي‌کند. وقتي سر و کله جوانه اولين دندان در دهان کودکتان پيدا شد بايد مسوا‌ک‌زدن دندان‌هايش را آغاز کنيد.
• بيماري شيشه شير: براي پيشگيري از پوسيدگي‌ دندان‌هاي کودک‌تان بايد به اين نکته هم توجه کنيد که او در چه زماني از طول روز شير و يا نوشيدني‌هاي شيرين، شيريني و شکلات مي‌خورد و چگونه اين کار را انجام مي‌دهد. هيچ‌وقت کودک را با شيشه شير و يا آب قند در رختخواب رها نکنيد تا خوابش ببرد. بهترين کار اين است که او را پس از نوشيدن اين نوشيدني‌ها بلند کنيد، دهانش را بشوييد يا با يک گاز استريل تميز کنيد، باد گلويش را بزند و او را به رختخواب برگردانيد. از زماني که مي‌تواند با ليوان شير بخورد، شيشه شير را کنار بگذاريد و سراغ ليوان برويد و با ليوان به او شير بدهيد. خوردن شکلات‌هاي چسبنده هم براي سلامت دندان‌هاي کودکان تهديدکننده است چون به آساني از روي دندان‌ها پاک نمي‌شود و منبع خوبي براي تغذيه باکتري‌هاي پوسيدگي‌زا مي‌شود.
 

فلورايد؛ گارانتي دندان‌هاي شما
 

وقتي مي‌خواهيد اتومبيل‌تان را عليه آسيب و تصادف ايمن کنيد و خيالتان آسوده باشد، سراغ شرکت‌هاي بيمه مي‌رويد و با پرداخت مبلغي اتومبيل‌تان را بيمه مي‌کنيد. ولي براي سلامت دندان‌ها عليه پوسيدگي هم يک بيمه وجود دارد و آن ماده‌اي به اسم «فلورايد» است. فلورايد اين روزها به آب آشاميدني همه شهرها اضافه مي‌شود و در فرآورده‌هايي مثل نمک، شير و يا شکر هم گاهي افزوده مي‌شود تا فلورايد کافي به دندان‌هاي همه افراد جامعه برسد. وقتي دندان‌ها در حال شکل‌گيري هستند اگر فلورايد کافي به آنها برسد، ساختمان‌شان عليه پوسيدگي مقاوم‌تر مي‌شود به همين دليل است که رسيدن فلورايد کافي به دندان‌هاي کودکان يکي از هدف‌هاي اصلي دندانپزشکان کودکان است.
• فلورايد از کجا بياوريم؟ علاوه بر آب آشاميدني لوله‌هاي آب و آب‌هاي معدني استاندارد، شکر، نمک و شير، فلورايد به همه خميردندان‌ها هم افزوده مي‌شود بنابراين اگر دندان‌هاي کودکان و خودتان را با خميردندان بشوييد فلورايد کافي به دندان‌هايتان مي‌رسد. شما مي‌توانيد کودکان را هر شش ماه يا يک سال يکبار براي «درمان با فلورايد» به دندانپزشکي ببريد. در اين درمان‌ها فلورايد با غلظت زياد روي سطح دندان‌هاي کودک گذاشته مي‌شود که مي‌تواند ميناي دندان‌هايش را عليه پوسيدگي مقاوم کند.
• مسموم نشويد: بيشتر کودکان عادت دارند خميردندان را قورت دهند اگر اين کار مکرر تکرار شود و خميردندان مخصوص بزرگسالان باشد که غلظت فلورايد آن زياد است ممکن است کودک شما دچار مسموميت با فلورايد شود. براي پيشگيري از آن، حتما براي کودکان خميردندان کودک که غلظت فلورايد آن مناسب کودکان است بخريد و اندازه يک نخود روي مسواکش بگذاريد و از او بخواهيد پس از مسواک‌زدن بقاياي خميردندان را به بيرون تف کند. بهتر است کودکان زير دو سال خميردندان‌هاي بدون فلورايد مصرف کنند مگر اينکه دندانپزشک توصيه کند.

خلاصي از عقل
 

چند تا دندان عقل داريم؟ اصلا بايد دندان عقل را از دهان خارج کنيم؟ چه سني بهترين سن براي خلاصي از شر دندان عقل است؟ اينها سوالاتي است که خيلي‌ها از دندانپزشکان مي‌پرسند. حرف و حديث پشت سر دندان عقل فراوان است. نتيجه يک مطالعه نشان مي‌دهد که خانم‌هاي بارداري که يک التهاب و عفونت دور دندان عقل نيم نهفته‌شان در طول بارداري داشته باشند، شانس زايمان زودرس‌شان افزايش مي‌يابد. آمارها نشان مي‌دهد از هر 10 نفر از افراد جامعه 8 نفر با دندان عقل‌شان مشکل دارند و اين دندان برايشان دردسرساز شده است.
• بهترين سن براي خلاصي از شر دندان عقل: بهترين سن براي خلاصي از شر دندان عقل و خارج‌کردن آنها از دهان زير 20 سالگي است. البته شما از 20 تا 40 سالگي هم وقت داريد دندان عقل‌تان را بکشيد ولي پس از آن چون ممکن است استخوان فک، ديگر آن حالت ارتجاعي دوران جواني را نداشته باشد، کشيدن دندان عقل دشوارتر شود. فراموش نکنيد اگر شما پا به سن گذاشته‌ايد و بالاي 45 تا 50 سال سن داريد و دندان‌ عقل‌تان در طي اين سال‌ها برايتان مشکلي ايجاد نکرده است، ديگر از خير خارج‌کردن آن از دهانتان بگذريد چون عوارض خارج کردن آن بيشتر از نگهداري آن است.
• کدام عقل‌ها را نکشيم؟ اگر دندان عقل شما مستقيم و در جهت درست رويش پيدا کرده است و باعث نامنظمي و نامرتبي دندان‌هاي ديگر فک‌تان نشده است و در اطراف آن عفونت و التهابي به وجود نيامده است، خيالتان راحت باشد که نيازي به جراحي‌اش نيست ولي بايد درست و اصولي اين دندان و اطرافش را مسواک بزنيد و سالانه براي معاينه به دندانپزشک مراجعه کنيد تا در صورت بروز هر يک از اين خطرات، حکم تبعيد اين دندان به خارج از دهان صادر شود.
• بي‌عقل‌هاي آينده: محققان دانشگاه توفس در حال کارکردن روي يک ليزر ويژه هستند که مي‌تواند جوانه دندان عقل را در زمان تشکيل يعني حدود 5 سالگي، درون لثه منهدم کند. بنابراين در اين صورت ديگر دندان عقلي شکل نخواهد گرفت که بعدها شما را دچار دردسر کند و سختي جراحي آن را تحمل کنيد. البته اين ليزر اکنون فقط در مورد حيوانات آزمايشگاهي با موفقيت عمل کرده است و هنوز روي انسان آزمايش نشده است.

 

منبع:www.salamat.com
/خ