اول صبحانه، بعد مدرسه
نويسنده:فريده غلامعلي‌زاده ناصري
آيا مي‌دانيد که مهم‌ترين وعده غذايي چيست؟
اگر صبحانه لذيذ و خوش‌مزه تهيه شده باشد و افراد خانه به موقع از خواب بيدار شوند کمک زيادي مي‌کند که اهل خانه هميشه سالم باشند. بيست و سه سال سابقه خدمت در آموزش ابتدايي را دارم. اکثر کودکان يا بدون صبحانه به مدرسه مي‌آيند يا از غذاهاي آماده مثل کيک، بيسکوييت يا ساندويچ سوسيس و کالباس استفاده مي‌کنند که متاسفانه مادران از مضرات گوشت مانده بي‌اطلاع هستند. خوردن اين گونه ساندويچ‌ها اگر حداقل يک ساعت در کيف کودکان بماند باعث ايجاد تهوع و اسهال و استفراغ مي‌شود و مسموميت ايجاد مي‌کند و گاهي اين مسموميت‌ها باعث فلج اعصاب دستگاه تنفسي مي‌شود که اگر طولاني شود احتمال خطر مرگ وجود دارد.
تغذيه خوب در تمام اندام‌ها و شکل ظاهري بدن تاثير دارد خصوصا در کودکان در حال رشد. روزهاي اول مهر وقتي وارد کلاس مي‌شوم بچه‌هاي کلاس اول را مي‌بينم که دندان‌هايشان افتاده است. دندان عضو پيچيده‌اي در بدن ما مي‌باشد. از هنگام رشد دندان‌ها تحت تاثير نوع تغذيه قرار مي‌گيرد. براي جلوگيري از خراب شدن دندان بايد توجه شود که از غذاهاي حاوي پروتئين، کلسيم، فسفر و ويتامين‌هاي A، C و D استفاده شود. پس بهتر است کودک لقمه‌ها يا ميوه‌هايي که داراي اين نوع ويتامين‌ها هستند همراه خود داشته باشد مانند هويج، سيب، پرتقال، مغز گردو و...
کودکاني که معمولا تغذيه مناسب دارند و بهداشت را رعايت مي‌کنند داراي چشمان درخشان و نيرومند و قد و وزن مناسب هستند. کودکاني که به اندازه کافي از مواد پروتئيني و معدني برخوردار شوند داراي پوست و موي لطيف هستند. مصرف زياد تنقلات و نامناسب بودن تغذيه باعث چاقي يا از رشد مناسب عقب ماندن مي‌شود. وقتي غذاي کودکان به اندازه کافي مواد پروتئيني، کلسيم، فسفر و ويتامين D و C نداشته باشد باعث مي‌شود استخوان‌ها وضع و شکل طبيعي خود را از دست بدهد و در بعضي مواقع سبب تنگي سينه و کوچکي لگن خاصره مي‌شود.
کودکان زماني که در مدرسه هستند از نظر فکري و جسمي انرژي زيادي مصرف مي‌کنند، سوخت و ساز بدن در هنگام کارهاي فکري بيشتر مي‌شود و کودک احساس ضعف مي‌کند.
چون پروتئين در ساختمان استخوان‌ها و خون و نسوج بدن مثل عضلات و اندام‌ها و پوست و مو به کار مي‌رود لذا مصرف آن به هنگام رشد بايد به اندازه کافي باشد. غذا بايد به موقع و مناسب به بدن کودک برسد تا کودک رشد جسمي کاملي داشته باشد. اگر صبر کنيم کودک از مدرسه برگردد و ما غذا با حجم زياد و سرشار از ويتامين به او بدهيم فقط معده را پر کرده‌ايم و کودک خواب‌آلود خسته مي‌شود.
اثر تغذيه بر شخصيت
کساني که تغذيه خوب ندارند ترش‌رو و عبوس بوده و در فعاليت‌هاي روزانه‌شان نشاط ندارند. کودکان گرسنه حس تعاون و همکاري و تشخيص خوب و بد را از دست مي‌دهند. اگر غذاي کودک کافي و مناسب باشد و بتواند از فعاليت‌هاي خود در مدرسه لذت ببرد حالت ستيز و پرخاش نسبت به دوستان نخواهد داشت.
تغذيه و هوش
تغذيه خوب سبب مي‌شود تا انسان نهايت استفاده را از نيروي فکري خود ببرد. رشد و نمو خوب سبب مي‌شود که اعمال فکري و جسمي و اجتماعي به نحو احسن انجام بگيرد. افرادي که تا مدت‌ها تغذيه نادرست داشته‌اند به خواندن و نوشتن بي‌علاقه خواهند بود.
اگر کودکي بدون صبحانه وارد کلاس درس شود علاوه بر اينکه خسته و بي‌علاقه است ممکن است دچار فراموشي و عدم احساس مسووليت شود. گرچه ارتباط نسبت هوش با تغذيه هنوز روشن نشده است و غذاي به خصوصي براي بالا بردن هوش وجود ندارد ولي کارهاي فکري و فعاليت‌هاي جسمي باعث ازدياد نياز بدن به انرژي مي‌شود. گاهي کودک از خوردن غذا امتناع مي‌کند.
والدين بايد علت را پيدا کنند. ممکن است اين بي‌اشتهايي به دليل عدم تنوع در غذا باشد و يا اينکه کودک پيش از غذا هله هوله خورده باشد و يا اينکه بيمار باشد.
راه‌هايي براي تشويق کودکان به صبحانه خوردن
• غذا را بر حسب طبيعت و نوع آن مرتب کنيد و سعي کنيد در آخر غذا ميوه ميل کنيد.
• مقدار خيلي زياد از غذا سر سفره نباشد و مقدار احتياج هر فرد را در نظر بگيريد. اگر کودک به خوردن همه غذاها بي‌ميل است، بهتر است به پزشک مراجعه شود.
• شکل و تزيين غذاها تاثير زيادي در اشتها دارد و نبايد اين موضوع را فراموش کرد يا ناديده گرفت.
• هواي اتاق بايد در موقع صرف غذا مناسب باشد. هواي خوب موجب افزايش اشتها مي‌شود.
• بهتر آن است که بزرگ‌ترها در مورد غذايي که بر سفره است بدگويي نکنند زيرا کودکان تقليد کرده و باعث بي‌ميلي آنها به غذا مي‌شود.
• هرگز نبايد کودک را براي خوردن غذا تنبيه يا تهديد کرد.
منبع:http://www.salamat.com
