راهنماي تغذيه بيماران مبتلا به سرطان
نويسنده:النازسيفي
چگونه نيازهاي غذايي بيمار مبتلا به سرطان را تامين کنيم؟
نه تنها نوع تغذيه در ايجاد اين بيماريها اهميت دارد بلکه تغذيه و رژيم درماني به عنوان گام درماني مهميدر کنار دارودرماني تحت نام تغذيه - پزشکي درماني (MNT) در کنترل اين بيماريها مطرح است.
در کشورهاي پيشرفته به محض شناسايي بيماري در کنار درمانهاي معمول که طبق نظر متخصص انکولوژي راديوتراپي صورت ميگيرد بيمار از کانال رژيم درماني نيز عبور ميکند تا حمايتهاي تغذيهاي لازم صورت گيرد و تا جاي ممکن از بروز مشکلات بعدي پيشگيري شود.
چرا تغذيه اين بيماران اهميت دارد؟
• وضعيت غذايي بهبود يافته، آثار جانبي را کاهش داده به باز تواني بيمار کمک ميکند.
• بيماراني که تغذيه مناسب در پيش ميگيرند بهتر درمانهاي معمول را تحمل ميکنند و شانس بيشتري در بازيابي سلامت خود دارند.
• با رعايت تغذيه مناسب، سيستم ايمني ضعيف نشده و احتمال ايجاد عفونتهاي متعدد که در بيماران شايع است، کاهش ميبايد.
• افرادي که تغذيه مناسب دارند کمتر دچار کاشکسي عضلاني (از دست رفتن توده عضلاني) ميشوند.
• تغذيه متنوع و مکفي نياز به انرژي، پروتئين و ريز مغذيها را تامين کرده، با دريافت مقادير کافي از انواع آنتي اکسيدانها مانند کاروتنوئيدها، ويتامين E، اسيدهاي فنوليک، آنتياکسيدان قوي رسوراترول و... از طريق غذا، بدن بهتر با عوامل اکسيدان مبارزه ميکند. التهابات کاهش مييابد و راديکالهاي آزاد که طي سوخت و ساز در بدن شکل ميگيرند و يا از محيط خارج بدن را تحت تاثير قرار ميدهند، خنثي ميشوند. هر نوع سرطان با توجه به محل ضايعه، عوارض خاص خود را دارد و رژيم درماني امري کاملا فردي است که با توجه به چگونگي سير بيماري، سوابق پزشکي فرد، آزمايشهاي وي، داروهاي مصرفي و. .. صورت ميگيرد. در اين مقاله سعي بر آن شده که اطلاعاتي عمومي و کلي براي بهبود وضعيت غذايي به بيماران و خانواده آنها در خصوص شيوه تغذيه داده شود ولي ممکن است توصيههاي داده شده به افراد گوناگون قدري متفاوت باشد.
بهطور کلي مصرف پروتئين در بيشتر بيماران بايد افزايش يابد که از طريق مصرف گروه گوشت و جانشينها مانند گوشت قرمز به ويژه گوشت مرغ و ماهي، تخم پرندگان، مغزدانهها، حبوبات تامين ميشود. بيمار بايد از تماميگروههاي غذايي استفاده کند.به ويژه مصرف کافي از گروه ميوه و انواع سبزي براي تامين مقادير کافي فيبر، ويتامينها و فيتوکميکالها ضروري است. بيماران سرطاني بايد از آب سالم به مقادير بالا طي دورههاي راديوتراپي استفاده کنند. اگر بيمار از لحظه تشخيص تحت مراقبتهاي غذايي صورت گيرد بهتر تحت کنترل قرار ميگيرد و کاشکسي عضلاني (حالتي که در آن بيمار دچار افت شديد وزني و از دست رفتن توده عضلاني ميشود) کمتر اتفاق ميافتد.
کمخوني
بياشتهايي
اطرافيان بيمار بايد با صبر و حوصله سعي کنند به بيمار غذا بخورانند. به اين صورت که تعداد وعدههاي غذايي را از سه به شش وعده افرايش دهند و در عين حال حجم وعده غذايي کوچک باشد.
مقداري آرد، پودر جوانه گندم، بلغور گندم به غذاهاي مايع مانند سوپ و آش اضافه کنند. اگرچه به هيچ عنوان توصيه به زياده روي در مصرف چربيها نميشود ولي در بيماران بياشتها بايد سعي شود مصرف روغنهاي سالم (روغنهاي مايع) کمي افزايش يابد تا انرژي غذا تا حد ممکن افزايش يابد. غذاهاي مورد پذيرش بيمار براي وي تهيه شود. از چاشنيهاي گوناگون مانند ليمو و آبغوره براي تحريک اشتها و ترشح بزاق بيمار استفاده شود.
اگر بيمار زود احساس سيري ميکند، سعي شود تا يک ساعت پيش از غذا و در بين غذا آب و مايعات مصرف نکند و مصرف انواع سبزي خام کنار غذا، به پس از صرف غذاي اصلي موکول شود همچنين غذاهاي سرخ شده کمتر مصرف شود.
تغييرات حس چشايي
بيشتر از گوشت ماکيان به ويژه ماهيان که منابع خوب امگا 3 هستند، تخم مرغ، حبوبات و مغزدانهها و کره پسته و کره بادام زميني استفاده کنيد. اگر حس چشايي بيمار ضعيف شده ، به ناچار مقادير بيشتري از طعم دهندهها استفاده کنيد ولي در مصرف شکر و نمک زياده روي نشود.
تمايل به مصرف غذاهاي سرد يا مايع
يبوست
مصرف مقادير کافي، يعني روزي حداقل پنج سروينگ از گروه ميوه و سبزي، فعاليت بدني متناسب با شرايط بيمار ضروري است ضمن اينکه فعاليت بدني به بهبود وضعيت روحي و احساس نداشتن وابستگي و استقلال فرد کمک ميکند.
اسهال
تهوع و استفراغ
خشکي دهان، بلع مشکل، زخم دهان
در مواردي که فرد دچار سخت بلعي است بايد بر حسب تحمل بيمار غذاهاي مايع ولي پر انرژي شده از طريق افزودن آرد، پودر شير خشک، روغن مايع يا کره و... يا با قوام نرم که از طريق ميکس کردن غذاها در مخلوط کن به دست ميآيد به وي داده شود. در صورت بروز زخم در دهان ضمن اطلاع به پزشک از غذاهاي با قوام نرم استفاده شود. مصرف غلات سبوس دار و ادويه جات تا زمان بهبودي منع ميشود.آب مرکبات و آب ميوههاي اسيدي نيز نبايد مصرف شود.
منبع:www.salamat.com