ديگر از شير نترسيد!
نويسنده:فرزانه فولادبند
اگر شما هم جزو آن گروه افرادي هستيد که بعد از خوردن يک ليوان شير دچار دل درد و دل‌پيچه مي‌شوند، جالب است بدانيد تنها شما نيستيد که دچار اين حالت مي‌شويد، حدود 70 درصد مردم جهان نمي‌توانند شير و ساير محصولات لبني را به راحتي مصرف کنند. به نظر مي‌رسد عدم تحمل لاکتوز وراثتي است. بسياري از افرادي که مبتلا به اين بيماري هستند از مشکل اصلي شان بي‌اطلاع‌اند و برخي هم به اشتباه تصور مي‌کنند به بيماري گوارشي ديگري مبتلا هستند.
عدم تحمل لاکتوز، ناتواني دستگاه گوارش در جذب لاکتوز، قند اصلي موجود در شير است. قند لاکتوز براي هضم شدن بايد به قند ساده تبديل شود. اين کار را آنزيمي به نام لاکتاز که در روده وجود دارد، انجام مي‌دهد. اگر آنزيم لاکتاز در بدن فردي کم باشد يا فردي اصلا اين آنزيم را نداشته باشد قند لاکتوز شکسته نمي‌شود و توسط باکتري‌هاي موجود در روده بزرگ تخمير مي‌شود. اين فرآيند موجب ايجاد نفخ و افزايش حرکات گوارشي، دردهاي شکمي‌و اسهال مي‌شود. معمولا 30 دقيقه تا 2 ساعت پس از نوشيدن شير و يا ساير محصولات لبني فرد دچار اين علايم مي‌شود.
همان‌طور که گفتيم حدود 70 درصد جمعيت جهان دچار اين مشکل هستند اما فراواني آن در اروپا و آمريکاي شمالي کمتر و در آسيا و آفريقا بيشتر است.
عدم تحمل لاکتوز تا قبل از 2 سالگي شايع نيست و معمولا بعد از 5 سالگي آغاز مي‌شود. با بالا رفتن سن بدن مقدار آنزيم لاکتاز کمتري توليد مي‌کند بنابراين برخي افراد در بزرگسالي دچار اين مشکل مي‌شوند.
آنزيم لاکتاز در سه ماهه سوم بارداري افزايش مي‌يابد و به همين دليل نوزاداني که زود متولد مي‌شوند (هفته 28 تا 32 بارداري) ممکن است دچار اين مشکل شوند.
افرادي که تحت جراحي‌هاي گوارشي قرار گرفته‌اند يا بيماري‌هاي روده‌اي دارند تا زماني که مشکل اصلي‌شان درمان نشده باشد ممکن است دچار مشکل باشند.
برخي افراد هم چند روز پس از ابتلا به اسهال دچار عدم تحمل لاکتوز مي‌شوند که اين حالت به علت بيماري است و پس از چند روز برطرف مي‌شود.
اگر شما دچار عدم تحمل لاکتوز هستيد، ممکن است لازم نباشد به طور کامل محصولات لبني را کنار بگذاريد. بيشتر افرادي که عدم تحمل لاکتوز دارند، مي‌توانند از برخي محصولات لبني بدون هيچ مشکل خاصي استفاده کنند. برخي هم مي‌توانند با افزودن تدريجي مقادير کم محصولات لبني به رژيم غذايي‌شان، علايم را کاهش داده و با اين مشکل کنار بيايند. استفاده از شير در رژيم غذايي بسيار مفيد است چون ارزش غذايي بالايي دارد و حاوي کلسيم، ويتامين A و D، ريبوفلاوين و فسفر و ساير مواد مغذي مورد نياز بدن است. کنار گذاشتن شير به طور کامل ممکن است در جذب و تامين کلسيم مورد نياز استخوان‌ها و دندان‌ها مشکل ايجاد کند. رعايت اين نکات به شما کمک مي‌کند تا با تغيير رژيم غذايي خود بدون کم کردن ميزان کلسيم دريافتي علايم عدم تحمل لاکتوز را کنترل کنيد:
1 مقدار شير کمتري بخوريد: يکي از راه‌هاي کاهش شدت علايم عدم تحمل لاکتوز اين است که در هر بار مصرف مقدار کمي‌شير بنوشيد. با اين کار احتمال بروز علايم گوارشي هم کمتر مي‌شود.
2 شير را با وعده‌هاي اصلي غذا مصرف کنيد: بهتر است به جاي اينکه شير را به تنهايي مصرف کنيد آن را همراه با غذاهاي ديگر مصرف کنيد. کندتر شدن عمل هضم ممکن است علايم عدم تحمل لاکتوز را کمتر کند.
3 مصرف انواع محصولا لبني را تجربه کنيد: همه محصولات لبني ميزان لاکتوز يکساني ندارند. براي مثال برخي انواع پنير مقدار کمي لاکتوز دارند و علايم و نشانه‌هاي کمتري ايجاد مي‌کنند. همچنين برخي فرآورده‌هاي لبني مانند ماست به دليل باکتري‌هايي که در عمل تخمير ايجاد مي‌شود ممکن است به طور طبيعي آنزيمي‌توليد کنند که لاکتوز را از بين ببرد.
4 از محصولات کم لاکتوز و يا بدون لاکتوز استفاده کنيد: شما مي‌توانيد اين محصولات را در بيشتر فروشگاه‌ها در کنار ساير محصولات لبني پيدا کنيد. ممکن است کمي‌گران تر باشند اما ارزش غذايي بالايي دارند.
5 مراقب ساير مواد غذايي حاوي لاکتوز باشيد: گاهي ممکن است بدون اينکه متوجه باشيد بيش از حد لاکتوز مصرف کنيد. اگرچه شير و محصولات لبني منبع طبيعي لاکتوز هستند اما اين نوع قند معمولا به غذاهاي ديگر مانند مکمل‌هاي حاوي غلات، سوپ‌هاي آماده، سس سالاد، شکلات‌هاي شيري و ساير محصولات غذايي نيز افزوده مي‌شود. قبل از خريد اين محصولات اطلاعات روي برچسب آن را به دقت بخوانيد و در صورت وجود ترکيباتي مانند شير، خامه، شيرخشک آن را با احتياط مصرف کنيد. برخي داروها هم حاوي مقادير کمي لاکتوز هستند و لازم است هنگام مراجعه به پزشک حتما او را از اين مشکل مطلع کنيد.
6 از منابع ديگر کلسيم استفاده کنيد: اگر نمي‌توانيد به مقدار کافي از محصولات لبني استفاده کنيد از منابع ديگر کلسيم مانند انواع کلم، سبزي‌هاي برگ دار، ماهي سالمون، مغز بادام ، مرکبات و شير سويا استفاده کنيد. براي اطمينان از دريافت کلسيم کافي در رژيم غذايي با يک متخصص تغذيه مشورت کنيد.
7 از قرص آنزيم لاکتوز استفاده کنيد: اين قرص حاوي آنزيمي‌است که در هضم لاکتوز به شما کمک مي‌کند. اين دارو پيش از صرف غذا مصرف مي‌شود و تاثير آن در افراد مختلف متفاوت است اما در بيشتر موارد به بهبود علايم کمک مي‌کند.
8 از مکمل‌هاي کلسيم استفاده کنيد: استفاده از مکمل‌هاي کلسيم براي بسياري افراد به ويژه آنهايي که عدم تحمل لاکتوز دارند و نمي‌توانند به مقدار کافي از محصولات لبني استفاده کنند، مفيد است.
9 از پروبيوتيک‌ها کمک بگيريد: پروبيوتيک‌ها باکتري‌هاي زنده موجود در روده‌ها هستند که به هضم غذا کمک مي‌کنند. اين باکتري‌ها در برخي محصولات لبني مانند ماست و در برخي کپسول‌هاي مکمل موجود است. به‌نظر مي‌رسد در برخي موارد پروبيوتيک‌ها هم در هضم لاکتوز موثر باشند.
10 از دارو کمک بگيريد: برخي داروهاي ضداسهال در کاهش علايم عدم تحمل لاکتوز موثرند و مصرف آنها به افرادي که دچار اين مشکل هستند، توصيه مي‌شود. اين داروها حتما بايد با مشورت و طبق دستور پزشک مصرف شوند.
منبع:www.salamat.com
/ج
عدم تحمل لاکتوز، ناتواني دستگاه گوارش در جذب لاکتوز، قند اصلي موجود در شير است. قند لاکتوز براي هضم شدن بايد به قند ساده تبديل شود. اين کار را آنزيمي به نام لاکتاز که در روده وجود دارد، انجام مي‌دهد. اگر آنزيم لاکتاز در بدن فردي کم باشد يا فردي اصلا اين آنزيم را نداشته باشد قند لاکتوز شکسته نمي‌شود و توسط باکتري‌هاي موجود در روده بزرگ تخمير مي‌شود. اين فرآيند موجب ايجاد نفخ و افزايش حرکات گوارشي، دردهاي شکمي‌و اسهال مي‌شود. معمولا 30 دقيقه تا 2 ساعت پس از نوشيدن شير و يا ساير محصولات لبني فرد دچار اين علايم مي‌شود.
چه افرادي در معرض ابتلا به عدم تحمل لاکتوز هستند؟
همان‌طور که گفتيم حدود 70 درصد جمعيت جهان دچار اين مشکل هستند اما فراواني آن در اروپا و آمريکاي شمالي کمتر و در آسيا و آفريقا بيشتر است.
عدم تحمل لاکتوز تا قبل از 2 سالگي شايع نيست و معمولا بعد از 5 سالگي آغاز مي‌شود. با بالا رفتن سن بدن مقدار آنزيم لاکتاز کمتري توليد مي‌کند بنابراين برخي افراد در بزرگسالي دچار اين مشکل مي‌شوند.
آنزيم لاکتاز در سه ماهه سوم بارداري افزايش مي‌يابد و به همين دليل نوزاداني که زود متولد مي‌شوند (هفته 28 تا 32 بارداري) ممکن است دچار اين مشکل شوند.
افرادي که تحت جراحي‌هاي گوارشي قرار گرفته‌اند يا بيماري‌هاي روده‌اي دارند تا زماني که مشکل اصلي‌شان درمان نشده باشد ممکن است دچار مشکل باشند.
برخي افراد هم چند روز پس از ابتلا به اسهال دچار عدم تحمل لاکتوز مي‌شوند که اين حالت به علت بيماري است و پس از چند روز برطرف مي‌شود.
اگر دچار عدم تحمل لاکتوز هستيد، بخوانيد
اگر شما دچار عدم تحمل لاکتوز هستيد، ممکن است لازم نباشد به طور کامل محصولات لبني را کنار بگذاريد. بيشتر افرادي که عدم تحمل لاکتوز دارند، مي‌توانند از برخي محصولات لبني بدون هيچ مشکل خاصي استفاده کنند. برخي هم مي‌توانند با افزودن تدريجي مقادير کم محصولات لبني به رژيم غذايي‌شان، علايم را کاهش داده و با اين مشکل کنار بيايند. استفاده از شير در رژيم غذايي بسيار مفيد است چون ارزش غذايي بالايي دارد و حاوي کلسيم، ويتامين A و D، ريبوفلاوين و فسفر و ساير مواد مغذي مورد نياز بدن است. کنار گذاشتن شير به طور کامل ممکن است در جذب و تامين کلسيم مورد نياز استخوان‌ها و دندان‌ها مشکل ايجاد کند. رعايت اين نکات به شما کمک مي‌کند تا با تغيير رژيم غذايي خود بدون کم کردن ميزان کلسيم دريافتي علايم عدم تحمل لاکتوز را کنترل کنيد:
1 مقدار شير کمتري بخوريد: يکي از راه‌هاي کاهش شدت علايم عدم تحمل لاکتوز اين است که در هر بار مصرف مقدار کمي‌شير بنوشيد. با اين کار احتمال بروز علايم گوارشي هم کمتر مي‌شود.
2 شير را با وعده‌هاي اصلي غذا مصرف کنيد: بهتر است به جاي اينکه شير را به تنهايي مصرف کنيد آن را همراه با غذاهاي ديگر مصرف کنيد. کندتر شدن عمل هضم ممکن است علايم عدم تحمل لاکتوز را کمتر کند.
3 مصرف انواع محصولا لبني را تجربه کنيد: همه محصولات لبني ميزان لاکتوز يکساني ندارند. براي مثال برخي انواع پنير مقدار کمي لاکتوز دارند و علايم و نشانه‌هاي کمتري ايجاد مي‌کنند. همچنين برخي فرآورده‌هاي لبني مانند ماست به دليل باکتري‌هايي که در عمل تخمير ايجاد مي‌شود ممکن است به طور طبيعي آنزيمي‌توليد کنند که لاکتوز را از بين ببرد.
4 از محصولات کم لاکتوز و يا بدون لاکتوز استفاده کنيد: شما مي‌توانيد اين محصولات را در بيشتر فروشگاه‌ها در کنار ساير محصولات لبني پيدا کنيد. ممکن است کمي‌گران تر باشند اما ارزش غذايي بالايي دارند.
5 مراقب ساير مواد غذايي حاوي لاکتوز باشيد: گاهي ممکن است بدون اينکه متوجه باشيد بيش از حد لاکتوز مصرف کنيد. اگرچه شير و محصولات لبني منبع طبيعي لاکتوز هستند اما اين نوع قند معمولا به غذاهاي ديگر مانند مکمل‌هاي حاوي غلات، سوپ‌هاي آماده، سس سالاد، شکلات‌هاي شيري و ساير محصولات غذايي نيز افزوده مي‌شود. قبل از خريد اين محصولات اطلاعات روي برچسب آن را به دقت بخوانيد و در صورت وجود ترکيباتي مانند شير، خامه، شيرخشک آن را با احتياط مصرف کنيد. برخي داروها هم حاوي مقادير کمي لاکتوز هستند و لازم است هنگام مراجعه به پزشک حتما او را از اين مشکل مطلع کنيد.
6 از منابع ديگر کلسيم استفاده کنيد: اگر نمي‌توانيد به مقدار کافي از محصولات لبني استفاده کنيد از منابع ديگر کلسيم مانند انواع کلم، سبزي‌هاي برگ دار، ماهي سالمون، مغز بادام ، مرکبات و شير سويا استفاده کنيد. براي اطمينان از دريافت کلسيم کافي در رژيم غذايي با يک متخصص تغذيه مشورت کنيد.
7 از قرص آنزيم لاکتوز استفاده کنيد: اين قرص حاوي آنزيمي‌است که در هضم لاکتوز به شما کمک مي‌کند. اين دارو پيش از صرف غذا مصرف مي‌شود و تاثير آن در افراد مختلف متفاوت است اما در بيشتر موارد به بهبود علايم کمک مي‌کند.
8 از مکمل‌هاي کلسيم استفاده کنيد: استفاده از مکمل‌هاي کلسيم براي بسياري افراد به ويژه آنهايي که عدم تحمل لاکتوز دارند و نمي‌توانند به مقدار کافي از محصولات لبني استفاده کنند، مفيد است.
9 از پروبيوتيک‌ها کمک بگيريد: پروبيوتيک‌ها باکتري‌هاي زنده موجود در روده‌ها هستند که به هضم غذا کمک مي‌کنند. اين باکتري‌ها در برخي محصولات لبني مانند ماست و در برخي کپسول‌هاي مکمل موجود است. به‌نظر مي‌رسد در برخي موارد پروبيوتيک‌ها هم در هضم لاکتوز موثر باشند.
10 از دارو کمک بگيريد: برخي داروهاي ضداسهال در کاهش علايم عدم تحمل لاکتوز موثرند و مصرف آنها به افرادي که دچار اين مشکل هستند، توصيه مي‌شود. اين داروها حتما بايد با مشورت و طبق دستور پزشک مصرف شوند.
منبع:www.salamat.com
/ج
