هاري شوخي ندارد

يکي از بيماري‌هاي شايع و مشترک از طريق حيوان به انسان، هاري است. هاري در اثر ويروسي از خانواده را رابروويريده ايجاد مي‌شود که مغز را درگير مي‌سازد. انتقال بيماري به انسان در پي گاز گرفتن يا پس زدن توسط حيوان آلوده صورت مي‌گيرد. سگ‌ها و گربه‌ها ممکن است مبتلا شوند، بسياري از خفا‌ش‌ها و روباه‌ها هم به اين بيماري مبتلا مي‌شوند اما جوندگان به ندرت هاري مي‌گيرند. دوره نهفتگي از زمان مواجهه تا ظهور نشانه‌ها، معمولا سه تا هفت هفته است اما مي‌تواند از 10 روز تا دو سال متغير باشد.
هنگامي که انسان توسط سگ يا گربه مبتلا به هاري گزيده شود دچار علايم و نشانه‌هايي مي‌شود که شناسايي آن در تشخيص اين بيماري مهم است. علايم بيماري‌ هاري در انسان و حيوانات مشابه است و مانند هر بيماري ديگر داراي مراحلي است که شامل دوره نهفتگي (دوره کمون)، بروز علايم اوليه بيماري و بروز علايم پيشرفته بيماري است. مدت زمان مراحل فوق در انواع جانداران حساس به بيماري متفاوت است. بايد بدانيد هر نوع حيوان‌گزيندگي را هارگزيدگي تلقي کرده و بلافاصله اقدامات درمان پيشگيري شامل شستشوي زخم و واکسيناسيون را به کار بريد چرا که تا زمان بروز علايم بيماري در حيوان، ممکن است ديگر فرصتي براي نجات انسان نباشد.
در انسان طول دوره نهفتگي به شدت زخم، تعداد جراحات و محل آنها بستگي دارد. در واقع محل جراحات هرچه به عصب مرکزي (مغز و نخاع) نزديک‌تر باشد طول دوره نهفتگي کوتاه‌تر خواهد بود. به نحوي که گاز گرفتن صورت زودتر موجب بروز علايم بيماري مي‌شود. اين مرحله به طور معمول در انسان 15 تا سه ماه به طول مي‌انجامد، ولي از چند روز تا چند سال هم مشاهده شده است. علايم بيماري شامل علايم غيراختصاصي مانند تب، لرز، خستگي، سردرد، ضعف و درد عضلاني، بي‌اشتهايي، اشکال در بلع، حالت تهوع و استفراغ، سرگيجه، دردهاي شکمي و اسهال، گلودرد، تنگي نفس، سرفه خشک، نگراني و ترس، تحريک‌پذيري و عصبي بودن و نيز علايم اختصاصي بيماري هاري است.
علايم موضعي در محل گاز گرفتگي شامل سوزش، گزگز، و مورمور است. اين علايم در مسير عصب حسي عضو گاز گرفته شده نيز به علت تکثير ويروس در ريشه خلفي عصب حسي بروز مي‌کند.
هاري درمان نشده با درد و به دنبال آن مورمور شدن محل گاز گرفتگي تظاهر پيدا مي‌کند و فرد گزيده شده شديدا به تغييرات دما و جريانات هوا حساسيت نشان مي‌دهد و هر بار که مي‌خواهد چيزي بنوشد احساس خفگي مي‌کند. بي‌قراري، انقباضات عضلاني، خشونت و رفتار تهاجمي، هيجان مفرط و آبريزش بيش از حد از دهان هم وجود دارند.

هاري تا چه حد خطرآفرين است؟
 

هاري تقريبا هميشه به مرگ فرد منتهي مي‌شود و مرگ و مير، به دليل نارسايي و فلج قلبي، تنفسي معمولا هفت تا 25 روز پس از ظهور نشانه‌هاي بيماري روي مي‌دهد. بنابراين اگر سگ، گربه يا يک حيوان اهلي شما را گاز گرفت لازم است حيوان را گرفته و در جايي حبس کنيد تا توسط دامپزشک مورد معاينه قرار گيرد. چنانچه يک حيوان وحشي شما را گاز بگيرد بايد در صورت امکان حيوان را کشته و مغزش را براي بررسي‌ هاري به آزمايشگاه ارسال کرد. راکون‌هاي وحشي، راسوها، خفاش‌ها، گرگ‌ها و روباه‌ها عموما مبتلا به هاري‌اند مگر آنکه خلافش ثابت شود بنابراين از تماس با اين حيوانات وحشي خودداري کنيد.
اگر جايي زندگي مي‌کنيد که خفاش در آن منطقه زياد است و آنجا خوابيديد و بعد از بيدار شدن متوجه شديد که خفاشي در اتاق شما يا فرزندتان وجود دارد، خفاش را بکشيد و لاشه آن را براي آزمايش بفرستيد. در غير اين صورت فرض را بر اين قرار دهيد که خفاش مبتلا به بيماري هاري بوده و با شما يا کودکتان تماس دارد بنابراين به پزشک مراجعه کنيد تا همه اقدامات درماني براي‌تان صورت گيرد. درمان شامل تجويز آنتي‌بادي است که نيمي از آن مستقيما به داخل زخم و نيمي ديگر به عضله مجاور تزريق مي‌شود. ممکن است پزشک شما را تحت يک دوره واکسيناسيون پنج مرحله‌اي هم قرار دهد. دوز اول به همراه آنتي‌بادي تزريق مي‌شود و دوزهاي بعدي 3، 7، 14 و 28 روز پس از دوز اول تزريق مي‌شود.

طرز برخورد با هاري
 

1 زدودن و خارج کردن ويروس هاري از محل زخم، مهم‌ترين اقدام براي درمان پيشگيري از ابتلا به هاري است. مي‌توان ادعا کرد که درصد بالايي از پيشگيري به رعايت کامل همين نکته مربوط است. بايد بلافاصله و به طور فوري لابه‌لاي زخم را با آب تميز و صابون، حداقل به مدت پنج تا 10 دقيقه و به طور عمقي شتسشو داد. سپس بايد کف صابون را از لابه‌لاي زخم با استفاده از شيلنگ آب يا پيستوله آب‌پاش و جريان آب روان خارج کرد. چرا که باقي ماندن صابون اثر بعضي مواد ضد عفوني کننده مورد استفاده پس از شستشو را خنثي مي‌کند.
2 ضد عفوني کردن زخم با محلول بتادين يا الکل اتيليک 40 تا 70 درصد و يا ساير مواد ويروس‌کش. 3 خودداري از بخيه زدن فرد حيوان گزيده زيرا ويروس هاري بسيار حساس بوده و در مقابل نور و اکسيژن هوا، قدرت بيماري‌زايي خود را از دست مي‌دهد.
4 تزريق واکسن ضدهاري. واکسن ضدهاري لازم است در سه يا پنج نوبت تزريق شود. در صورتي که حيوان مهاجم فقط سگ يا گربه تحت نظر بوده و حيوان مهاجم 10 روز پس از گزش، سالم (بدون علامتي از بيماري) باشد، مي‌توان واکسيناسيون را در سه نوبت تزريق کرد.

4 توصيه براي جلوگيري از هاري
 

1 هرگز به منظور تفريح و سرگرمي با سگ و ساير حيوانات بازي نکنيد.
2 به هيچ عنوان به سمت سگ چوب، سنگ و يا اشياء ديگر پرتاب نکنيد.
3 هنگامي که حيوان در حال غذا خوردن است از نزديک شدن به آن جدا خودداري کنيد. با تغيير مسير خود همواره سعي کنيد بر سر راه حيوان قرار نگيريد.
4 اگر به هر علتي دچار حيوان‌گزيدگي شديد سريعا به مرکز بهداشتي درماني مراجعه کنيد.
منبع:http://salamat.com
/ج