گر مريدي ز دار دور شود

شاعر : اوحدي مراغه اي

در مريدي در آن حضور شود		گر مريدي ز دار دور شود
دل تو زين عزيمت آگاهست		چون ترا نيز عزم اين راهست
جاي پرداز و پاي بر در نه		رخ به راه آر و رخت بر خر نه
شاخ تن را ز بار وبيخ درآر		چار عنصر به چار ميخ در آر
پاي بردار، تا به بخت رسي		مرم از دار، تا به تخت رسي
نردباني بساختند از دار		شير مردان دين به آخر کار
بر نهي پاي و برگ راه کني		تا بدان نردبان نگاه کني
راه بالات مينمايد راست		آنکه بالاي نردبان بلاست
رازهاي دگر نداني ديد		تا تو جز چوب و در نداني ديد
در ره عشق رخت و کالا نيست		سخن عشق زير و بالا نيست
پيش عشاق دار و تخت يکيست		نزد مردان بلا و بخت يکيست
تخت مردان و تخته غسال		نتراشند جز به يک منوال
تخت تابوت عالم فانيست		تاجشان بي سري و سامانيست
روشني در فناست، ديگر هيچ		نيست در راه عشق پيچ مپيچ
همچنان نام بت‌پرستي هست		با تو تا ذره‌اي ز هستي هست
بت تست آن، بروچه مليرزي؟		بت تن را بهل، که بيش ارزي
بت رها کن، که تن درست شوي		بت شکن باش، تا که چست شوي
عاشقش کم ز خاک در داند		تاج و تختي که پاو سر داند
که بدان پاي و سر نگارد مرد		چه بود چوب خشک يا زر زرد؟
تاجشان سر امر «کن فيکون»		تخت مردان ز عزتست و سکون
تا بگيري ز ماه تا ماهي		برچنين تاج و تخت کن شاهي
به سفر بي‌خروج نتوان رفت		بر فلک بي‌عروج نتوان رفت
کي چو تن مبتلاي خانه شود؟		نفس با عقل چون يگانه شود
تا به عرشت برآورد چون باد		نفس را عقل کن به دانش و داد
اين سخن دل درست نقل کند		علم نفس ترا به عقل کند
سهل کن باربان و آب از خود		دور کن حرص خورد و خواب از خود
تا شود بي کدورت انديشه		جز رياضت مکن دگر پيشه
آشنا گرد با روان خرد		مده انديشه جز به جان خرد
روح ازو گفت هر چه وا گويد		جز خرد نيست کز خدا گويد
نتواند حديثي از سر هوش		نفس تا بر خرد ندارد گوش
تا بيابي هزار گوهر بکر		مهل اين نفس را دمي بي‌فکر
سير در عالم نفوس و عقول		بکن از راه حکمت و معقول
زين دو گوهر صفات بين گردي		گرچه نتوان که ذات بين گردي
جز به باقي مده تصور دل		هرچه فانيست در ضمير مهل
فکر آشفته از جنون خيزد		فکر صافي ز ذوفنون خيزد
رخ به درگاه اصطفات دهد		فکر چون صاف شد، صفات دهد
فکر فاني ترا وبال بود		هرچه فانيست خود خيال بود
جز سروريش و بام و در ديدن		نتواني به چشم سر ديدن
نفس باقي بقا تواند ديد		چشم سرت لقا تواند ديد
تن فاني چه ارتقا جويد؟		جان چو باقيست او بقا جويد
جنبش هر کسي به مرکز خويش		ده نشين به دود سوي رز خويش
وين بقا در ديار کيست؟ بپوي		علم باقي بدان که چيست؟ بجوي
پر ازين نقش لايزالي کن		لوح نفس از خيال خالي کن
هم ز کردارت آفريده شود		هر چه در جنت تو ديده شود
هم يقين‌دان که سرگذشته تست		وان عذابي که سرنوشته تست
تا ز بهر تو خانه سازد و کشت		عملت پيش ميرود به بهشت
راي عالي قصور خواهد شد		خلق نيک توحور خواهد شد
مرغ و حلواي پخته‌زان آيد		گفته‌اي خوش که بر زبان آيد
سخن تست، ازين سخن مگذر		شاخهاي مرصع از گوهر
سلسبيل از طريق جستن راست		کوثر از دانش لدني خاست
گاو در خرمن بهشت کنند		خوب کاران او چو کشت کنند
پيشه‌کاران دانه پاش برند		آنکه فردا بهشت فاش برند
از چنان خرمن اينچنين خوشه		آدم از جهل بست برتوشه
با سه عيب چنين مباش فضول		هم ضعيفي و هم ظلوم و جهول
که «عصي آدمت» زند گردن		بر عصاي قبول تکيه مزن
چون نهي در بهشت باقي پي؟		تا دلت مرغ پخته خواهد و مي
در بهشت خداي برخانه		بگذر زين بهشت پردانه
گندم و مرغ و قليه و ميوه		تو به دهقان رها کن و بيوه
هم چو دريا ز عشق جوش کني		زان رحيق اردمي دونوش کني
جهد کن تا شوي چو دريا مست		تا که درياست جوش دريا هست
جوش تست آنکه خام خواهد بود		جوش دريا تمام خواهد بود

گر مريدي ز دار دور شود

تازه های مقالات

بیشترین بازدید هفته