جنگل‌هاي مازندران
مساحت جنگل‌هاي مازندران حدود 000/454/1 هكتار برآورد شده است. اين جنگل‌ها از درختان پهن‌برگ تشكيل يافته و از ساير جنگل‌هاي ايران متمايز است. عواملي چون درياي مازندران (خزر) و كوهستان البرز سبب شده‌اند كه در دامنه شمالي اين رشته كوه‌ها پوشش گياهي انبوهي پديد آيد، به طوري كه در بعضي از نواحي دست انسان تاكنون بدان نرسيده است. اين پوشش گياهي در آب و هواي استان مازندران نقش بسيار مهمي دارند. در ارتفاعات بيش از 2500 متر از سطح دريا به علت سرماي زياد جنگل وجود ندارد. جنگل‌هاي مرطوب دامنه‌اي شمالي البرز در مشرق به جنگل‌هاي مينودشت و گلستان متصل مي‌شود.
در جنگل‌هاي اين استان انواع درختان جنگلي يافت مي‌شود كه اهم آن عبارتند از:
*بلند مازو و ممرز (در ارتفاعات ميان‌بند)
*آزاد (در ارتفاعات متوسط)
*انجيلي (در ارتفاعات خيلي كم)
*توسكا (در دره‌هاي مرطوب و كناره‌هاي جويبارها)
*شمشاد كه درختان آن هميشه سبزند (در ميان بند)
*افرا، نمدار، نارون (ملج، اوجا)، زبان گنجشك (ون)، شاه بلوط و راش.
مطالعات فسيل شناسي قدمت درختان سرخدار را بالغ بر 190 ميليون سال مي دانند. . گفته مي شو د انسان هاي ماقبل تاريخ آن را مي شناخته اند . و از برگ آن نوعي ماده سمي تهيه و براي آلوده كردن نيزه هايشان استفاده مي كردند . تصور مي شود لغت Taxin به معني زهر آلود به اين موضوع برمي گردد. . سرخدار درختي است سوزني برگ ، سايه پسند داراي پوست فلس دار . چوب درون آن به رنگ قرمز شاه بلوطي و برگ هاي آن دائمي و هميشه سبز است كه در قسمت پاييني درخشان و براق است و نياز به خاك مرطوب دارد . بلندي درخت به 9 تا 30 متر و قطر آن به 3 متر مي رسد . رشد آن بسيار كند و رويش ارتفاعي آن سالانه 10 سانتيمتر است . بذر سرخدار توسط پرندگان از جمله قرقاول پخش مي شود . سنجاب ها نيز به انتشار بذر سرخدار كمك مي كنند . ( ميوه نوع ماده آن به رنگ قرمز و نوع نر آن برنگ زرد كه هر دو غير سمي است ) .
امروزه در فرانسه كمپاني وجود دارد كه نهالستان هاي بزرگي از اين گونه احداث كرده اين كمپاني وابسته به يك كمپاني داروسازي است كه در توليد ماده تاكسون دخالت دارد ( ماده تاكسون اين درخت در درمان برخي سرطان ها كاربرد دارد . ) سه كمپاني بزرگ ديگر در آمريكا تنها به كاشت نهال سرخدار اشتغال دارند . در هر كمپاني ميليون ها نهال توليد مي شود . اين گونه در جنگل هاي شمال از ارتفاعات افرا تخته گرگان – پونه آرام گرگان ، جنگل هاي نهار خوران تا جنگل هاي سواد كوه و در دره ها و پرتگاه هاي گيلان ، مازندران و گرگان همراه با ساير گونه هاي جنگلي يافت مي شود . دكتر جزيره اي در سال 1965 جامعه Fageto-Taxetum – سرخدار ، همراه با راش ، توسكا ، افراشيردار ، ممرز ، ملج و جل – را در جنگل هاي مازندران مطالعه كرد . جامعه ديگري به نام Evonymo Taxetum ( آل اسبي و سرخدار ) توسط دكتر مصدق در سال 1977 با گونه هاي بلوط ، بلند مازو ، افرا ، جل ، نمدار ، خاس ، تمشك ، ممرز در جنگل هاي افرا تخته معرفي شده است . نام هاي محلي آن در مازندارن و گرگان “ سرخدار ، سرخه دار و سخدار ” است . در علي آباد كتول “ سوختال ” در رودسر و آستارا “ سيردار ” ناميده مي شود .
در جنگل‌هاي اين استان انواع درختان جنگلي يافت مي‌شود كه اهم آن عبارتند از:
*بلند مازو و ممرز (در ارتفاعات ميان‌بند)
*آزاد (در ارتفاعات متوسط)
*انجيلي (در ارتفاعات خيلي كم)
*توسكا (در دره‌هاي مرطوب و كناره‌هاي جويبارها)
*شمشاد كه درختان آن هميشه سبزند (در ميان بند)
*افرا، نمدار، نارون (ملج، اوجا)، زبان گنجشك (ون)، شاه بلوط و راش.
سرخدار ( Taxus baccata )
مطالعات فسيل شناسي قدمت درختان سرخدار را بالغ بر 190 ميليون سال مي دانند. . گفته مي شو د انسان هاي ماقبل تاريخ آن را مي شناخته اند . و از برگ آن نوعي ماده سمي تهيه و براي آلوده كردن نيزه هايشان استفاده مي كردند . تصور مي شود لغت Taxin به معني زهر آلود به اين موضوع برمي گردد. . سرخدار درختي است سوزني برگ ، سايه پسند داراي پوست فلس دار . چوب درون آن به رنگ قرمز شاه بلوطي و برگ هاي آن دائمي و هميشه سبز است كه در قسمت پاييني درخشان و براق است و نياز به خاك مرطوب دارد . بلندي درخت به 9 تا 30 متر و قطر آن به 3 متر مي رسد . رشد آن بسيار كند و رويش ارتفاعي آن سالانه 10 سانتيمتر است . بذر سرخدار توسط پرندگان از جمله قرقاول پخش مي شود . سنجاب ها نيز به انتشار بذر سرخدار كمك مي كنند . ( ميوه نوع ماده آن به رنگ قرمز و نوع نر آن برنگ زرد كه هر دو غير سمي است ) .
امروزه در فرانسه كمپاني وجود دارد كه نهالستان هاي بزرگي از اين گونه احداث كرده اين كمپاني وابسته به يك كمپاني داروسازي است كه در توليد ماده تاكسون دخالت دارد ( ماده تاكسون اين درخت در درمان برخي سرطان ها كاربرد دارد . ) سه كمپاني بزرگ ديگر در آمريكا تنها به كاشت نهال سرخدار اشتغال دارند . در هر كمپاني ميليون ها نهال توليد مي شود . اين گونه در جنگل هاي شمال از ارتفاعات افرا تخته گرگان – پونه آرام گرگان ، جنگل هاي نهار خوران تا جنگل هاي سواد كوه و در دره ها و پرتگاه هاي گيلان ، مازندران و گرگان همراه با ساير گونه هاي جنگلي يافت مي شود . دكتر جزيره اي در سال 1965 جامعه Fageto-Taxetum – سرخدار ، همراه با راش ، توسكا ، افراشيردار ، ممرز ، ملج و جل – را در جنگل هاي مازندران مطالعه كرد . جامعه ديگري به نام Evonymo Taxetum ( آل اسبي و سرخدار ) توسط دكتر مصدق در سال 1977 با گونه هاي بلوط ، بلند مازو ، افرا ، جل ، نمدار ، خاس ، تمشك ، ممرز در جنگل هاي افرا تخته معرفي شده است . نام هاي محلي آن در مازندارن و گرگان “ سرخدار ، سرخه دار و سخدار ” است . در علي آباد كتول “ سوختال ” در رودسر و آستارا “ سيردار ” ناميده مي شود .
