شکل سر نوزاد مهم است

پهن و نامتقارن شدن سر نوزاد يک پديده شايع در هنگام زايمان است. اگر زايمان به روش سزارين باشد، معمولا اين تغيير شکل اتفاق نمي‌افتد. از آنجا که استخوان جمجمه سر از 8 تکه تشکيل شده، براي عبور سر نوزاد از مجراي کانال زايماني لبه‌هاي اين استخوان‌ها روي هم قرار مي‌گيرد تا سر نوزاد کوچک‌تر شود و از کانال زايماني عبور کند و پس از عبور از کانال نيز مجددا اين استخوان‌ها روي هم قرار مي‌گيرند. اما گاهي تا قرار گرفتن استخوان‌ها روي همديگر، چند روزي طول مي‌کشد و اين، امري نيست که ماه‌ها و هفته‌ها طول بکشد. اين تغيير شکل استخواني ظرف چند روز طبيعي مي‌شود.
گاهي در اثر انقباضات رحمي در موقع زايمان يا در شرايطي که سر جنين داخل رحم روي استخوان لگن مادر فشار بياورد، ممکن است اين حالت به خون‌ريزي زير لايه استخوان سر نوزاد منجر شود. اين خون‌ريزي بعد از چند هفته و به ندرت بعد از چند ماه جذب مي‌شود و اگر در مواردي جذب نشود، کلسيم در آن رسوب مي‌کند و حالت استخواني به خود مي‌گيرد و از حالت نرمي خارج مي‌شود. حتي اين حالت استخواني هم ظرف چند ماه طبيعي مي‌شود.
بروز تورم در سر نوزاد
گاهي در اثر فشارهاي داخل رحمي ممکن است قسمتي از سر بچه ورم کند که اگرچه خون‌ريزي رخ نمي‌دهد ولي ورم در قسمتي از سر موجب برجستگي مي‌شود. اين حالت در محدوده جغرافيايي يکي از استخوان‌ها ايجاد مي‌شود. خون‌ريزي در يک تکه از استخوان‌ها ايجاد مي‌شود اما اين ورم هم بعد از تولد، معمولا ظرف 2 هفته جذب مي‌شود و سر، شکل طبيعي پيدا مي‌کند. تغيير ديگر، مربوط به شکل سر است. شکل سر به عوامل مختلفي از جمله توارث ارتباط دارد. سر پدر و مادر هر شکلي داشته باشد، ممکن است سر نوزاد هم مانند آنها شکل پيدا کند و اين جنبه ارثي مساله است و ناهنجاري محسوب نمي‌شود. اما مواردي هم وجود دارد که ممکن است مشکل و ناهنجاري باشد. براي مثال، اگر در بچه‌ها استخوان‌ها با هم جوش خورده باشد، در اين صورت، مانع رشد مغز کودک مي‌شود. هرچه مغز بچه بزرگ‌تر مي‌شود، استخوان‌هاي جمجمه هم بايد بازتر شوند.
در صورتي که استخوان‌ها به‌طور غيرطبيعي و در زمان نامناسب به هم بپيوندند، رشد مغز ميسر نخواهد بود و شکل سر غيرعادي مي‌شود و بايد تحت درمان و جراحي قرار گيرد. استخوان‌ها با جراحي از هم جدا مي‌شود تا مغز بتواند رشد کند و در اثر رشد سر کودک تغييرات نامناسبي پيدا نکند.

هيدروسفالي يا تجمع آب در سر نوزاد
 

نوع ديگر ناهنجاري‌ تجمع آب در سر نوزاد است که به آن هيدروسفالي گفته مي‌شود. در واقع، مايعي که دور مغز است به‌طور طبيعي توليد و سپس از مجراي ديگر جذب مي‌شود. اگر قسمتي از مسير توليد و يا محل جذب بسته شود، مايع در آن تجمع پيدا مي‌کند و سر بچه روز به روز بزرگ‌تر مي‌شود.
اگر زود متوجه اين حالت شويم، با قرار دادن لوله، اين مشکل برطرف شده و انسداد رفع مي‌شود. بنابراين سر کودک هم حالت طبيعي پيدا خواهد کرد اما اگر متوجه نشويم، آب اضافي اجازه رشد به مغز نداده و کودک دچار مشکلات ديگري مي‌شود. گاهي به ندرت سر دچار کيست مي‌شود و اين موجب تغيير ظاهري جمجمه مي‌شود.

بهترين وضعيت براي خواب نوزاد
 

بهتر است کودک را عادت دهيد به جهات مختلف خوابانده شود چون استخوان‌هاي جمجمه نرم است، به خصوص اگر نوزاد نارس باشد. اگر هميشه يک طرف بخوابد، بعد از مدتي عضلات او به همان حالت عادت کرده و حالت شل يا سفت پيدا مي‌کنند. فشار روي يک نقطه سر کمي استخوان را صاف‌تر مي‌کند. خواباندن نوزاد به جهات مختلف خوب است اما اگر والدين فکر کنند خواباندن به يک جهت سبب برطرف شدن شکل نامناسب سر مي‌شود و مي‌توانند به سر بچه شکل دهند، اين‌طور نيست و بايد بدانند که اين يک عقيده غلط است.
منبع:www.salamat.com