طرز ترک سيگار

گفتگو با دکتر زهرا حسامي سرپرست مرکز تحقيقات کنترل دخانيات
بيش از 500 سال از آن تعارف تاريخي مي‌گذرد؛ همان‌ تعارفي که امروزه به مرگ ميليون‌ها انسان در سال منجر مي‌شود مطمئنم نه آن سرخپوست مهمان‌نواز و نه آن سفيدپوست رفيق‌باز هرگز نمي‌توانستند حدس بزنند که سرنوشت ميليون‌ها انسان به دست آنها رقم خواهد خورد و شيئي چند سانتي‌متري چند صد هزار برابر جنگجويان قبايل سرخپوست قادر به کشتن سفيدپوستان جسور خواهد شد. البته از حق نبايد گذشت. سرخپوست داستان ما هيچ هدفي جز صلح و دوستي نداشت. درست مانند سيگاري‌هاي خودمان که فقط از سرمحبت سيگارشان را به ما تعارف مي‌کنند. منصفانه هم نيست که همه تقصيرها را به گردن بوميان آمريکا يا کريستف کلمب و همراهانش بيندازيم چون بالاخره بقيه مردم دنيا هم نيکوتين را کشف مي‌کردند. اگر شما هم پيش از فرا رسيدن سال نو تمايل به ترک سيگار پيدا کرده‌ايد تا هنگام ديد و بازديد عيد و روبوسي، ديگران را با بوي بد دهان خود آزار ندهيد، بياييد با هم به مرکز تحقيقات و پيشگيري و کنترل دخانيات برويم و ببينيم خانم دکتر زهرا حسامي، سرپرست اين مرکز و ديگر همکاران‌شان در کلينيک‌هاي ترک سيگار چه آموزش‌هايي مي‌دهند.

خانم دکتر، اگر موافق‌ايد، درباره روش‌هاي گوناگون ترک سيگار براي ما بگوييد؟
 

روش‌هاي گوناگوني براي ترک سيگار وجود دارد، از جمله طب سوزني، هيپنوتيزم و مراجعه به کلينيک‌هاي ترک سيگار اما امروزه با توجه به مدارک علمي دو شيوه طب سوزني و هيپنوتيزم توصيه نمي‌شود و در حال حاضر بهترين روش ترک سيگار در دنيا روشي است که در کلينيک‌هاي ترک سيگار انجام مي‌شود. موفقيت بالاي افراد ترک‌کننده در دوره‌هاي کلينيک‌ نشان دهنده کارآمد بودن اين شيوه است.

در کلينيک ترک سيگار چه آموزش‌هايي به افراد داده مي‌شود؟
 

شيوه کار کلينيک‌هاي ترک سيگار به اين صورت است که افراد طي دوره‌اي يک ماهه که شامل هفت جلسه 5/1 ساعته است، از طريق پزشکان مجرب آموزش‌ها را فرامي‌گيرند، به طوري که در اين دوره‌ها افراد شناخت کاملي راجع به وضعيت خود، سيگار و راه‌هاي درمان آن پيدا مي‌کنند. در اين دوره‌ها افراد سيگاري همچنين با استفاده از دارو و روان درماني اقدام به ترک سيگار مي‌کنند.

يکي از روش‌هاي شايع ترک سيگار، شيوه ترک شخصي سيگار است. به نظر شما ترک سيگار در کلاس چه تفاوتي با اين روش دارد؟
 

روش ترک شخصي يا يک باره بدون هيچ‌گونه مشاهده و درمان صورت مي‌گيرد و فرد اقدام به قطع ناگهاني مصرف کرده و حتي ممکن است موفق هم بشود ولي در برابر هوس سيگار و عوارض ناشي از قطع مصرف تحمل نمي‌کند و اين موجب مي‌شود که نتواند ترک کند و اگر هم موفق شود به سرعت مصرف را آغاز مي‌کند. با اين وجود به نظر مي‌رسد با اينکه چنين روشي موفقيت چنداني در ترک سيگار ندارد، اما احتمال استفاده از اين روش را نبايد از افراد بگيريم اما اگر افراد در جلسات کلينيک ترک سيگار شرکت کنند آمادگي و انگيزه بيشتري خواهند يافت و با آگاهي و نگرش تازه‌اي که درباره سيگار و ترک آن پيدا مي‌کنند درنهايت، با رغبت بيشتري ترک را از يک روز مشخص شروع مي‌کنند و در جلسات بعد از ترک، راه‌هاي حفظ ترک و پيشگيري از عود را ياد مي‌گيرند. همچنين در صورت بروز هر گونه مشکل و عوارض ناشي از قطع سيگار از سوي پزشک اقدامات مناسبي براي آنها صورت مي‌گيرد.

بيشترين مشکلاتي که براي بيماران در کلينيک ترک سيگار پيش مي‌آيد، چيست؟
 

شايع‌ترين مشکلاتي که براي بيماران اين کلينيک‌ها به وجود مي‌آيد، عصبي شدن، کلافگي، افسردگي، افزايش وزن و هوس شديد براي کشيدن سيگار است.

براي برطرف شدن اين مشکلات چه توصيه‌هايي به اين افراد مي‌کنيد؟
 

نخستين توصيه ما اين است که اين عوارض موقتي است و در نهايت پس از 10 روز از بين مي‌روند. توصيه ديگر اين است که در صورت بروز اين علايم که اغلب به علت کاهش سطح نيکوتين روي مي‌دهد، تغذيه مناسب داشته باشند، ورزش کنند و با تغيير نوع زندگي، تغيير افکار، استفاده از تنقلات و ارتباط مداوم با پزشکان مشاور در صورت لزوم از دارو استفاده کنند.

تا اينجا به مشکلات و عوارض پرداختيم. اگر موافق‌ايد، به نکات جالب توجهي که در اين بيماران روي مي‌دهد نيز اشاره کنيد؟
 

يکي از اتفاقات جالب براي افراد مراجعه کننده بعد از ترک سيگار، راحت نفس کشيدن است که اين به دليل کاهش مونوکسيدکربن و افزايش اکسيژن‌رساني به بافت‌هاست. همکاران ما در کلينيک‌هاي ترک سيگار در ابتداي مراجعه افراد به اين کلاس‌ها، ميزان مونوکسيدکربن تنفس‌شان را در جلسه اول اندازه‌گيري مي‌کنند و دو جلسه بعد از ترک نيز دوباره اين اندازه‌گيري تکرار مي‌شود و در نتيجه مشخص مي‌شود افرادي که در ترک هستند، به طور چشمگيري مونوکسيدکربن ريه‌شان کاهش پيدا کرده است.

دلايل و انگيزه‌هايي که موجب مراجعه افراد سيگاري به کلينيک ترک مي‌شود، چيست؟
 

علت عمده مراجعه افراد به کلينيک‌هاي ترک سيگار ترس از ابتلا به بيماري، احساس خطر درباره سلامتي، مشکلات تنفسي و اصرار خانواد‌ها و فرزندان است.

يکي از مشکلات شايع افرادي که مبادرت به ترک سيگار مي‌کنند، عصبانيت و بي‌خوابي است. شما چه توصيه‌اي براي رفع اين مشکل مي‌کنيد؟
 

درباره عصبانيت و تحريک‌پذيري پس از ترک سيگار، علاوه بر راهنمايي‌هاي خاص براي هر فرد با توجه به نياز وي در صورت لزوم داروهاي کمکي تجويز مي‌شود. همچنين درباره بي‌خوابي، به مدت يک هفته پس از ترک توصيه مي‌کنيم افراد ديرتر به رختخواب بروند. شب هنگام از مصرف چاي و قهوه خودداري کنند و از داروهاي ترک سيگار خود بيشتر استفاده کنند و در نهايت، ممکن است پزشک برايشان به طور موقت داروي خواب‌آور ضعيف تجويز کند.

استقبال مردم از کلينيک‌هاي ترک سيگار چگونه است؟
 

استقبال شهروندان تهراني از کلينيک‌ ترک سيگار بسيار چشم‌گير است اما متاسفانه به علت کمبود فضا و امکانات ماهيانه فقط 200 نفر پذيرش مي‌شوند و تحت آموزش و درمان قرار مي‌گيرند. اين خدمات در کلينيک‌هاي ترک سيگار به‌طور رايگان عرضه مي‌شود.

يکي از مشکلات شايع در ترک اعتياد، بازگشت اعتياد است. در کلاس‌هاي ترک سيگار، ميزان موفقيت در اين دوره‌ها چقدر است؟
 

افرادي که دوره‌هاي کلينيک ترک سيگار را بدون غيبت کردن به پايان مي‌برند، 85 تا 90 درصد موفق هستند. در اين مرکز افرادي که مبادرت به ترک سيگار مي‌کنند تا يک سال بعد نيز تحت‌نظر و کنترل هستند و در صورت بروز هرگونه مشکلي، اقدامات لازم درباره‌شان صورت مي‌گيرد تا دوباره به سيگار روي نياورند.
منبع:http://www.salamat.com
/ج