زير ميز چه‌خبر است؟!
گفتگوي با كارشناسان و مسؤولان درباره پديده زيرميزي
طبق قانون، دريافت هرگونه هزينه اضافي درماني از بيمار (زيرميزي) غيرقانوني و قابل تعقيب است. اما ساليان سال است که بعضي پزشکان از بيماران خود زيرميزي مي‌گيرند و غيرقانوني بودن آن هرگز به‌طور جدي پيگيري نشده است؛ تا جايي که در حال حاضر اين موضوع خيلي عادي در بسياري از مراکز درماني جا افتاده و شايد ديگر کسي از پول زوري که مي‌دهد، شکايتي نداشته باشد!
گفته مي‌شود كه واقعي نبودن تعرفه‌ها و ناکارآمدي بيمه‌هاي درماني عمده‌ترين دليل دريافت زيرميزي‌‌هاي ميليوني از بيماران است. اخيرا کميسيون بهداشت و درمان مجلس اختيار تعيين تعرفه‌هاي درماني را به وزارت بهداشت داده است و علت اصلي اين اقدام نيز پديده شوم زيرميزي است. اين در حالي است که گرفتن زيرميزي حتي زماني که وزارت بهداشت مسوول تعيين تعرفه‌هاي درماني بود، رواج داشت. با توجه به آنکه دريافت‌هاي غيرقانوني هزينه‌هاي هنگفتي را به مردم وارد مي‌کند، رواج اين پديده علاوه بر آنکه وجهه و قداست پزشکان را زير سوال مي‌برد بر ارايه خدمات درماني نيز تاثيرگذار خواهد بود.
دکتر حسينعلي شهرياري، رييس کميسيون بهداشت و درمان مجلس با بيان اينکه دريافت زيرميزي توسط پزشکان يکي از بزرگ‌ترين مسايل نظام سلامت است، مي‌گويد: «دريافت پول اضافه از بيماران سال‌هاست در کشور ما وجود دارد و قداست جامعه پزشکي را بسيار خدشه‌دار کرده است.» اين جراح و متخصص چشم توضيح مي‌دهد: «فردي که براي بهبود بيمارش زيرميزي پرداخت مي‌کند با اجبار اين پول را مي‌پردازد بنابراين بر رابطه بين بيمار و پزشکان تاثير بسيار بدي مي‌گذارد. به دليل آنکه اين ذهنيت در مردم ايجاد مي‌شود که براي دريافت خدمات درماني بايد پول‌هاي هنگفتي بپردازند که هيچ حساب و کتابي ندارد و بعضا قانوني هم نيست.» رييس کميسيون بهداشت و درمان مجلس با بيان اينکه دريافت زيرميزي هم در بيمارستان‌هاي دولتي و هم خصوصي صورت مي‌گيرد، تاکيد مي‌کند: «براي مبارزه با پديده زيرميزي همکاري مردم لازم است و مردم بايد اين موارد را گزارش کنند تا نظارت دقيق‌تري بر عملکرد کادر پزشکي صورت گيرد». بسياري از کارشناسان معتقدند واقعي نبودن تعرفه‌ها دليل اصلي دريافت زيرميزي توسط پزشکان است. اين جراح و متخصص چشم در اين باره معتقد است: «نمي‌توان گفت پايين بودن تعرفه‌ها علت دريافت زيرميزي توسط پزشکان است چون در زماني که سازمان نظام پزشکي تعرفه‌هاي جراحي را بالا در نظر گرفت (k12، k13) بسياري از پزشکان خصوصا در شهر تهران باز هم اقدام به دريافت زيرميزي از بيماران خود مي‌کردند.» وي ادامه مي‌دهد: «براي جلوگيري از پديده زيرميزي، علاوه بر واقعي شدن تعرفه‌ها بايد نظارت سازمان نظام پزشکي و وزارت بهداشت جدي‌تر صورت بگيرد.» دکتر شهرياري مشکل اصلي دريافت زيرميزي را از پزشکاني مي‌داند که در تهران فعاليت مي‌کنند: «دريافت هزينه‌هاي هنگفت غيرقانوني در بيمارستان‌هاي تهران بسيار شايع است و زماني که در تهران با اين قضيه برخورد نمي‌شود، دريافت زيرميزي به شهرستان‌ها نيز سرايت مي‌کند و با اينکه عده‌اي از پزشکان پول خوبي دريافت مي‌کنند ولي از شرايط سوءاستفاده مي‌کنند و اقدام به دريافت زيرميزي مي‌کنند.» بسياري از کارشناسان نظام سلامت، بازگرداندن اختيار تعرفه‌گذاري خدمات درماني و بهداشتي به وزارت بهداشت را راه‌حل زيرميزي مي‌دانند. رييس کميسيون بهداشت و درمان مجلس در اين باره مي‌گويد: «زماني که تعرفه‌گذاري در اختيار وزارت بهداشت بود (قبل از سال 83) نيز دريافت زيرميزي توسط پزشکان وجود داشت و بعد از آن نيز اين پديده شوم وجود دارد بنابراين تنها راه مقابله با آن نظارت جدي و برخورد جدي‌تر است.»
رابطه مالي بين پزشک و بيمار بايد حذف شود
همان‌طور که مي‌دانيد توجيه اصلي دريافت زيرميزي، واقعي نبودن يا کم بودن تعرفه‌هاي خدمات درماني و پزشکي است. دکتر عليرضا زالي، عضو شوراي عالي نظام پزشکي در اين‌باره توضيح مي‌دهد: «مهم‌ترين مساله در نظام سلامت عدم تناسب ارايه خدمات بهداشتي و درماني با قيمت واقعي آن است و تعرفه‌هاي خدمات درماني با مباني اقتصادي حوزه سلامت همخواني ندارد و تعرفه‌ها حالت انقباضي دارند.» دکتر زالي ادامه مي‌دهد: «از سوي ديگر با واقعي شدن تعرفه‌ها، بار زيادي به مردم تحميل مي‌شود و مردم توان پرداخت هزينه‌هاي هنگفت درماني را ندارند. بنابراين در اين سيستم هم مردم و هم کادر پزشکي ناراضي هستند.» اين متخصص مغز و اعصاب به تجربه کشورهاي توسعه‌يافته در اين زمينه اشاره مي‌کند و مي‌گويد: «در کشورهاي اسکانديناوي يا کشورهايي مانند سوئد و کانادا، علاوه بر اينکه خدمات درماني با کيفيت بالا ارايه مي‌شود، تقريبا رايگان است و کادر پزشکي هم شرايط مطلوبي دارند.» دکتر زالي خاطرنشان مي‌کند: «بايد ابزار حمايتي قوي وارد سيستم درماني شود تا ضمن آنکه تعرفه‌ها واقعي مي‌شود، فشار مالي که به مردم تحميل مي‌شود، تعديل شود که در اين بين نقش بيمه‌ها بسيار حايز اهميت است.» عضو شوراي عالي نظام پزشکي با بيان اينکه در کشورهاي توسعه يافته سازمان‌هاي بيمه‌گر آنقدر قوي عمل مي‌کنند که مشکلي به نام زيرميزي به وجود نمي‌آيد، ادامه مي‌دهد: «بيمه‌ها بايد به‌گونه‌اي عمل کنند که رابطه مالي بين پزشک و بيمار حذف شود تا ديگر مسايلي مانند زيرميزي به‌وجود نيايد.» دکتر زالي با انتقاد از عملکرد بيمه‌ها در کشور تصريح مي‌کند: «بسياري از پزشکان حاذق کشور به دليل ناکارآمدي بيمه‌ها حاضر به عقد قرارداد با بيمه نيستند و حتي برخي از سازمان‌هاي بيمه‌گر، تعرفه مصوب نظام پزشکي را هم قبول ندارند و به‌طور نمونه مبلغ 5 هزار تومان براي يک پزشک متخصص در نظر مي‌گيرند که بسيار غيرواقعي است. علاوه بر آن هميشه 6 تا 8 ماه طول مي‌کشد تا بيمه‌ها طلب پزشکان را پرداخت کنند.» دکتر زالي واگذاري اختيار تعرفه‌گذاري به وزارت بهداشت را پاک کردن صورت مساله ذکر مي‌کند و مي‌گويد: «براي مقابله با پديده زيرميزي دستگاه‌هاي نظارتي بايد تقويت شوند و بايد ريشه‌اي با اين قضيه برخورد کرد.»
لطفا شکايت کنيد
اخيرا معاون درمان وزارت بهداشت از امضاي تفاهم‌نامه‌اي بين نظام پزشکي و وزارت بهداشت خبر داد که بر مبناي آن با پديده زيرميزي به‌طور جدي برخورد خواهد شد. دکتر امامي رضوي در اين باره توضيح مي‌دهد: «براساس اين تفاهمنامه وزارت بهداشت با سازمان‌هاي نظام پزشکي پرداخت‌هاي مربوط به موارد بستري چه در بخش خصوصي و چه در بخش دولتي خارج از بيمارستان انجام نخواهد شد.» معاونت درمان وزارت بهداشت تاکيد مي‌کند: «بيماران نبايد هيچ هزينه‌اي را بيشتر از تعرفه‌هاي مشخص‌شده پرداخت کنند و اگر بيماران و همراهان آنها در هر يک از بيمارستان‌ها شاهد بودند که بيمارستاني مطالبات بيشتري دارد، مراتب شکايت و اعتراض خود را به معاونت‌هاي درمان دانشگاه‌هاي علوم پزشکي اعلام کنند تا در اسرع وقت به شکايات آنها رسيدگي شود.» اما جاي اين سوال باقي است که بيماري که در شرايط بد جسمي و روحي به سر مي‌برد و فقط به فکر نجات جان خود يا بستگانش است و حاضر است هر مبلغي را براي مداوا و درمان پرداخت کند، چگونه مي‌تواند در اين شرايط شکايت کند و بابت پول زوري که پرداخت کرده اعتراض کند؟
منبع: www.salamat.com
